شورای قسطنطنیه

مونو فیزیت‌ها از نتیجه شورای قسطنطنیه بود

چکیده:
پاپ مارتین، شورایی در روم تشکیل داد که این شورا در نهایت، اعلام داشت عیسی مسیح صاحب دو اراده بود. پس از آن، مخالفت روم با نگرش یک ارادگی همراه با مدارا و مماشات بود، تا زمان پاپ آگاتو که وی امپراتور روم را ترغیب کرد تا موجبات تشکیل شورای دیگری را در قسطنطنیه فراهم سازد.

تعداد کلمات: 1248 کلمه / تخمین زمان مطالعه: 6 دقیقه

نویسنده: تونی لِین
ترجمه: روبرت آسریان

شورای قسطنطنیه (۶۸۰-۶۸۱) مونو فیزیت‌ها از نتیجه شورای قسطنطنیه در سال ۵۵۳ خشنود نشدند. تلاش های دیگری به عمل آمد تا رضایت آنان بیشتر جلب شود. سرگیوس؟، اسقف قسطنطنیه، راه حلی پیشنهاد کرد که آن را از سوروس انطاکیهای به عاریت گرفته بود که مونوفیزیتی میانه رو بود. بر طبق این راه حل، مسیح دارای یک انرژی (الهی - انسانی بود که توسط آن، هم اعمال الاهی و هم اعمال انسانی را به جا می آورد. بر اساس این راه حل، قسطنطنیه مجددا با مصر متحد میگشت؛ اما در این مورد، اعتراضاتی از سوی اسقف اورشلیم مطرح گشت. پس از آن، سرگیوس راه حل دیگری پیشنهاد کرد که طبق آن عیسی مسیح دارای یک اراده بود. پاپ هونوریوس در سال ۶۳۸ با این راه حل موافقت کرد و در سال ۶۳۸ وی و سرگیوس یک بیانیه ایمان» منتشر کردند. این بیانیه به مباحث مربوط به یک انرژی یا دو انرژی در وجود مسیح پایان داد و در مقابل، اعلان کرد که «عیسی مسیح صاحب یک اراده بود.» این موضوع در بیانیه چنان صریح مطرح شد که حتی نستوریوس نیز جرئت نکرد بگوید عیسی مسیح صاحب دو اراده بود. اما پس از چند سال، پاپ دیگری به نام یوحنای چهارم، این دیدگاه را که عیسی مسیح صاحب یک اراده بود، محکوم کرد این نگرش یک ارادگی خوانده می شود). ماکسیموس معترف نیز با این نگرش مخالفت کرد. در سال ۶۴۹ پاپ مارتین، شورایی در روم تشکیل داد که این شورا در نهایت، اعلام داشت عیسی مسیح صاحب دو اراده بود. پس از آن، مخالفت روم با نگرش یک ارادگی همراه با مدارا و مماشات بود، تا زمان پاپ آگاتو (۶۸۱تا۶۷۸) که وی امپراتور روم را ترغیب کرد تا موجبات تشکیل شورای دیگری را در قسطنطنیه فراهم سازد.

بیشتر بخوانید : رابطه عقل و وحی در الاهیات مسیحی

این شورا در سالهای ۶۸۰ تا ۶۸۱ در شهر قسطنطنیه تشکیل شد که ششمین شورای جهانی کلیسایی محسوب می شود. پاپ آگاتو نامه ای به شورا نوشت و در پی آن بود که نامه اش همان نقش و اهمیت رسالة توم * پاپ لئو را داشته باشد. نامه وی در شورا خوانده شد و حاضران آن را تأیید کردند. آگاتو در نامه خود ادعا کرده بود که کلیسای روم «هرگز از طریق سنت رسولان منحرف نشده است.» این ادعای پاپ آگاتو با مخالفت روبه رو شد. کلیسای روم باید حکم شورا در مورد بدعتکار بودن پاپ هونوریوس را می پذیرفت. «اعتقاد ما این است که هونوریوس یکی از پاپ های کلیسای روم در گذشته، باید از کلیسای مقدس خدا منفصل انگاشته شده و ملعون باشد.» این مسئله بار دیگر ثابت می کند که اگر شما بخواهید خطاناپذیر باشید، دیگر نمی توانید به آنچه می گویید دقت و توجه داشته باشید.

شورا همچنین تعریف ایمان» را نیز تدوین کرد. در بیانیه تعریف ایمان گفته می شود که شورا، پنج شورای مقدس و جهانی را به شکل کامل تأیید می کند و بر تصمیم های آنها صحه می گذارد. در این بیانیه، پس از نقل کامل بیانیه شورای کلسدون چنین گفته می شود:
ما نیز مطابق با تعلیم پدران مقدس اعلام می داریم که در عیسی مسیح دو اراده ذاتی و دو عملکرد ذاتی بدون انشقاق، تغییر، جدایی و درهم آمیزی وجود دارد. این دو اراده ذاتی، آنگونه که بدعتکاران ناپاک ادعا می کنند با یکدیگر متضاد نیستند؛ بلکه اراده انسانی مسیح با همه توان از ارادة الاهی پیروی می کند؛ در برابر آن مقاومت نمی نماید و نسبت به آن بی تفاوت نیست، بلکه مطیع آن است... ما ایمان داریم که خداوند ما، عیسی مسیح، یکی از سه اقنوم تثلیث بوده، حتی بالاتر از آن خدای حقیقی ماست. ما می گوییم، در طبیعت وی در اقنوم و ذات یگانه وی متجلی می شوند و او در تجسم خود در این ذات، معجزه ها انجام میداد و رنجها متحمل می شد. به سبب تمایز دو طبیعت که باید آن را در ذات یگانه در نظر گرفت، وجود دو اراده امری واقعی است، نه مجازی. اگرچه در طبیعت با هم پیوند دارند، هر طبیعت دارای اراده خاص خود است و عملکردی متناسب دارد. این دو اراده از یکدیگر منفصل نبوده، دچار درهم آمیزی و امتزاج با یکدیگر نیز نمی شوند. بنابراین، ما به وجود دو اراده و دو عملکرد اعتراف میکنیم که برای نجات و رستگاری نژاد بشری، با هم ترکیب و اتحاد یافته اند.
این شورا در سالهای ۶۸۰ تا ۶۸۱ در شهر قسطنطنیه تشکیل شد که ششمین شورای جهانی کلیسایی محسوب می شود. پاپ آگاتو نامه ای به شورا نوشت و در پی آن بود که نامه اش همان نقش و اهمیت رسالة توم * پاپ لئو را داشته باشد. نامه وی در شورا خوانده شد و حاضران آن را تأیید کردند. آگاتو در نامه خود ادعا کرده بود که کلیسای روم «هرگز از طریق سنت رسولان منحرف نشده است.» این ادعای پاپ آگاتو با مخالفت روبه رو شد. کلیسای روم باید حکم شورا در مورد بدعتکار بودن پاپ هونوریوس را می پذیرفت. «اعتقاد ما این است که هونوریوس یکی از پاپ های کلیسای روم در گذشته، باید از کلیسای مقدس خدا منفصل انگاشته شده و ملعون باشد.» این مسئله بار دیگر ثابت می کند که اگر شما بخواهید خطاناپذیر باشید، دیگر نمی توانید به آنچه می گویید دقت و توجه داشته باشید.
در تصدیق آموزه دو اراده، سه استدلال اساسی مطرح شد:
۱- پاپ آگاتو به برخی از آیات کتاب مقدس استناد کرد، حال آنکه این آیات، اراده عیسی را در تقابل با اراده پدر قرار می دادند، برای مثال: «من اراده خود را نمی جویم، فقط اراده پدری که مرا فرستاده است» (یوحنا ۲۹ : ۵) این آیات به شکل صریح، ایده وجود دو اراده در عیسی مسیح را تأیید نمی کنند.

۲- آگاتو همچنین استدلال می کرد که از آموزه دو طبیعت باید آموز، دو اراده را نتیجه گرفت. کسانی که بر این باور بودند که مسیح یک اراده داشت «باید روشن می ساختند که آیا این اراده، انسانی است یا الاهی و یا ترکیبی از هر دو که بر اثر درهم آمیزی و امتزاج آنها به وجود آمده... یا اینکه مسیح صاحب یک اراده و یک عملکرد بود که هر دو از یک طبیعت ترکیبی سرچشمه می گرفت». پذیرش هر یک از این موارد، به معنای زیر سؤال بردن تعلیم کلسدون بود که ویژگی های متمایز هر یک از دو طبیعت الاهی و انسانی را محفوظ و دست نخورده می دانست. شکی نمی توان داشت که آموزه دو اراده، نتیجه اجتناب ناپذیر تعلیم شورای کلسدون در مورد وجود در طبیعت در مسیح است.

۳- این استدلال نیز مطرح شد که طبیعت انسانی عیسی، بدون داشتن اراده ای انسانی، طبیعت انسانی ناقصی محسوب می شد و در این حال، عیسی دیگر به شکل کامل انسان محسوب نمی گشت. بدون وجود ارادهای انسانی نیز اطاعت انسانی و دیگر فضایلی که وابسته به آن هستند، بی معنا محسوب می شد. در این صورت، عیسی دیگر همچون نمونه و الگو نمی تواند مطرح باشد. اگر وی فاقد اراده انسانی بود، آنگاه دیگر نمی توانستیم بگوییم که او همانند ما، در هر مورد وسوسه شد» (عبرانیان ۴: ۱۰). این استدلال، منعکس کننده استدلالی است که توسط پدران کاپادوکیایی علیه نظر آپولیناریس در مورد انکار روح انسانی عیسی مطرح گشت؛ که قوی ترین استدلال در این مورد است.

سومین شورای قسطنطنیه، نشانگر پایان یافتن تحول و تکامل تعلیم کلیسا در قرون اولیه در مورد شخصیت عیسی مسیح است. در این شورا، همچنین می توان نتایج و دلالتهای تعریف شورای کلسدون در مورد شخصیت مسیح را مشاهده کرد. با تشکیل این شورا، تلاش برای جلب رضایت خاطر مونوفیزیتها پایان یافت، چون دیگر نیازی برای این کار دیده نمی شد؛ کلیساهای پیر و نگرش مونوفیزیستی، با تهاجم مسلمانان به قلمرو امپراتوری بیزانس و تصرف سرزمین هایی که این کلیساها در آنجا قرار داشتند، از سیطره امپراتوری بیزانس خارج شدند.

منبع:
تاریخ تفکر مسیحی، تونی لِین، ترجمه روبرت آسریان، چاپ پنجم، فروزان روز، طهران (1393)

بیشتر بخوانید :
مسئله کودک آزاری در کلیسا و واکنش واتیکان
رویکرد مسیحیان درباره مصلوب شدن عیسی مسیح
مریم و آموزه مادر خدا در مسیحیت