چکیده: انسان هر راهی را بپیماید به سعادت و هدف حقیقی خود نمی تواند برسد، جز با پیروی از دین خدا و انبیای الهی.
.gif "نیاز بشر به دین و انبیاء (علیهم السلام)")
بشر از آغاز خلقت به دنبال سعادت خود بوده است و برای دستیابی به خوشبختی روش های گوناگون را انتخاب کرده به وضع قوانینی پرداخته است تا بتواند به هدف خود برسد، اما وقتی آن قوانین خودساخته را در زندگی فردی و اجتماعی اجراء کرده است، جز شکست و پشیمانی چیزی بدست نیاورده است.
از این عملکرد بشر چند نکته به دست می آید:
۱. انسان نیاز به سعادت دارد.
۲. انسان برای رسیدن به سعادت، نیاز به قوانین و مقررات دارد.
۳. انسان نمی تواند دغدغه دستیابی به سعادت خود را نادیده بگیرد.
۴. انسان پس از مواجه شدن با شکست در اجرای قوانین پیشین، به طراحی قوانین جدید می پردازد و بیکار نمی نشیند.
۵. تاریخ نشان می دهد که اکثریت افراد بشر، عقل خود را در طراحی قوانین برای زندگی خود کافی دانسته و به راز شکست های خود پی نبردند.
منشا این اشتباهات این است که بشر فکر می کند عقل او برای تدبیر زندگی او کافیست و وی قادر است که با برنامه ریزی خود زندگی خود را اداره کند، درحالی که انسان ها حتی در برابر ساده ترین مسایل اختلافات فراوانی دارند، مثل اینکه سعادت چیست؟ و چگونه می توان آن را به دست آورد؟
از سوی دیگر در زندگی اجتماعی، انسان با هزاران مشکل مواجه می شود، زیرا او نمی تواند در چنین زندگی یی تنها به دنبال سعادت خود باشد، زیرا سعادت، اهداف و روش و وسایل او با سعادت، اهداف و روش و وسایل دیگران آمیخته است.
علاوه بر این مشکل، مشکلات دیگری نیز وجود دارد و آن این است که انسان از انتهای مسیر خود و دیگران هیچ خبری ندارد. چون براساس اعتقاد به حیات اخروی عقل انسان راجع به آن حیات هیچ تجربه ای ندارد تا بتواند مسیری را انتخاب کند که منتهی به آن حیات ابدی بشود. لذا انسان از ارائه طرح کلی برای هماهنگ سازی زندگی دنیوی و اخروی عاجز و ناتوان است.
باتوجه به این عجز انسان، این سوال پیش می آید که آیا راهی برای نجات انسان از این تحیر و سرگشتگی وجود دارد یا ندارد. اگر وجود نداشته باشد این را عقل انسان نمی پذیرد، زیرا انسان در طبیعتِ پیرامون خود و در وجود خویش شاهد نظم های متعدد و شگفت انگیز است که انسان را به فکر وا می دارد تا درباره هدف این تشکیلات اعجاب انگیز و نظام های پیچیده کنجکاوی کند و راز آن را جستجوی نماید و در نتیجه دریابد که چه کسی این همه نظم را به وجود آورده است؟ و با چه هدفی به عالم نظم بخشیده است؟
این نیاز ضروری بشر از افقی فراتر از عقل، تامین شده است و آن "وحی" است که از طریق وحی "دین" برای سعادت دنیا و آخرت انسان آمده است.
این نیاز ضروری بشر از افقی فراتر از عقل، تامین شده است و آن "وحی" است که از طریق وحی "دین" برای سعادت دنیا و آخرت انسان آمده است. فقط خداوند متعال حق دارد تا برای بشر دین و شریعت قرار دهد. در سوره شوری آیه ۱۳ می فرماید: "شَرَعَ لَکُم مِّنَ الدِّینِ مَا وَصَّىٰ بِهِ نُوحًا وَالَّذِی أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ وَمَا وَصَّیْنَا بِهِ إِبْرَاهِیمَ وَمُوسَىٰ وَعِیسَىٰ أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِیهِ کَبُرَ عَلَى الْمُشْرِکِینَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَیْهِ اللَّهُ یَجْتَبِی إِلَیْهِ مَن یَشَاءُ وَیَهْدِی إِلَیْهِ مَن یُنِیبُ"، "از دین آنچه را به نوح سفارش کرده بود، برای شما تشریع کرد و آنچه را به تو وحی کردیم؛ و آنچه ابراهیم و موسی و عیسی را به آن توصیه نمودیم [این است] که دین را برپا دارید و در آن فرقه فرقه و گروه گروه نشوید. بر مشرکان دینی که آنان را به آن می خوانی گران است. خدا هر کس را بخواهد به سوی [این] دین جلب می کند، و هر کس را که به سوی او بازگردد هدایت می کند". (۱)
حضرات نوح، ابراهیم، موسی و عیسی و پیامبراسلام – علی نبیّنا و آله و علیهم السلام- دارای "شریعت" بوده اند، و اسلام "جامع شرایع" گذشته است.
در سوره مائده، آیه ۳ می فرماید: "الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دِیناً"، "امروز [با نصبِ علی بن ابی طالب به ولایت، امامت، حکومت و فرمانروایی بر امت] دینتان را برای شما کامل، و نعمتم را بر شما تمام کردم، و اسلام را برایتان به عنوان دین پسندیدم".
در سوره آل عمران، آیه ۸۵ می فرماید: "وَمَن یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلَامِ دِینًا فَلَن یُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِینَ"، "و هرکه جز اسلام، دینی طلب کند، هرگز از او پذیرفته نمی شود و او در آخرت از زیانکاران است".
حضرات نوح، ابراهیم، موسی و عیسی و پیامبراسلام – علی نبیّنا و آله و علیهم السلام- دارای "شریعت" بوده اند، و اسلام "جامع شرایع" گذشته است.
در سوره مائده، آیه ۳ می فرماید: "الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دِیناً"، "امروز [با نصبِ علی بن ابی طالب به ولایت، امامت، حکومت و فرمانروایی بر امت] دینتان را برای شما کامل، و نعمتم را بر شما تمام کردم، و اسلام را برایتان به عنوان دین پسندیدم".
در سوره آل عمران، آیه ۸۵ می فرماید: "وَمَن یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلَامِ دِینًا فَلَن یُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِینَ"، "و هرکه جز اسلام، دینی طلب کند، هرگز از او پذیرفته نمی شود و او در آخرت از زیانکاران است".
بنابراین راه سعادت بشر در پذیرش دین اسلام است چون فقط دین اسلام است که مورد پسند خداست.
بنابراین راه سعادت بشر در پذیرش دین اسلام است چون فقط دین اسلام است که مورد پسند خداست.
پس باید دین خدا در زمین حاکم باشد و همه افراد بشر تنها از طریق دین اسلام می توانند به هدف حقیقی خود برسند و از آنجا که قانون گذار باید با مردم سخن بگوید، تا آنها از وضع قوانین اطلاع یابند و چون همه ى انسان ها صلاحیت دریافت سخن و وحى الهى را ندارند، خداوند سبحان بر اساس حکمت خود و قابلیت هاى انسان در پذیرش دعوت، پیامبران را مبعوث ساخت، تا توحید و یکتاپرستى و امیدوارى به آخرت را به انسان ها بیاموزند و اختلاف ها و خصومت هاى مردم را رفع سازند و با تبشیر و انذار مردم و تشکیل حکومت دینى و آموزش کتاب و حکمت، بربندگان اتمام حجت نمایند.
خداوند متعال در سوره نحل، آیه ۳۶ می فرماید: "وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ"، " و همانا در هر امتی پیامبری فرستادیم که [اعلام کند که] خدا را بپرستید و از [پرستش] طاغوت بپرهیزید".
بنابراین انسان به خاطر محدودیت و خطای عقل، نمی تواند کمال نهایی خود و راه و روش های آن را دریابد. و اگر خداوند، آگاهی از هدف خلقت و راه نیل به کمال را در اختیار انسان نمی گذاشت، آفرینش لغو و بیهوده می شد. خداوند، پیامبران را مبعوث نمود تا راه رشد و کمال را به انسانها نشان دهد.
دین اسلام، دینی همگانی و جاودانی و نسخ ناشدنی است و بعد از پیامبر اسلام (صلّی الله علیه وآله وسلّم) پیامبری نخواهد آمد و ختم نبوت در صورتی با حکمت بعثت انبیاء موافق است که آخرین شریعت آسمانی، پاسخگوی همه نیازههای بشر باشد و بقاء آن تا پایان جهان تضمین شده باشد. بعد از پیامبر (صلّی الله علیه وآله وسلّم) باید افرادی باشند تا در دوره های مختلف و حساس زندگی بشر، او را راهنمایی کنند که مبادا در ورطه هلاکت و نابودی گرفتار شود، آن افراد اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) هستند.
پس باید دین خدا در زمین حاکم باشد و همه افراد بشر تنها از طریق دین اسلام می توانند به هدف حقیقی خود برسند و از آنجا که قانون گذار باید با مردم سخن بگوید، تا آنها از وضع قوانین اطلاع یابند و چون همه ى انسان ها صلاحیت دریافت سخن و وحى الهى را ندارند، خداوند سبحان بر اساس حکمت خود و قابلیت هاى انسان در پذیرش دعوت، پیامبران را مبعوث ساخت، تا توحید و یکتاپرستى و امیدوارى به آخرت را به انسان ها بیاموزند و اختلاف ها و خصومت هاى مردم را رفع سازند و با تبشیر و انذار مردم و تشکیل حکومت دینى و آموزش کتاب و حکمت، بربندگان اتمام حجت نمایند.
خداوند متعال در سوره نحل، آیه ۳۶ می فرماید: "وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ"، " و همانا در هر امتی پیامبری فرستادیم که [اعلام کند که] خدا را بپرستید و از [پرستش] طاغوت بپرهیزید".
بنابراین انسان به خاطر محدودیت و خطای عقل، نمی تواند کمال نهایی خود و راه و روش های آن را دریابد. و اگر خداوند، آگاهی از هدف خلقت و راه نیل به کمال را در اختیار انسان نمی گذاشت، آفرینش لغو و بیهوده می شد. خداوند، پیامبران را مبعوث نمود تا راه رشد و کمال را به انسانها نشان دهد.
دین اسلام، دینی همگانی و جاودانی و نسخ ناشدنی است و بعد از پیامبر اسلام (صلّی الله علیه وآله وسلّم) پیامبری نخواهد آمد و ختم نبوت در صورتی با حکمت بعثت انبیاء موافق است که آخرین شریعت آسمانی، پاسخگوی همه نیازههای بشر باشد و بقاء آن تا پایان جهان تضمین شده باشد. بعد از پیامبر (صلّی الله علیه وآله وسلّم) باید افرادی باشند تا در دوره های مختلف و حساس زندگی بشر، او را راهنمایی کنند که مبادا در ورطه هلاکت و نابودی گرفتار شود، آن افراد اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) هستند.
بعد از پیامبر (صلّی الله علیه وآله وسلّم) باید افرادی باشند تا در دوره های مختلف و حساس زندگی بشر، او را راهنمایی کنند که مبادا در ورطه هلاکت و نابودی گرفتار شود، آن افراد اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) هستند.
نویسنده: حسن جوادی
پی نوشت:
(۱) ترجمه همه آیات از حجت الاسلام انصاریان.
