نویسنده: دکترمحمدرضا اصلانی (همدان)
Bomolochos
معادل دیگر: دلقک
لوده همراه با آیرون و آلازون از شخصیتهای قراردادی کمدی قدیم یونان است. لوده در نمایشها با پوشیدن لباس، استفاده از آرایش مضحک و مسخرهبازی تماشاچیان را به خنده میانداخت، فضا را شاد میکرد، اما سهمی در مسیر وقایع نداشت معلوم نبود لوده عاقل بود یا دیوانه، دروغگو بود یا راستگو، گستاخ بود یا مهربان؟ او مخاطبان را میخنداند و دیگران را مسخره میکرد اما خود نیز مسخره میشد و گاه آزار میدید. Bomolochos معادل یونانی و Clown دیگر معادل انگلیسی این واژه است که در قرن شانزدهم از زبان آلمانی عوامانه گرفته شد.
برخلاف کمدیهای روم، در کمدیهای دورهی رنسانس انواع شخصیتهای لوده پیدا میشوند. برای مثاله ابله حرفهای، پادو، آوازخوان و شخصیتهای گذری که عادتهای کمیک جاافتادهای دارند و با لهجهی غلیظ حرف میزنند. از قدیمیترین انواع این شخصیت، طفیلی است. او چه بسا کاری هم انجام دهد، همچنان که موسکا در ولپن بن جانسن شرارت میکند، اما به لحاظ طفیلی بودن نقش اصلیاش این است که دربارهی اشتهایش حرف بزند و تماشاگران را سرگرم کند.
بعدها در عرصهی داستاننویسی طنز، لوده باز هم حضور یافت و چه بسا در مواردی، مانند شوایک سرباز ساده دل اثر یاروسلاوهاشک شخصیت اصلی شد.
منبع مقاله :
اصلانی، محمدرضا؛ (1394)، فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز همراه با نمونههای متعدد برای مدخلها، تهران: انتشارات مروارید، چاپ اول.