2- کسالت و دلتنگی از عمل وقتی که تنهاست و کسی او را نمی بیند و صدایش را نمی شنود.
3- خوشحالی درونی از ستایشش و طبعاً اعمالی انجام می دهد که امکان ستایش از سوی دیگران داشته باشد.
4- تکمیل و تزئین اعمالی که نزد دیگران ستوده شود، او چنین اعمالی با بهترین شکل ممکن انجام می دهد.
5- بیان ایراد اعمال دیگران و بی توجهی و بی رغبتی به شنیدن و دیدن آن اعمال و یا پرهیز از ستایش آنها.
6- تلاش لفظی و عملی در طرح عمل خود و تحسین آن.
قال علی علیه السلام:
«لِلْمُرائی ارْبَعُ عَلاماتٍ، یکسَلُ اذا کانَ وَحْدُهُ وَ ینْشَطُ اذا کانَ فِی النَّاسِ وَ یزیدُ فِی الْعَمَلِ اذا اثْنِی عَلَیهِ وَ ینْقُصُ مِنْهُ اذا لَمْ یثْنِ عَلَیهِ»[1]
این علائم، نیز همگی به نیت آدمی مربوط هستند و به هیچ وجه آشکار نمی گردند و لذا علائم ریا چون خود ریا، باطنی است و کسی جز خداوند و ریاکار از آن آگاه نیست.
گویند: سه نفر بنام های ابراهیم، موسی و غلام مسجدی را بنا نهادند، و امام جماعتی برای اقامه نماز برگزیدند، صبحدم روز اول امام جماعت در نماز، سوره اعلی قرائت نمود، و چون به آیه آخر «صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی» رسید، دل غلام فرو ریخت، او تصور کرد رفقایش امام جماعت را تطمیع نموده و مسجد را بنام خودشان ثبت کرده اند. نماز را به سختی به پایان رسانید و بعد از نماز خدمت امام جماعت رسید و عرض کرد: ابراهیم و موسی و چاکر شما غلام مسجد را بنا نهادیم و... امام تشکری کرد و موضوع را متوجه نشد و روز بعد در نماز همان سوره قرائت گردید. این بار غلام او را به صرف شام دعوت کرد، و سفره ای مجلل آراست و داستان ساختن مسجد را به تفصیل باز گفت. اما روز بعد همان سوره قرائت شد و اسمی از او نبود، بار سوم به خدمت امام جماعت رسید و او را مورد هتاکی قرار داد و گفت: با زبان خوش گفتم متوجه نشدی، احترام کردم هالی نشدی، چاره تو چوب و چماق است، مگر ابراهیم و موسی برای شما چه کرده اند که من کوتاه آمده باشم؟ چرا هر روز صبح نام آن دو رابه اکرام یاد می کنی واسمی ازمن نمی بری؟ تازه امام جماعت موضوع را دریافت و صبح روز بعد به مزاح چیزی گفت و غلام را به آن دلشاد نمود.
پی نوشت ها:
[1] ریا کار چهار حالت دارد: در انجام طاعتش اگر تنها باشد کسل و اگر در جمع باشد با نشاط است، چون تقدیر و تشکر از او بعمل آید، بر عملش مىافزاید و اگر مراتب تشکر از او کاسته گردد او نیز از عمل نیکش کم مىکند.( شرح نهج البلاغه حدیدى- جلد 2- صفحه 180).
منبع: حوزه نت
.jpg "چرا پیامبر (ص) فرموده است که سوره هود مرا پیر کرده است؟")
