تعارض علم و دین

چکیده
این مقاله با نقل قولی از فرانسیس کالینز مدیر سابق موسسه تحقیقاتی پروژه ژنوم انسان درباره این حقیقت تلخ که "یکی از بزرگ ترین تراژدی های عصر حاضر این برداشت است که علم و دین باید در ستیز و نزاع باشند" سعی بر نشان دادن سازش میان علم و دین است و شیطنت های رسانه ای را در دامن زدن به بحث تعارض علم و دین و جا انداختن این طرز فکر در جامعه بی تاثیر نمی داند.

تعداد کلمات : 615 / تخمین زمان مطالعه : 3 دقیقه

با وجود اعتراضات پر هیاهوی تعداد کمی از گروه های مذهبی به تدریس مفاهیم علمی همچون فرگشت و انفجار بزرگ (بیگ بنگ) در مدارس دولتی و با وجود مخالفت های همزمان تعدادی دانشمند با فلسفه های انسان ساز و ضد دین، به نظر چنین می سد که علم و دین در جنگ و جدال با یکدیگر هستند. بولتن های خبری گزارش های فراوانی از تعداد زیادی از جلسات هیئت های مدیره مدارس، همایش ها و سخنرانی های روز یکشنبه که در آن رهبران دینی و دانشمندان به سوی یکدیگر حمله می کنند، تهیه می کنند. اما آیا چنین نزاعی واقعیت را منعکس می کند؟ باید گفت نه خیلی. توجهی که به این درگیری ها معطوف می شود، تعداد بسیار بیشتری از مواردی که نشان می دهد علم و دین با سازگاری و بلکه همکاری و تعاضد به طور مسالمت آمیزی همزیستی می کنند را تحت الشعاع قرار می دهد.
 

درواقع، معتقدین ادیان متفاوت و سطوح فنی و تخصصی علم هیچ گونه تعارضی بین علم و دین نمی بینند. بسیاری به آسانی می پذیرند که هر دو نهاد به دو بعد متفاوت از تجربه بشری می پردازند. علم به دنبال مسائل جهان مادی است در حالی که دین به دنبال مسائل مربوط به معنویت و فرامادی است. بنابرین علم و دین می توانند مکمل هم باشند. بسیاری از سازمان های دینی در ضمن بیانیه هایی اعلام کرده اند که هیچ درگیری ای بین اعتقاد دینی و دیدگاه علمی راجع به مسئله فرگش وجود ندارد.

فرانسیس کالینز ]یکی از فیزیک دانان ژنتیک شناس[ می گوید: یکی از بزرگ ترین تراژدی های عصر حاضر این برداشت است که علم و دین باید در ستیز و نزاع باشند.درواقع، معتقدین ادیان متفاوت و سطوح فنی و تخصصی علم هیچ گونه تعارضی بین علم و دین نمی بینند. بسیاری به آسانی می پذیرند که هر دو نهاد به دو بعد متفاوت از تجربه بشری می پردازند. علم به دنبال مسائل جهان مادی است در حالی که دین به دنبال مسائل مربوط به معنویت و فرامادی است. بنابرین علم و دین می توانند مکمل هم باشند. بسیاری از سازمان های دینی در ضمن بیانیه هایی اعلام کرده اند که هیچ درگیری ای بین اعتقاد دینی و دیدگاه علمی راجع به مسئله فرگش وجود ندارد.

همچنین بر خلاف پندار قالب، مطمئنا افراد لازم نیست خداناباور باشند تا دانشمند باشند. نظر سنجی که در سال 2005 در مورد دانشمندانی با تحقیقات دانشکاهی عالی انجام شد، آشکار ساخت که بیش از 48 درصد افراد وابستگی های مذهبی داشتند و بیش از 75 درصد آنان معتقد بودند که ادیان حامل حقایق مهمی هستند. برخی از دانشمندان همانند فرانسیس کالینز، مدیر سابق موسسه تحقیقاتی پروژه ژنوم انسان و جورج کوین، ستاره شناس و کشیش به صراحت از این که دنیا را از هر دو لنز علمی و دینی می نگرند، ابراز رضایت خاطر کردند.

گرچه ممکن است نزاع های بین علم و دین توجهات رسانه ای را به خود معطوف کند و سر تیتر خبرها قرار گیرد، اما این مسئله حائز اهمیت است که فراموش نکنیم پشت صحنه و ورای ظواهر، موراد بسیاری وجود دارد که دیدگاه دینی و علمی به هیچ عنوان تضادی ندارند. هزاران دانشمند با تلاش فراوان تحقیقات خود را به ثمر می رسانند در حالی که عقاید دینی خود را نیز حفظ می کنند. پذیرش یک نظر علمی مستلزم ترک عقاید دینی نیست.