
![]() 10 تیر 1388 / 8 رجب 1430 / 1 جولای 2009 |
![]() |
![]() |
3) رحلت عالم رباني سيد العلماء و المجتهدين آيت اللَّه "سيد حسن موسوي بجنوردي" (1354ش):
سيد العلما و المجتهدين آيت اللَّه ميرزا حسن موسوي بجنوردي معروف به سيدآقا بزرگ در سال 1274 ش (1315 ق) در يكي از روستاهاي توابع بجنورد در استان خراسان به دنيا آمد و همان جا نشو و نما يافت. وي سپس به مشهد رفت و علوم عقلي و نقلي را نزد استاداني همچون شيخ آقا بزرگ حكيم، ميرزا محمد آيتاللَّهزاده خراساني و اديب نيشابوري اول فرا گرفت. پس از آن در 27 سالگي براي استفاده از حوزه علمي نجف رهسپار عراق شد و در محضر عالمان بزرگي همچون سيد ابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني و آقا ضياءالدين عراقي به تكميل تحصيلات خود پرداخت. سيد آقا بزرگ با حافظه شگرف و احاطه گستردهاي كه بر ادبيات فارسي و عربي، حكمت، كلام، تفسير، حديث، فقه و اصول و اغلب رشتههاي معارف اسلامي و فلسفه آن داشت، به زودي به عنوان يكي از برجستهترين مدرسان و مجتهدان حوزه نجف، مشهور گشت، چنان كه پس از درگذشت آيت اللَّه بروجردي در سال 1340 ش، مرجعيت عامه او براي شيعيان جهان مسلم شد؛ ولي چون فيلسوفي آزاد و فقيهي آزادانديش بود، خود را از مرجعيت كنار كشيد و با فروتني و آزادگي خاص خود، به تحقيق، تاليف و تدريس گراييد. آيت اللَّه بجنوردي براي آموزش اجتهاد، روش جديدي ايجاد كرد كه بر پايه آن، يك قاعده فقهي را مطرح مينمود و پس از شرح مستندات و تاريخچه شكلگيري آن قاعده، آن را با مصاديق خارجي تطبيق ميداد. اين روش در آموزش و پيشرفت فضلا بسيار موثر بوده است. ايشان اين روش را در كتاب القواعد الفقهيه در هفت جلد نگاشت كه مهمترين و مفصلترين كتابي است كه در قواعد فقهي شيعه نوشته شده است. آيتاللَّه بجنوردي در نجف حوزه درسي پر رونقي داشت و با مراكز علمي جهان اسلام از قبيل جامع الازهر مصر نيز در ارتباط بود. از وي آثار ديگري بر جاي مانده كه قَولُنافي الحكمة، يكي از بهترين شرحها بر اسفار مُلاصدرا، مُنتَهي الاصول، حاشيه بر عروةُ الوثقي و ذَخيرَةُ المَعاد از آن جملهاند. سرانجام اين فقيه برجسته و عالم بزرگ در دهم تيرماه 1354ش برابر با بيستم جمادي الثاني 1395ق در هشتاد سالگي در نجف بدرود حيات گفت و در جوار آرامگاه استادش، سيد ابوالحسن اصفهاني به خاك سپرده شد. |
4) عمليات ايذايي ظفر 4 در منطقه عملياتي فكه توسط ارتش جمهوري اسلامي (1364 ش) |
![]() |
6) 8 رجب سال1191هجري قمري:
سيّد اجلّ حسين بن جعفرخوانساري عالم بزرگ و روحاني متعهد بدرود حيات گفت. خوانساري عالمي ربّاني و حكيمي فرزانه بود و شاگردان بسياري تربيت كرد كه هريك بعدها دررديف علماي بزرگ عصرخود قرارگرفتند. ازجمله اين بزرگان «بَحرُالعُلوم و ميرزاي قمي» را مي توان نام برد. خوانساري ادعيه اي چون «دعاي ابوحمزه و زيارت عاشورا» را شرح كرده است. همچنين بر«شرح لُمعه و ذخيره محقق خوانساري سبزواري» حاشيه نوشته است. |
7) شهادت "نجيبالدين سمرقندي" دانشمند و طبيب(619 ق):
محمد بن علي بن عُمر سمرقندي ملقب به جمال الدين از مشاهير اطباي اواخر قرن ششم و اوايل قرن هفتم ميباشد. اِبدالُ الاَدويه، الاسباب و العَلامات و اغذية المَرضي از اوست. جمالالدين در سال 619 ق هنگامي كه مغولان، هرات را تسخير كرده و مردم را قتل عام نمودند، به دست آنان به قتل رسيد. |
8) تولد فقيه بزرگ "محمد بن حسن عاملي" معروف به "شيخ حرّ عاملي" (1033 ق):
محمد بن حسن عاملي معروف به شيخ حرّ عاملي در روستاي مَشغَره از توابع جبل عامل لبنان متولد گرديد. شيخ حسن ظهير، شهيد ثاني، پدر، عمو و دايى وي از اساتيد شيخ حُرّ عاملي بودند. او تا چهل سالگي در كشور سوريه و منطقهي جَبَل عامل، نزد استادان شيعي تعليم يافت و بعدها به عراق و خراسان عزيمت نمود. شيخ حُرِّ عاملي در مشهد به منصَب شيخ الاسلامي و قاضيُ القضاتي اين شهر منصوب شد و در اصفهان نيز مورد احترام علامه محمد باقر مجلسي و شاهِ صفوي قرار گرفت. از ايشان بيش از 20 كتاب و رساله بر جاي مانده است. اما معروفترين اثر شيخ حرُّ عاملي، كتاب عظيم وسايل الشيعه در 30 جلد ميباشد كه كار تاليف آن، هجده سال به درازا انجاميد. وي در اين كتاب، همهي روايات و اخباري را كه در قرن چهارم هجري در كتب ششگانهي روايي شيعه(شامل اصول كافي، مَن لايحضُرُهُ الفقيه، تهذيب و استِبصار، محاسن برقي و قُربُ الاستاد) گرد آمده بود، يكجا جمعآوري كرد و رواياتي بسيار بر آنها افزود. همچنين كتب: صحيفهي ثاني، الفُصولُ المُهمَّه، الفَوايدُ الطوسيَّه و تواترُ القرآن از جمله آثار اين عالم بزرگ مسلمان ميباشند. اين عالم برجسته در 21 رمضان 1104 قمري در مشهد مقدس وفات نمود و در صحن شريف امام رضا(ع) مدفون گرديد. |
9) شهادت آيتاللَّه "سيدعبداللَّه بهبهاني" از رهبران اصلي نهضت مشروطه(1328 ق) |
![]() |
![]() |
12) وقوع جنگ اول ترياك بين چين و انگلستان (1839م):
در آستانه قرن نوزدهم ميلادي، در حالي كه سه قرن از تماس و تجارت پرتغاليها با چين ميگذشت، چندين كشور اروپايى ديگر نيز به تجارت با چين مشغول بودند كه مهمترين آنها، انگلستان بود. در نيمه اول اين قرن، انگليسيها با تسلط كامل بر هندوستان و انحصار بازار چين، در شمار قدرت مسلط استعماري آسيا قرار گرفتند. آنچه كه انگلستان را بيش از ديگران، به توسعه تجارت با چين برميانگيخت، گسترش فعاليتهاي اقتصادي آنان با هند و نواحي مجاور آن بود. از جمله كالاهايى كه انگليسيها به چين وارد ميكردند ترياك بود. افزايش مصرف ترياك و شمار معتادان چيني، كمكم دولت چين را به واكنش واداشت و در نهايت در سال 1839 واردات و فروش اين ماده مخدر را ممنوع كرد. اما انگليسيها كه به راحتي نميتوانستند از اين تجارت سودآور چشمپوشي كنند، به قاچاق اين ماده مُهلِك ادامه دادند. در اين ميان، دولت چين با قدرت تمام، با قاچاق ترياك مقابله كرد. در عوض، انگليسيها به بهانه ضبط و مصادره ترياكهاي متعلق به بازرگانان انگليسي، جنگي را در اول ژوئيه 1839م به راه انداختند كه به جنگ ترياك معروف شد. نيروهاي متجاوزْ در نخستين مراحل جنگ، بندر كانتون در جنوب چين را به توپ بستند و بندر تجاري هُنْگْكُنْگْ را نيز به تصرف خود درآوردند. چينيها پس از تحمل خسارات فراوان در اين جنگ، سرانجام به شرايط صلح انگليس گردن نهادند. در نهايت به موجب قراردادي كه در 19 ژوئيه سال 1842م بين دو طرف به امضا رسيد، بندر مهم هنگكنگ به انگليس تسليم گرديد و پنج بندر بزرگ چين براي تجارت و رفت و آمد كشتيهاي خارجي آزاد شد. بندر هنگكنگ سرانجام پس از بيش از يكصد و پنجاه سال، در اول ژوئيه 1997م به حاكميت چين بازگشت. (ر.ك: پاورقي آخر در همين روز) |
![]() |
![]() |
15) آغاز نبرد خونين "سومْ" در جريان جنگ جهاني اول (1916م):
در بحبوحه جنگ جهاني اول و در جريان نبرد وُردَن، در اول ژوئيه سال 1916م، در حالي كه آلمانيها حمله بزرگ و تازهاي را براي تصرف شهر وردن در فرانسه تدارك ميديدند، نيروهاي انگليس و فرانسه به تهاجم وسيعي در منطقه "سُومْ" در شمال غربي فرانسه دست زدند. اين حمله بعد از يك هفته بمباران شديد مواضع نيروهاي آلماني در اين منطقه آغاز شد و هدف آن گشودن جبهه دومي در برابر آلمان و كاستن از فشار آنها در وُردَن بود. نبرد سومْ كه قريب پنج ماه به طول انجاميد، يكي از خونينترين و وسيعترين عملياتهاي نظامي در طول جنگ جهاني اول است. در اين جنگ علاوه بر به كار گرفتن نيروي هوايى به طور وسيع، براي اولين بار از تانك استفاده شد، ولي كاربرد تانكهاي انگليسي، به علت بارندگيهاي شديد و گل آلود بودن زمينها، چندان درخشان نبود. نيروهاي انگليس و فرانسه با وجود تحمل تلفات سنگين در نبرد سوم موفق نشدند آلمانيها را از مواضع خود در اين منطقه عقب برانند، با اين حال، تلفات و ضايعات وارده بر ماشين جنگي آلمان در اين جنگ سنگينتر بود به طوري كه كارشناسان نظامي آلمان، بعدها، نبرد سوم را يكي از نقاط عطف در تاريخ جنگ جهاني اول و سرآغاز شكست آلمان در اين جنگ عنوان كردند. نبرد سوم، سرانجام پس از نزديك به 140 روز در 18 نوامبر 1916م به پايان رسيد، بدون اينكه آلمانيها از تلاش خود براي فتح وردن و پيشروي به سوي پاريس نتيجهاي بگيرند و يا انگليس و فرانسه در تلاش براي فتح سومْ و درهم شكستن مواضع دفاعي آلمان در اين منطقه، توفيق پيدا كنند. در نبرد سومْ 620 هزار نفر آلماني، 420 هزار نفر انگليسي و 195 هزار نفر فرانسوي به كام مرگ افتادند كه جمعاً رقمي بالغ بر يك ميليون و دويست و سي و پنج هزار نفر تلف شدند. |
![]() |
![]() |
![]() |
19) باز گرداندن حاكميت بندر "هُنگ كُنگ" از استعمار انگلستان به چين (1997م): جزيره هنگ كنگ با وسعت 1035 كيلومتر مربع در ساحل شرقي سرزمين اصلي چين قرار دارد. اين سرزمين طي جنگ اول ترياك كه در سال 1839م ميان چين و انگليس روي داد، طي قراردادي، به عنوان امتيازي استعماري، در اختيار انگلستان قرار گرفت و در سال 1898م، انگلستان طي يك قرارداد 99 ساله با دولت چين، آن را به اجاره خود درآورد. هنگ كنگ به مرور رو به توسعه و پيشرفت نهاد و به يك مركز بازرگاني و داد و ستد مهم در آسياي خاوري مبدل گرديد. شرايط خاص اقتصادي حاكم بر هنگ كنگ به ويژه پس از روي كار آمدن دولت كمونيست چين در اواخر دهه 1940م، آن را به منطقهاي خودكفا، مولد و صادر كننده صنايع سبك و... مبدل نمود و پول و ثروت هنگفتي را در آنجا متمركز ساخت. اهميت هنگ كنگ در سالهاي بعد به دليل تمركز درصد بالايى از داد و ستدهاي چين از اين منطقه، افزايش چشمگيري يافت به طوري كه قدرت مالي آن پس از نيويورك و لندن در درجه سوم قرار گرفت. در اوايل دهه 1980م مذاكراتي ميان پكن و لندن آغاز شد و درباره سرنوشت و آينده هنگ كنگ كه قرارداد اجاره 99 ساله آن در سال 1997م به پايان ميرسيد، بررسيهايى صورت گرفت. در نهايت، توافق گرديد كه مالكيت چين بر هنگ كنگ بدون هيچ ابهامي محترم و به رسميت شناخته شود و اين جزيره از خود مختاري داخلي در حد عالي برخوردار باشد. در سپتامبر 1991م مردم هنگ كنگ پس از يكصد و پنجاه سال به پاي صندوقهاي راي رفتند و نمايندگان مجلس قانونگزاري خود را انتخاب كردند. سرانجام در ساعت صفر روز اول ژوئيه سال 1997م، چين، طي تشريفات از پيش طراحي شدهاي، هنگ كنگ را رسماً تحويل گرفت و اين بندر، پس از 157 سال به سرزمين مادريش بازگشت. بنا بر توافق قبلي و قانوني، مردم هنگكنگ، حقوق و آزاديهاي خود را همچنان حفظ خواهند كرد و استقلال و آزادي عمل اين منطقه به عنوان يك مركز داد و ستد مالي بينالمللي محترم شمرده خواهد شد. با الحاق هنگكنگ به چين، اقتصاد باز و آزاد و آزاديهاي اجتماعي هنگكنگ از يك سو و سياست كنترل جدي در ديگر نواحي سرزمين پهناور چين از سوي ديگر، كشور چين را با مملكتي با دو نظام حكومتي متفاوت مبدل ساخته است. به همين دليل، بيشتر آمارهاي منتشره در مورد اقتصاد يا ساير امور براي سرزمين اصلي چين و هنگكنگ، به طور جداگانه منتشر ميشود. هنگكنگ، جمعيتي نزديك به هفتميليون نفر دارد كه پيشبيني ميشود اين جمعيت در سال 2020م به بيش از 8/1 ميليون نفر برسد. |