برای دست یابی به رونق تولید و حمایت از کالای ایرانی شبهات متعددی ذهن و فکر آحاد جامعه را در بر گرفته است، از طرفی وجود این شبهات تأثیر مستقیمی بر کاهش رونق تولید و عدم حمایت از کالای ایرانی داشته است؛ ازاین رو کسانی که خواهان رونق تولید ملی و حمایت از کالای ایرانی هستند می بایست در جهت پاسخ دهی به شبهات قدم بردارند.
سنخ شناسی شبهات حمایت از کالای ایرانی
شبهات مطرح شده در زمینه حمایت از کالای ایرانی به طور عمده در قالب شش شبهه قابل طرح و بیان است: 1-نبود کالای ایرانی،2-بی کیفیتی کالای ایرانی، 3-عدم عقلانیت خرید کالای ایرانی، 4-علمی نبودن حمایت از کالای ایرانی، 5-عدم حمایت دیگران از کالای ایرانی و 6-بی اثر بودن حمایت از کالای ایرانی. در این نوشتار سعی داریم به طور اجمال پاسخ کوتاهی به این شبهات بدهیم.
1-کالاهای داخلی که ایرانی نیستند، شبهه نبود کالای ایرانی
بسیار شنیده می شود که کالاهای عرضه شده در جامعه همچون گوشیGLx ایرانی نیستندو متعلق به کشور چین می باشند، و بخش اعظم قطعات این گوشی به کشور چین تعلق دارد، و ما صرفاً این گوشی را روی هم سوار می کنیم!
پاسخ به شبهه اول: برخی محققان اقتصاد اسلامی در پاسخ به این شبهه به نکاتی اشاره کرده اند نکته اول: امروزه انجام تمام مراحل تولید یک کالا در یک کشور متداول نیست هر چند ایدال تولید رسیدن به این درجه از تولید است که یک کالا 100درصد حاصل فرایند مراحل تولید در داخل کشور باشد، ولی در همه جا این ایدال محقق نمی شود، نکته دوم اشتغال زایی صنایع منتاژ را نباید نادیده گرفت، نکته سوم: ایرانی بودن هر کالایی درجه بندی دارد، گوشی GLXبا توجه به اینکه مراحل اولیه تولید خود را می گذراند این انتظار می رود که در آینده نزدیک درصد بالایی از قطعات این گوشی را در داخل ایران تولید کند، نکته چهارم: معمولاً اطلاعات در زمینه داخلی سازی کالای ایرانی ناقص است.[1]
2-شبهه دوم: بی کیفیت بودن کالای ایرانی:
سنخ شناسی شبهات حمایت از کالای ایرانی
شبهات مطرح شده در زمینه حمایت از کالای ایرانی به طور عمده در قالب شش شبهه قابل طرح و بیان است: 1-نبود کالای ایرانی،2-بی کیفیتی کالای ایرانی، 3-عدم عقلانیت خرید کالای ایرانی، 4-علمی نبودن حمایت از کالای ایرانی، 5-عدم حمایت دیگران از کالای ایرانی و 6-بی اثر بودن حمایت از کالای ایرانی. در این نوشتار سعی داریم به طور اجمال پاسخ کوتاهی به این شبهات بدهیم.
1-کالاهای داخلی که ایرانی نیستند، شبهه نبود کالای ایرانی
بسیار شنیده می شود که کالاهای عرضه شده در جامعه همچون گوشیGLx ایرانی نیستندو متعلق به کشور چین می باشند، و بخش اعظم قطعات این گوشی به کشور چین تعلق دارد، و ما صرفاً این گوشی را روی هم سوار می کنیم!
پاسخ به شبهه اول: برخی محققان اقتصاد اسلامی در پاسخ به این شبهه به نکاتی اشاره کرده اند نکته اول: امروزه انجام تمام مراحل تولید یک کالا در یک کشور متداول نیست هر چند ایدال تولید رسیدن به این درجه از تولید است که یک کالا 100درصد حاصل فرایند مراحل تولید در داخل کشور باشد، ولی در همه جا این ایدال محقق نمی شود، نکته دوم اشتغال زایی صنایع منتاژ را نباید نادیده گرفت، نکته سوم: ایرانی بودن هر کالایی درجه بندی دارد، گوشی GLXبا توجه به اینکه مراحل اولیه تولید خود را می گذراند این انتظار می رود که در آینده نزدیک درصد بالایی از قطعات این گوشی را در داخل ایران تولید کند، نکته چهارم: معمولاً اطلاعات در زمینه داخلی سازی کالای ایرانی ناقص است.[1]
2-شبهه دوم: بی کیفیت بودن کالای ایرانی:
گاهی اوقات گفته می شود چرا ما باید کالای بی کیفیت ایرانی را استفاده کنیم؟!
پاسخ به شبهه دوم: دست یابی به کیفیت عالی تنها برعهده تولید کننده نیست، چرا که برای دست یابی به تولید با کیفیت حداقل شش عامل به طور مستقیم دخیل می باشند. [2] مجموعه عواملی باید دست به دست هم بدهند تا اینکه کیفیت محصولات ایرانی ارتقاء یابد از جمله حمایت بخش دولتی با مشوق های صادراتی، وجود نیروی کار متعهد و متخصص، حمایت مصرف کننده و بهبود فضای کسب و کار، دسترسی به فناوری های موجود دنیا، دست یابی به مواد اولیه مناسب، ایده و ابتکار، سرمایه مناسب، و فرهنگ تولید. باری به هر جهت دست یابی به کیفیت عالی و ایدال علاوه بر حمایت مصرف کننده نیاز به گذر زمان دارد کما اینکه بسیاری از تولید کننده گان خارجی یک شبهه به کیفیت خوب دست نیافتده اند. همچنان که صنعت کشورهای همانند کره بیش از نیم قرن تلاش همت و تلاش مضاعف را چاشنی فعالیت های تولید و اقتصادی خود کرده اند تا به این درجه از بازار تولید دست یافته اند.
3-شبهه سوم: شبهه عدم عقلانیت حمایت از کالا ایرانی:
پاسخ به شبهه دوم: دست یابی به کیفیت عالی تنها برعهده تولید کننده نیست، چرا که برای دست یابی به تولید با کیفیت حداقل شش عامل به طور مستقیم دخیل می باشند. [2] مجموعه عواملی باید دست به دست هم بدهند تا اینکه کیفیت محصولات ایرانی ارتقاء یابد از جمله حمایت بخش دولتی با مشوق های صادراتی، وجود نیروی کار متعهد و متخصص، حمایت مصرف کننده و بهبود فضای کسب و کار، دسترسی به فناوری های موجود دنیا، دست یابی به مواد اولیه مناسب، ایده و ابتکار، سرمایه مناسب، و فرهنگ تولید. باری به هر جهت دست یابی به کیفیت عالی و ایدال علاوه بر حمایت مصرف کننده نیاز به گذر زمان دارد کما اینکه بسیاری از تولید کننده گان خارجی یک شبهه به کیفیت خوب دست نیافتده اند. همچنان که صنعت کشورهای همانند کره بیش از نیم قرن تلاش همت و تلاش مضاعف را چاشنی فعالیت های تولید و اقتصادی خود کرده اند تا به این درجه از بازار تولید دست یافته اند.
3-شبهه سوم: شبهه عدم عقلانیت حمایت از کالا ایرانی:
در مواردی شنیده می شود که ما پولمان را از سر راه پیدا نکرده ایم که برای محصولات کم کیفیت داخلی هزینه کنیم.
پاسخ به شبهه سوم: در پاسخ به این شبهه به ذکر چند نکته اشاره می کنیم، 1-یک شخص مسلمان برای تمام عرصه های زندگی با یک جهان بینی الهی و مقدس پیش می رود او با خرید از کالای ایرانی تنها به فکر سود دنیوی خود نیست، بلکه به فکر پسنداز اخروی نیز می باشد؛ چرا که آیات و روایات فراوانی او را راهنمود به تقویت اقتصاد اسلامی می نماید یک شخص مسلمان برای تمام عرصه های زندگی با یک جهان بینی الهی و مقدس پیش می رود او با خرید از کالای ایرانی تنها به فکر سود دنیوی خود نیست، بلکه به فکر پسنداز اخروی نیز می باشد؛ چرا که آیات و روایات فراوانی او را راهنمود به تقویت اقتصاد اسلامی می نماید و از طرفی عقل سلیم نیز حکم می کند که در فعالیت اجتماعی و اقتصادی تنها به فکر سود و زیان خود نباشیم به عبارتی منافع دیگران را نیز در نظر بگیرم و با مصرف کالای خارجی در زمین دشمن بازی نکنیم، در واقع اخلاق و دیانت و انسان دوستی حمایت از کالای ایرانی را عقلانی می شمارد، و به خوبی می داند که با تقویت تولید ملی، کشوری آباد خواهیم داشت. که از یوغ بردگی اقتصاد سرمایه داری جهان آزاد خواهیم شد.
مشت آهنین کره ای ها در حمایت از تولید ملی:
بسیج مردی در حمایت از اقتصاد ملی و ایثار و فداکاری در سایر کشورها هم سابقه دارد. به طور مثال در کره جنوبی در دهه 1990 و در پی بحران شرق آسیا تا مرز ورشکستگی جلو رفت. کارخانه ها یکی پس از دیگری ورشکسته شدند، بانک ها با حجم انبوهی از وام های سررسید گذشته مواجه شدند سرمایه گذاران خارجی نزدیک به 18میلیاد دلار پول خود را از مملکت بیرون کشیدند، دولت کره برای مقابله با این بحران، در تاریخ 5 ژانویه 1998 کمپین کمک طلا برای بازپرداخت بدهی کشور را راه انداخت، مردم کره نیز با از خودگذشتگی مثال زدنی، طلاها و زیورآلات خود را به دولت تحویل دادند تا بدهی کشور به صندوق جهانی پول تسویه شود، این در حالی است که این کشور از نظام با ارزش و غنی اسلامی و آموزه های پر بار اسلامی نیز بهره مند نیست. این موضوع وظیفه اخلاق مدارانه کشورهای اسلامی را در حمایت از تولید ملی افزایش می دهد.[3]
4-شبهه چهارم: عدم حمایت دیگران بخصوص بخش دولتی:
گاهی اوقات در برخی مجالس افراد عدم حمایت از محصولات داخلی را به عدم حمایت دیگران از جمله مسئولان مستند می کنند،
پاسخ به شبهه چهارم: پاسخ این شبهه را این چنین می توان بیان کرد: نباید در مورد رفتار مسئولان تعمیم بی جهت مطرح شود، به عبارتی اگر عده ای از مسئولان از کالای ایرانی حمایت نکرده اند به این معنا نیست که سایر مسئولان نیز این چنین عملکردی داشته باشند، سوء عملکرد دیگران موجب نفی مسئولیت و وظیفه از سایرین نمی شود کما اینکه این موضوع در منابع روایی نیز مورد توجه قرار گرفته است: : «کلکمْ راعٍ، وَ کلکمْ مَسْؤُولٌ عَنْ رَعِیتِهِ.»[4]؛ (هر کدام از شما مسئول هستید و درباره افرادی که به سخن شما گوش می‌دهند بازخواست خواهید شد).در شرایط جنگ تمام عیار اقتصادی باید روحیه وظیفه گرایی را در آحاد مردم تقویت کنیم، هر چند عدم حمایت برخی مسئولان از کالای ایرانی قابل پذیرش نیست ولی این موضوع نمی تواند مسئولیت ما را نسبت به این موضوع سلب نماید.
پاسخ به شبهه سوم: در پاسخ به این شبهه به ذکر چند نکته اشاره می کنیم، 1-یک شخص مسلمان برای تمام عرصه های زندگی با یک جهان بینی الهی و مقدس پیش می رود او با خرید از کالای ایرانی تنها به فکر سود دنیوی خود نیست، بلکه به فکر پسنداز اخروی نیز می باشد؛ چرا که آیات و روایات فراوانی او را راهنمود به تقویت اقتصاد اسلامی می نماید یک شخص مسلمان برای تمام عرصه های زندگی با یک جهان بینی الهی و مقدس پیش می رود او با خرید از کالای ایرانی تنها به فکر سود دنیوی خود نیست، بلکه به فکر پسنداز اخروی نیز می باشد؛ چرا که آیات و روایات فراوانی او را راهنمود به تقویت اقتصاد اسلامی می نماید و از طرفی عقل سلیم نیز حکم می کند که در فعالیت اجتماعی و اقتصادی تنها به فکر سود و زیان خود نباشیم به عبارتی منافع دیگران را نیز در نظر بگیرم و با مصرف کالای خارجی در زمین دشمن بازی نکنیم، در واقع اخلاق و دیانت و انسان دوستی حمایت از کالای ایرانی را عقلانی می شمارد، و به خوبی می داند که با تقویت تولید ملی، کشوری آباد خواهیم داشت. که از یوغ بردگی اقتصاد سرمایه داری جهان آزاد خواهیم شد.
مشت آهنین کره ای ها در حمایت از تولید ملی:
بسیج مردی در حمایت از اقتصاد ملی و ایثار و فداکاری در سایر کشورها هم سابقه دارد. به طور مثال در کره جنوبی در دهه 1990 و در پی بحران شرق آسیا تا مرز ورشکستگی جلو رفت. کارخانه ها یکی پس از دیگری ورشکسته شدند، بانک ها با حجم انبوهی از وام های سررسید گذشته مواجه شدند سرمایه گذاران خارجی نزدیک به 18میلیاد دلار پول خود را از مملکت بیرون کشیدند، دولت کره برای مقابله با این بحران، در تاریخ 5 ژانویه 1998 کمپین کمک طلا برای بازپرداخت بدهی کشور را راه انداخت، مردم کره نیز با از خودگذشتگی مثال زدنی، طلاها و زیورآلات خود را به دولت تحویل دادند تا بدهی کشور به صندوق جهانی پول تسویه شود، این در حالی است که این کشور از نظام با ارزش و غنی اسلامی و آموزه های پر بار اسلامی نیز بهره مند نیست. این موضوع وظیفه اخلاق مدارانه کشورهای اسلامی را در حمایت از تولید ملی افزایش می دهد.[3]
4-شبهه چهارم: عدم حمایت دیگران بخصوص بخش دولتی:
گاهی اوقات در برخی مجالس افراد عدم حمایت از محصولات داخلی را به عدم حمایت دیگران از جمله مسئولان مستند می کنند،
پاسخ به شبهه چهارم: پاسخ این شبهه را این چنین می توان بیان کرد: نباید در مورد رفتار مسئولان تعمیم بی جهت مطرح شود، به عبارتی اگر عده ای از مسئولان از کالای ایرانی حمایت نکرده اند به این معنا نیست که سایر مسئولان نیز این چنین عملکردی داشته باشند، سوء عملکرد دیگران موجب نفی مسئولیت و وظیفه از سایرین نمی شود کما اینکه این موضوع در منابع روایی نیز مورد توجه قرار گرفته است: : «کلکمْ راعٍ، وَ کلکمْ مَسْؤُولٌ عَنْ رَعِیتِهِ.»[4]؛ (هر کدام از شما مسئول هستید و درباره افرادی که به سخن شما گوش می‌دهند بازخواست خواهید شد).در شرایط جنگ تمام عیار اقتصادی باید روحیه وظیفه گرایی را در آحاد مردم تقویت کنیم، هر چند عدم حمایت برخی مسئولان از کالای ایرانی قابل پذیرش نیست ولی این موضوع نمی تواند مسئولیت ما را نسبت به این موضوع سلب نماید.
نویسنده: علی بیرانوند
پی نوشت:
[1]. محمد جواد توکلی، چرایی، چیستی، چگونگی، حمایت از کالای ایرانی، ص136.
[2]. اکبر ابدالی، اقتصاد مقاومتی، تفسیر جهاد کبیر، ص 337.
[3]. محمد جواد توکلی، چرایی، چیستی، چگونگی، حمایت از کالای ایرانی، ص160.
[4]. جامع الأخبار(للشعیری)، ص: 119
