فعالیت شبکه‌های فارسی‌زبان از جمله VOA، BBC، رادیو فردا، رادیو زمانه، رادیو رژیم صهیونیستی، شبکه‌های ماهواره‌ای ضدانقلاب مانند منافقین، گروه‌های سلطنت‌طلب، پارس، رنگارنگ، فیس‌بوک، توییتر و... بیانگر تلاش همه‌جانبه دنیای استکبار و به ویژه آمریکا و جنگ نرم این کشور به منظور براندازی نظام جمهوری‌اسلامی است؛ یکی از جلوه‌های جنگ نرم سیل شبهاتی است که از طرق مختلف به صورت بی‌وقفه، انقلاب و ملت ایران را هدف قرار داده است. در این جا به برخی شبهات اقتصادی رایج در فضای مجازی و حقیقی پیرامون انقلاب و ملت ایران می‌پردازیم.
تعداد کلمات:3754/ تخمین زمان مطالعه: 14 دقیقه.
تعداد کلمات:3754/ تخمین زمان مطالعه: 14 دقیقه.
شبهۀ 5ـ بی‌تفاوتی مراجع تقلید در برابر گرانی‌ها
چطور مراجع فتوای تنباکو و... می‌دادند، اما اکنون در برابر این گرانی‌ها فتوا نمی‌دهند؟
چطور 40 سال پیش سکوت هر مسلمان خیانت بود و الان نیست و... ؟
چطور 40 سال پیش سکوت هر مسلمان خیانت بود و الان نیست و... ؟
پاسخ شبهه:
برخی فقط وقتی حرفی از مراجع میزنند و به گذشتگان آنها اشاره و استناد می‌کنند که بخواهند به آنها حمله کنند و اساساً نه علاقه‌ای به اصل اسلام دارند و نه گرایشی به نظام جمهوری اسلامی ایران. در شئون متفاوت زندگی خود کاری با فتاوای مراجع ندارند. در گذشته نیز چنین بودند. لذا هنوز فرق بین حکم و فتوا را نیز نمی‌دانند. وگرنه متوجه می‌شدند که اگر مراجع در گذشته فتوا می‌دادند هنوز هم می‌دهند و هیچ حکمی (مثل تنباکو) نیز صادر نشده است مگر این که جنبه سیاسی داشته باشد و به همین دلیل به آن «حکم» می‌گویند.
این حرف‌هایی که امروزه در برخی محافل و از جمله در تاکسی‌ها مطرح می‌شود، هیچ‌کدام جدید نیست و از فردای پیروزی انقلاب نیز گفته می‌شد. چه راجع به گرانی و چه راجع به درود فرستادن به شهر نو و سایر مراکز فساد. همان ابتدای انقلاب نیز همین حرف‌ها را می‌زدند که در نتیجه آن، امام‌خمینی(ره) بدین مضمون فرمود: نگویید انقلاب برای ما چه کرده است، بگویید شما برای انقلاب چه کرده‌اید؟
اگر سکوت هر مسلمان در گذشته یا 40 سال پیش خیانت به شمار می‌رفت، اکنون هم خیانت است. اما هیچ مرجعی و هیچ عاقلی از مسلمانان و مردم نخواسته است که چشم را ببندند و دهان را باز کنند و همین‌طوری داد بزنند. هر چند که بلندگوی دشمنان خودشان شوند. بلکه همیشه خواسته شده که بصیر باشند و با بصیرت فریاد بزنند.
گرانی و بیکاری و سایر مشکلات فقط و فقط ناشی از سوء مدیریتی است که منتخبین خود ما مردم در مجلس و دولت دارند، اولاً باید در انتخاب بصیر باشیم و ثانیاً باید به آنها منتقد و معترض باشیم؛ نه این که بدون بصیرت و شناخت و بر اساس جو، قومیت، فامیلی، زد و بند یا... رأی داده و انتخاب کنیم و قدرت را به دست آنها بسپاریم و وقتی با ضعف، مشکل و سوءمدیریت مواجه شدیم، نوک‌حمله را متوجه رهبری، فقها، مراجع، فتوا و حکم نموده و همین‌طور بدون شناخت و فکر یک چیزهایی در تاکسی یا محافل بگوییم.
و اگر مجلس و دولت نسبتاً خوب کار می‌کنند، بخش اعظم مشکلات به خود ما (توده مردم) بر می‌گردد، مثلاً تنبلی، کم‌کاری، میل به دادن و گرفتن رشوه، ظلم به دیگران از رانندگی گرفته تا تجارت و بلایی که اتحادیه‌ها و اصناف بر سر مردم می آورند، مصرف‌گرایی بیش از حد، تا جایی که مصرف انرژی 18 برابر ژاپن باشد یا مصرف سوخت چند برابر هندوستان 900 میلیون نفری باشد، آرزوهای بلند، تا جایی که جوان حاضر به کار و حقوق نباشد و بخواهد ظرف یکی دو ماه پس از ورود به بازار کار، خانه و خودرو خریده باشد... و بدین ترتیب فاصله طبقاتی نیز زیاد شده و فقر در قشر دیگری شهود و آثار بیشتری داشته باشد، آن وقت باید فریاد را بر سر خودمان بزنیم و در این خصوص فتاوا و احکام نیز بسیار است.
آیا کسی که یک قبر را به 260 میلیون تومان می‌خرد، نمی‌تواند آن را صرف 26 خانواده نوپا کند، تا آن که قبر را می‌فروشد نیز به آن طمع نکند؟
آیا آن که 300 میلیون تومان خرج جشن ختنه‌سوران آقازاده‌اش می‌کند یا یک خودروی دست کم 150 میلیونی به عنوان زیر لفظی می‌دهد، نمی‌تواند چند انسان دیگر را هم ببیند؟
اگر مشکل فقط فتوا باشد که هیچ کدام از این رفتارها بر اساس فتوا نبوده است.
آیا مردمی که این چنین درگیر تجمل‌گرایی، مصرف‌گرایی، رشوه و ربا (چه دادن و چه گرفتن) شده‌اند - و از فقیر گرفته تا دارا به آن مبتلا هستند - بر اساس فتوا عمل می‌کنند؟ یا توجیه می‌کنند که ای بابا گرفتاری هست و... ؟ گویی حلال و حرام فقط برای فراوانی و آسایش است!
می‌گویند در گذشته «شهر نو» بود اما اکنون فحشا در خیابان‌ها است! اولاً که در گذشته فحشا هم در شهر نو بود و هم در کافه‌ها، کاباره‌ها، دیسکو‌ها... و هم در خیابان‌ها و کوچه‌ها. ثانیاً در گذشته نیز اهل اسلام و حلال و حرام به سراغ فحشا نمی‌رفتند و امروز نیز به سراغ خیابانی‌ها نمی‌روند. این فتوا که از صدر اسلام وجود داشته و مستمر بیان شده است.
بخش اعظمی از گرانی‌ها یا بیکاری نیز به بحران اقتصادی و پولی جهان بر می‌گردد، چنانچه آمریکا و اروپا را نیز درگیر نموده و ایتالیا، اسپانیا، یونان، پرتغال و حتی فرانسه را به مرز ورشکستگی کشانده و آلمان و انگلیس را هم تهدید می‌نماید و ما نیز نه تنها مستثنی از زنجیره اقتصادی در جهان نیستیم، بلکه به خاطر اسلام‌خواهی و استقلال‌طلبی مورد بی‌مهری‌ها و تحریم‌ها قرار می‌گیریم، باید هر چه فریاد داریم بر سر آمریکا بزنیم، نه این که با سخنان عوامانه بگوییم پس چرا راجع به تنباکو فتوا (البته حکم) دادند و راجع به پنیر، کره، نان و مرغ نمی‌دهند.
هر چند که اگر به رهنمودها و بیانات مقام معظم رهبری(مدظله) و همچنین سایر فقها در زمینه‌های متفاوت توجه کنند، آن مقدار که در طی این 33 سال گفته شده، بعید است در طول تاریخ هزار ساله گفته شده باشد.
این حرف‌هایی که امروزه در برخی محافل و از جمله در تاکسی‌ها مطرح می‌شود، هیچ‌کدام جدید نیست و از فردای پیروزی انقلاب نیز گفته می‌شد. چه راجع به گرانی و چه راجع به درود فرستادن به شهر نو و سایر مراکز فساد. همان ابتدای انقلاب نیز همین حرف‌ها را می‌زدند که در نتیجه آن، امام‌خمینی(ره) بدین مضمون فرمود: نگویید انقلاب برای ما چه کرده است، بگویید شما برای انقلاب چه کرده‌اید؟
اگر سکوت هر مسلمان در گذشته یا 40 سال پیش خیانت به شمار می‌رفت، اکنون هم خیانت است. اما هیچ مرجعی و هیچ عاقلی از مسلمانان و مردم نخواسته است که چشم را ببندند و دهان را باز کنند و همین‌طوری داد بزنند. هر چند که بلندگوی دشمنان خودشان شوند. بلکه همیشه خواسته شده که بصیر باشند و با بصیرت فریاد بزنند.
گرانی و بیکاری و سایر مشکلات فقط و فقط ناشی از سوء مدیریتی است که منتخبین خود ما مردم در مجلس و دولت دارند، اولاً باید در انتخاب بصیر باشیم و ثانیاً باید به آنها منتقد و معترض باشیم؛ نه این که بدون بصیرت و شناخت و بر اساس جو، قومیت، فامیلی، زد و بند یا... رأی داده و انتخاب کنیم و قدرت را به دست آنها بسپاریم و وقتی با ضعف، مشکل و سوءمدیریت مواجه شدیم، نوک‌حمله را متوجه رهبری، فقها، مراجع، فتوا و حکم نموده و همین‌طور بدون شناخت و فکر یک چیزهایی در تاکسی یا محافل بگوییم.
و اگر مجلس و دولت نسبتاً خوب کار می‌کنند، بخش اعظم مشکلات به خود ما (توده مردم) بر می‌گردد، مثلاً تنبلی، کم‌کاری، میل به دادن و گرفتن رشوه، ظلم به دیگران از رانندگی گرفته تا تجارت و بلایی که اتحادیه‌ها و اصناف بر سر مردم می آورند، مصرف‌گرایی بیش از حد، تا جایی که مصرف انرژی 18 برابر ژاپن باشد یا مصرف سوخت چند برابر هندوستان 900 میلیون نفری باشد، آرزوهای بلند، تا جایی که جوان حاضر به کار و حقوق نباشد و بخواهد ظرف یکی دو ماه پس از ورود به بازار کار، خانه و خودرو خریده باشد... و بدین ترتیب فاصله طبقاتی نیز زیاد شده و فقر در قشر دیگری شهود و آثار بیشتری داشته باشد، آن وقت باید فریاد را بر سر خودمان بزنیم و در این خصوص فتاوا و احکام نیز بسیار است.
آیا کسی که یک قبر را به 260 میلیون تومان می‌خرد، نمی‌تواند آن را صرف 26 خانواده نوپا کند، تا آن که قبر را می‌فروشد نیز به آن طمع نکند؟
آیا آن که 300 میلیون تومان خرج جشن ختنه‌سوران آقازاده‌اش می‌کند یا یک خودروی دست کم 150 میلیونی به عنوان زیر لفظی می‌دهد، نمی‌تواند چند انسان دیگر را هم ببیند؟
اگر مشکل فقط فتوا باشد که هیچ کدام از این رفتارها بر اساس فتوا نبوده است.
آیا مردمی که این چنین درگیر تجمل‌گرایی، مصرف‌گرایی، رشوه و ربا (چه دادن و چه گرفتن) شده‌اند - و از فقیر گرفته تا دارا به آن مبتلا هستند - بر اساس فتوا عمل می‌کنند؟ یا توجیه می‌کنند که ای بابا گرفتاری هست و... ؟ گویی حلال و حرام فقط برای فراوانی و آسایش است!
می‌گویند در گذشته «شهر نو» بود اما اکنون فحشا در خیابان‌ها است! اولاً که در گذشته فحشا هم در شهر نو بود و هم در کافه‌ها، کاباره‌ها، دیسکو‌ها... و هم در خیابان‌ها و کوچه‌ها. ثانیاً در گذشته نیز اهل اسلام و حلال و حرام به سراغ فحشا نمی‌رفتند و امروز نیز به سراغ خیابانی‌ها نمی‌روند. این فتوا که از صدر اسلام وجود داشته و مستمر بیان شده است.
بخش اعظمی از گرانی‌ها یا بیکاری نیز به بحران اقتصادی و پولی جهان بر می‌گردد، چنانچه آمریکا و اروپا را نیز درگیر نموده و ایتالیا، اسپانیا، یونان، پرتغال و حتی فرانسه را به مرز ورشکستگی کشانده و آلمان و انگلیس را هم تهدید می‌نماید و ما نیز نه تنها مستثنی از زنجیره اقتصادی در جهان نیستیم، بلکه به خاطر اسلام‌خواهی و استقلال‌طلبی مورد بی‌مهری‌ها و تحریم‌ها قرار می‌گیریم، باید هر چه فریاد داریم بر سر آمریکا بزنیم، نه این که با سخنان عوامانه بگوییم پس چرا راجع به تنباکو فتوا (البته حکم) دادند و راجع به پنیر، کره، نان و مرغ نمی‌دهند.
هر چند که اگر به رهنمودها و بیانات مقام معظم رهبری(مدظله) و همچنین سایر فقها در زمینه‌های متفاوت توجه کنند، آن مقدار که در طی این 33 سال گفته شده، بعید است در طول تاریخ هزار ساله گفته شده باشد.
شبهۀ 6ـ ثبات قیمت‌ها در دوره پهلوی
نگاهی به گرانی کنید. چرا حکومت جمهوری اسلامی نمی‌تواند قیمت‌ها را ثابت نگاه دارد و مجبور به افزایش قیمت‌ها می‌شود؟ در دوره 13 ساله هویدا، قیمت خودکار بیک ثابت (15 ریال) ماند.
پاسخ شبهه:
وقتی قرار شد سرمایه‌های ایران برای واردات مرغ آمریکایی (مرغ سفید) از ایران خارج شود، دامپروری ایران را نابود کردند. با هویدا مصاحبه کردند و گفتند: جناب نخست وزیر گوشت قرمز بسیار گران و کمیاب شده و مردم نمی‌توانند بخرند؟! با خنده تمسخرآمیزی گفت: «خوب مرغ بخرند و بخورند».
کشاورزی ایران را برای تحمیل واردات از آمریکا نابود کردند که هنوز هم قابل جبران نیست. زمین‌های کشاورزی را غصب و تبدیل کردند و کشاورزان را برای دست‌فروشی سیگار و میوه روی الاغ و گاری، راهی تهران و چند شهر دیگر کردند. ولی خودکار بیک 15ریال بود.
کشاورزی ایران را برای تحمیل واردات از آمریکا نابود کردند که هنوز هم قابل جبران نیست. زمین‌های کشاورزی را غصب و تبدیل کردند و کشاورزان را برای دست‌فروشی سیگار و میوه روی الاغ و گاری، راهی تهران و چند شهر دیگر کردند. ولی خودکار بیک 15ریال بود.
بررسی افزایش قیمت‌ها و قدرت خرید مردم
یکی از نکاتی که در قضاوت افراد نسبت به وضع موجود تاثیر منفی بر جای گذاشته، ارزانی قبل از انقلاب و گرانی بعد از انقلاب است.
این مسئله از دو جهت باید مورد توجه قرار گیرد.
الف) از جهت سیاست‌های اقتصادی توسعه‌ای کشور، این سوال مطرح می‌شود که چرا قبل از انقلاب، قیمت کالاها ارزان بوده و بعد انقلاب گران شده است؟ بررسی ها نشان می دهد یکی از عمده‌ترین دلایل این امر، اعمال تعرفه‌های گمرکی پایین از سوی دولت نسبت به کالاهای وارداتی خارجی در قبل از انقلاب و افزایش این تعرفه‌ها بعد از انقلاب بوده است.
به عبارت دیگر در نتیجه اعمال تعرفه‌های گمرکی پایین، کالاهای خارجی به‌وفور و با قیمت بسیار نازل در بازار یافت می‌شد. این سیاست اقتصادی نامناسب، در جهت تضعیف تولیدات داخلی، افزایش وابستگی اقتصادی کشور به قدرت‌های صنعتی و تأمین بازار برای آنان بوده است؛ زیرا در چنین شرایطی تولیدکننده نوپا و کم‌تجربه داخلی امکان رقابت با تولیدکننده توانمند و مجرب خارجی را نمی‌یابد و به سهولت از صحنه رقابت خارج می‌شود و حضور در عرصه تولید را مقرون به صرف نمی‌یابد. به همین جهت است که ارزانی کالاها (به معنای عرفی آن) یکی از بزرگ‌ترین موانع رشد و توسعه اقتصادی در جوامع، به خصوص در جوامع در حال توسعه تلقی می‌شود؛ ارزانی غیر معقول، موجب تضعیف موقعیت تولیدکننده و در نهایت، تضعیف تولیدات داخلی می‌شود. از همین‌رو در اکثر کشورهای پیشرفته اقتصادی، گرانی وجود دارد. برای مثال، بانک جهانی برای چندمین بار، توکیو پایتخت ژاپن را به عنوان گران‌ترین شهر جهان اعلام کرده است؛ حتی در این کشورها گاه با ارزانی مبارزه نیز می‌شود، زیرا با واقعی‌شدن قیمت‌هاست که می‌توان از تولیدکننده داخلی حمایت کرد و حمایت از تولیدکننده داخلی نیز در نهایت تأمین منافع مصرف‌کننده داخلی را به همراه دارد.
ب) این مسئله از جهت قدرت خرید اکثریت افراد جامعه نیز قابل تأمل و توجه است. بسیار می‌شنویم که گفته می‌شود در گذشته مثلاً قیمت گوشت فلان مقدار بوده یا قیمت تخم‌مرغ چنان بود و در مقایسه با قیمت‌های کنونی بسیار افزایش یافته؛ در این‌گونه مواقع نتیجه‌گیری می‌شود که چون قدرت خرید مردم کاهش یافته، وضعیت معیشت مردم بدتر شده است.
در پاسخ باید توجه کرد که هم مشاهده عینی وضعیت جامعه و هم آمارها، نشان از بهترشدن نسبی وضعیت معیشت اکثریت افراد جامعه دارد. به عبارت دیگر، درست است که در گذشته قیمت‌ها پایین بوده، ولی قدرت خرید مردم بسیار پایین‌تر از آن بوده است. آمارها و بررسی‌های رسمی و غیررسمی گویای آن است که به غیر برخی اقشار جامعه، اکثر مردم به خصوص صاحبان مشاغل آزاد از وضعیت معیشتی مناسب‌تری نسبت به قبل از انقلاب برخودار می‌باشند. لکن به دلایل متعددی همچون تغییر الگوی زندگی (الگوی مسکن، خوراک، پوشاک و لوازم منزل) و به تبع آن، افزایش سطح انتظار آنها از زندگی، ابراز نارضایتی و احساس محرومیت در آنان افزایش یافته است. به عنوان مثال امروزه الگوی مسکن عموم مردم نسبت به قبل از انقلاب و سال‌های اول انقلاب تغییر یافته است. در گذشته اکثر خانواده‌ها گسترده بودند، اما اکنون هسته‌ای شده‌اند. مثلاً در گذشته اگر عروس یا دامادی به خانواده اضافه می‌شد، در یکی از اتاق‌های همان خانه جای می‌گرفت؛ اما اکنون عموماً زوج‌های جوان به زندگی در مسکن مستقل روی می‌آورند.
در خصوص الگوی خوراک نیز شاهد تغییرات اساسی در جامعه خودمان در سال‌های اخیر هستیم. در حدود 30 سال پیش، قوت غالب خانواده‌های ایرانی نان بوده و برنج غذای اعیانی محسوب می‌شده؛ درحالی‌که امروز الگوی خوراک اکثریت جامعه تغییر یافته و عموماً برنج در غذای روزانه آنان جایگاه خاصی پیدا کرده است.
آمارهای جهانی نیز گویای بهتر شدن وضعیت رفاه مردم ما در سال‌های پس از انقلاب است. بر اساس آمار بانک جهانی، 46 درصد مردم ایران در سال 1356 زیر خط فقر بودند؛ اما این رقم در سال 1378 به 16 درصد کاهش یافته؛ یعنی بیش از 8/2 برابر وضعیت رفاه جامعه بهتر شده است؛ البته در این خصوص مباحث فراوان دیگری قابل طرح است که پرداختن به آنها در این مجال نمی‌گنجد.[11]
ناگفته پیداست سوءمدیریت برخی دولت‌مردان و نمایندگان مجلس که منتخب خود مردم می‌باشند در برنامه‌ریزی و اجرا و نظارت عامل اصلی مشکلات موجود می‌باشد.
این مسئله از دو جهت باید مورد توجه قرار گیرد.
الف) از جهت سیاست‌های اقتصادی توسعه‌ای کشور، این سوال مطرح می‌شود که چرا قبل از انقلاب، قیمت کالاها ارزان بوده و بعد انقلاب گران شده است؟ بررسی ها نشان می دهد یکی از عمده‌ترین دلایل این امر، اعمال تعرفه‌های گمرکی پایین از سوی دولت نسبت به کالاهای وارداتی خارجی در قبل از انقلاب و افزایش این تعرفه‌ها بعد از انقلاب بوده است.
به عبارت دیگر در نتیجه اعمال تعرفه‌های گمرکی پایین، کالاهای خارجی به‌وفور و با قیمت بسیار نازل در بازار یافت می‌شد. این سیاست اقتصادی نامناسب، در جهت تضعیف تولیدات داخلی، افزایش وابستگی اقتصادی کشور به قدرت‌های صنعتی و تأمین بازار برای آنان بوده است؛ زیرا در چنین شرایطی تولیدکننده نوپا و کم‌تجربه داخلی امکان رقابت با تولیدکننده توانمند و مجرب خارجی را نمی‌یابد و به سهولت از صحنه رقابت خارج می‌شود و حضور در عرصه تولید را مقرون به صرف نمی‌یابد. به همین جهت است که ارزانی کالاها (به معنای عرفی آن) یکی از بزرگ‌ترین موانع رشد و توسعه اقتصادی در جوامع، به خصوص در جوامع در حال توسعه تلقی می‌شود؛ ارزانی غیر معقول، موجب تضعیف موقعیت تولیدکننده و در نهایت، تضعیف تولیدات داخلی می‌شود. از همین‌رو در اکثر کشورهای پیشرفته اقتصادی، گرانی وجود دارد. برای مثال، بانک جهانی برای چندمین بار، توکیو پایتخت ژاپن را به عنوان گران‌ترین شهر جهان اعلام کرده است؛ حتی در این کشورها گاه با ارزانی مبارزه نیز می‌شود، زیرا با واقعی‌شدن قیمت‌هاست که می‌توان از تولیدکننده داخلی حمایت کرد و حمایت از تولیدکننده داخلی نیز در نهایت تأمین منافع مصرف‌کننده داخلی را به همراه دارد.
ب) این مسئله از جهت قدرت خرید اکثریت افراد جامعه نیز قابل تأمل و توجه است. بسیار می‌شنویم که گفته می‌شود در گذشته مثلاً قیمت گوشت فلان مقدار بوده یا قیمت تخم‌مرغ چنان بود و در مقایسه با قیمت‌های کنونی بسیار افزایش یافته؛ در این‌گونه مواقع نتیجه‌گیری می‌شود که چون قدرت خرید مردم کاهش یافته، وضعیت معیشت مردم بدتر شده است.
در پاسخ باید توجه کرد که هم مشاهده عینی وضعیت جامعه و هم آمارها، نشان از بهترشدن نسبی وضعیت معیشت اکثریت افراد جامعه دارد. به عبارت دیگر، درست است که در گذشته قیمت‌ها پایین بوده، ولی قدرت خرید مردم بسیار پایین‌تر از آن بوده است. آمارها و بررسی‌های رسمی و غیررسمی گویای آن است که به غیر برخی اقشار جامعه، اکثر مردم به خصوص صاحبان مشاغل آزاد از وضعیت معیشتی مناسب‌تری نسبت به قبل از انقلاب برخودار می‌باشند. لکن به دلایل متعددی همچون تغییر الگوی زندگی (الگوی مسکن، خوراک، پوشاک و لوازم منزل) و به تبع آن، افزایش سطح انتظار آنها از زندگی، ابراز نارضایتی و احساس محرومیت در آنان افزایش یافته است. به عنوان مثال امروزه الگوی مسکن عموم مردم نسبت به قبل از انقلاب و سال‌های اول انقلاب تغییر یافته است. در گذشته اکثر خانواده‌ها گسترده بودند، اما اکنون هسته‌ای شده‌اند. مثلاً در گذشته اگر عروس یا دامادی به خانواده اضافه می‌شد، در یکی از اتاق‌های همان خانه جای می‌گرفت؛ اما اکنون عموماً زوج‌های جوان به زندگی در مسکن مستقل روی می‌آورند.
در خصوص الگوی خوراک نیز شاهد تغییرات اساسی در جامعه خودمان در سال‌های اخیر هستیم. در حدود 30 سال پیش، قوت غالب خانواده‌های ایرانی نان بوده و برنج غذای اعیانی محسوب می‌شده؛ درحالی‌که امروز الگوی خوراک اکثریت جامعه تغییر یافته و عموماً برنج در غذای روزانه آنان جایگاه خاصی پیدا کرده است.
آمارهای جهانی نیز گویای بهتر شدن وضعیت رفاه مردم ما در سال‌های پس از انقلاب است. بر اساس آمار بانک جهانی، 46 درصد مردم ایران در سال 1356 زیر خط فقر بودند؛ اما این رقم در سال 1378 به 16 درصد کاهش یافته؛ یعنی بیش از 8/2 برابر وضعیت رفاه جامعه بهتر شده است؛ البته در این خصوص مباحث فراوان دیگری قابل طرح است که پرداختن به آنها در این مجال نمی‌گنجد.[11]
ناگفته پیداست سوءمدیریت برخی دولت‌مردان و نمایندگان مجلس که منتخب خود مردم می‌باشند در برنامه‌ریزی و اجرا و نظارت عامل اصلی مشکلات موجود می‌باشد.
شبهۀ 7 ـ یک لیتر بنزین فعلی معادل 1320 لیتر زمان شاه
دیشب یک ظرف یک لیتری با خودم بردم پمپ بنزین و مبلغ ۱۳۰۰ تومان دادم یک لیتر بنزین سوپر گرفتم، خیلى شاکى شدم و بهم زور اومد...
ولى وقتى یادم امد که در سال ۵۷ برای خرید ۱۳۰۰ تومان بنزین باید ۶ بشکه ۲۲۰ لیتری با خودم می‌بردم، یه نفس راحت کشیدم؛ گفتم خدارو شکر اونطورى سخت‌تر بود... اون زمان خیلی مردم سختی می‌کشیدن!
ولى وقتى یادم امد که در سال ۵۷ برای خرید ۱۳۰۰ تومان بنزین باید ۶ بشکه ۲۲۰ لیتری با خودم می‌بردم، یه نفس راحت کشیدم؛ گفتم خدارو شکر اونطورى سخت‌تر بود... اون زمان خیلی مردم سختی می‌کشیدن!
پاسخ شبهه:
1- اگرچه کشورمان با مشکلات اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کند، اما این نباید به معنای نادیده‌گرفتن واقعیت‌ها باشد!
2- شبهه قیاس قیمت بنزین سوپر امروزی با بنزین معمولی قبل از انقلاب، مقایسه غلطی است. صرف نظر از قدرت خرید متفاوت پول در زمان‌های مختلف، با هزار تومان امروز، تنها چهار و نیم بشکه 220 لیتری از بنزین یک تومانی سال 57 قابل خرید است، نه شش بشکه![12]
3- مقایسه قیمت‌های امروز با حدود ۴0 سال پیش، قیاس مع‌الفارق می‌باشد. تورم و افزایش قیمت‌ها، خصوصاً در حامل‌های انرژی، همواره وجود داشته و در سال‌های اخیر جهان را درگیر کرده است.
4- نرخ تورم در همه کشورها یکسان نیست، اما در مثال بنزین، کشور آمریکا نیز که تولیدکننده بزرگ نفت و دارای اقتصادی بزرگ است، افزایش قابل توجه نرخ بنزین را تجربه نموده است!
5- در سال 1979 همزمان با انقلاب ایران، بنزین در آمریکا حدود لیتری 16سنت بود که در سال 2014 به حدود یک دلار در هر لیتر رسید! یعنی نزدیک به چهار برابر قیمت بنزین در ایران![13]
باید توجه داشت که اقتصاد ایران در این سال‌ها، نه تنها تغییرات ناشی از انقلاب، بلکه 8سال جنگ، تحریم‌های شدید اقتصادی چند مرحله‌ای و جنگ اقتصادی را نیز تجربه کرده که در این قیاس‌ها تعمداً از آنها غفلت می‌شود!
2- شبهه قیاس قیمت بنزین سوپر امروزی با بنزین معمولی قبل از انقلاب، مقایسه غلطی است. صرف نظر از قدرت خرید متفاوت پول در زمان‌های مختلف، با هزار تومان امروز، تنها چهار و نیم بشکه 220 لیتری از بنزین یک تومانی سال 57 قابل خرید است، نه شش بشکه![12]
3- مقایسه قیمت‌های امروز با حدود ۴0 سال پیش، قیاس مع‌الفارق می‌باشد. تورم و افزایش قیمت‌ها، خصوصاً در حامل‌های انرژی، همواره وجود داشته و در سال‌های اخیر جهان را درگیر کرده است.
4- نرخ تورم در همه کشورها یکسان نیست، اما در مثال بنزین، کشور آمریکا نیز که تولیدکننده بزرگ نفت و دارای اقتصادی بزرگ است، افزایش قابل توجه نرخ بنزین را تجربه نموده است!
5- در سال 1979 همزمان با انقلاب ایران، بنزین در آمریکا حدود لیتری 16سنت بود که در سال 2014 به حدود یک دلار در هر لیتر رسید! یعنی نزدیک به چهار برابر قیمت بنزین در ایران![13]
باید توجه داشت که اقتصاد ایران در این سال‌ها، نه تنها تغییرات ناشی از انقلاب، بلکه 8سال جنگ، تحریم‌های شدید اقتصادی چند مرحله‌ای و جنگ اقتصادی را نیز تجربه کرده که در این قیاس‌ها تعمداً از آنها غفلت می‌شود!
شبهۀ 8ـ وعده مجانی‌شدن آب و برق توسط امام‌خمینی
مگر امام‌خمینی در بهشت زهرا درباره مجانی‌شدن آب و برق و اتوبوس سخن نگفتند؟
چرا دیگر خبری نشد؟ چرا تلویزیون آن را سانسور می‌کند و پخش نمی‌کند؟!
چرا دیگر خبری نشد؟ چرا تلویزیون آن را سانسور می‌کند و پخش نمی‌کند؟!
پاسخ شبهه:
در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از اجرای هدفمندی یارانه‌ها و آزادسازی نسبی قیمت حامل‌های انرژی و در نتیجه بالا رفتن قیمت آب و برق و... عامه مردم که همیشه سختی و زحمات و مشکلات انقلاب و جامعه بر دوش آنها بوده و هست و خواهد بود، از روی خلوص و صفا و صداقتشان، گاه به مزاح و گاه به جدّ، می‌گویند: «شکر خدا، قولی که امام‌خمینی(ره) اول انقلاب داده بود، عملی شد و آب و برقمان مجانی شد!» یا اینکه بعضی افراد بی‌غرض و گاه باغرض، می‌گویند: «مجانی شدن آب و برق را امام‌خمینی در سخنرانی 12بهمن در بهشت‌زهرا گفته ولی حالا حذف و تحریف کرده‌اند!» گاه بوق‌های تبلیغاتی دشمنان و مخالفان خارج‌نشین هم بر این دروغ دمیده و به آن شاخ‌وبرگ داده و آب را گل‌آلود کرده و در صدد گرفتن ماهی هستند.
قشر جوان و دانشجوی جامعه که اوایل انقلاب و دوران امام را درک نکرده و ندیده‌اند نیز با مشاهده این وضعیت، با ابهامات و پرسش‌هایی مواجه می‌شوند که اگر پاسخ درست و صادقانه‌ای دریافت نکنند، به نتایج نامطلوب رسیده و در برداشت از بیانات امام(ره) به بی‌راهه خواهند رفت.
مسئله رایگان شدن بهای آب و برق مربوط است به سخنرانی حضرت امام در 12 اسفند سال 57 و در مدرسه فیضیه. البته برای دشمنان امام(ره) فرقی نمی‌کند که این سخنرانی مربوط به 12 بهمن باشد یا 12 اسفند. آنها با استناد به این سخنرانی و عدم‌تحقق چنین وعده‌ای، می‌خواهند این‌گونه وانمود کنند که امام‌خمینی(ره) و یا انقلاب، مردم را فریب داده‌اند و یا با چنین وعده‌هایی انقلاب را پیش برده‌اند و یا اینکه این قبیل وعده‌ها فاقد پشتوانه علمی و کارشناسی و به دور از واقعیت بوده است!
در مقابل، دوستان امام و انقلاب و حتی برخی مسئولان رسمی کشور هم گاهی ضمن تأیید این مسأله، به زعم خود سعی کرده‌اند با توجیهات مختلف از امام و انقلاب دفاع کنند. گویا اینها هم باور کرده‌اند که امام چنین وعده‌ای را به مردم داده است! مثلا یکی از نمایندگان مجلس گفته است: «حضرت امام‌خمینی(ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی اعلام کردند آب و برق برای مردم رایگان است؛ اما پس از آن کارشناسان اعلام کردند که اجرای این موضوع تنها برای افراد کف جامعه امکان‌پذیر است.»
این اظهارات موافق و مخالف در حالی صورت می‌گیرد که مراجعه به اسناد انقلاب و آرشیو مطبوعات آن روز، نشان می‌دهد که شخص دیگری غیر از امام(ره) برای اولین بار این وعده را به مردم داده است! در حقیقت این مطلب هم افشای این دروغ چهل‌ساله و بیان یک واقعیت پنهان است.
حاصل جستجوی دقیق و کلمه به کلمه آثار حضرت امام(ره)، به‌ویژه در 22 جلد صحیفه امام، صحیفه نور (چاپ قدیم و جدید) و منابع صوتی و تصویری موجود پیرامون موضوع «مجانی شدن آب و برق و...» فقط سه مورد است. حضرت امام فقط سه بار به این موضوع اشاره کرده‌اند. ابتدا به عبارات امام توجه کنید:
1- در پیام 14 ماده‌ای نهم اسفند سال 57، قبل از ترک تهران به مقصد قم با توجه به وضعیت حاکم بر کشور و بالا رفتن انتظارات مردم و قول و قرارهای بعضی سران و رهبران انقلاب خطاب به ملت ایران می‌فرمایند: «من به دولت راجع به مجانی کردن آب و برق و بعضی چیزهای دیگر فعلاً برای طبقات کم‌بضاعتی که در اثر تبعیضات خانمان‌برانداز رژیم شاهنشاهی دچار محرومیت شده‌اند و با برپایی حکومت اسلامی به امید خدا این محرومیت‌ها برطرف خواهد شد، سفارش اکید نمودم که عمل خواهد شد.»[14]
2- با فاصله یک‌روزه از پیام قبلی، در بدو ورود به قم (10 اسفند 57) در سخنرانی مدرسه فیضیه فرمودند: «ما علاوه بر اینکه زندگی مادی شما را می‌خواهیم مرفه بشود، زندگی معنوی شما را هم می‌خواهیم مرفه باشد. شما به معنویات احتیاج دارید. معنویات ما را بردند اینها. دلخوش نباشید که مسکن فقط می‌سازیم، آب وبرق را مجانی می‌کنیم برای طبقه مستمند، اتوبوس را مجانی می‌کنیم برای طبقه مستمند، دلخوش به این مقدار نباشید. معنویات شما را، روحیات شما را عظمت می‌دهیم؛ شما را به مقام انسانیت می‌رسانیم.»[15]
3- مجدداً روز بعد (روز جمعه 11 اسفند 57) در کتابخانه مدرسه فیضیه (خطاب به خبرنگار روزنامه اطلاعات) می‌فرمایند: «هر چه زودتر باید مشکل مسکن برای بی‌خانمان‌ها و فقرای ایران حل گردد و برای هر خانواده، مسکن مورد نیازشان تأمین شود، آب و برق برای فقرا و بی‌بضاعت‌ها باید مجانی گردد. به نظر من بیشتر انقلابیون واقعی یعنی آنها که نیروی عظیم و کوبنده این انقلاب بودند، مردم غیرمرفه بودند. کسانی که بیشترین کشته‌ها را دادند و با نیروی ایمان واقعی و اعتقاد راسخ، باعث پیروزی انقلاب شدند، همان کسانی بودند که به هیچ وجه اشرافی و مرفه نبودند و از طبقه پابرهنه بودند.»[16]
از این عبارات مشخص می‌شود که حتماً شخصی غیر از امام این دلخوشی مادی را برای مردم به وجود آورده است! با مرور اخبار روزهای قبل از سخنرانی امام، این شخص نامعلوم و این حقیقت پنهان مشخص می‌شود.
قشر جوان و دانشجوی جامعه که اوایل انقلاب و دوران امام را درک نکرده و ندیده‌اند نیز با مشاهده این وضعیت، با ابهامات و پرسش‌هایی مواجه می‌شوند که اگر پاسخ درست و صادقانه‌ای دریافت نکنند، به نتایج نامطلوب رسیده و در برداشت از بیانات امام(ره) به بی‌راهه خواهند رفت.
مسئله رایگان شدن بهای آب و برق مربوط است به سخنرانی حضرت امام در 12 اسفند سال 57 و در مدرسه فیضیه. البته برای دشمنان امام(ره) فرقی نمی‌کند که این سخنرانی مربوط به 12 بهمن باشد یا 12 اسفند. آنها با استناد به این سخنرانی و عدم‌تحقق چنین وعده‌ای، می‌خواهند این‌گونه وانمود کنند که امام‌خمینی(ره) و یا انقلاب، مردم را فریب داده‌اند و یا با چنین وعده‌هایی انقلاب را پیش برده‌اند و یا اینکه این قبیل وعده‌ها فاقد پشتوانه علمی و کارشناسی و به دور از واقعیت بوده است!
در مقابل، دوستان امام و انقلاب و حتی برخی مسئولان رسمی کشور هم گاهی ضمن تأیید این مسأله، به زعم خود سعی کرده‌اند با توجیهات مختلف از امام و انقلاب دفاع کنند. گویا اینها هم باور کرده‌اند که امام چنین وعده‌ای را به مردم داده است! مثلا یکی از نمایندگان مجلس گفته است: «حضرت امام‌خمینی(ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی اعلام کردند آب و برق برای مردم رایگان است؛ اما پس از آن کارشناسان اعلام کردند که اجرای این موضوع تنها برای افراد کف جامعه امکان‌پذیر است.»
این اظهارات موافق و مخالف در حالی صورت می‌گیرد که مراجعه به اسناد انقلاب و آرشیو مطبوعات آن روز، نشان می‌دهد که شخص دیگری غیر از امام(ره) برای اولین بار این وعده را به مردم داده است! در حقیقت این مطلب هم افشای این دروغ چهل‌ساله و بیان یک واقعیت پنهان است.
حاصل جستجوی دقیق و کلمه به کلمه آثار حضرت امام(ره)، به‌ویژه در 22 جلد صحیفه امام، صحیفه نور (چاپ قدیم و جدید) و منابع صوتی و تصویری موجود پیرامون موضوع «مجانی شدن آب و برق و...» فقط سه مورد است. حضرت امام فقط سه بار به این موضوع اشاره کرده‌اند. ابتدا به عبارات امام توجه کنید:
1- در پیام 14 ماده‌ای نهم اسفند سال 57، قبل از ترک تهران به مقصد قم با توجه به وضعیت حاکم بر کشور و بالا رفتن انتظارات مردم و قول و قرارهای بعضی سران و رهبران انقلاب خطاب به ملت ایران می‌فرمایند: «من به دولت راجع به مجانی کردن آب و برق و بعضی چیزهای دیگر فعلاً برای طبقات کم‌بضاعتی که در اثر تبعیضات خانمان‌برانداز رژیم شاهنشاهی دچار محرومیت شده‌اند و با برپایی حکومت اسلامی به امید خدا این محرومیت‌ها برطرف خواهد شد، سفارش اکید نمودم که عمل خواهد شد.»[14]
2- با فاصله یک‌روزه از پیام قبلی، در بدو ورود به قم (10 اسفند 57) در سخنرانی مدرسه فیضیه فرمودند: «ما علاوه بر اینکه زندگی مادی شما را می‌خواهیم مرفه بشود، زندگی معنوی شما را هم می‌خواهیم مرفه باشد. شما به معنویات احتیاج دارید. معنویات ما را بردند اینها. دلخوش نباشید که مسکن فقط می‌سازیم، آب وبرق را مجانی می‌کنیم برای طبقه مستمند، اتوبوس را مجانی می‌کنیم برای طبقه مستمند، دلخوش به این مقدار نباشید. معنویات شما را، روحیات شما را عظمت می‌دهیم؛ شما را به مقام انسانیت می‌رسانیم.»[15]
3- مجدداً روز بعد (روز جمعه 11 اسفند 57) در کتابخانه مدرسه فیضیه (خطاب به خبرنگار روزنامه اطلاعات) می‌فرمایند: «هر چه زودتر باید مشکل مسکن برای بی‌خانمان‌ها و فقرای ایران حل گردد و برای هر خانواده، مسکن مورد نیازشان تأمین شود، آب و برق برای فقرا و بی‌بضاعت‌ها باید مجانی گردد. به نظر من بیشتر انقلابیون واقعی یعنی آنها که نیروی عظیم و کوبنده این انقلاب بودند، مردم غیرمرفه بودند. کسانی که بیشترین کشته‌ها را دادند و با نیروی ایمان واقعی و اعتقاد راسخ، باعث پیروزی انقلاب شدند، همان کسانی بودند که به هیچ وجه اشرافی و مرفه نبودند و از طبقه پابرهنه بودند.»[16]
از این عبارات مشخص می‌شود که حتماً شخصی غیر از امام این دلخوشی مادی را برای مردم به وجود آورده است! با مرور اخبار روزهای قبل از سخنرانی امام، این شخص نامعلوم و این حقیقت پنهان مشخص می‌شود.
چه کسی اعلام کرد آب و برق مجانی می‌شود؟
کیهان 8 اسفند 1357: سخنگوی دولت: «برای کم‌درآمدها؛ آب و برق مجانی می‌شود!» سخنگوی دولت کسی نیست جز آقای عباس امیرانتظام! به عبارت دیگر لایحه آب و برق مجانی را اولین‌بار دولت موقت مهندس بازرگان تصویب کرد و وعده آن را هم به مردم داد و امام‌خمینی(ره) چند روز بعد، این وعده دولت موقت را تصحیح و تکمیل کردند.
در حقیقت امام به خاطر اینکه مبادا این قبیل وعده‌های دولتی، انقلاب اسلامی را به انقلابی صرفاً مادی و با اهدافی مادی تبدیل کند، مصوبه دولت موقت را این‌چنین تصحیح می‌کند که دلخوش به این نباشید که آب و برق مجانی می‌شود! امام بزرگوار ما توضیح می‌دهد که انقلاب اسلامی علاوه بر اینکه وظیفه دارد به فکر رفاه مادی مردم باشد، دنبال رفاه و سعادت معنوی آدم‌ها هم هست. چرا که انقلاب اسلامی بیشتر از آنکه مادی باشد، انقلابی معنوی برای گسستن بندهای اسارت و بردگی ناشی از استبداد و استعمار و استحمار بود.
چند نکته مهم:
الف) همان‌طور که اشاره شد، اگر کل مجموعه آثار امام(ره) را جستجو کنیم، به غیر از این سه مورد، هیچ اشاره دیگری به مسئله رایگان بودن قیمت آب و برق نشده است. از طرفی در هر سه بار هم با قیدهایی همراه بوده؛ قشر مستمند و فقیر و بی‌بضاعت.
ب) در بیشتر بیانات حضرت امام(ره)، به ویژه در این سه مورد، محوریت با طبقه فقیر و کم‌درآمد جامعه است و تأکید بر توجه به قشر مستضعف شده است، نه مجانی کردن آب و برق در کل کشور.
ج) هر سه بار هم فقط در یک مقطع زمانی کوتاه، یعنی سه روز پشت سر هم (9 تا 11 اسفند 57) ضمن یک پیام، یک سخنرانی و در پاسخ کوتاه و مختصر به یک خبرنگار بوده و بعدها نظراً یا عملاً پیگیر این قضیه نشده‌اند. در حالی که رویه حضرت امام(ره) این بوده است که در مسائل مهم و حیاتی پیگیر شده و اصرار می‌کردند تا به نتیجه برسد، مثل تشکیل خیلی از نهادها و ارگان‌های انقلابی که تا الان هم فعال هستند.
د) از نظر بعضی صاحب‌نظران، یکی از دلایل انقلاب، مشکلات اقتصادی و وجود فشار و سختی بر قشر مستضعف و کم‌درآمد جامعه بود. از طرفی اهم مشکلات این قشر نیز مسکن و تأمین ضروریات اولیه زندگی شهری بوده و هست. خود این موضوع موجب مشغولیت ذهنی و دغدغه امام و دیگر سران انقلاب شده بود؛ لذا هر کدام در حد وسع به دنبال راه‌حل‌هایی بودند تا این معضل و فشار را از دوش این قشر برطرف نمایند. با این حال با بررسی منابع و آثار دوران انقلاب هیچ شعاری مبنی بر درخواست آب و برق و مسکن مجانی دیده نمی‌شود. اگر هم گاه از طرف عده خاصی مطرح شده بیشتر احزاب غیرمذهبی بوده نه توده مردم مسلمان جامعه.
با در نظر گرفتن نکات بالا می‌توان نتیجه گرفت:
1- حضرت امام(ره) در سخنرانی 12 بهمن 57 اشاره به مجانی شدن آب و برق نکرده‌اند؛ لذا حذف و تحریفی هم صورت نگرفته است.
2- مراجعه به اسناد انقلاب و آرشیو مطبوعات آن روز، نشان می‌دهد اشخاص دیگری غیر از حضرت امام این وعده را به مردم داده‌اند!
3- روند اقدامات دولت و دیگر مسئولان وقت کشور نشان می‌دهد که اگر پس از پیروزی انقلاب وضعیت طبیعی و عادی پیش می‌رفت، تحرکات همه‌جانبه گروهک‌های داخلی و خارجی، تحریم اقتصادی و جنگ تحمیلی 8 ساله و... پیش نمی‌آمد! ممکن بود، علاوه بر آب و برق که برای عده‌ای از خانواده‌های کم‌مصرف مجانی بود، بلیط اتوبوس و خیلی از چیزهای دیگر هم برای قشر محروم جامعه مجانی می‌شد.
4- مجانی شدن آب و برق برای محرومین را با توضیحات بالا، حضرت امام(ره) زمانی مطرح می‌کنند که جمعیت کشور حدود 35 میلیون نفر و آب بهداشتی و برق هم فقط در شهرهاست نه در روستاها. از لوازم و وسایل پرمصرف و تجملاتی هم خبری نیست و مصرف در حد ضروریات است. صرفه‌جویی و مصرف در حد ضرورت در فتاوای امام کاملاً مشهود است. چنانکه در پاسخ به استفتایی در این‌باره می‌فرمایند: «زیاده‌روی به نحو غیرمتعارف حرام است و چنانچه موجب اتلاف و ضرر باشد، موجب ضمان است.»[17] و [18]
5- در سال‌های اول بعد از پیروزی انقلاب، آب و برق تا سطح معینی برای خانواده‌های کم‌مصرف و کم‌درآمد واقعاً مجانی بود. برخی به خاطر دارند که مصرف آب و برق تا حد معینی رایگان بود.
6- هدف از مجانی شدن آب و برق رسیدگی به مستضعفین و افراد کم‌درآمد بود. در همین راستا اقدامات زیادی در شهرها و به‌ویژه روستاها انجام گرفته است؛ از مدرسه‌سازی، خانه بهداشت، حمام و جاده گرفته تا برق و آب بهداشتی و... پس فقط نیمه خالی را نباید دید، نیمه پر لیوان هم دیده شود.
7- مطلب آخر اینکه مگر به همه فرمایشات و دستورات امام(ره) عمل شد که روی این موضوع متمرکز می‌شویم که چرا آب و برق مجانی نشد و...؟ امام(ره) به عنوان رهبر انقلاب آرزوها و آرمان‌هایی داشتند و در راستای آن دستورات و بیاناتی هم داشتند اما در عمل این دولت‌های وقت بودند که باید به آن جنبه عملی می‌دادند.
پس در سخنان امام‌خمینی(ره) وعده‌ای وجود ندارد. ایشان با توجه به احتمال تغییر ذائقه مردم و تحریف معنا و مفهوم و آرمان انقلاب، هدف اصلی انقلاب را برای مردم و شاید هم برای دولت موقت تبیین کردند.
در حقیقت امام به خاطر اینکه مبادا این قبیل وعده‌های دولتی، انقلاب اسلامی را به انقلابی صرفاً مادی و با اهدافی مادی تبدیل کند، مصوبه دولت موقت را این‌چنین تصحیح می‌کند که دلخوش به این نباشید که آب و برق مجانی می‌شود! امام بزرگوار ما توضیح می‌دهد که انقلاب اسلامی علاوه بر اینکه وظیفه دارد به فکر رفاه مادی مردم باشد، دنبال رفاه و سعادت معنوی آدم‌ها هم هست. چرا که انقلاب اسلامی بیشتر از آنکه مادی باشد، انقلابی معنوی برای گسستن بندهای اسارت و بردگی ناشی از استبداد و استعمار و استحمار بود.
چند نکته مهم:
الف) همان‌طور که اشاره شد، اگر کل مجموعه آثار امام(ره) را جستجو کنیم، به غیر از این سه مورد، هیچ اشاره دیگری به مسئله رایگان بودن قیمت آب و برق نشده است. از طرفی در هر سه بار هم با قیدهایی همراه بوده؛ قشر مستمند و فقیر و بی‌بضاعت.
ب) در بیشتر بیانات حضرت امام(ره)، به ویژه در این سه مورد، محوریت با طبقه فقیر و کم‌درآمد جامعه است و تأکید بر توجه به قشر مستضعف شده است، نه مجانی کردن آب و برق در کل کشور.
ج) هر سه بار هم فقط در یک مقطع زمانی کوتاه، یعنی سه روز پشت سر هم (9 تا 11 اسفند 57) ضمن یک پیام، یک سخنرانی و در پاسخ کوتاه و مختصر به یک خبرنگار بوده و بعدها نظراً یا عملاً پیگیر این قضیه نشده‌اند. در حالی که رویه حضرت امام(ره) این بوده است که در مسائل مهم و حیاتی پیگیر شده و اصرار می‌کردند تا به نتیجه برسد، مثل تشکیل خیلی از نهادها و ارگان‌های انقلابی که تا الان هم فعال هستند.
د) از نظر بعضی صاحب‌نظران، یکی از دلایل انقلاب، مشکلات اقتصادی و وجود فشار و سختی بر قشر مستضعف و کم‌درآمد جامعه بود. از طرفی اهم مشکلات این قشر نیز مسکن و تأمین ضروریات اولیه زندگی شهری بوده و هست. خود این موضوع موجب مشغولیت ذهنی و دغدغه امام و دیگر سران انقلاب شده بود؛ لذا هر کدام در حد وسع به دنبال راه‌حل‌هایی بودند تا این معضل و فشار را از دوش این قشر برطرف نمایند. با این حال با بررسی منابع و آثار دوران انقلاب هیچ شعاری مبنی بر درخواست آب و برق و مسکن مجانی دیده نمی‌شود. اگر هم گاه از طرف عده خاصی مطرح شده بیشتر احزاب غیرمذهبی بوده نه توده مردم مسلمان جامعه.
با در نظر گرفتن نکات بالا می‌توان نتیجه گرفت:
1- حضرت امام(ره) در سخنرانی 12 بهمن 57 اشاره به مجانی شدن آب و برق نکرده‌اند؛ لذا حذف و تحریفی هم صورت نگرفته است.
2- مراجعه به اسناد انقلاب و آرشیو مطبوعات آن روز، نشان می‌دهد اشخاص دیگری غیر از حضرت امام این وعده را به مردم داده‌اند!
3- روند اقدامات دولت و دیگر مسئولان وقت کشور نشان می‌دهد که اگر پس از پیروزی انقلاب وضعیت طبیعی و عادی پیش می‌رفت، تحرکات همه‌جانبه گروهک‌های داخلی و خارجی، تحریم اقتصادی و جنگ تحمیلی 8 ساله و... پیش نمی‌آمد! ممکن بود، علاوه بر آب و برق که برای عده‌ای از خانواده‌های کم‌مصرف مجانی بود، بلیط اتوبوس و خیلی از چیزهای دیگر هم برای قشر محروم جامعه مجانی می‌شد.
4- مجانی شدن آب و برق برای محرومین را با توضیحات بالا، حضرت امام(ره) زمانی مطرح می‌کنند که جمعیت کشور حدود 35 میلیون نفر و آب بهداشتی و برق هم فقط در شهرهاست نه در روستاها. از لوازم و وسایل پرمصرف و تجملاتی هم خبری نیست و مصرف در حد ضروریات است. صرفه‌جویی و مصرف در حد ضرورت در فتاوای امام کاملاً مشهود است. چنانکه در پاسخ به استفتایی در این‌باره می‌فرمایند: «زیاده‌روی به نحو غیرمتعارف حرام است و چنانچه موجب اتلاف و ضرر باشد، موجب ضمان است.»[17] و [18]
5- در سال‌های اول بعد از پیروزی انقلاب، آب و برق تا سطح معینی برای خانواده‌های کم‌مصرف و کم‌درآمد واقعاً مجانی بود. برخی به خاطر دارند که مصرف آب و برق تا حد معینی رایگان بود.
6- هدف از مجانی شدن آب و برق رسیدگی به مستضعفین و افراد کم‌درآمد بود. در همین راستا اقدامات زیادی در شهرها و به‌ویژه روستاها انجام گرفته است؛ از مدرسه‌سازی، خانه بهداشت، حمام و جاده گرفته تا برق و آب بهداشتی و... پس فقط نیمه خالی را نباید دید، نیمه پر لیوان هم دیده شود.
7- مطلب آخر اینکه مگر به همه فرمایشات و دستورات امام(ره) عمل شد که روی این موضوع متمرکز می‌شویم که چرا آب و برق مجانی نشد و...؟ امام(ره) به عنوان رهبر انقلاب آرزوها و آرمان‌هایی داشتند و در راستای آن دستورات و بیاناتی هم داشتند اما در عمل این دولت‌های وقت بودند که باید به آن جنبه عملی می‌دادند.
پس در سخنان امام‌خمینی(ره) وعده‌ای وجود ندارد. ایشان با توجه به احتمال تغییر ذائقه مردم و تحریف معنا و مفهوم و آرمان انقلاب، هدف اصلی انقلاب را برای مردم و شاید هم برای دولت موقت تبیین کردند.
پی‌نوشت:
11. نرگس پورمظفری نقل از سایت daneshjooagah.blogfa.com
12. سایت الف؛ مقاله قیمت بنزین از سال 57 تا اکنون
13. پایگاه جهانی www.energy.gov وزارت انرژی
14. صحیفه امام، ج6، ص262
15. صحیفه امام، ج6، ص 273
16. صحیفه امام، ج6، ص 297
17. استفتائات، ج2، ص622
18. http://yon.ir/SE2ye)
مطالب مرتبط
مه‌شکن | شبهات اقتصادی (بخش اول)
ویژگی های اقتصاد در جامعه اسوه ی اسلامی
تفاوت مبنایی نظام اقتصاد اسلامی و اقتصاد سرمایه داری
