دعا در تعجیل فرج امام عصر علیه السلام «1»

این نوشتار در توسل به امام عصر - علیه السلام - است از طریق دعا و طلب تعجیل فرج ایشان از خداوند متعال و تأکید بسیار در آن است که به چند نحو در اخبار ذکر شده است.
یک نحو:در روایات بسیار وارد شده است که ائمه اطهار - علیهم السلام - خودشان تأکید داشته اند در دعاء و طلب نمودن تعجیل فرج ایشان را از خداوند و ادعیه مخصوصه ی آنها در این امر بسیار است و هم چنین این امر مؤکد در انبیاء - علیهم السلام - جاری بوده است. چنانچه در حدیث است که از جمله توسلات حضرت ابراهیم - صلوات الله علیه - به اهل بیت عصمت و طهارت -علیهم السلام - دعا در تعجیل فرج قائم ایشان بوده است .(1)
و در خبری دیگر است که حضرت اسماعیل صادق الوعد - علیه السلام - هم دعاء در فرج قائم آل محمد - صلوات الله علیهم - می کردند . از این مطلب حال ائمه طاهرین و انبیاء - علیهم السلام - در این دعاء البته واضح می شود که این دعاء فی نفسه محبوب و نزد خداوند -جل شأنه - بسیار مهم است و از عبادات جلیله ی او است به وجهی که اولیاء مقربین او هم آن را وسیله ی کمال تقرب خود نزد او در طلب مراحم و عنایات ملوکانه حضرت اقدسش، و در فوز به مقامات رفیعه در دارالسلام و دارالجلالش می نماید .
یک نحو دیگر در حدیث از حضرت امام صادق - علیه السلام - است که فرمودند: «اگر مومنین و شیعیان ما اجتماع در توبه و تضرع نموده و طلب فرج ما را از خداوند متعال نمایند پس او تعجیل خواهد فرمود، و اگر ترک دعا نمایند زمان ابتلاء به طول می انجامد و تأخیر در فرج ما می شود».
یک نحو دیگر آنکه شیعیان را به دعا و طلب فرج امرفرموده اند، چنانچه در توقیع رفیع از حضرت صاحب الامر - علیه السلام - در احتجاج شیخ طبرسی است که فرمودند: «برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید.به درستی که در این دعا فرج شما می باشد ».(2)
یک نحو دیگر دعا های مفصل و مختصر مشتمل بر طلب فرج ایشان از خداوند - جل شأنه - از ائمه - علیهم السلام - است که بر وجه تأکید، شیعیان را بخواندن آنها امر فرموده اند. و آنچه ذکرش در این مختصر مهم است، سه دعا است .
اول در فروع کافی آمده که فرمودند: در شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، و در تمام این ماه، و در هر زمان دیگر در اوقات سال این دعا را که برای طلب تعجیل فرج ایشان است، بعد از حمد خداوند و صلوات بر پیغمبر - صلی الله علیه واله و سلم - مکرر بخوانید:
«الحمد الله رب العالمین و صلی الله علی محمد واله و طاهرین، اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن صلواتک علیه فی هذه الساعه و فی کل ساعه ولیاً و حافظاً و قائداً و ناصراً و دلیلاً و عیناً حتی تسکنه ارضک طوعاً و تمتعه فیها طویلاً ».(3)
هم چنین این دعا را در نجم الثاقب (4) از سید رضی الدین علی بن طاووس به وجه مفصل تر نقل فرموده . و چون دعایی مؤکد و بسیار جلیل است موافق روایت هم ذکر می شود و آن چنین است که فرمودند در شب بیست و سوم از ماه رمضان در حالت ایستاده و نشسته و بر هر حالتی که باشی، و در تمام آن ماه و هر قسمی که برایت ممکن شود و هر زمانی، مکرر بعد از تمجید خدای تعالی و صلوات بر پیغمبر و آل او - علیهم السلام - بگو:
اللهم کن لولیک القائم بامرک الحجة بن الحسن المهدی علیه و علی ابائه افضل الصلاة و السلام، فی هذه الساعة و فی کل ساعة، ولیاً، و حافظاً، و قائداً و ناصراً و دلیلاً، و مویداً، حتی تسکنه ارضک طوعا و تمتعه فیها طولاً و عرضاً، و تجعله و ذریته من الائمه الوارثین، اللهم انصره و انتصر به، واجعل النصر منک له و علی یده و اجعل النصر له و الفتح علی وجهه ولا توجه الامر الی غیره، اللهم اظهر به دینک و سنة نبیک، حتی لا یستخفی بشیء من الحق مخافة احد من الخلق اللهم انی ارغب الیک فی دولةٍ کریمةٍ تعز بها الاسلام و اهله، و تذل بها النفاق و اهله، و تجعلنا فیها من الدعاة الی طاعتک، و القادة الی سبیلک، و اتنا فی الدّنیا حسنه و فی الاخرة حسنه، و قنا عذاب النار، و اجمع لنا خیر الدارین، و اقض عنا جمیع ما تحب فیهما، و اجعل لنا فی ذلک الخیره، برحمتک و منک فی عافیةٍ، امین رب العالمین، و زدنا من فضلک و یدک الملأ، فان کل معطٍ ینقص من ملکه و عطاءک یزید فی ملکک .
دوم دعایی است که در جمال الاسبوع (5)از یونس بن عبدالرحمن روایت فرموده که حضرت رضا - علیه السلام - در مورد دعاء برای صاحب الامر - علیه السلام - به این دعاء امر می فرمودند:
اللهم صل علی محمد و ال محمد وادفع عن ولیک و خلیفتک، و حجتک علی خلقک، و لسانک المعبر عنک باذنک الناطق بحکمتک و عینک الناظرة فی بریتک، و شاهدک علی عبادک الحاج المجاهد المجتهد عبدک العائذ بک . اللهم واعذه من شر ما خلقت وذرات و برات وانشات و صورت و احفظه من بین یدیه و من خلفه و عن یمینه وعن شماله و من فوقه و من تحته، بحفظک الذی لا یضیع من حفظته به و احفظ فیه رسولک و وصی رسو لک و ابائه ائمتک و دعائم دینک صلواتک علیهم اجمعین و اجعله فی ودیعتک التی لا تضیع، و فی جوارک الذی لا یخفر، وفی منعک و عزک الذی لا یقهر اللهم و امنه بامانک الوثیق الذی لا یخذل من امنته وبه و اجعله فی کنفک الذی لا یضام من کان فیه و انصره بنصرک العزیز و ایده بجندک الغالب، و قوه بقوتک و اردفه بملائکتک، اللهم وال من والاه وعاد من عاداه و البسه درعک الحصینه و حفه بالملائکة حفا، اللهم وبلغه افضل ما بلغت القائمین بقسطک من اتباع النبیین اللهم اشعب به الصدع و ارتق به الفتق و امت به الجور و اظهر به العدل و زین بطول بقائه الارض و ایده بالنصر و انصره بالرعب و افتح له فتحا یسیرا و اجعله من من لدنک علی عدوک و عدوه سلطانا نصیرا اللهم اجعله القائم المنتظر و الامام الذی به تنتصر و ایده بنصر عزیز و فتح غریب و ورثه مشارق الارض و مغاربها اللاتی بارکت فیها واحی به سنة نبیک صلواتک علیه و اله حتی لایستخفی بشی ء من الحق مخافه احد من الخلق و قو ناصره و اخذل خاذله و دمدم علی من نصب له و دمر علی من غشه اللهم و اقتل به جبابره الکفر و عمده و دعائمه و القوام به و اقصم به روس الضلالة و شارعة البدعة و ممیتة السنة و مقویة الباطل و اذلل به الجبارین و ابر به الکافرنی و المنافقین و جمیع الملحدین حیث کانوا و این کانوا من مشارق الارض و مغاربها وبرّها وبحرها و سهلها و جبلها حتی لا تدع منهم دیارا و لاتبقی لهم اثارا، اللهم و طهر منهم بلادک و اشف منهم عبادک و اعز به المومنین و احی به سنن المرسلین و دارس حکم النبیین و جدد به ما محی من دینک و بدل من حکمک حتی تعید دینک به و علی یدیه غضا جدیدا صحیحا محضا لا عوج فیه ولا بدعه معه حتی تنیر بعدله ظلم الجور و تطفیء به نیران الکفر و تظهر به معاقد الحق و مجهول العدل و توضح به مشکلات الحکم اللهم و انه عبدک الذی استخلصته لنفسک و اصطفیته من خلقک و اصطفیته علی عبادک و ائتمنته علی غیبک و عصمته من الذنوب و براته من العیوب و طهرته من الرجس و صرفته عن الدنس و سلمته من الریب، اللهم فانا نشهد له یوم القیامه و یوم حلول الطامه انه لم یذنب ذنبا و لم یات حوبا و لم یرتکب لک معصیة و لم یضیع لک طاعه و لم یهتک لک حرمه و لم یبدل لک فریضه و لم یغیر لک شریعه و انه الامام التقی الهادی المهتدی الطاهر النقی الوفی الرضی الزکی، اللهم فصل علیه و علی ابائه و اعطه فی نفسه و ولده و اهله و ذریته و امته و جمیع رعیته ماتقر به عینه و تسر به نفسه و تجمع له ملک المملکات کلها قریبها و بعیدها و عزیزها و ذلیلها حتی یجری حکمه علی کل حکم و یغلب بحقه کل باطل، اللهم واسلک بنا علی یدیه منهاج الهدی و الحجة العظمی و الطریقه الوسطی التی یرجع الیها الغالی و یلحق بها التالی اللهم وقونا علی طاعته و ثبتنا علی مشایعته و امنن علینا بمتابعته و اجعلنا فی حزبه القوامین بامره الصابرین معه الطالبین رضاک بمناصحته حتی تحشرنا یوم القیامه فی انصاره و اعوانه و مقویه سلطانه، اللهم صل علی محمد و آل محمد و اجعل ذلک کله منا لک خالصا من کل شک و شبهه و ریاء و سمعه حتی لا نعتمد به غیرک و لا نطلب به الا وجهک و حتی تحلنا محله و تجعلنا فی الجنه معه و لا تبتلنا فی امره بالسأمه و الکسل و الفتره و الفشل و اجعلنا ممن تنتصر به لدینک و تعز به نصر ولیک و لا تستبدل بنا غیر نا فان استبدالک بنا غیرنا علیک یسیر و هو علینا کبیر انک علی کل شی ء قدیر، اللهم و صل علی ولاة عهوده و بلغهم امالهم وزد فی اجالهم و انصار هم وتمم لهم ما اسندت الیهم من امر دینک و اجعلنا لهم اعوانا و علی دینک انصارا و صل علی ابائه الطاهرین الائمه الراشدنی اللهم فانهم معادن کلماتک و خزان علمک وولاه امرک و خالصتک من عبادک و خیرتک ممنخلقک و اولیاءک و سلائل اولیائک و صفوتک و اولاد اصفیاءک صلواتک و رحمتک و برکاتک علیهم اجمعین اللهم و شرکاؤه فی امره و معاونوه علی طاعتک الذین جعلتهم حصنه و سلاحه و مفزعه و انسه الذین سلوا عن الاهل و الاولاد وتجافوا الوطن و عطلوا الوثیر من المهاد قد رفضوا تجاراتهم و اضروا بمعایشهم و فقدوا فی اندیتهم بغیر غیبه عن مصرهم وخالفوا البعید ممن عاضدهم علی امرهم و خالفوا القریب ممن صد عن وجهتهم وائتلفوا بعد التدابر و التقاطع فی دهرهم و قطعوا الاسباب المتصله بعاجل حطام من الدنیا فاجعلهم اللهم فی حرزک و فی ظل کنفک و رد عنهم بأس من قصد الیهم بالعداوه من خلقک و اجزل لهم من دعوتک من کفایتک و معونتک لهم و نصرک ایاهم ماتعینهم به علی طاعتک و ازهق بحقهم باطل من اراد اطفاء نورک و صل علی محمد و اله و املاء بهم کل افق من الافاق و قطر من الاقطار قسطا و عدلا و مرحمه و فضلا و اشکر لهم علی حسب کرمک و جودک و مامننت به علی القائمین بالقسط من عبادک و اذخر لهم من ثوابک ما ترفع لهم به الدرجات انک تفعل ما تشاء و تحکم ما ترید آمین رب العالمین .
سوم دعایی است که در جماع الاسبوع(6)و در بحار از شیخ اجل عمر وی نائب اول حضرت صاحب الامر - علیه السلام - روایت فرموده که به ابی علی محمد بن همام املاء فرمود، و او را به خواندن آن امر نمود:
اللهم عرفنی نفسک، فانک ان لم تعرفنی نفسک، لم اعرف رسولک، اللهم عرفنی رسولک، فانک ان لم تعرفنی رسولک، لم اعرف حجتک، اللهم عرفنی حجتک، فانک ان لم تعرفنی حجتک، ضللت عن دینی، اللهم لا تمتنی میتةً جاهلیه، و لا تزغ قلبی بعد اذ هدیتنی، اللهم فکما هدیتنی لولایه من فرضت علی طاعته من ولایة ولاة امرک بعد رسولک صلواتک علیه و اله حتی والیت ولاه امرک امیر المومنین علی بن ابیطالب والحسن والحسین و علیا و محمداً و جعفراً و موسی و علیاً و محمداً و علیاً و الحسن و الحجة القائم المهدی صلواتک علیهم اجمعین، اللهم فثبتنی علی دینک، و استعملنی بطاعتک، و لین قلبی لولی امرک، و عافنی مما امتحنت به خلقک، و ثبتنی علی طاعة ولی امرک الذی سترته عن خلقک، فباذنک غاب عن بریتک و امرک ینتظر، و انت العالم غیر معلم بالوقت الذی فیه صلاح امر ولیک فی الاذن له باظهار امره و کشف ستره، فصبرنی علی ذلک حتی لا احب تعجیل ما اخرت و لا تأخیر ما عجلت، و لا اکشف عما سترت و لا ابحث عما کتمت، و لا انازعک فی تدبیرک، و لا اقول لم و کیف و ما بال ولی الامر لا یظهر و قد امتلات الارض من الجور، و افوض اموری کلها الیک، اللهم انی اسالک ان ترینی ولی امرک ظاهرا نافذ الامر، مع علمی بان لک السلطان و القدره و البرهان و الحجه و المشیه و الحول و القوه، فافعل ذلک بی و بجمیع المومنین حتی ننظر الی ولیک صلواتک علیه و اله ظاهر المقاله، واضح الدلاله هادیا من الضلاله، شافیا من الجهاله، ابرز یارب مشاهدته، و ثبت قواعده، و اجعلنا ممن تقر عینه برویته، و اقمنا بخدمته، و توفنا علی ملته، و احشرنا فی زمرته، اللهم اعذه من شر جمیع ما خلقت و برأت و ذرأت و انشأت و صورت و احفظه من بین یدیه و من خلفه و عن یمینه و عن شماله و من فوقه و من تحته بحفظک الذی لا یضیع من حفظته به و احفظ فیه رسولک و وصی رسولک علیهم السلام، اللهم و مد فی عمره، و زد فی اجله، و اعنه علی ما ولیته و استرعیته، وزد فی کرامتک له فانه الهادی المهتدی و القائم المهدی و الطاهر التقی الزکی النقی الرضی الصابر الشکور المجتهد، اللهم و لا تسلبنا الیقین لطول الامد فی غیبته و انقطاع خبره عنا، و لا تنسنا ذکره و انتظاره و الایمان به قوه الیقین لطول الامد فی غیبته و انقطاع خبره عنا، و لا تنسنا ذکره و انتظاره و الایمان به و قوه الیقین فی ظهور ه و الدعا ء له و الصلاه علیه، حتی لا یقنطنا طول غیبته من ظهوره و قیامه، ویکون یقیننا فی ذلک کیقیننا فی قیام رسول الله صلی الله علیه و اله و ما جاء به من وحیک و تنزیلک، و قو قلوبنا علی الایمان به حتی تسلک بنا علی یدیه منهاج الهدی، و المحجه العظمی، و الطریقه الوسطی، و قونا علی طاعته، و ثبتنا علی متابعته، واجعلنا فی حزبه و اعوانه و انصاره و الراضعین بفعله، و لا تسلبنا ذلک فی حیاتنا، و لا عند و فاتنا حتی تتوفانا و نحن علی ذلک، لا شاکین و لا ناکثین و لا مرتابین و لا مکذبین، اللهم عجل فرجه و ایده بالنصر انصر ناصریه و اخذل خاذلیه و دمدم علی من نصب له و کذب به و اظهر به الحق و امت به الجور واستنقذ به عبادک المومنین من الذل وانعش به البلاد و اقتل به جبابره الکفر و اقصم به رؤس الضلاله و ذلل به الجبابرین و الکافرین و ابر به المنافقین و الناکثین و جمیع المخالفین و الملحدین فی مشارق الارض و مغاربها و برها بحرها و سهلها و جبلها، حتی لا تدع منهم دیارا، و لا تبقی لهم اثارا، طهرمنهم بلادک، و اشف منهم صدور عبادک، وجدد به ما امتحی من دینک، واصلح به ما بدل من حکمک و غیر من سنتک، حتی یعود دینک به و علی یدیه غضا جدیدا صحیحا لا عوج فیه و لا بدعه معه، حتی تطفی بعدله نیران الکافرین، فانه عبدک الذی استخلصته لنفسک، و ارتضیه لنصره دینک، و اصطفیته بعلمک، و عصمته من الذنوب، و براته من العیوب، و اطلعته علی الغیوب، و انعمت علیه، و انعمت علیه، و طهرته من الرجس، و نقیته من الدنس، اللهم فصل علیه و علی ابائه الطاهرین، و علی شیعته المنتجبین، و بلغهم من امالهم ما یاملون، و اجعل ذلک منا خالصا من کل شک و شبهه و ریاء وسمعه حتی لا نرید به غیرک، ولا نطلب به الا وجهک، اللهم انا نشکو الیک فقد نبینا، و غیبه ولینا، وشده الزمان علینا، و وقوع الفتن بنا، و تظاهر الاعداء علینا، و کثره عدونا، وقله عددنا، اللهم فافرج ذلک بفتح منک تعجله، و نصر منک تعزه، و امام عدل تظهره اله الحق امین، اللهم انا نسألک ان تأذن لولیک فی اظهار عدلک فی عبادک، و قتل اعدائک فی بلادک، حتی لا تدع للجور یارب دعامه الا قصمتها، و لا بقیه الا او هنتها، و لا رکنا الا هدمته، و لا حدا الا فللته، و لا سلاحا الا اکللته، و لا رایه الا نکستها، ولا شجاعا الا قلته، و لا جیشا الا خذلته، و ارمهم یارب بحجرک الدامغ،واضربهم بسیفک القاطع، و بأسک الذی لا ترده عن القوم المجرمین، وعذب اعداءک و اعداء دینک و اعداء رسولک صلواتک علیه و اله بید ولیک و ایدی عبادک المومنین، اللهم کف ولیک و حجتک فی ارضک هول عدوه، وکید من کاده، و امکر بمن مکر به، و اجعل دائره السوء علی من اراد به سوء، و اقطع عنه مادتهم، و ارعب له قلوبهم، وزلزل اقدامهم، و خذهم جهره و بغته و شدد علیهم عذابک،اخزهم فی عبادک، و العنهم فی بلادک، و و اصلهم نارا، و اسکنهم اسفل نارک و احط بهم اشد عذابک، و اصلهم نارا، و احش قبور موتاهم نارا، واصلهم حر نارک، فانهم اضاعوا الصلاه و اتبعو ا الشهوات و اضلوا عبادک و اخربو ا بلادک، اللهم و احی بولیک القران وارنا نوره سرمدا لا ظلمه فیه، و احی به القلوب المیته، و اشف به الصدور الوغره، و اجمع به الاهواء المختلفه علی الحق، واقم به الحدود المعطله و الاحکام المهمله، حتی لا یبقی حق الا ظهر و لا عدل الا زهر و اجعلنا یارب من اعوانه و مقویه سلطانه و الموتمرین لامره و الراضین بفعله و المسلمین لا حکامه، وممن لا حاجه به الی التقیه من خلقک، و انت یارب الذی تکشف الضر و تجیب المضطر اذا دعاک و تنجی من الکرب العظیم، فاکشف الضر عن ولیک و اجعله خلیفه فی ارضک کما ضمنت له، اللهم و لا تجعلنی من خصما، ال محمد علیهم السلام، و لا تجعلنی من اعداء ال محمد علیهم السلام، و لا تجعلنی من اهل الحنق والغیظ علی ال محمد علیهم السلام، فانی اعوذ بک من ذلک، فاعذنی و استجیر بک فاجرنی، اللهم صل علی محمدو ال محمد واجعلنی بهم فائزا عندک فی الدنیا و الاخره و من المقربین امین رب العالمین .

پی نوشت :

1- تفسیر برهان،ج1،ص486-چاپ 1295 تهران، ذیل آیه:(قالت یا ویلتی ءألد و أنا عجوز و هذا بعلی شیخا ان هذا لشیء عجیب).(سوره هود،آیه ی71)، و نیز بحار الانوار ج 52، ص 131.
2- احتجاج، چاپ بیروت،ص471.
3- فروع کافی، ج4، ص162.
4- نجم الثاقب، ص434 باب دهم در شرح تکالیف عباد در غیبت به نقل از«مضمار السبق» سید بن طاووس.
5- جمال الاسبوع، ص513.
6- جمال الاسبوع، ص513.

/خ