چکیده:
اتومبیل‌های بدون راننده ممکن است با تصادفات اجتناب ناپذیری مواجه شوند. اینکه آیا بایستی جان مسافران یا عابران پیاده را نجات دهند خود چالشی را پیش روی افراد قرار می‌دهد. نظرسنجی‌های آنلاین نشان می‌دهد بیشتر افراد خواهان آن هستند که این اتومبیل‌ها به هر قیمتی که شده باید جان عابران پیاده را نجات دهند.

تعداد کلمات: 1100 / تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

مترجم: رزیتا ملکی‌زاده

بزودی شاهد به روی کار آمدن اتومبیل‌های بدون راننده یا خودران خواهیم بود. چنین وسایل نقلیه‌ای تردد در خیابانها و جاده‌ها را با استرس کمتر و ایمنی بیشتر مهیا می‌سازند. آنها همچنین می‌توانند از بار ترافیک کاسته، آلودگی را کاهش داده و تصادفات را محدود سازند. اما آیا این اتومبیل‌های خودران بایستی شرایط اضطراری را نیز مدیریت کنند؟ در پاسخ به این سئوال اختلاف نظر وجود دارد. و بنا به نتایج حاصل شده از تحقیقات اخیر، این امر می‌تواند مانند ترمزی مانع از توسعه این فناوری شود.

به منظور درک این چالش، تصور کنید که اتومبیلی در جاده به طور ناگهانی با چند عابر پیاده روبرو می‌شود. حتی با وجود ترمز، زمان کافی جهت اجتناب از برخورد با آنها وجود ندارد. بنابراین هوش مصنوعی خودرو باید تصمیم بگیرد که تغییر جهت دهد یا خیر. آیا این اتومبیل برای آنکه عابرین از تصادف در امان مانند، بایستی از جاده خارج شده یا به سمت وسائط نقلیه دیگر منحرف شود؟ اگر انتخاب این گزینه‌ها موجب از بین رفتن راننده شود چه باید کرد؟

پژوهشگران از نظرسنجی‌های آنلاین استفاده کرده به این منظور که نگرش افراد در خصوص شرایط اینچنینی در رابطه با اتومبیل‌های خودران را مورد مطالعه قرار دهند. آنها شش نظرسنجی در طول ماه‌های ژوئن تا نوامبر 2015 برگزار کردند و در مجموع 1928 نفر نظرات خود را به اشتراک گذاشتند.
خودروهای اتوماتیک بایستی به گونه‌ای طراحی شوند که از افراد بیشتری محافظت نمایند.شرکت کنندگان در این نظرسنجی عمدتاً با این عقیده موافق بودند که خودروهای اتوماتیک بایستی به گونه‌ای طراحی شوند که از افراد بیشتری محافظت نمایند. این امر انحراف خودرو به سوی دیوار (یا حتی قربانی کردن مسافران خود) به منظور نجات جان تعداد افراد بیشتر را شامل می‌شد. اما در این کار اشکالی وجود دارد. همان شرکت کنندگان در این نظرسنجی تمایل داشتند سوار اتومبیل‌هایی شوند که به هر قیمتی که شده از جان مسافران خود محافظت کنند، حتی اگر این کار به قیمت مرگ عابران پیاده باشد. جین فرانکویس بونِفون روانشناس دانشکده اقتصاد تولوز در فرانسه، در 24 ژوئن یافته‌های خود را در نشریه SCIENCE منتشر ساخت.

ایاد راهوان دانشمند علوم شناختی از دانشگاه کالیفرنیا ایروین و انستیتوی فناوری ماساچوست در کمبریج عنوان می‌کند که: «خودروهای اتوماتیک می‌توانند انقلابی در صنعت حمل و نقل ایجاد کنند». اما او می‌افزاید که این فناوری نوین باعث ایجاد دوراهی میان اخلاقیات شده است بطوریکه این امر می‌تواند از مقبولیت آن بکاهد.

گروه بونفون هشدار می‌دهد که سازندگان خودروهای کامپیوتری در شرایط سختی قرار دارند. اکثر خریداران تمایل داشته خودرو آنها به گونه‌ای برنامه ریزی شود که به هنگام پیش آمدن خطر، حفظ جان آنها در مقابل سایر افراد در ارجحیت باشد. با این حال، ممکن است روزی مقررات به گونه‌ای وضع شود که خودروها ملزم به حفظ منافع کلان باشند. این به معنای حفظ جان تعداد بیشتری از افراد است. اما دانشمندان تصور می‌کنند که قوانینی مانند این می‌تواند موجب عقب نشینی خریداران از خرید این خودرها شود. در این صورت تمام مزایای بالقوه اتومبیل‌های بدون راننده از بین خواهد رفت.

محرک خودکار
گاهی لازم است که خودروهای اتوماتیک در شرایط اضطراری تصمیم گیری‌هایی کنند که از سرانجام آن اطمینان ندارند. به عنوان مثال، آیا خودرو بایستی با منحرف ساختن خود و برخورد به دیوار مانع از تصادف با یک موتورسیکلت شود؟ چرا که احتمال زنده ماندن مسافر آن ماشین در صورت برخورد با دیوار بیشتر از موتور سوار خواهد بود.

به گفته کورت گری روانشناس دانشگاه نورث کارولینا واقع در چَپِل هیل، انسان همواره بر سر دوراهی میان اخلاقیات قرار دارد. گاهی اوقات این دوراهی‌ها اجتناب ناپذیرند. افراد ممکن است بسته به شرایط عقاید مغایر با عرف داشته باشند. به عنوان مثال آنها ممکن است به نجات جان دیگران اعتقاد داشته باشند، حتی تا آنجا که این به معنای به خطر انداختن جان خودشان باشد.
حتی اگر تمامی خودروهای بدون راننده به گونه‌ای برنامه ریزی شوند که در شرایط اضطراری از جان مسافران خود محافظت کنند، باز هم تصادفات رانندگی کاهش خواهد یافتگِرِی تصور می‌کند که حتی اگر تمامی خودروهای بدون راننده به گونه‌ای برنامه ریزی شوند که در شرایط اضطراری از جان مسافران خود محافظت کنند، باز هم تصادفات رانندگی کاهش خواهد یافت. این خودروها ممکن است در موارد بسیار نادر برای عابران خطری ایجاد کنند. اما آنها «سرعت نمی‌گیرند، در حالت عدم تعادل رانندگی نمی‌کنند و در حین رانندگی مشغول فرستادن پیام نخواهند بود که این خود برگ برنده‌ای برای جامعه خواهد بود».

محاسبات اخلاقی
طی نظرسنجی‌های صورت گرفته، اکثر افراد عقیده داشتند که اتومبیل‌ها نبایستی برای نجات یک عابر پیاده، مسافر خود را قربانی کنند. اما آنها با توجه به تعداد عابران پیاده‌ای که می‌توانستند نجات پیدا کنند، نظر خود را تغییر می‌دادند. به عنوان نمونه، از هر چهار داوطلب در یک نظرسنجی، حدود سه نفر عنوان می‌کردند که بهتر است که اتومبیل یک مسافر را قربانی کند تا اینکه 10 عابر پیاده را به کشتن دهد. این گرایش حتی زمانی که داوطلبین خود و خانواده خود را در این اتومبیل‌ها تصور می‌کردند نیز پابرجا بود. بونفن تصور نمی‌کند که پاسخ این شرکت کنندگان تنها به صرف تحت تأثیر قرار دادن محققان بوده باشد.

اما زمانی که تصور می‌کردند حقیقتاً در حال خرید یک خودرو بدون راننده هستند، نظرشان عوض می‌شد. طی یک نظرسنجی دیگر، شرکت کنندگان مجدداً عنوان می‌کردند که خودروهای محافظ جان عابران اخلاقی‌تر هستند. اما اکثر آنها می‌پذیرفتند که دوست دارند اتومبیل‌شان به گونه‌ای برنامه ریزی شود که از مسافران خود محافظت نماید. دیگر افراد فکر می‌کردند که اتومبیل‌های بدون راننده که به منظور اجتناب از برخورد با عابران پیاده از مسیر خود منحرف می‌شوند برای کسان دیگری که رانندگی می‌کنند مناسب است اما خود حاظر به خرید چنین خودروهایی نبودند.

حال اگر قانونی وضع شود که رانندگان خودروهای معمولی و نیز اتومبیل‌های خودران ملزم به انحراف از مسیر به منظور نجات جان عابران پیاده باشند چه باید کرد؟ شرکت کنندگان این نظرسنجی از این ایده استقبال نکردند. حتی اگر خودرو به قیمت قربانی کردن جان مسافر خود بتواند جان 10 عابر پیاده را نجات دهد باز هم شرکت کنندگان قویاً احساس نمی‌کردند که این کار بایستی قانونی شود.

در نظرسنجی آخر از شرکت کنندگان خواسته شد سناریویی را تصور کنند که در آن به تنهایی، با یکی از اعضاء خانواده یا با کودک خود سوار بر اتومبیل هستند. پس از آن اشتیاق آنها جهت خرید اتومبیل اتوماتیکی که از جان عابران پیاده محافظت می‌کند، بسیار کمتر شد. اینگونه به نظر می‌رسید که محافظت از خود و خانواده‌شان بالاترین انگیزه آنها به حساب می‌آمد.

آیا اتومبیل بایستی با انحراف به سمت یک رهگذر از برخورد با چندین عابر اجتناب کند (تصویر سمت چپ)؟ یا با به خطر انداختن جان مسافر خود، جان یک عابر را نجات دهد (تصویر وسط)؟ یا اینکه باید با به خطر انداختن جان مسافر خود، جان چندین عابر را نجات دهد (تصویر سمت راست)؟ نظرسنجی‌های آنلاین نشان می‌دهد که اکثر افراد خواهان آن هستند که این خودروها به هر قیمتی که شده جان مسافران خود را نجات دهند.

برگرفته از سایت sciencenewsforstudents