شاهزاده ابراهیم (ازنا)
شهرستان ازنا یکی از مراکز مهم گردشگری مذهبی در لرستان به شمار میرود و میزبان امامزادگان بزرگی از سلاله پاک ائمه علیهمالسلام است. در دهستان جاپلق شرقی ۴ بقعه متبرکه امامزاده قاسم(ع)، امامزاده ابراهیم(ع) (شاهزاده ابراهیم)، امامزاده سیدمحمد مدآباد(ع) و شاهزاده زید و قاسم(ع) وجود دارد. در عکسهای زیر، بقعه متبرک شاهزاده ابراهیم را که از نوادگان امام محمدباقر(ع) است، میبینید. بقعه این امامزاده در روستای مؤمنآباد واقع است.
غار تمندر ( الیگودرز)
غار تمندر در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی الیگودرز واقع شده وغار مذکور در شمال کوه در روبروی روستای قاسم آباد بربرود قرار دارد متاسفانه مدتی است که در دهانه خروجی آب این غار پرورش ماهی و آب آن در برای مصرف چند تا روستا لوله کشی کرده اند وطبیعت این غار رابر هم زده است در ۵۰ متری بالا تر ازدهانه غار و در کمر کش کوه جدولو کانال آبی در دل سنگهای کوه حفاری شده که مشخص نیست مربوط به چه زمانی می باشدوآب را به کجا منتقل می کرده است و دارای یک انبارک سنگی بوده که غارتگران میراث فرهنگی با دینامت منفجرش کردند وآن را به یغما بردند.
مسجد سلطانی (بروجرد)
مسجد سلطانی که امروزه با نام مسجد امام شناخته میشود یکی از بناهای تاریخی دیدنی شهر بروجرد است که در مرکز شهر و در کنار راسته بازار بروجرد بنا نهاده شده است. این مسجد در زمان فتحعلی شاه قاجار بر روی ویرانههای یک مسجد بسیار قدیمی ساخته شد و یکی از بزرگترین مسجدهای تاریخی کشور میباشد. دو نمونه نسبتاً مشابه در همان زمان در شهرهای قزوین و تهران ساخته شدند که هر سه این مسجدها در دوره پهلوی تحت نام مسجد شاه شناخته میشدند.معماری مسجد سلطانی بروجرد برگرفته از معماری مسجد شاه تهران است. مسجد سلطانی بروجرد به لحاظ فرم معماری از نوع مساجد چهار ایوانی است و پلان آن همانند مسجد امام تهران و مسجد النبی قزوین است اما از آنها بزرگتر و قدیمی تر است. مسجد سلطانی بروجرد با بیش از ۷۰۰۰ متر مربع وسعت، بزرگترین مسجد تاریخی غرب ایران است.
پل کلهر ( پلدختر)
در بخش ملاوی شهرستان پلدختر آثار دو پل تاریخی بر جای مانده است که هر دوی آنها روی رود «کشکان» احداث شدهاند. از آن دو یکی پل کلهر است و دیگری پل «کرودختر» که در فاصله ۵۶ کیلومتری جنوب پل کلهر قرار دارد. آثار پل مملو یا کلهر در تنگه شمالی دهکده زیبای مملو بر سر راهی که از طرهان به میانکوه میرفته، هنوز باقی مانده است. بنای اولیه پل به قرن چهارم هجری قمری مربوط است.
سنگ نبشته (خرمآباد)
در جنوب شرقی راه خرم آباد به خوزستان در شمال خرابه های شهر کهن شاپورخواست ، سنگ نوشته ای وجود دارد که با اکثر آثار مشابه خود تفاوت های عمده ای دارد. سنگ نبشته یک اثر تاریخی سنگی در شهر خرمآباد است .این کتیبه، به خط کوفی و بر قطعه سنگ بزرگی به ارتفاع سه و نیم متر نوشته شدهاست و قدمت آن به قرن ششم قمری و دوره سلجوقیان میرسد. این سنگ نبشته مربوط به دوره ابوسعید برسق کبیر از امرای سلطان محمود سلجوقی است و در حدود سال ۵۱۳ هجری قمری نوشته شدهاست. کتیبه سنگ نوشته در خیابان شریعتی قرار دارد.بنای این سنگ نوشته در واقع صخره ای عظیم است که به شکل مکعب مستطیل تراش خورده است. گوشه های این سنگ با جهات فرعی منطبق است. متن این اثر به خط کوفی در چهار سطح آن نقر شده است ، بگونه ای که از چهار جهت قابل مشاهده است. البته متن نقر شده بر روی هر سطح این مکعب مستطیل تکرار متن سطوح دیگر نیست و در واقع کل متن ، یک نوشتار چهار صفحه ای را شامل می شود که از پهنه جنوب شرقی شروع می شود و به پهنه شمال شرقی پایان می یابد.
مقبره بابا بزرگ (دلفان)
بقعه امامزاده ابراهیم معروف به «بابا بزرگ» از بقاع متبرکهای است که در ۶۵ کیلومتری شهرستان دلفان و در شهرستان نورآباد واقع است که بهعنوان یکی از قطبهای گردشگری مذهبی در استان لرستان تبدیل شده است. برابر شجرنامه، «بابا بزرگ» از فرزندان امام موسیبن جعفر(ع) است که بعد از شهادت امام رضا(ع) در توس به همراه دیگر اعضای اهل بیت(ع) در شهرهای مختلف ایران متواری شدند و امامزاده ابراهیم(ع) در دلفان بهدست شخصی به نام سهراب سرخه میلی به شهادت رسیده است.بنای بابا بزرگ از لحاظ معماری قابل توجه و تعمق است و شامل دو بناست که بنای اصلی مقبره امامزاده ابراهیم است که گفته میشود ساخت آن مربوط به دوره صفوی است و در دوره قاجاریه و دوره معاصر ترمیمهایی روی آن صورت گرفته است. ارتفاع طاق گنبد این امامزاده که دارای مقرنسهای جالبی است، ۲۲ متر و دو گلدسته آجری نیز در کنار آن چون مناره برافراشته قد علم کرده است.
قلعه مظفری ( سلسله)
قلعه مظفری یکی از بناهای تاریخی شهرستان سلسله است که متعلق به اواخر دوره قاجار بوده و توسط یکی از خوانین محلی الشتر به نام صید مهدی خان حسنوند، ملقب به امیرالعشایر ساختهشده است که درواقع بیانگری از تمدن و قدمت قوم لک بوده و هرساله در فصول گردشگری پذیرای گردشگران و علاقهمندان بسیاری است.معماری این اثر تاریخی مربوط به پهلوی اول بوده و از مصالحی چون آجر، چوب و خشت خام استفادهشده و معماری آن نی به شیوه طاق ضربی است. این بنای تاریخی با مساحت کلی ۷۵۰ مترمربع و مساحت هر طبقه ۲۷۰ مترمربع دارای زیربنایی به ابعاد ۹ در ۳۰ متر و حیاط آن به ابعاد ۲۰ در ۲۵ متر هست و در ساخت آن از مصالحی چون آجر، چوب، خاک، گچ و سنگ استفادهشده است. به علاوه لازم به ذکر است که قلعه مظفری متعلق به اواخر دوره قاجار است.
نقوش صخرهای هومیان ( کوهدشت)
این نقوش در شمال شهرستان کوهدشت واقع شده اند. نقاشیهای مذکور نقش جادوی و سحر آمیزی داشتند و معمولا افراد این نقوش را بر روی دیواره غارها ایجاد می نمودند و آرزو و آمال خویش را که همانا شکار بود بر روی دیواره ها نقش می کردند تا شاید در عالم واقع بهتر بتوانند به آنها دسترسی پیدا کنند. بعلاوه با ایجاد این نقوش که در زندگی آنها مهم بود با این عمل امید به فراوانی آنها را در عالم واقع تسهیل می نمودند.نقوش صخره ای میرملاس و هومیان ازجمله آثار بی نظیر درسطح کشور است که نشان از دیرنیکی و باستانی بودن این خطه دارد نقوش دره میرملاس با نقشی لنگرکشتی آغاز می شود پس نقشهایی از میادین شکار گوزن به صورتهای فردی و جمعی است تعداد آنها در دره میرملاس ۱۸ و در هومیان ۱۰ نقش است که عمدتاً به رنگ سیاه اخرایی و زرد رنگ طراحی و اجرا شده اند. در هومیان (هومیون) ، نقشی از گوزن و شکارچی اسب سوار با تیر و کمان به صورت زیبا و کاملی وجود داشته که گذشت زمان قسمتی از سوار و اسب شکارچی را خراب کرده است . این آثار مربوط به دوره پارینه سنگی می باشند.
منبع: سایت ستاره