امروزه هیچ کس منکر کارکردهای متعدد، نفوذ و تأثیر رسانه بر فرهنگ و قواعد و قوانین اجتماعی نیست، در میان انواع رسانه های متنی، شنیداری و دیداری و صدا و سیما با توجه به کثرت مخاطبی که دارد بدون تردید بیشترین ضریب تأثیر را بر روی فکر و فرهنگ عمومی بر جای می گذارد، از طرفی در کشوری که هویت و ماهیت آن اسلامی است و صدا و سیمای آن داعیه ملی و اسلامی بودن دارد و قرار بر این بوده که در مسیر اهداف انقلاب اسلامی گام بردارد، رسالت های مهم و خطیری در جهت تقویت فکر و فرهنگ اسلامی برعهده دارد.
جایگاه و حضور روحانیت در برنامه های صدا و سیما
با اندکی دقت و تأمل در تولیدات برون مرزی کشوری غیر اسلامی به خوبی می توان حضور پررنگ و معنا دار روحانیون مذاهب مختلف را در تولیدات ماهواره ای و تلویزیونی مشاهده کرد که با رنگ و لعاب های خاص رسانه ای سعی در جذب و تشویق دیگران به آیین و مذهب خود را دارند . در واقع آنان بیشترین استفاده را از انواع رسانه های شنیداری و دیداری به نفع آیین و مذهب خود دارند، این در حالی است که در کشور جمهوری اسلامی ایران با امکات فوق العاده و با ظرفیت های فراوان حوزوی و دانشگاهی کمترین استفاده از حضور روحانیون در تولیدات سینمایی و تلویزیونی را مشاهده می کنیم. این رویه نامناسب به نوعی گویای رویکرد سکولار و لیبرال برخی تولیدات ملی دارد، که برای اصلاح آن باید فکری اندیشیده شود.
نگاهی اجمالی به حضور روحانیت در سریال های نوروزی 98
با بررسی برخی تولیدات رسانه ی ملی که حضور روحانیت در آنها مشاهده می شود، می توان این چنین برداشت کرد که برخی از این تولیدات به جای اینکه ذی طلبگی را به نمایش درآورند، و به نوعی ساده زیستی و زندگی قرآنی و اسلامی طلاب علوم دینی و اسلامی را به نمایش درآورند، به گونه ای کاریکاتوری و طنز حضور روحانیت را بهانه ای برای فروش فیلم و سریال های خود قرار می دهند، به عبارتی به جای اینکه فیلمنامه به نوعی انعکاس دهنده زندگی ساده یک طلبه باشد، حضور یک طلبه در قالب طنز به گونه ای به خدمت گرفته می شود که نه تنها گویای زندگی یک طلبه نیست، بلکه سایر سکانس های فیلم را غیرجذاب می کند.
نقدی کوتاه به سریال و سناریوی «نون خ»
کمدی اجتماعی «نون.خ» به کارگردانی سعید آقاخانی و تهیه کننده گی مهدی فرجی سریالی کمدی اجتماعی است که در ایام نوروز تمام تلاش خود را مبذول داشت تا اینکه لبخند رضایت را بر چهره ایرانیان بنشاند. بهتر است قبل از هر گونه نقد و بررسی این سریال تشکری ناچیز از دست اندرکاران این سریال تلویزیونی داشته باشیم و از زحمات آنان قدر دانی کنیم؛ چرا که عوامل این برنامه تلویزیونی یک قدم جلوتر از سایرین سعی داشته اند با رویکری اجتماعی از ظرفیت های فرهنگی حضور یک شخصیت روحانی را در سریال خود به نمایش در آوردند، ولی برای اینکه این رویکردهای ارزشمند در برنامه های بعدی بهتر و اثر بخش تر اجرا شود و بنا بر رسالت قرآنی و دینی انتقادات و تذکراتی را نیز بیان می کنیم، «وَ ذَکِّرْ فَإِنَّ الذِّکْرى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنینَ؛[ذاریات؛ 55] و پیوسته تذکّر ده، زیرا تذکّر مؤمنان را سود مى بخشد.»
1-عدم هدفی روشن و آغازی مناسب
جناب هومن حاجی‌عبداللهی که در کمدی «نون.خ» در لباس یک روحانی ایفای نقش می کرد با چه هدفی وارد در این سریال شده؟! او بیش از آنکه نماد یک طلبه نمونه باشد، ابتدا در قالب یک داور ناکار آمد وارد می شود که آشنایی کافی به قواعد بازی و روانشناسی داوری نداشته و با سوء مدیریت خود موجب نارضایتی بازیکنان و تماشاچیان تیم می شود، او با عدم داوری مناسب خود به نوعی نقش بد داوری یک روحانی را به نمایش در می آورد که نه تنها موجب آرامش بازی نمی شود؛ بلکه زمینه تشنج و درگیری فوتبال را موجب می شود، گویی این سریال تلویزیونی با یک شخصیت قاطع و خشک مغزی مواجه هست که سعی دارد با استبداد بازی را اداره کند در نهایت به نوعی لبخند گلایه آمیز را بر چهره ی جامعه روحانیت می نشاند.
2-استقبال از سخنان سخیف و غیر اخلاقی:
یکی از انتقاداتی که به کمدی اجتماعی «نون.خ» وارد می شود استفاده از برخی حرکات و سخنان سخیف و غیر اخلاقی است، حرکات و سخنانی که به نوعی ریشه در ادبیات کف خیابانی داشته و فاصله زیادی از آداب و رسوم اسلامی دارد، یک فیلم به هر اندازه که کمدی و طنز باشد نمی بایست از فرهنگ و آداب و رسوم دینی و مذهبی کشور فاصله داشته باشد. متأسفانه در این سریال شاهد این چنین صحنه های بودیم که داور بعد از اتمام بازی از برخی سخنان رکیک و غیر اخلاقی نه تنها ابراز ناخرسندی نمی کند؛ بلکه در لباس روحانیت به نوعی ابراز بی تفاوتی می کند، این در حالی است که هیچ داوری در منصب داوری حاضر به پذیرش سخنان غیر اخلاقی نیست.
3-عدم نمایش زندگی طلبگی و ایفای نقش وکالت ناکارآمد
یکی دیگر از انتقادات به نقش روحانیت در سریال «نون.خ»، به نمایش در آوردن نقش وکالت ناکارآمد در لباس روحانیت بود، یک وکیل به خوبی نمی تواند حقوق صاحبان حق را به آنها برگرداند و صاحبان حق را دچار درگیری و در به دری و نزا می کند، و در نهایت با نادیده گرفتن حقوق همه مال باختگان تنها متوجه حقوق یک قسمت دعوا می شود و سریال تا قسمت های پایانی حول این موضوع می چرخد.
جایگاه و حضور روحانیت در برنامه های صدا و سیما
با اندکی دقت و تأمل در تولیدات برون مرزی کشوری غیر اسلامی به خوبی می توان حضور پررنگ و معنا دار روحانیون مذاهب مختلف را در تولیدات ماهواره ای و تلویزیونی مشاهده کرد که با رنگ و لعاب های خاص رسانه ای سعی در جذب و تشویق دیگران به آیین و مذهب خود را دارند . در واقع آنان بیشترین استفاده را از انواع رسانه های شنیداری و دیداری به نفع آیین و مذهب خود دارند، این در حالی است که در کشور جمهوری اسلامی ایران با امکات فوق العاده و با ظرفیت های فراوان حوزوی و دانشگاهی کمترین استفاده از حضور روحانیون در تولیدات سینمایی و تلویزیونی را مشاهده می کنیم. این رویه نامناسب به نوعی گویای رویکرد سکولار و لیبرال برخی تولیدات ملی دارد، که برای اصلاح آن باید فکری اندیشیده شود.
نگاهی اجمالی به حضور روحانیت در سریال های نوروزی 98
با بررسی برخی تولیدات رسانه ی ملی که حضور روحانیت در آنها مشاهده می شود، می توان این چنین برداشت کرد که برخی از این تولیدات به جای اینکه ذی طلبگی را به نمایش درآورند، و به نوعی ساده زیستی و زندگی قرآنی و اسلامی طلاب علوم دینی و اسلامی را به نمایش درآورند، به گونه ای کاریکاتوری و طنز حضور روحانیت را بهانه ای برای فروش فیلم و سریال های خود قرار می دهند، به عبارتی به جای اینکه فیلمنامه به نوعی انعکاس دهنده زندگی ساده یک طلبه باشد، حضور یک طلبه در قالب طنز به گونه ای به خدمت گرفته می شود که نه تنها گویای زندگی یک طلبه نیست، بلکه سایر سکانس های فیلم را غیرجذاب می کند.
نقدی کوتاه به سریال و سناریوی «نون خ»
کمدی اجتماعی «نون.خ» به کارگردانی سعید آقاخانی و تهیه کننده گی مهدی فرجی سریالی کمدی اجتماعی است که در ایام نوروز تمام تلاش خود را مبذول داشت تا اینکه لبخند رضایت را بر چهره ایرانیان بنشاند. بهتر است قبل از هر گونه نقد و بررسی این سریال تشکری ناچیز از دست اندرکاران این سریال تلویزیونی داشته باشیم و از زحمات آنان قدر دانی کنیم؛ چرا که عوامل این برنامه تلویزیونی یک قدم جلوتر از سایرین سعی داشته اند با رویکری اجتماعی از ظرفیت های فرهنگی حضور یک شخصیت روحانی را در سریال خود به نمایش در آوردند، ولی برای اینکه این رویکردهای ارزشمند در برنامه های بعدی بهتر و اثر بخش تر اجرا شود و بنا بر رسالت قرآنی و دینی انتقادات و تذکراتی را نیز بیان می کنیم، «وَ ذَکِّرْ فَإِنَّ الذِّکْرى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنینَ؛[ذاریات؛ 55] و پیوسته تذکّر ده، زیرا تذکّر مؤمنان را سود مى بخشد.»
1-عدم هدفی روشن و آغازی مناسب
جناب هومن حاجی‌عبداللهی که در کمدی «نون.خ» در لباس یک روحانی ایفای نقش می کرد با چه هدفی وارد در این سریال شده؟! او بیش از آنکه نماد یک طلبه نمونه باشد، ابتدا در قالب یک داور ناکار آمد وارد می شود که آشنایی کافی به قواعد بازی و روانشناسی داوری نداشته و با سوء مدیریت خود موجب نارضایتی بازیکنان و تماشاچیان تیم می شود، او با عدم داوری مناسب خود به نوعی نقش بد داوری یک روحانی را به نمایش در می آورد که نه تنها موجب آرامش بازی نمی شود؛ بلکه زمینه تشنج و درگیری فوتبال را موجب می شود، گویی این سریال تلویزیونی با یک شخصیت قاطع و خشک مغزی مواجه هست که سعی دارد با استبداد بازی را اداره کند در نهایت به نوعی لبخند گلایه آمیز را بر چهره ی جامعه روحانیت می نشاند.
2-استقبال از سخنان سخیف و غیر اخلاقی:
یکی از انتقاداتی که به کمدی اجتماعی «نون.خ» وارد می شود استفاده از برخی حرکات و سخنان سخیف و غیر اخلاقی است، حرکات و سخنانی که به نوعی ریشه در ادبیات کف خیابانی داشته و فاصله زیادی از آداب و رسوم اسلامی دارد، یک فیلم به هر اندازه که کمدی و طنز باشد نمی بایست از فرهنگ و آداب و رسوم دینی و مذهبی کشور فاصله داشته باشد. متأسفانه در این سریال شاهد این چنین صحنه های بودیم که داور بعد از اتمام بازی از برخی سخنان رکیک و غیر اخلاقی نه تنها ابراز ناخرسندی نمی کند؛ بلکه در لباس روحانیت به نوعی ابراز بی تفاوتی می کند، این در حالی است که هیچ داوری در منصب داوری حاضر به پذیرش سخنان غیر اخلاقی نیست.
3-عدم نمایش زندگی طلبگی و ایفای نقش وکالت ناکارآمد
یکی دیگر از انتقادات به نقش روحانیت در سریال «نون.خ»، به نمایش در آوردن نقش وکالت ناکارآمد در لباس روحانیت بود، یک وکیل به خوبی نمی تواند حقوق صاحبان حق را به آنها برگرداند و صاحبان حق را دچار درگیری و در به دری و نزا می کند، و در نهایت با نادیده گرفتن حقوق همه مال باختگان تنها متوجه حقوق یک قسمت دعوا می شود و سریال تا قسمت های پایانی حول این موضوع می چرخد.
نویسنده: علی بیرانوند
