پیامدها و دستاوردهای یازده قرن انتظار
نويسنده: محمد آقایی
در سلسله گفتگوهای انجام شده با كارشناسان موضوعات مهم و جديدی نيز مطرح می شود كه خود اين تازگی، بر نشاط و پويايی تفكر و اعتقاد شيعه در مبحث مهدويت دلالت می‌كند و نشانگر آن است كه گذر قرنها از اهميت، ضرورت و جذابيت آن نكاسته بلكه تحقيقات و مطالعات موثری را نيز در پی داشته بطوريكه معتقدان به انديشه مهدوی و آخرالزمان امروز با آگاهی كامل و با درك درستی از موضوع قدم در راه اين دكترين می‌گذارند.
در همين ارتباط سخنان دكتر يوسف مقدسی استاد دانشگاه اروميه جايگاه اين تفكر شيعه كه به عقيده وی آخرين نسخه سعادت بشر است در دنيای امروز جايگاهی بسيار توسعه يافته و قابل اعتناست به طوري كه وی می گويد: در حال حاضر شتابی در حوزه دين به وجود آمده، دين خواهی در سراسر جهان شدت گرفته و اسلام گوی سبقت را از ساير اديان ربوده و مذهب تشيع به علت داشتن حرفهای تازه بيشتر از ساير مذاهب اسلامی حتی غير مسلمانان را به خود جذب كرده است.
اين استاد دانشگاه علت اين امر را در امكان نوآوری‌هايی می‌داند كه مذهب شيعه پيوسته آن را داراست و به عقيده وی در حقيقت انديشه مهدويت و روزآمدی آن از عمده دلايل رجوع به آن است چراكه در مقايسه با منجی گرايان ساير اديان الهی و غير الهی اين دكترين جايگاهی بسيار رفيع و متمايز دارد.
محمد صادق فتح اللهی، كارشناس جامعه شناسی از هندوستان نيز با تائيد اين نكته كه انتظار سازنده بشر منجر به ظهور يك منجی آسمانی است می گويد: در تاريخ معنويت بشری اتفاقی رخ داده است به اسم آخرين رسالت و آخرين منجی و در واقع آخرين ارتباط آسمانی و زمينی و مسئله ظهور امام عصر (عج) نوع تكامل يافته مسير سعادت بشری تلقی می شود كه در مسير يازده قرنه خود به تبيين انتظار سازنده نيز توسط علمای شيعی پرداخته شده است.
وی در بيان علتهای غيبت و ضرورت انتظار حقيقی اگر حتی به قرنها و هزاره ها نيز برسد با رجوعی به تاريخ جفاهای مردم و حاكمان به ساير امامان معصوم(ع) را گواه گرفته و می گويد: از ديد جامعه شناسی دينی وقتی عظمت موضوع امامت و در پايان آن موضوع مهدويت درك نمی شود و مبعث پيامبر (ص) با آن عظمت و گستره اجتماعی در هياهوی جهالت شبه جزيره ای نمی تواند جايگاه خود را تعيين نمايد اين امر موجب می شود تا به اصلاح آن فضای غبارآلود اجازه ندهد كه اين هدايت امام عصر(عج)، فضای خود را پيدا كند.
اين كارشناس جامعه شناسی كه سالها مديريت سازمان جوانان آذربايجان غربی را عهده دار بوده موضوع ظهور ، انتظار و مهدويت را در بعد كامل خود به عنوان امامت می نگرد و با يادآوری اوضاع صدر اسلام می گويد: برای اينكه مسير هدايت الهی بعد از نبوت گم نشود، طراح عالم هستی مسير ديگری طراحی می كند كه در ادامه آن است و آن مسير غدير و امامت است برای تكميل آن جهت كلی، ولی متاسفانه همان هياهوی جهالت و تعصب آميز باعث می شود كه غدير نيز نتواند آن مسير تاريخی را طی كند موضوعی كه يازده امام معصوم را با شهادت و مظلوميت در طول امامتشان مواجه كرده است.
وی موضوع دلايل رواج عرفان های كاذب و فرق انحرافی را در قالب يك برنامه گسترده و پيشينه دار استعمار ارزيابی كرده و می گويد: ايجاد فرقه‌های مذهبی در صده های اخير در ايران به عنوان تنها كشور شيعه و صاحب تفكر مهدوی برای اين بود تا حركت و نشاط اجتماعی را مهار كند مثلا" صوفيه و سلفی‌گری ترويج شد كه اين فرق باعث رخوت شده و حركت را از جامعه می‌گيرند و فردگرايی را رواج داده و جامعه نسل جوان را به انزوا كشاندن ترغيب می‌كنند.
به عقيده وی استعمار می‌خواهد با فرقه‌گرايی مذهبی در كشورهای اسلامی بين شيعه و سنی درگيری‌های مذهبی و قومی ايجاد كند و از وحدت دينی و نشاط اجتماعی و جنبش‌های اجتماعی كه با منشأ دينی شكل می‌گيرند و برای استعمار خطرناكند جلوگيری كند.
مشاور رئيس ستاد مبارزه با مواد مخدر كشور در امور جوانان غايت كلی هدف استكبار در راه اندازی فرق انحرافی و مدعيان دروغين را در ايجاد فكر جدايی دين از سياست ارزيابی می كند چراكه به عقيده وی در نهايت تفكر مهدويت متعالی ترين شكل عدم جدايی دين از سياست در حكومت و عدالت گستری است.
وی با مقايسه تفكر متعالی انتظار سازنده با برخی فرق انحرافی می گويد: تصوف دينی با چهره اسلام نمای خود، به شدت به دنبال ترويج جدايی دين از سياست بوده و دين را توجيه و مسخ می‌كند در حاليكه در نقطه مقابل آن امام خمينی (ره) به عنوان كسی كه در قرن حاضر به نائب برحق امام زمان (عج) تعبير می شد بيداری دينی را به دنيا به ارمغان آورد و پيروان وی پيوسته برای اتصال انقلاب اسلامی به انقلاب و ظهور امام مهدی(عج) به دليل ويژگی های مشتركشان دعا می كنند.
نكته ای كه اين كارشناس اجتماعی مورد اهميت قرار می دهد موضوع نقشه استعمار جهانی در طراحی فرق انحرافی و مدعيان دروغين ، رجوع مرموزشان به برخی كتب آسمانی و تحريف آنهاست تا در قالب آن نومحافظه كاران، نوانجيل‌ها، انجيلی‌های جديد يا اوانجليست‌ها بتوانند مسيحی صهيونيزم يا صهيونيزم مسيحی و تفكراتی از اين دست را به عنوان يك اعتقاد دينی سياسی وارد عرصه افكار عمومی جهانيان كنند.
فتح الهی در نهايت مشكل اصلی در خصوص ظرفيتهای دين اسلام و به تبع آن مباحث مهدويت را ضعف در مباحث انتقال معرفتی و شناختی اين تفكر می داند و اضافه می‌كند: با وجود تلاش برای معرفی تمام ظرفيتهای دين، همچنان مشكلات كمبود شناختی و معرفتی در جامعه مشهود است و هنوز برای برنامه‌ريزان فرهنگی فرصتی فراهم نشده است تا نمود دينی را به عرصه ظهور بگذارند.
و اين نكته مورد اشاره فتح الهی موضوعی است كه حجت الاسلام و المسلمين علی مرادی امام جمعه تكاب و از پژوهشگران مباحث مهدوی به تفصيل به آن پرداخته و طی گفتگويی اظهار كرد: در نظام مهدوی منتظر كسی است كه آرمان‌های اسلام، دكترين مهدويت و امام زمان(عج) را خوب بشناسد ، منتظران بايد نسبت به عدالت، ابعاد و اهداف حكومت حضرت مهدی(عج) معرفت داشته باشند و آنها را در خود نهادينه كنند.
به گفته اين استاد حوزه منتظر كسی است كه در عمل متعهد باشد و در رفتار و گفتار روزانه عدالت را رعايت كند.
وی در بيان مشخصه بارز دوران غيبت و يازده قرن انتظار شيعيان به احاديث مهدوی رجوع كرده و می گويد: با توجه به احاديث، زيارت‌ها و دعاهایى كه در طول دوران غيبت صغری و پس از آن از امام مهدى(عج) به يادگار مانده است به صراحت تمام آنچه كه موجب خرسندى يا ناخرسندى آن حضرت مى‌شود بيان شده است بنابراين با مراجعه به مجموعه ارزشمند يادگارهاى آن حضرت و تأمل و تدبر در آنها می‌توان به راحتى هدايت را از گمراهى و صراط مستقيم را از كژ راهی‌ها باز شناخت.
به تعبير وی بايد اين گونه نتيجه گرفت جنبه‌های تأثيرگذاری و اصالت اعتقاد به غيبت در زندگی و جوامع شيعی در طول يازده قرن انتظار بستگی به ميزان تطابق آن با احاديث و فرمايشات خود آن امام حی و حاضر دارد.
وی در بيان ميزان مقاومت شيعه در پس 11 قرن انتظار در پاسداری از انديشه مهدويت مجموعه اعمال بسياری از گذشتگان را كه با سختی تمام سعی در اجرای تكاليف خود كرده اند تا رضايت امام عصر را جلب كنند مفيد ارزيابی كرده و در حقيقت اين مجموعه رفتار گذشتگان را موجب پاسداری از انديشه مهدويت و رسيدن آن به نسل كنونی می داند و می گويد: هم اينك نيز اگر كسى به همه تكاليف و وظايفى كه در قرآن و روايات معصومين (ع) به آنها امر شده عمل كند و از همه محرمات و گناهانى كه در اين دو منبع الهى از آنها نهى شده، دورى جويد می‌تواند رضايت امام عصر(عج) را چنانكه بايد به دست آورد.
در همين ارتباط ديدگاه حجت الاسلام ناصر رفيعی از كارشناسان مذهبی كشور در جمع مردم اروميه قابل توجه است ، آنجا كه وی در تشريح آسيب‌ها و شبهات مهدويت در عصر كنونی ، ادعاهای دورغين نيابت امام مهدی (ع)، شايعه سازی در خصوص ظلم و جور در عصر ظهور يا اشاعه حادثه‌ها و رويدادهای جهان به علائم ظهور را از جدی ترين آسيب ها و تهديدات اين تفكر ارزيابی می كند.
در عين حال اين كارشناس مسائل مذهبی انتقال آموزه های مهدوی از طريق اقدامات فرهنگی را خاطرنشان كرده و می گويد: چرا وقتی نام مبارك آن حضرت را می‌آوريم بايد كلمه ديگر را در توصيف آن بزرگوار بر زبان جاری سازيم كه آن كلمه «شمشير» است و چرا با اين كار ايشان را امام قهر و غضب خشونت معرفی می كنيم در حاليكه امام عصر(عج) همچون آباء و اجداد معصوم خود رئوف و مهربان است.
وی موضوعی را كه در اين 1100 سال انتظار شيعه مدام با آن مبارزه كرده را ادعاهای دروغين كسانی می داند كه با اظهار رويت امام مهدی(عج) با نيرنگ و تزوير نيابت و را در عصر غيبت بر عهده گرفته و بعضا" مردم را اغفال كرده اند.
در تشريح اهميت اين موضوع ذكر خاطره ای از حجت الاسلام والمسلمين شيخ علی دهنين از مرحوم آيت الله العظمی ميرزا جواد آقا تبريزی روشنگر خواهد بود.
وی می گويد: خدمت مرحوم ميرزا جواد تبريزى (قدس سره) رسيدم و چون بحث خارج خمس را مشغول بودم، در خصوص نيابت عامه فقيه از مرحوم ميرزا سؤال كردم كه حضرتعالى خود را نايب عام امامعليه السلام مىدانيد؟
ايشانقدس سره لبخند مليحانهاى زد و گفت: خير!
گفتم: بعضى آقايان در مباحث خود، بزرگان را نايب عام مىدانند و فعلاً كارى كه شما مىكنيد همين است، فرمودند: خير! من به عنوان نايب عام كارى را انجام نمىدهم، من به عنوان آنكه مىتوانم يك تكليف را ادعا كنم اقدام به آن مىنمايم، نسبت به ما حسن ظن هست ما هم به تكليف عمل مىكنيم و هرچه انجام مىدهيم به اعتبار وظيفهاى است كه بر عهده ما قرار داده شده است، اما اينكه من خود را نايب امامعليه السلام بدانم و تصرف كنم، خير! ما از باب اداى تكليف و انجام تكاليف تصرف مىكنيم و سعى مىكنيم مرضىّ امام زمانعليه السلام باشد ان شاء اللَّه تعالى.
اميد است كه اين اداى وظيفه مورد رضايت ولى عصرعليه السلام باشد، من نايب عام امامعليه السلام نيستم، فقط خدمتگذار هستم و تا آن وقت كه تكليف داشته باشم عمل مىكنم و خود نمىتوانم اين مسئوليت را از خودم سلب كنم، خداوند به من توفيق دهد اين امانت را به مقصد برسانم، تكليفى است كه از دست ما بر مىآيد و بايد آن را ادا كنيم از اين باب، متصدى بعضى امور هستيم و كارى را هم كه انجام مىدهيم محدود است.
مرور اين خاطره بدان جهت صورت گرفت كه به شواهد بسيار تاريخی مراجع بزرگوار شيعه كه دهه های طولانی چراغ هدايتگر مسلمانان بوده اند در هيچ برهه ای به خود اجازه نيابت نداده اند اما فتنه گران و دشمنان تفكر مهدويت در مقابل اين موضوع پيوسته به فكر زايش نايبان دروغين و مدعيان كذب بوده و ضرورت آن را به انحاء گوناگون ترويج كرده‌اند.
حجت الاسلام والمسلمين علی دشتكی، مديركل تبليغات اسلامی زنجان نيز در پاسخ به اين سوال كه مسئله غيبت در طول اين سالها چه قدر شيعيان را در برابر ناملايمات مقاوم كرده است و در اين زمينه نقش داشته است تعبير زيبايی داشته و می گويد: انتظار و ظهور حضرت مهدى(ع) به‌معناى حيات و پويايی براى جامعه شيعه در دوران غيبت است و بدون اين مفاهيم زندگى براى شيعه بى‌معنا و مفهوم است و اگر اين معنا از جامعه اسلامی گرفته شود، هويت مستقلى نخواهد داشت.
اين كارشناس علوم اسلامی اضافه می كند: شيعه به خاطر ظهور زندگى مىكند و به سمت ظهور حركت مىكند و اينجاست كه مفهوم انتظار شكل مىگيرد، معناى حيات انتظار را به وجود مىآورد و به آن جهت مىدهد و آن را از ايستایى و خمودى به پويایى و تحرك تبديل مىكند.
وی پايداری شيعه در برابرناملايمات هزار و صد ساله را اينگونه بيان ميكند كه شيعه به خاطر مهدى (عج) و ظهور او همه سختىها و ناملايمات را تحمل مىكند چراكه حقيقتا" ظهور و حضور و دولت حضرت مهدی (عج)، ارزشهاى والایى هستند كه مىتوان به خاطر آن همه دشوارىها را تحمل كرد.
دشتكی با اشاره به پويايی حيات اجتماعی شيعه اظهار می كند: در طول تاريخ غيبت چه رنجهایى كه شيعه متحمل شده، اما هرگز هويت و حيات اجتماعى خويش را از دست نداده است و آنچه شيعه را در ميان اين همه مشكلات زنده و بالنده نگه داشته، انديشه مهدويت است و در غير اين صورت، شيعه مىبايست سالها و بلكه قرنها پيش نابود و در فرهنگهاى ديگر هضم شده بود.
نكته قابل توجه در سخنان اين كارشناس دينی زاويه نگاه وی به موضوع مهدويت حتی در دوران قبل از تولد آن حضرت است بطوريكه می گويد: در زمان ديگر معصومان(ع) نيز آنچه حيات و هويت اجتماعى شيعه را حفظ مىكرد، ظهور و انتظار مهدى(ع) بود و اين كه امامان معصوم(ع) پيش از تولد و غيبت حضرت مهدى(ع) جامعه را به ظهور او و عدالتگسترىاش نويد مىدادند، به همين جهت بوده است و نه تنها در دوران غيبت بلكه در زمان حضور ديگر معصومان(ع) نيز ياد و نام حضرت مهدی (عج) معنابخش حيات بوده است.
مديركل تبليغات اسلامی زنجان در تشريح اين ديدگاه خود می افزايد: هر جامعهاى براى بقاء خود و براى ماندگارى هويتش نيازمند معنایى براى حيات اجتماعى است و بايد در يك جامعه بتوان هستى و هويت آن را حفظ كرد و اينجاست كه حيات اجتماعى شكل مىگيرد و معناى زندگى از قلمرو روانشناسى فراتر رفته و به جامعهشناسى نيز سرايت مىكند و تداوم حيات و هويت اجتماعى نيز نيازمند معنادارى آن است.
در پايان ضميمه نمودن سخنان حجت الاسلام مسعود پورسيد آقايی دبير چهار دوره همايش دكترين مهدويت به پرباری مجموعه ديدگاه هايی كه از نظر گذشت خواهد افزود آنجا كه وی در جمع جوانان زنجان می‌گويد: انتظار فرج عملی است كه به موجب آن منتظر تكاليفی را به منظور زمينه سازی برای ظهور حضرت حجت(عج) بر عهده می گيرد و در حقيقت پيوسته در مسير مسئوليت مهم خود حركت می كند و به روايت ائمه معصومين (ع) بهترين اعمال در دنيا عمل انتظار فرج امام عصر (عج) است.
به گفته وی اگر حالت انتظار به عمل تبديل شود، در انسان مسئوليت و تكليف ايجاد می‌كند و شخص منتظر بايد برای ظهور امام زمان (عج) خود و جامعه را آماد كند چراكه ظهور امام عصر وابسته به اين آمادگی است.
مسئول موسسه آينده روشن می گويد: بايد به عنوان منتظر ظهور بتوانيم با شناختی كه از امام و اهداف ايشان پيدا می‌كنيم از مهدويت در مقابل دشمنان اسلام و دين دفاع كنيم ضمن اينكه اين اهداف را در دنيا تبليغ می كنيم.
با تامل در سخنان كارشناسان فوق الذكر نكاتی كه به روشنی در بيان ضرورت های منتظران ظهور و ويژگی‌های بارز و روشن شيعه در اين يازده قرن انتظار به دست می‌آيد در عنوان هايی شامل شناخت امام زمان (عج) ، انتظار فرج ، تهذيب و خودسازی ، پيوند با مقام ولايت ، الگوقرار دادن آن حضرت، تكريم و احترام ، به ياد امام عصر(عج) بودن ، محبت و دوستی اهل بيت(ع) ، اشتياق به ديدار آن حضرت، تحقيق و پژوهش در موضوع مهدويت، تقوا، خود سازی و ساخت ديگران، پرهيز از شك و ترديد و ادای حقوق قابل درك است.
منبع: www.zerotime.org
/س
در همين ارتباط سخنان دكتر يوسف مقدسی استاد دانشگاه اروميه جايگاه اين تفكر شيعه كه به عقيده وی آخرين نسخه سعادت بشر است در دنيای امروز جايگاهی بسيار توسعه يافته و قابل اعتناست به طوري كه وی می گويد: در حال حاضر شتابی در حوزه دين به وجود آمده، دين خواهی در سراسر جهان شدت گرفته و اسلام گوی سبقت را از ساير اديان ربوده و مذهب تشيع به علت داشتن حرفهای تازه بيشتر از ساير مذاهب اسلامی حتی غير مسلمانان را به خود جذب كرده است.
اين استاد دانشگاه علت اين امر را در امكان نوآوری‌هايی می‌داند كه مذهب شيعه پيوسته آن را داراست و به عقيده وی در حقيقت انديشه مهدويت و روزآمدی آن از عمده دلايل رجوع به آن است چراكه در مقايسه با منجی گرايان ساير اديان الهی و غير الهی اين دكترين جايگاهی بسيار رفيع و متمايز دارد.
محمد صادق فتح اللهی، كارشناس جامعه شناسی از هندوستان نيز با تائيد اين نكته كه انتظار سازنده بشر منجر به ظهور يك منجی آسمانی است می گويد: در تاريخ معنويت بشری اتفاقی رخ داده است به اسم آخرين رسالت و آخرين منجی و در واقع آخرين ارتباط آسمانی و زمينی و مسئله ظهور امام عصر (عج) نوع تكامل يافته مسير سعادت بشری تلقی می شود كه در مسير يازده قرنه خود به تبيين انتظار سازنده نيز توسط علمای شيعی پرداخته شده است.
وی در بيان علتهای غيبت و ضرورت انتظار حقيقی اگر حتی به قرنها و هزاره ها نيز برسد با رجوعی به تاريخ جفاهای مردم و حاكمان به ساير امامان معصوم(ع) را گواه گرفته و می گويد: از ديد جامعه شناسی دينی وقتی عظمت موضوع امامت و در پايان آن موضوع مهدويت درك نمی شود و مبعث پيامبر (ص) با آن عظمت و گستره اجتماعی در هياهوی جهالت شبه جزيره ای نمی تواند جايگاه خود را تعيين نمايد اين امر موجب می شود تا به اصلاح آن فضای غبارآلود اجازه ندهد كه اين هدايت امام عصر(عج)، فضای خود را پيدا كند.
اين كارشناس جامعه شناسی كه سالها مديريت سازمان جوانان آذربايجان غربی را عهده دار بوده موضوع ظهور ، انتظار و مهدويت را در بعد كامل خود به عنوان امامت می نگرد و با يادآوری اوضاع صدر اسلام می گويد: برای اينكه مسير هدايت الهی بعد از نبوت گم نشود، طراح عالم هستی مسير ديگری طراحی می كند كه در ادامه آن است و آن مسير غدير و امامت است برای تكميل آن جهت كلی، ولی متاسفانه همان هياهوی جهالت و تعصب آميز باعث می شود كه غدير نيز نتواند آن مسير تاريخی را طی كند موضوعی كه يازده امام معصوم را با شهادت و مظلوميت در طول امامتشان مواجه كرده است.
وی موضوع دلايل رواج عرفان های كاذب و فرق انحرافی را در قالب يك برنامه گسترده و پيشينه دار استعمار ارزيابی كرده و می گويد: ايجاد فرقه‌های مذهبی در صده های اخير در ايران به عنوان تنها كشور شيعه و صاحب تفكر مهدوی برای اين بود تا حركت و نشاط اجتماعی را مهار كند مثلا" صوفيه و سلفی‌گری ترويج شد كه اين فرق باعث رخوت شده و حركت را از جامعه می‌گيرند و فردگرايی را رواج داده و جامعه نسل جوان را به انزوا كشاندن ترغيب می‌كنند.
به عقيده وی استعمار می‌خواهد با فرقه‌گرايی مذهبی در كشورهای اسلامی بين شيعه و سنی درگيری‌های مذهبی و قومی ايجاد كند و از وحدت دينی و نشاط اجتماعی و جنبش‌های اجتماعی كه با منشأ دينی شكل می‌گيرند و برای استعمار خطرناكند جلوگيری كند.
مشاور رئيس ستاد مبارزه با مواد مخدر كشور در امور جوانان غايت كلی هدف استكبار در راه اندازی فرق انحرافی و مدعيان دروغين را در ايجاد فكر جدايی دين از سياست ارزيابی می كند چراكه به عقيده وی در نهايت تفكر مهدويت متعالی ترين شكل عدم جدايی دين از سياست در حكومت و عدالت گستری است.
وی با مقايسه تفكر متعالی انتظار سازنده با برخی فرق انحرافی می گويد: تصوف دينی با چهره اسلام نمای خود، به شدت به دنبال ترويج جدايی دين از سياست بوده و دين را توجيه و مسخ می‌كند در حاليكه در نقطه مقابل آن امام خمينی (ره) به عنوان كسی كه در قرن حاضر به نائب برحق امام زمان (عج) تعبير می شد بيداری دينی را به دنيا به ارمغان آورد و پيروان وی پيوسته برای اتصال انقلاب اسلامی به انقلاب و ظهور امام مهدی(عج) به دليل ويژگی های مشتركشان دعا می كنند.
نكته ای كه اين كارشناس اجتماعی مورد اهميت قرار می دهد موضوع نقشه استعمار جهانی در طراحی فرق انحرافی و مدعيان دروغين ، رجوع مرموزشان به برخی كتب آسمانی و تحريف آنهاست تا در قالب آن نومحافظه كاران، نوانجيل‌ها، انجيلی‌های جديد يا اوانجليست‌ها بتوانند مسيحی صهيونيزم يا صهيونيزم مسيحی و تفكراتی از اين دست را به عنوان يك اعتقاد دينی سياسی وارد عرصه افكار عمومی جهانيان كنند.
فتح الهی در نهايت مشكل اصلی در خصوص ظرفيتهای دين اسلام و به تبع آن مباحث مهدويت را ضعف در مباحث انتقال معرفتی و شناختی اين تفكر می داند و اضافه می‌كند: با وجود تلاش برای معرفی تمام ظرفيتهای دين، همچنان مشكلات كمبود شناختی و معرفتی در جامعه مشهود است و هنوز برای برنامه‌ريزان فرهنگی فرصتی فراهم نشده است تا نمود دينی را به عرصه ظهور بگذارند.
و اين نكته مورد اشاره فتح الهی موضوعی است كه حجت الاسلام و المسلمين علی مرادی امام جمعه تكاب و از پژوهشگران مباحث مهدوی به تفصيل به آن پرداخته و طی گفتگويی اظهار كرد: در نظام مهدوی منتظر كسی است كه آرمان‌های اسلام، دكترين مهدويت و امام زمان(عج) را خوب بشناسد ، منتظران بايد نسبت به عدالت، ابعاد و اهداف حكومت حضرت مهدی(عج) معرفت داشته باشند و آنها را در خود نهادينه كنند.
به گفته اين استاد حوزه منتظر كسی است كه در عمل متعهد باشد و در رفتار و گفتار روزانه عدالت را رعايت كند.
وی در بيان مشخصه بارز دوران غيبت و يازده قرن انتظار شيعيان به احاديث مهدوی رجوع كرده و می گويد: با توجه به احاديث، زيارت‌ها و دعاهایى كه در طول دوران غيبت صغری و پس از آن از امام مهدى(عج) به يادگار مانده است به صراحت تمام آنچه كه موجب خرسندى يا ناخرسندى آن حضرت مى‌شود بيان شده است بنابراين با مراجعه به مجموعه ارزشمند يادگارهاى آن حضرت و تأمل و تدبر در آنها می‌توان به راحتى هدايت را از گمراهى و صراط مستقيم را از كژ راهی‌ها باز شناخت.
به تعبير وی بايد اين گونه نتيجه گرفت جنبه‌های تأثيرگذاری و اصالت اعتقاد به غيبت در زندگی و جوامع شيعی در طول يازده قرن انتظار بستگی به ميزان تطابق آن با احاديث و فرمايشات خود آن امام حی و حاضر دارد.
وی در بيان ميزان مقاومت شيعه در پس 11 قرن انتظار در پاسداری از انديشه مهدويت مجموعه اعمال بسياری از گذشتگان را كه با سختی تمام سعی در اجرای تكاليف خود كرده اند تا رضايت امام عصر را جلب كنند مفيد ارزيابی كرده و در حقيقت اين مجموعه رفتار گذشتگان را موجب پاسداری از انديشه مهدويت و رسيدن آن به نسل كنونی می داند و می گويد: هم اينك نيز اگر كسى به همه تكاليف و وظايفى كه در قرآن و روايات معصومين (ع) به آنها امر شده عمل كند و از همه محرمات و گناهانى كه در اين دو منبع الهى از آنها نهى شده، دورى جويد می‌تواند رضايت امام عصر(عج) را چنانكه بايد به دست آورد.
در همين ارتباط ديدگاه حجت الاسلام ناصر رفيعی از كارشناسان مذهبی كشور در جمع مردم اروميه قابل توجه است ، آنجا كه وی در تشريح آسيب‌ها و شبهات مهدويت در عصر كنونی ، ادعاهای دورغين نيابت امام مهدی (ع)، شايعه سازی در خصوص ظلم و جور در عصر ظهور يا اشاعه حادثه‌ها و رويدادهای جهان به علائم ظهور را از جدی ترين آسيب ها و تهديدات اين تفكر ارزيابی می كند.
در عين حال اين كارشناس مسائل مذهبی انتقال آموزه های مهدوی از طريق اقدامات فرهنگی را خاطرنشان كرده و می گويد: چرا وقتی نام مبارك آن حضرت را می‌آوريم بايد كلمه ديگر را در توصيف آن بزرگوار بر زبان جاری سازيم كه آن كلمه «شمشير» است و چرا با اين كار ايشان را امام قهر و غضب خشونت معرفی می كنيم در حاليكه امام عصر(عج) همچون آباء و اجداد معصوم خود رئوف و مهربان است.
وی موضوعی را كه در اين 1100 سال انتظار شيعه مدام با آن مبارزه كرده را ادعاهای دروغين كسانی می داند كه با اظهار رويت امام مهدی(عج) با نيرنگ و تزوير نيابت و را در عصر غيبت بر عهده گرفته و بعضا" مردم را اغفال كرده اند.
در تشريح اهميت اين موضوع ذكر خاطره ای از حجت الاسلام والمسلمين شيخ علی دهنين از مرحوم آيت الله العظمی ميرزا جواد آقا تبريزی روشنگر خواهد بود.
وی می گويد: خدمت مرحوم ميرزا جواد تبريزى (قدس سره) رسيدم و چون بحث خارج خمس را مشغول بودم، در خصوص نيابت عامه فقيه از مرحوم ميرزا سؤال كردم كه حضرتعالى خود را نايب عام امامعليه السلام مىدانيد؟
ايشانقدس سره لبخند مليحانهاى زد و گفت: خير!
گفتم: بعضى آقايان در مباحث خود، بزرگان را نايب عام مىدانند و فعلاً كارى كه شما مىكنيد همين است، فرمودند: خير! من به عنوان نايب عام كارى را انجام نمىدهم، من به عنوان آنكه مىتوانم يك تكليف را ادعا كنم اقدام به آن مىنمايم، نسبت به ما حسن ظن هست ما هم به تكليف عمل مىكنيم و هرچه انجام مىدهيم به اعتبار وظيفهاى است كه بر عهده ما قرار داده شده است، اما اينكه من خود را نايب امامعليه السلام بدانم و تصرف كنم، خير! ما از باب اداى تكليف و انجام تكاليف تصرف مىكنيم و سعى مىكنيم مرضىّ امام زمانعليه السلام باشد ان شاء اللَّه تعالى.
اميد است كه اين اداى وظيفه مورد رضايت ولى عصرعليه السلام باشد، من نايب عام امامعليه السلام نيستم، فقط خدمتگذار هستم و تا آن وقت كه تكليف داشته باشم عمل مىكنم و خود نمىتوانم اين مسئوليت را از خودم سلب كنم، خداوند به من توفيق دهد اين امانت را به مقصد برسانم، تكليفى است كه از دست ما بر مىآيد و بايد آن را ادا كنيم از اين باب، متصدى بعضى امور هستيم و كارى را هم كه انجام مىدهيم محدود است.
مرور اين خاطره بدان جهت صورت گرفت كه به شواهد بسيار تاريخی مراجع بزرگوار شيعه كه دهه های طولانی چراغ هدايتگر مسلمانان بوده اند در هيچ برهه ای به خود اجازه نيابت نداده اند اما فتنه گران و دشمنان تفكر مهدويت در مقابل اين موضوع پيوسته به فكر زايش نايبان دروغين و مدعيان كذب بوده و ضرورت آن را به انحاء گوناگون ترويج كرده‌اند.
حجت الاسلام والمسلمين علی دشتكی، مديركل تبليغات اسلامی زنجان نيز در پاسخ به اين سوال كه مسئله غيبت در طول اين سالها چه قدر شيعيان را در برابر ناملايمات مقاوم كرده است و در اين زمينه نقش داشته است تعبير زيبايی داشته و می گويد: انتظار و ظهور حضرت مهدى(ع) به‌معناى حيات و پويايی براى جامعه شيعه در دوران غيبت است و بدون اين مفاهيم زندگى براى شيعه بى‌معنا و مفهوم است و اگر اين معنا از جامعه اسلامی گرفته شود، هويت مستقلى نخواهد داشت.
اين كارشناس علوم اسلامی اضافه می كند: شيعه به خاطر ظهور زندگى مىكند و به سمت ظهور حركت مىكند و اينجاست كه مفهوم انتظار شكل مىگيرد، معناى حيات انتظار را به وجود مىآورد و به آن جهت مىدهد و آن را از ايستایى و خمودى به پويایى و تحرك تبديل مىكند.
وی پايداری شيعه در برابرناملايمات هزار و صد ساله را اينگونه بيان ميكند كه شيعه به خاطر مهدى (عج) و ظهور او همه سختىها و ناملايمات را تحمل مىكند چراكه حقيقتا" ظهور و حضور و دولت حضرت مهدی (عج)، ارزشهاى والایى هستند كه مىتوان به خاطر آن همه دشوارىها را تحمل كرد.
دشتكی با اشاره به پويايی حيات اجتماعی شيعه اظهار می كند: در طول تاريخ غيبت چه رنجهایى كه شيعه متحمل شده، اما هرگز هويت و حيات اجتماعى خويش را از دست نداده است و آنچه شيعه را در ميان اين همه مشكلات زنده و بالنده نگه داشته، انديشه مهدويت است و در غير اين صورت، شيعه مىبايست سالها و بلكه قرنها پيش نابود و در فرهنگهاى ديگر هضم شده بود.
نكته قابل توجه در سخنان اين كارشناس دينی زاويه نگاه وی به موضوع مهدويت حتی در دوران قبل از تولد آن حضرت است بطوريكه می گويد: در زمان ديگر معصومان(ع) نيز آنچه حيات و هويت اجتماعى شيعه را حفظ مىكرد، ظهور و انتظار مهدى(ع) بود و اين كه امامان معصوم(ع) پيش از تولد و غيبت حضرت مهدى(ع) جامعه را به ظهور او و عدالتگسترىاش نويد مىدادند، به همين جهت بوده است و نه تنها در دوران غيبت بلكه در زمان حضور ديگر معصومان(ع) نيز ياد و نام حضرت مهدی (عج) معنابخش حيات بوده است.
مديركل تبليغات اسلامی زنجان در تشريح اين ديدگاه خود می افزايد: هر جامعهاى براى بقاء خود و براى ماندگارى هويتش نيازمند معنایى براى حيات اجتماعى است و بايد در يك جامعه بتوان هستى و هويت آن را حفظ كرد و اينجاست كه حيات اجتماعى شكل مىگيرد و معناى زندگى از قلمرو روانشناسى فراتر رفته و به جامعهشناسى نيز سرايت مىكند و تداوم حيات و هويت اجتماعى نيز نيازمند معنادارى آن است.
در پايان ضميمه نمودن سخنان حجت الاسلام مسعود پورسيد آقايی دبير چهار دوره همايش دكترين مهدويت به پرباری مجموعه ديدگاه هايی كه از نظر گذشت خواهد افزود آنجا كه وی در جمع جوانان زنجان می‌گويد: انتظار فرج عملی است كه به موجب آن منتظر تكاليفی را به منظور زمينه سازی برای ظهور حضرت حجت(عج) بر عهده می گيرد و در حقيقت پيوسته در مسير مسئوليت مهم خود حركت می كند و به روايت ائمه معصومين (ع) بهترين اعمال در دنيا عمل انتظار فرج امام عصر (عج) است.
به گفته وی اگر حالت انتظار به عمل تبديل شود، در انسان مسئوليت و تكليف ايجاد می‌كند و شخص منتظر بايد برای ظهور امام زمان (عج) خود و جامعه را آماد كند چراكه ظهور امام عصر وابسته به اين آمادگی است.
مسئول موسسه آينده روشن می گويد: بايد به عنوان منتظر ظهور بتوانيم با شناختی كه از امام و اهداف ايشان پيدا می‌كنيم از مهدويت در مقابل دشمنان اسلام و دين دفاع كنيم ضمن اينكه اين اهداف را در دنيا تبليغ می كنيم.
با تامل در سخنان كارشناسان فوق الذكر نكاتی كه به روشنی در بيان ضرورت های منتظران ظهور و ويژگی‌های بارز و روشن شيعه در اين يازده قرن انتظار به دست می‌آيد در عنوان هايی شامل شناخت امام زمان (عج) ، انتظار فرج ، تهذيب و خودسازی ، پيوند با مقام ولايت ، الگوقرار دادن آن حضرت، تكريم و احترام ، به ياد امام عصر(عج) بودن ، محبت و دوستی اهل بيت(ع) ، اشتياق به ديدار آن حضرت، تحقيق و پژوهش در موضوع مهدويت، تقوا، خود سازی و ساخت ديگران، پرهيز از شك و ترديد و ادای حقوق قابل درك است.
منبع: www.zerotime.org
/س
