3 مهر 1388 / 6 شوال 1430 / 25 سپتامبر 2009 |
.jpg "3 مهر 1388 / 6 شوال 1430 / 25 سپتامبر 2009")
1) سوم مهرماه سال1304هجري شمسي:
حاج محمد علي سيّاح محلاتي معروف به حاج سيّاح، جهانگرد و سفرنامه نويس ايراني درگذشت. حاج سيّاح درخانواده اي دوستدارعلم و ادب به دنيا آمد و براي تحصيل اززادگاهش محلات به تهران، كربلا و نجف سفركرد. او درجواني به شوق مطالعه درباره وضع اجتماعي كشورهاي مترقّي آن زمان به سيرو سياحت پرداخت و به كشورهاي مختلفي چون چين، ژاپن، هندوستان و امريكا سفركرد. حاج سيّاح با اندوخته بسيارپس از18سال به وطن بازگشت. ازآثارمهم حاج سيّاح «سفرنامه حاج سيّاح و خاطرات حاج سيّاح» را مي توان نام برد. |
|
2) سوم مهرماه سال1371هجري شمسي:
آيت الله حاج ميرزا عبدالكريم روشن تهراني عارف نامي و فيلسوف معاصر كشورمان بدرود حيات گفت. آيت الله روشن تهراني ازجواني شوري وصف ناپذيربراي آموختن عرفان و فلسفه اسلامي داشت. ازاين رو براي يادگيري اين علوم ازمحضر بزرگاني چند دانش آموخت. آيت الله عبدالكريم روشن تهراني مدحي در دانشكده ادبيات دانشگاه تهران عرفان و فلسفه تدريس مي كرد. اين مرد وارسته همواره سخن حضرت علي(علیه السّلام) را تكرارمي كرد هميشه عبارت«يا غايَةَ الآمال العارفين» را برزبانش جاري مي ساخت. |
|
3) رحلت فقيه بزرگ آيتاللَّه "ميرزا ابوالقاسم كبير قمي" (1313 ش):
آيتاللَّه شيخ ابوالقاسم كبير قمي در سال 1262 ش (1280 ق) متولد گرديد و پس از طي مقدمات و سطوح در قم، از وجود آيات عظام: ميرزا خليل تهراني نجفي، آخوند ملامحمد كاظم خراساني و سيدمحمد كاظم يزدي در نجف و ميرزا محمد حسن آشتياني در تهران بهرههاي وافر يافت. آيتاللَّه قمي پس از آن، از نظر علمي در مرتبهاي قرار گرفت كه برخي وي را بر آيتاللَّه العظمي حائري يزدي، مؤسس حوزه علميه قم ترجيح ميدادند. با اين حال ايشان فداكاري عجيبي نسبت به آيتاللَّه حائري از خود نشان ميداد، بهگونهاي كه ميفرمود: نظر به منزل ايشان ثواب دارد. شخصيتهاي برجستهاي همچون آيات عظام: امام خميني، سيدمحمدرضا گلپايگاني، آخوند ملا علي همداني، سيدمصطفي صفايي خوانساري و دهها عالم فاضل ديگر از جمله شاگردان ايشان ميباشند. آيتاللَّه كبير قمي سرانجام در سوم مهر 1313 ش برابر با پانزدهم جماديالثاني 1353 ق در 73 سالگي به رحمت ايزدي پيوست و در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد. |
|
4) درگذشت "غمام همداني" شاعر معاصر ايراني (1321 ش):
محمد يوسفزاده معروف به غَمام همداني در سال 1253 ش در نجف اشرف به دنيا آمد و تحصيلات مقدماتي را تا سيزده سالگي در آن شهر گذرانيد. وي سپس به ايران آمد و در همدان، ادبيات فارسي و عربي و فقه را از استادان آن ديار فراگرفت. غمام همداني در منطق، فلسفه اسلامي و ادبيات به ويژه شعر فارسي و نيز سرودن غزل، از دانش و مهارتي بسيار برخوردار بود. وي علاوه بر كار ادبي از مبارزان پرشور نهضت مشروطه نيز بود و در آن دوران به تأسيس انجمن اتحاد و انتشار روزنامههاي اتحاد و الفت همت گماشت. اما هنگامي كه انقلاب مشروطه بر اثر نفوذ غربزدگان و حضور عوامل استبداد به انحراف كشيده شد، از سياست كناره گرفت و به نشر تعاليم اجتماعي و فعاليت ادبي پرداخت. تنها اثر باقي مانده از غَمام همداني، ديوان اشعار اوست كه كمتر از يك سوم سرودههاي وي را در بر ميگيرد. اين روزنامهنگار و شاعر ايراني سرانجام در چنين روزي در سال 1321 ش در 68 سالگي در تهران درگذشت و در همدان به خاك سپرده شد. |
|
5) اعتصاب كاركنان مخابرات تهران و كشت و صنعت شوشتر در اعتراض به رژيم پهلوي (1357 ش) |
.jpg "3 مهر 1388 / 6 شوال 1430 / 25 سپتامبر 2009")
6) انتخاب شهيد مهندس "محمدجواد تندگويان" به وزارت نفت دولت شهيد رجايي (1359 ش):
با انتخاب شهيد رجايي به نخست وزيري و معرفي كابينه به مجلس در مرداد 1359، برخي از وزارتخانهها از جمله وزارت نفت بدون وزير باقي ماند. در دوم مهر آن سال از سوي شهيد رجايي، مهندس محمد جواد تندگويان براي وزارت نفت معرفي شد. نخست وزير در معرفي ايشان به مجلس، از فعاليتهاي تخصصي وي در صنعت نفت ياد كرد و از مهار گاز يكي از چاهها كه در مطبوعات خارجي نيز انعكاس يافت به عنوان بخشي از تواناييهاي ايشان نام برد. پس از سخنان موافق و مخالف، مهندس تندگويان با اكثريت قاطع آرا به عنوان وزير نفت دولت شهيد رجايي از مجلس رأي اعتماد گرفت. سرانجام چهل روز بعد در 12 آبان 1359 در جريان بازديد از مناطق نفتي خوزستان به همراه جمعي ديگر به اسارت نيروهاي متجاوز عراقي درآمد تا اين كه پس از تحمل شكنجههاي بسيار و شهادت ايشان، جنازه شهيد تندگويان در سال 1370 به ايران منتقل شد و در بهشت زهرا مدفون گرديد. |
|
7) سفر هيئت ايراني به نيويورك براي انجام مذاكرات سه جانبه پس از پايان جنگ (1367 ش):
به درخواست دبير كل سازمان ملل متحد و به منظور ادامه مذاكرات در نيويورك، هيئت بلندپايه جمهوري اسلامي ايران به سرپرستي وزير وقت امور خارجه، در تاريخ سوم مهر 1367 عازم مقر سازمان ملل شد. اين هيئت به مدت دو هفته، علاوه بر شركت در مذاكرات سه جانبه وزاري خارجه ايران، عراق و دبير كل، از فرصت حضور وزراي خارجه ساير كشورهاي جهان به مناسبت برگزاري مجمع عمومي سازمان ملل استفاده نمود و در ملاقاتهاي متعدد، مواضع جمهوري اسلامي ايران به ويژه در خصوص مذاكرات مربوط به اجراي قطعنامه 598 و كارشكنيهاي عراق، مذاكرات قبلي نيويورك و ژنو و پيش شرطهاي عراق و معاهده 1975 الجزاير را تشريح كرد. در نهايت، اولين دور مذاكرات سه جانبه از تاريخ نهم مهرماه آن سال آغاز شد و در بيستم آبان 67 پس از هفت دور ملاقات و مذاكره زير نظر دبير كل و يا نماينده ويژه وي، پايان پذيرفت. اين دور از مذاكرات نتيجهاي در بر نداشت و اين امر موجب نگراني دبير كل شد كه در گزارش وي منعكس گرديد. دبير كل و هيئت ايراني در عدم رضايت از برخورد عراق با مذاكرات شريك بودند، زيرا در عمل ثابت شد كه اين عراق است كه فاقد علاقه و انگيزه براي اجراي قطعنامه 598 است. در حالي كه فشار عراق بر آزادسازي اسرا بود، ايران بر عقبنشيني نيروها تأكيد داشت. پيشرفت حاصل در تبادل اسرا اندك بود و صرفاً دو طرف با آزادي تعدادي از اسراي معلول و بيمار موافقت كردند. |
|
8) 6شوال سال375هجري قمري:
«عبدالعزيز داركي » ازفقيهان بنام قرن چهارم هجري به نيشابور سفركرد و درآنجا فقه را از ابواسحاق مَروزي آموخت. سپس به بغداد رفت و به تدريس مشغول شد و دراندك مدتي مرجع استفاده بسياري ازعلماي بغداد و نواحي اطراف آن شد. داركي با وجود آنكه شافعي مذهب بود گاهي با استفاده ازحديث نبوي برضد مذهب شافعي و حنفي فتوي ميداد و حديث شريف را برفتواي امامان حنفي و شافعي مقدم ميدانست. |
.jpg "3 مهر 1388 / 6 شوال 1430 / 25 سپتامبر 2009")
9) صدور اولین توقیع امام عصر علیه السلام برای حسین بن روح 305 ه ق |
|
10) وفات "ابن بَردَس" شاعر و محدث مسلمان(786 ق):
عمادالدين اسماعيل بن محمد بَعلَبكي معروف به ابن بردس در بعلبك، يكي از شهرهاي لبنان متولد شد. پس از تحصيل علوم مقدماتي در زادگاهش، به شهر دمشق رفت و از دانش علماي مشهور زمان خود، بهرههاي بسيار بُرد. او ضمن سفر به سرزمينهاي مختلفاسلامي، به تكميل تحصيلات خود اهتمام ورزيد و سپس به تدريس پرداخت. از ابن بردس كه به دينداري، صيانت نفس و حُسن خلق در ميان مردم شهره بود، آثاري به صورت خطي باقي مانده است كه كتاب "الاعلامُ في وَفَياتِ الاعلام" از آن جمله ميباشد. |
|
11) امضاي معاهدهي سوم ابريشم بين ايران و عثماني در آذربايجان(1027 ق) |
|
12) شكست "حافظ محمد پاشا" سردار عثماني از "شاه عباس صفوي" در جنگ بغداد(1033 ق):
آخرين جنگهاي شاه عباس اول با امپراتوري عثماني، در سالهاي 1032 و 1034 ق بر سر تسخير بغداد بود. پس از مدتي نبرد، سرانجام بغداد به تصرف ايران درآمد و نيروهاي عثماني، شكست سختي را متحمل شدند. شاه عباس سپس به زيارت عتبات عاليات رفت و به تعمير ابنيهي آن شهرها همت گماشت. |
|
13) 25سپتامبر سال1874ميلادي:
كشور افريقايي ساحل طلا از زر خيزترين كشورهاي غربي افريقا به تصرف انگلستان درآمد. ساحل طلا به علت داشتن معادن سرشار طلا به اين نام معروف شده بود. اما بعد ازاستقلال به غنا يا گانا تغييرنام داد. غَنا 45سال تحت تسلط انگلستان بود و درمارس سال1946ميلادي نخستين گام در راه استقلال اين كشور با تصويب قانون اساسي برداشته شد. سرانجام درسال1957ميلادي غنا به رهبري قوام نكرومه به استقلال رسيد. |
.jpg "3 مهر 1388 / 6 شوال 1430 / 25 سپتامبر 2009")
14) مرگ "راجر بيكُن" فيلسوف، شيميدان، نويسنده و كشيش انگليسي (1294م):
راجر بيكُن، فيلسوف و مدرس معروف انگليسي در 11 آوريل سال 1214م در انگلستان به دنيا آمد. او سپس در دانشگاههاي آكْسْفورد انگلستان و پاريس به تحصيل و سپس تدريس پرداخت. بيكن از آن پس به عنوان كشيش به خدمت مشغول گرديد. او در اين زمان در زمينه علم كيميا مطالعاتي نمود و دريافت كه چگونه ميتوان باروت ساخت. موفقيت بيكن در كارهاي علمي حسادت همكارانش را برانگيخت. از اين رو او را به جادوگري متهم كردند و به ده سال زندان محكوم شد. بيكن در زندان، يك تقويم اصلاح شده و صحيح تهيه كرد و پس از اتمام دوران زندان، بار ديگر به كارهاي علمي روي آورد. وي در اين زمان دايرةالمعارف تصنيف عظيم را كه شامل علوم طبيعي، منطق، فيزيك، رياضيات، فلسفه و زبانشناسي بود نوشت و بار ديگر به اتهام نگارش كتب ضالّه به مدت دوازده سال به زندان افتاد. بيكن پس از آزادي از زندان، مطالعات خود را از سر گرفت و كتب متعددي نگاشت. بيكن به علوم طبيعي و تجربه و مشاهده مستقيم اهميت ميداد و به همين جهت او را از پيشروان روش تازه علمي شمردهاند. وي معتقد بود كه علم، مكمّل دين است نه مخالف آن. اهميت فلسفه راجر بيكُن در شمول آن بر افكار مبتكرانه و جديد نيست. زيرا وي به بسياري از افكار خرافي آن زمان همچون كيميا و علم احكام نجوم اعتقاد داشت. سهم عمده وي در دانش جديد، اصرار وي در به كار بردن روش علمي در مطالعه فلسفه است. وي علت جهل و ناداني را چهار چيز ميدانست: اتكا به اسناد و مآخذ غيرموثق، پيروي كوركورانه از آداب و رسوم، تقليد كوركورانه از بالا دست و عادت به تبعيت از عامه جاهل و پنهان داشتن حماقتها با تظاهر به دانايي. بيكن بر اين عقيده بود كه براي به دست آوردن دانش و حكمت، دو راه وجود دارد: تجربه و عقل، و بايد براي رسيدن به حقيقت، انديشههاي خود را بر پايه دانستهها قرار داد. بيكُن همچنين يكي از بزرگترين دانشمندان قرون وسطي به شمار ميرود كه به شدت، روشهاي فلسفي عهد خود را مورد انتقاد قرار داده است. راجر بيكن سرانجام در 25 سپتامبر 1294م در هشتاد سالگي درگذشت. |
.jpg "3 مهر 1388 / 6 شوال 1430 / 25 سپتامبر 2009")
15) روز جهانی قلب |
.jpg "3 مهر 1388 / 6 شوال 1430 / 25 سپتامبر 2009"){kind=small}
16) كشف اقيانوس كبير توسط دريانوردان اسپانيايي (1513م):
اقيانوس آرام يا كبير در ابتدا در 25 سپتامبر 1513م توسط واسكو بالبوآ دريانورد اسپانيايي كشف شد ولي اين كشف تنها در سواحل پاناما و غرب اين اقيانوس صورت گرفت. هرچند قبل از وي مردماني از چين و ژاپن و ديگران در پهنههاي وسيعي از اقيانوس آرام دريانوردي كرده بودند ولي شناسايي بعدي آن در سال 1513م روي داد. پس از چندي فردينان ماژِلان ديگر دريانورد مشهور آن زمان، به هنگام ديدار از اين اقيانوس، آن را آرام و بدون توفانهاي شديد ديد، از اين رو آن را اقيانوس آرام ناميد. اقيانوس آرام مساحتي در حدود يكصد و هشتاد ميليون كيلومتر مربع دارد كه از سطح كليه خشكيهاي زمين بيشتر است. اين اقيانوس داراي عرضي در حدود يازده هزار كيلومتر و طولي برابر با هفده هزار و هفتصد كيلومتر ميباشد. عمق متوسط اقيانوس كبير در حدود چهار هزار متر و عميقترين نقطه آن گودال ماريانا در حدود يازده هزار متر است. |
.jpg "3 مهر 1388 / 6 شوال 1430 / 25 سپتامبر 2009")
17) تولد "ويليام فاكنر" اديب و نويسنده برجسته امريكايي(1897م):
ويليام فالْكنرْ، رماننويس امريكايي در 25 سپتامبر 1897م در ايالت ميسيسيپي امريكا به دنيا آمد. وي در مدرسه، شاگرد متوسطي بود، اما به خواندن آثار نويسندگان شوق فراوان نشان ميداد. ولي تحصيلات خود را در سطوح بالا ادامه نداد و براي امرار معاش به شغلهاي گوناگون پرداخت. با اين وجود، در حالي كه به كارهاي معمولي اشتغال داشت چندين رمان منتشر كرد اما موفقيتي نصيبش نگرديد. فاكنر در عين حال از خصوصيتهاي اخلاقي افراد و دستههاي گوناگون براي خلق قهرمانانش استفاده ميكند، پرده نقاشي بزرگي نيز از جامعهپيش چشم ميگسترد و درد خود را همهجا در آثارش عرضه ميكند. فاكنر در سالهاي بعد زمان متعددي را انتشار داد تا اينكه به شهرت و ثروت دست يافت. وي پيوسته تحت تأثير مسائل نژادي بود و بردگي را گناهي بزرگ ميدانست. در آثار فاكنر، پيرمردان و كودكان، پاك و عفيفند و نوجوانان، فاسد و ناتوان و غيرعادي و منحط. در شيوه نگارش فاكنر، داستانها بيشتر به صورت ادامه يك زندگي است كه گاه با كندي و گاه با شتاب پيش ميرود و گاه با عبارتهاي پرقدرت و سنگين و به صورتي شاعرانه و با زواياي پنهاني. فاكنر به سبب ژرفبيني در مسائل عاطفي و محروميتهاي افراد انسان در درجههاي گوناگون فكري، و به سبب تجزيه و تحليل دقيق گمراهيها و انحرافها در جامعه پوسيده و منحط، با شيوه نگارش خاص، مشهورترين رماننويس در ادبيات معاصر امريكا شناخته شده است. فاكنر تا آخرين ماههاي عمر به نويسندگي مشغول بود و آثار متعددي نگاشت كه تسخيرناپذير، دهكده، آمرزش براي يك راهبه، تمثيل و محراب از جمله اين رمان هاست. فاكنر در سال 1950م به دريافت جايزه ادبي نوبل و در سال 1954م به دريافت جايزه پوليتزِر نايل آمد. ويليام فاكنر سرانجام در ششم ژوئيه 1963م بر اثر حمله قلبي در 67 سالگي درگذشت. |
| 18) درگذشت "جورج سانْتايانا" فيلسوف و نويسنده معروف اسپانيايي (1953م) (ر.ك: 16 دسامبر) |
