10 شهریور 1388 / 11 رمضان 1430 / 1 سپتامبر 2009 |
1) 10شهريورماه سال 1365هجري شمسي : رزمندگان دلاور اسلام عمليات كربلاي2 را با رمز يااباعبدالله الحسين(ع) در منطقه عمومي حاج عمران آغازكردند. هدف ازاجراي اين عمليات آزادسازي ارتفاعات منطقه بود كه پس ازآن بخشي از جاده حاج عمران ، دربند و چومان مصطفي آزاد شد. درعمليات كربلاي دو 3000تن ازافراد دشمن كشته و 200 نفر اسير شدند . همچنين چند ين انبار مهمات وتعداد زيادي سلاح سبك و سنگين آنان به همت رزمندگان اسلام منهدم شد . |
2) آغاز جنگ جهاني دوم (1318 ش) جنگ جهاني دوم، آتشي بود كه شعلههاي آن قسمتهاي وسيعي از دنيا را به كام خود كشيد و هستي ميليونها تن از مردم جهان را نابود كرد. اين جنگ با حمله آلمان به لهستان و كشورهاي همسايه آغاز شد و پس از مدتي به مناطق ديگر اروپا گسترش يافت. نيمه اول جنگ، با پيروزي آلمان و متحدانش همراه بود ولي دو سال آخر جنگ، دوره افول و سقوط آلمان بود. سرانجام با تسخير آلمان توسط قواي متفق و بمباران اتمي ژاپن، اين جنگ به پايان رسيد. بسياري از اثرات جنگ جهاني دوم چون افزايش قدرت دولتها، تلفات سنگين و نيز پيشرفت تكنولوژي، مانند جنگ جهاني اول بود. اين جنگ سرانجام پس از نزديك به شش سال در اوت 1945 به پايان رسيد و در حدود چهل ميليون كشته بر جاي گذاشت. از نتايج پايدار پس از جنگ جهاني دوم ميتوان به ايجاد سازمان ملل و شروع جنگ سرد اشاره كرد. |
3) تشكيل كميته استفاده از نيروي اتم در ايران (1344 ش) |
4) وقوع زلزله شديد در خراسان (1347 ش) در اين روز، زلزلهاي شديد به قدرت 7/8 درجه در مقياس ريشتر، شرق استان خراسان را به مدّت چهار دقيقه تكان داد كه بر اساس آمار منتشر شده، پانصد روستا ويران شده و بيش از ده هزار نفر، جان خود را از دست دادند. |
5) تظاهرات خونين مردم مشهد بر ضد طاغوت به مناسبت چهلم شهداي وقايع پيشين اين شهر (1357ش) |
6) عمليات كوچك شهيد رجايي و باهنر در حميديه، به طور مشترك(1360ش) |
7) سالروز تصويب قانون عمليات بانكي بدون ربا و آغاز هفته بانكداري اسلامي (1362 ش) اساس بانكداري جهان امروز، بر ربا و بهره استوار است و در كشورهاي سرمايه داري و غير سرمايه داري، بانكداري، يكي از منابع سرشار حكومتها و بخش خصوصي به شمار ميرود. بديهي است اين نظام، كه در حقيقت شكل تكامل يافته و پرسودترِ نزول خواري است، با احكام عاليه اسلام در تضاد كامل قرار دارد و به همين سبب، فكر ايجاد نظام بانكي بر مبناي اسلام، پس از پيروزي انقلاب اسلامي، تبديل به عمل گرديد. در دي ماه سال 1358، با اعلام برقراري حداقل سود تضمين شده به جاي بهره سپردهها، و كارمزد به جاي بهره وامها و اعتبارات مورد مصرف بانكها، عنوان شد كه بانكها اسلامي شدهاند. ولي با عنايت به فقه پربار اسلام و احكام مربوط به معاملات اسلامي، اين تغييرات جزيي، نميتوانست به عنوان بانكداري اسلامي مورد قبول مردم باشد. سرانجام قانون مربوط به عمليات بانكي بدون ربا توسط متخصصان آگاه به مسائل شرعي تقديم مجلس شد و در دهم شهريور سال 1362 به تصويب رسيد. اين قانون و دستورالعملهاي اجرايي مربوط به آن پس از تصويب هيئت وزيران و شوراي پول و اعتبار، به بانكهاي سراسر كشور ابلاغ شد و به اين ترتيب، نظام بانكداري بدون ربا، از اول فروردين 1363، توسط بانكهاي كشور به اجرا گذاشته شد. همچنين اين قانون، ضمن تاكيد بر حذف ربا حداقل سود تضمين شده و كار مزد ثابت، نظر به حذف بهره از سپردههاي قرضالحسنه و جاري و اعطاي جوايز غيرثابت نقدي يا جنسي براي اين گونه سپردهها و همچنين مشاركت در سپردههاي مدتدار، در اشكال مختلف مضاربه، اجاره به شرط تمليك، معاملات اقساطي، سرمايهگذاري مستقيم و جعاله و... دارد. |
8) وفات "ابراهيم كَرَكي" مورخ و محدث مسلمان(853 ق) ابراهيم كَرَكي، مورخ، اديب و محدث مسلمان پس از آموختن قرآن و مقدمات علوم ديني، جهت تكميل تحصيلات و كسب دانش بيشتر به مراكز مختلف علمي و ديني رفت تا اين كه در علومي چون فقه و ادبيات، مهارت كافي يافت و آثار متعددي را در اين زمينهها پديد آورد. از ميان آنها ميتوان به كتاب "اعرابُ المُفَصَّل" در زمينهي علوم قرآني اشاره كرد. ابراهيم كركي، دانشمند مسلمان در قاهره، پايتخت مصر درگذشت. |
9) واگذاري امتياز تأسيس بانك استقراضي روس در ايران توسط ناصرالدينشاه(1307 ق) پس از آن كه امتياز تاسيس بانك شاهنشاهي و بانك صنايع و معادن ايران از طرف ناصرالدين شاه قاجار به رويتر انگليسي واگذار شد، دولت روسيه نيز به همچشمي انگليس در گرفتن امتياز كوتاهي نكرد. از جملهي اين امتيازها، شيلات و صيد ماهي در شمال و نيز امتياز تاسيس بانك استقراضي روس بود كه توسط يولياكوف روسي اخذ شد. اين امتيازها كه به خاطر سفرهاي پرهزينهي شاهان قاجار به فرنگ به بيگانگان اعطا ميشد، بار سنگيني بر دوش مردم محروم و ستمديده بود. هر كدام از اين امتيازات گاه چنان وسيع و ناعادلانه بود كه به قيمت تاراج منابع و ثروتهاي مملكت تمام ميشد. همچنين برخي از اين امتيازها با حضور مردم در صحنه و رهبري روحانيت، همانند امتياز انحصار تنباكو لغو گرديد. |
10) رحلت فقيه فرزانه آيتاللَّه "شيخ محمد مهدي خالصي"(1343 ق) آيت اللَّه محمدمهدي خالصي در سال 1276 ق در روستايى از توابع كاظمين به دنيا آمد. وي در نجف و كاظمين به تلمذ و فراگيري دروس حوزوي پرداخت و از عالمان بزرگ و فضلاي سرآمد روزگار شد. از جمله مهمترين اساتيد آيت اللَّه خالصي، حضرات آيات عظام: ميرزا حبيب اللَّه رشتي، آخوند خراساني و ميرزاي شيرازي ميباشند. آيتاللَّه خالصي مرد ميدان سياست بود و مداخله در آن را جزيى از دين به حساب ميآورد و از اين رو سالهاي زيادي را صرف مبارزه با استعمارگران، خصوصاً استعمار انگلستان سپري كرد. اين عالم مبارز نقش مهمي در انقلاب سال 1920 م عراق در كنار آيتاللَّه شيرازي ايفا نمود و تلاش زيادي در راه استقلال اين كشور از خود نشان داد. از آيت اللَّه خالصي كتاب هايي به جا ماندهاند از قبيل: حاشيهي اَلفيّه، حاشيهي كفايةُ الاصول، القواعِدُ الفقهيه و... . سرانجام اين عالم كمنظير و مصلح بزرگ و مجاهد نستوه و خستگيناپذير در شامگاه يازدهمين روز ماه مبارك رمضان 1343 ق بر اثر سكتهي قلبي، در 67 سالگي به لقاي معبود رسيد. |
11) آغاز ساخت برج معروف "پيزا" در شهر پيزاي ايتاليا (1174م) در اولين روز سپتامبر 1174م عمليات احداث و ساخت برج معروف پيزا در شهر پيزاي ايتاليا آغاز شد. هدف از ساختن برج پيزا در شهر پيزاي ايتاليا، نصب يك ساعت بزرگ بر بالاي آن بود. اما مدتي بعد از شروعِ كار، اين برج 55 متري در حدود 5 متر از خط مستقيم منحرف شد. به همين دليل، اين بنا به بُرج كجِ پيزا شهرت يافت. هم اكنون با تلاش مهندسين و كارشناسان كشورهاي مختلف، انحراف اين برج كه منبعي مهم براي صنعت گردشگري ايتاليا محسوب ميشود، تا حدي اصلاح شده است. |
12) آغاز سلطنت طولاني "لويي پانزدهم" پادشاه فرانسه (1715م) لويى پانزدهم، يكي از نامدارترين پادشاهان فرانسه، در 22 اكتبر 1710 متولد گرديد. وي نوه لويىِ چهاردهم بود و از پنج سالگي بر تخت سلطنت نشست. سلطنت لويى پانزدهم پس از عهد پادشاهي لويى چهاردهم طولانيترين ادوار سلطنتي تاريخ فرانسه به شمار ميرود. اين دوره كه مدت آن 59 سال بود، از اول سپتامبر 1715م آغاز شد و تا پايان حيات وي ادامه يافت. دوران سلطنت لويى پانزدهم را به دو دوره تقسيم ميكنند: دوره نخست از سال 1715م آغاز شد. در اين مقطع زماني، نيابت سلطنت با دوك اورلئان بود كه مدت 8 سال پايان عمر خود را در اين سمت گذرانيد. مرحله دوم از سال 1723 تا 1774م به طول انجاميد. اين پادشاه در اين دوره از سلطنت خود، ابتدا زمام امور را در اختيار كاردينال دوفلوري قرار داد كه وي به مدت 15 سال به عنوان وزير اعظم در خدمت لويى پانزدهم بود. با مرگ دوفلوري، امور مملكت از طرفي به دست زنانِ حرم سرا افتاد و از سوي ديگر عدم تعيين جانشيني مقتدر براي صدارت عظمي باعث شد تا فرانسه روز به روز ضعيفتر گردد. در اين زمان، سوء استفاده از قدرت مطلقه به عنوان ميراث لويى چهاردهم و اسراف و تبذير در اموال دولتي مشكلات فراواني برجاي گذاشت و اعتراض مردم و پارلمان را فراهم نمود. همچنين در بُعد روابط خارجي، فرانسه در اين دوران بسياري از مستعمرات و مستملكات خود را از دست داد. با اين حال دوره سلطنت طولاني لويي پانزدهم، عصر روشنفكري بود و نظراتِ اصلاحي بزرگاني چون مونتسكيو، روسو، ولتر و... در اين دوره مطرح گرديد و همراه با حوادث داخلي و خارجي، مقدمات انقلاب كبير فرانسه را فراهم نمود. لويي پانزدهم سرانجام در دهم ماه مه1774 م در 64 سالگي درگذشت. |
13) تشكيل كنگره ملل ستمديده شرق در باكو (1920م) بعد از پيروزي انقلاب كمونيستي در روسيه در سال 1917م و تشكيل اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي، حزب كمونيست اين كشور، اتحاديهاي از احزاب انقلابي كشورهاي ديگر به وجود آورد كه اصطلاحاً كُمينْتِرْنْ خوانده ميشد و وظيفه آن حمايت از انقلاب كارگري بود. در همين راستا، در اول سپتامبر 1920م در حدود دو هزار نفر از كشورهاي روسيه، تركيه، ايران و چين در كنگرهاي تحت عنوان كنگره ملل ستمديده شرق در باكو گرد هم آمدند. در اين گردهمايى كه توسط كُمينتِرن برگزار شد، رئيس كنگره در نطق افتتاحيه خود خواهان تشكيل شوراهاي كارگري در همه جا شد، حتي نقاطي كه كارگر ندارد! برخي شركت كنندگان معتقد بودند انقلاب كمونيستي تغيير عمدهاي در اجتماع ايجاد نكرده بلكه صرفاً كمونيستها جايگزين تزار شدهاند. اما برپاكنندگان اين كنگره در حقيقت به دنبال تثبيت عقائد خود و نيز برپايى انقلاب جهاني با محوريت كمونيسم بودند. لنين رهبر انقلاب كمونيستي در مقالهاي به اين مسئله تصريح كرد كه اكثريت قاطع مردم روي زمين براي جنگ با سرمايهداري تعليم ميبينند و منظور وي از اين اكثريت، مردم روسيه، چين، هند و... بودند كه نمايندگان آنها در كنگره باكو حضور يافته بودند. |
14) وقوع زمين لرزه عظيم توكيو (1923م) يكي از حوادث بزرگ طبيعي كه در نيمه نخست قرن بيستم در ژاپن به وقوع پيوست حادثه زمين لرزهاي بود كه در اول سپتامبر 1923م در منطقه كانتو در شرق ژاپن اتفاق افتاد. در اين زمين لرزه كه به مقياس 8/3 ريشتر رخ داد بيش از 140 هزار نفر كشته شدند. قدرت اين زلزله به حدي بود كه گستردگي آن تا مناطقي از توكيو و يوكاهاما را دربرگرفت. علاوه بر آمار سنگين تلفات، جمع كثيري از مردم ژاپن بيخانمان شده و خسارات بسياري اعم از تخريب و آتشسوزي به منازل مسكوني وارد شد. |
15) كودتاي سوسياليستي در ليبي به فرماندهي "معمَّر قذافي" (1969م) در اول سپتامبر سال 1969م سرهنگ معمّر قذافي و گروهي از افسران ارتش ليبي، طي كودتايى ملك ادريس سنوسي، پادشاه 79 ساله ليبي را كه در تركيه مشغول معالجه بود از سلطنت خلع نمودند و در ليبي، جمهوري سوسياليستي اعلام كردند. قذافي كه رهبري كودتا را بر عهده داشت، در نخستين اقدام، پارلمان را منحل نمود و بانكهاي خارجي در ليبي را، ملي اعلام كرد. او بر خلاف ادريس كه روش مماشات با اسرائيل را در پيش گرفته بود، با شعارهاي تندِ ضد اسرائيلي، قدرت را به دست گرفت. قذافي در مدت بيش از 35 سال حكومت بلامنازع خود بر ليبي (تا سال 2005م) از خط مشي ثابتي پيروي نكرده و بارها با كشورهاي همسايه خود، مصر، تونس و الجزاير متحد شده و بعداً رودرروي آنها قرار گرفته است. در مجموع، سياست خارجي معمّر قذّافي، در ابتداي كار، ضدغربي و ضد امريكايى بود، به همين دليل، كشور ليبي چندين بار مورد تهاجم مستقيم نظامي امريكا قرار گرفت. ليبي در سال 1992م متهم شد كه در ماجراي سرنگون شدن يك هواپيماي مسافربري امريكا در لاكربي اسكاتلند دخالت داشته است. به دنبال اين مسئله دو نفر از مأموران دولت ليبي براي بازجويى و محاكمه به همين اتهام به امريكا فراخوانده شدند. اما ليبي از تحويل مأموران خود به دولت امريكا خودداري نمود و شوراي امنيت نيز تحت فشارهاي سياسي ايالات متحده، تحريمهاي اقتصادي شديدي عليه ليبي وضع كرد. در اين حال باز هم سياستهاي متفاوت قذافي آشكار شد و اين بار، وي با تحويل دو متهم تبعه ليبي، به دادگاه بينالمللي، حاضر به پرداخت صدها ميليون دلار غرامت به بازماندگان حادثه سقوط هواپيما گرديد. همچنين قذافي كه طي سالهاي حكومتِ خود، سياست ضدامريكايي را در پيش گرفته بود، با چرخش 180 درجهاي از مواضع خود، ضمن دعوت از نخست وزير انگلستان به ليبي، خود نيز پس از پانزده سال، در سال 2004م به اروپا سفر كرد و با در اختيار قرار دادن اسرار مربوط به تسليحات هستهاي، درهاي كشورش را به روي غرب گشود. |
16) روز ملي "ليبي" ليبي از اوايل قرن شانزدهم ميلادي بخشي از قلمرو امپراتوري عثماني بود و تا سال 1835م مستقيماً تحت نظارت دولت عثماني قرار داشت تا اينكه در سال 1911م ايتاليائيها اين كشور را از چنگ عثمانيها درآوردند. در خلال جنگ جهاني دوم، ليبي صحنه جنگهاي شديدي بين نيروهاي انگليسي و آلماني و ايتاليايى بود كه سرانجام در سال 1943م كليه نيروهاي ايتاليايى و آلماني از ليبي بيرون رانده شدند و انگلستان فردي را كه در جريان جنگ كمك شاياني به آنها كرده بود به پادشاهي رساند. در نهايت، در 24 دسامبر سال 1951 ايتاليا، استقلال ليبي رابه رسميت شناخته و كشور ليبي مستقل شد. همچنين اول سپتامبر سالروز انقلاب (كودتا) در سال 1969 روز ملي ليبي ميباشد. (ر.ك: 24 دسامبر) |
17) روز ملي "ازبكستان" سرزمين ازبكستان كه در تاريخ ايران از آن به ماوراءالنهر ياد ميشود در قرن ششم قبل از ميلاد جزء قلمرو حكومت هخامنشيان بوده است. اين سرزمين مركز علم و ادب ايران بوده و دانشمندان بزرگي چون ابونصر فارابي، ابوريحان بيروني و ابوعليسينا و شاعران نامداري چون رودكي و نظامي عروضي از اين سرزمين برخاستهاند. كشور ازبكستان از نخستين جمهوريهاي آسياي ميانه بود كه پس از فروپاشي شوروي در اواخر دهه 1980م، در 31 اوت 1991م از شوروي مستقل شد و فرداي آن روز، يعني اول سپتامبر 1991م را به عنوان روز ملي خود برگزيد. (ر.ك: 31 اوت) |