مصحف حضرت فاطمه (س) از نگاه امامان

مقدمه

محدثه

پیدایش مصحف فاطمه (س)

زمینه هاى مصحف در زمان پیامبر

نشانه امامت

مصحف فاطمه (س) قرآن نیست

رابطه مصحف حضرت زهرا (س) با قرآن و مصحف حضرت علی (ع)

مصحف فاطمه (س) و علم الهى

مطالب مصحف فاطمه (س)

دانش آینده

پاسخگویى به نیازهاى جامعه

وصیت فاطمه (س)

پیشگویى

نامهاى انبیاء و حاکمان

نامهاى امامان معصوم (ع)

نزد فرزندش امام زمان (عج)

صحیفه فاطمیه که کتاب الهام شده از جانب خداوند تعالى به زهراى مرضیه است از ما است. (امام خمینى(ره) (50)

مصحف فاطمه (س) این خیر کثیر الهام شده از سوى خداوند متعال، به عنوان میراث بس ارزشمندى در نزد امامان معصوم (ع) دست به دست گشته است و هم اکنون در اختیار مهدى فاطمه حجت خدا بر روى زمین است.

روایات بسیارى از ائمه نقل شد که در آنها لفظ «عندنا» یا «عندى » است و این تعبیر مى فهماند که مصحف فاطمه (س) به مثابه علامت و نشانه اى از امامت، تنها در اختیار آنان بوده است و در مواردى نیز علیه کج اندیشان و منحرفان از مسیر امامت بدان احتجاج مى کردند و به این وسیله حقانیت خویش و ادعاى دروغین آنها را آشکار مى ساختند.

ابوبصیر مى گوید: از امام صادق (ع) شنیدم که مى فرمود: «ما مات ابوجعفر (ع) حتى قبض مصحف فاطمه (س)» (51)
ابوجعفر - امام محمد باقر (ع) - از دنیا نرفت تا آنکه مصحف فاطمه (س) را تحویل داد.

على بن ابى حمزه مى گوید: عبد صالح - منظور امام موسى کاظم (ع) - فرمود: عندى مصحف فاطمه (س) لیس فیه شئ من القرآن. (52)
نزد من، مصحف فاطمه (س) است که البته چیزى از قرآن در آن نیست.

ابوبصیر مى گوید: به امام محمد باقر (ع) عرض کردم: جانم فدایت! پس از رحلت جانسوز فاطمه (س) آن مصحف به چه کسى انتقال گردید؟
فرمود: فاطمه (س) شخصا آن را به امیرالمؤمنین (ع) تحویل داد و پس از شهادت على (ع) به امام حسن (ع) منتقل گشت و پس از او به امام حسین (ع) و آنگاه در خاندان حسین (ع) دست به دست گشت تا اینکه به صاحب الامر (عج) تحویل داده شد. (53)

اللهم صل على فاطمة و ابیها و بعلها و بنیها و السر المستودع فیها بعدد ما احاط به علمک.

نتیجه گیری

مصحف فاطمه (س)، سرچشمه جوشان معنویت و دانشها که از طریق وحى بر او نازل گشته مانند قبر مطهرش رازى است که در پرده مانده و در اختیار ما خاکیان نیست. فاطمه (س) نیز خود سرى از اسرار الهى است و دسترسى و شناخت مقام بلندش براى ما انسانهاى خاکى به سادگى ممکن نیست، بالاتر از آن، گوشه هاى بسیارى از زندگانى اش چون در در صدف مخفى و پنهان باقى مانده است.

پى نوشت ها
 1- عوالم العلوم و المعارف والاحوال، علامه بحرانى، ص 36.
2- آل عمران،3 / 42 ،43 آیات خطاب به مریم است و اذا قالت الملائکة یا مریم ... و چون فرشتگان همین آیات را خطاب به فاطمه زهرا (س) تلاوت کرده اند به جاى یا مریم یا فاطمه گفته اند.
3- عوالم العلوم و المعارف و الاحوال، ص 36.
4- مناقب ابن شهر آشوب، انتشارات علامه، ح 3، ص 336.
5- همان مدرک.
6- اصول کافى، ج 1، ص 241 و 458; بصائر الدرجات، ابوجعفر محمد بن حسن صفار، ص 153; مسند فاطمة الزهراء، عزیزالله عطاردى، چاپ اول، ص 281; بحارالانوار، ج 22، ص 545 و ج 43، ص 79.
7- اصول کافى، ج 1، ص 240; بصائر الدرجات، ص 157; مسند فاطمة الزهراء، ص 282; بحارالانوار، ج 43، ص 80 و ج 26، ص 44 و ج 47، ص 65.
8- بصائر الدرجات، ص 156،157، 161; بحارالانوار، ج 26، ص 40 و46 و 48; ج 47، ص 271.
9- بحارالانوار، ج 26، ص 42.
10- بحارالانوار، ج 26، ص 39.
11- جابر بن عبدالله پانزده سال پیش از هجرت در مدینه به دنیا آمد، از طایفه خزرجیان بود. او و پدرش عبدالله بن حرام از پیشتازان اسلام بودند. پدرش در جنگ احد به شهادت رسید. جابر از مسلمانان پیش از هجرت و از اصحاب با فضیلت رسول خدا (ص) بود که در19 غزوه، از جمله جنگ بدر در رکاب پیامبر (ص) حضور داشت و در جنگ صفین نیز در رکاب على (ع) جنگید. این محدث بزرگ شیعه در اواخر عمر نابینا شد و با همان حال، همراه عطیه عوفى در اولین اربعین به زیارت کربلا آمد. وى آخرین فردى بود که از حاضران پیمان عقبه بود. بدن او را به جرم دوستى اهل بیت، در زمان حجاج داغ نهادند و سرانجام در سال 78 هجرى قمرى، در سن نود و چند سالگى در حالى که نابینا بود از دنیا رفت و در بقیع به خاک سپرده شده. (فرهنگ عاشورا، جواد محدثى، ص 127).
12- رک: اصول کافى، ج 1، ص 527; الاختصاص، شیخ مفید، ص 210; مسند فاطمة الزهراء، ص 286.
13- بحارالانوار، ج 25، ص 117.
14- حدیث با تلخیص نقل شده. اصول کافى، ج 1، ص 239; بصائر الدرجات، ص 151; بحارالانوار، ج 26، ص 38.
15- بحارالانوار، ج 26، ص 211.
16- امام حسن مجتبى (ع) پسرى داشت که نام او هم حسن بود و به همین سبب به او «حسن مثنى » مى گفتند. حسن مثنى در کربلا در خدمت امام حسین (ع) بود. مجروح شد و در میان مجروحین افتاده بود. بعد که به سراغ مجروحین آمدند، یک کسى که با او خویشاوندى مادرى داشت واسطه شد و متعرضش نشدند، خودش را معالجه کرد و خوب شد. بعدها با فاطمه دختر امام حسین (ع) ازدواج کرد و از این ازدواج فرزندانى به وجود آمد که یکى از آنها همین عبدالله است. عبدالله از طرف مادر نوه امام حسین (ع) از طرف پدر نوه امام حسن (ع) است. به همین جهت افتخار مى کرد و مى گفت من از دو طریق فرزند پیغمبرم و از دو راه فرزند فاطمه (س) هستم. لذا به او «عبدالله محض » مى گفتند یعنى خالص از اولاد پیغمبر. عبدالله در زمان امام صادق (ع) رئیس اولاد امام حسن (ع) بود چنانکه امام صادق (ع) رئیس و بزرگتر بنى الحسین بود. در جریانات سیاسى که در عصر امام صادق (ع) پیش آمد و عباسیان روى کار آمدند. در آغاز عبدالله بن حسن راه دیگرى رفت و گوش به سخن امام صادق (ع) نداد و پندها و سخنان امام را به حسادت حمل مى کرد! تا آنکه از بنى عباس و دیگران براى فرزندش بیعت گرفت و بنى عباس هم چون در ابتدا زمینه را براى خودشان فراهم نمى دیدند از وجاهت و موقعیت آل على استفاده کردند و با محمد پسر عبدالله به عنوان مهدى امت بیعت کردند. خواستند از امام صادق (ع) بیعت بگیرند ولى امام (ع) مخالفت کرد که مساله مهدى فعلا وقتش نیست، دروغ است. مهدى امت این نیست ولى تحت عنوان امر به معروف و نهى از منکر و مبارزه با ظلم حاضرم همکارى و بیعت کنم. (براى آگاهى بیشتر مراجعه کنید به سیرى در سیره ائمه اطهار، شهید مطهرى، از ص 124 به بعد).
17- بصائر الدرجات، ص 153; بحارالانوار، ج 26، ص 40.
18- رک، لسان العرب، ج 10، کلمه صحف و مفردات راغب.
19- حدیث قسمتى از حدیثى است که در پاورقى 14 منابع آن ذکر گردیده است.
20- بحارالانوار، ج 26، ص 40.
21- بصائر الدرجات، ص 156.
22- اصول کافى، ج 1، ص 240; بصائر الدرجات، ص 150 و 154; بحارالانوار، ج 26، ص 37.
23- بصائر الدرجات، ص 159; مسند فاطمة الزهراء (س)، ص 292; بحار، ج 26، ص 47.
24- بصائر الدرجات، ص 154 و 160; بحار، ج 26، ص 46.
25- بقره، 2،269.
26- مجلسى، محمدباقر، بحارالانوار، ج 26، ص 48 - 38.
27- همان، ص 38 و 39.
28- همان، ص 43.
29- همان، ص 41.
30- همان، ص 44.
31- حسینى جلالى، سیدمحمدرضا، تدوین السنة الشریفه، ص 77.
32- بحارالانوار، ص 37.
33- همان.
34- بحارالانوار، ص 44.
35- مسند فاطمة الزهرا (س)، ص 290 و 291. البته با کمى تلخیص نقل شده است.
× امکان ذخیره سازى و بازیابى حجم بالاى اطلاعات در دیسک هاى CD لیزرى با سرعت مافوق تصور، شاهد خوبى بر این است که مى توان در جایگاه محدودى این حجم بالاى اطلاعات را ذخیره نمود.
36- قسمتى از حدیثى است که منابع آن در پاراگراف 6 نقل شده است.
37- قسمتى از حدیثى است که منابع آن در پاورقى 7 ذکر شده است.
38- بصائر الدرجات، ص 150; اصول کافى، ج 1، ص 240، بحار، ج 26، ص 37.
39- بصائر الدرجات، ص 157 و 161، بحار، ج 26، ص 46.
40- اصول کافى، ج 1، ص 241; بصائر الدرجات، ص 157 و158.
41- زنادقه جمع زندیق است و زندیق در اصطلاح به مسلمان ملحدى گویند که تفسیرهاى او از نصوص شرعیه قرآن و سنت، موجب گمراهى مسلمانان گردد. کلمه زندیق، از ریشه پهلوى زندیک مى آید که به معنى مفسر «اوستا» کتاب زرتشت است و چون مانویان و مزدکیان جرات اظهار عقاید دینى خود را نداشتند به تفسیر اوستا پرداخته و مى گفتند: منظور ما از این سخنان شرح و تفسیر اوستا مى باشد، از آن جهت ایشان را زندیک نامیدند. زنادقه غالبا قائل به اباحه و شک در دین و نوعى آزاداندیشى و اغلب «ثنوى » بودند مانند صالح بن عبدالقدوس که قائل به دو اصل قدیم «نور» و «ظلمت » بود. زنادقه از اساس منکر خدا و ادیان بودند و طبقه اى بودند که تعهدى نداشتند و حتى در حرمین مکه و مدینه و در مسجد الحرام و مسجد النبى مى نشستند و حرفهایشان را مى زدند. البته به عنوان اینکه بالاخره فکرى است، شبهه اى است که براى ما پیدا شده و باید بگوییم زنادقه طبقه متجدد و تحصیل کرده آن عصر بودند که با زبانهاى زنده آن روز دنیا آشنا بودند، زبان سریانى را که در آن زمان بیشتر زبان علمى بود مى دانستند، بسیارى از آنها زبان یونانى و بسیارى ایرانى بودند و زبان فارسى مى دانستند و بعضى هم زبان هندى. بیشتر معتقدند که ریشه زندقه از مانویها است. (رک، فرهنگ فرق اسلامى، محمد جواد مشکور، ص 210; سیرى در سیره ائمه اطهار، شهید مطهرى، ص 146).
42- آغاز حدیثى است که منابع آن در پاورقى 7 ذکر شده است.
43- بصائر الدرجات، ص 161; مسند فاطمة الزهرا (س)، ص 292; بحار، ج 26، ص 48 و156.
44- بحارالانوار، ج 26، ص 18.
45- اصول کافى، ج 1، ص 242، بحار، ج 26، ص 155.
46- محمد بن عبدالله بن حسن معروف به «نفس زکیه » که به عنوان مهدى است با او بیعت شد و خودش هم باورش شده بود که مهدى است. ولى امام صادق (ع) مخالفت کرد که دروغ است، مهدى امت ایشان نیست و امام (ع) پیش بینى کرد که فرزندان عبدالله بن حسن به دست منصور دوانقى کشته مى شوند و آنهایى که حکومت مى کنند نه عبدالله و فرزندان او. طولى نکشید که پیش بینى امام محقق شد و حکومت به دست ابوالعباس سفاح و برادرانش افتاد و محمد بن عبدالله (نفس زکیه) توسط منصور کشته شد. (براى توضیح بیشتر از جریانات سیاسى این عصر رجوع کنید به سیرى در سیره ائمه اطهار، شهید مطهرى، ص 133 به بعد).
47- اصول کافى، ج 1، ص 242.
48- بحارالانوار، ج 26، ص 156 و ج 47، ص 32.
49- اصول کافى، ج 1، ص 527; الاختصاص، شیخ مفید، ص 210. این صحیفه به نقل هاى دیگرى نیز رسیده است که در یکى از نقل ها علاوه بر اسامى ائمه معصومین (ع) نام مادر هر یک از امامان نیز ذکر شده است. (مسند فاطمة الزهراء، ص 248)
50- وصیت نامه سیاسى الهى امام خمینى(ره)، ص 3. منظور حضرت امام از کلمه صحیفه همان مصحف فاطمه است که به معناى کتاب است. گرچه صحیفه چیزى است که در آن مى نویسند و از مجموعه صحیفه نوشته شده، کتاب حاصل مى شود ولى خود صحیفه نیز به معناى کتاب آمده است (ر.ک، لسان العرب، ج 7، ص 291) چنانچه به مجموعه دعاهاى امام سجاد (ع)، صحیفه سجادیه، و به مجموعه سخنرانیها، بیانیه ها و اعلامیه هاى حضرت امام راحل(ره)، صحیفه نور، گفته مى شود.
51- بصائر الدرجات، ص 158; بحار، ج 26، ص 47.
52- همان، ص 154; بحار، ج 26، ص 45.
53- مسند فاطمة الزهرا (س)، ص 292.
علامه آقابزرگ تهرانى در الذریعه، ج 21، رقم 4248 از مصحف فاطمه (س) نام برده و مى نویسد: مصحف فاطمه از امانات امامت است که در نزد امام و مولایمان صاحب الزمان (عج) موجود است.

نویسنده: محمد حسن امانى

منبع: ماهنامه کوثر، سایت پرسمان