29 مهر 1388 / 2 ذی القعده 1430 / 21 اکتبر 2009

1) رحلت فقيه اصولي و متكلم و محدث بزرگوار "سيد اسماعيل نوري طبرسي" (1282 ش)
آيت‏اللَّه سيداسماعيل بن احمد نوري طبرسي مازندراني، عالم ديني، فقيه، اصولي، محدث، متكلم، مدرس و زاهد در اوايل قرن سيزدهم هجري شمسي (اواسط قرن سيزدهم هجري) در يكي از توابع شهرستان نور در استان مازندران به دنيا آمد. وي پس از فراغت از دروس مقدمات و سطوح حوزوي، براي ادامه تحصيلات راهي نجف اشرف شد. ايشان در نجف در محضر عالمان نامداري همچون شيخ مرتضي انصاري، ميرزا حبيب‏اللَّه رشتي و ميرزا محمدحسن شيرازي، معروف به ميرزاي بزرگ به فراگيري دروس خارج فقه و اصول پرداخت و در حديث و كلام نيز به استادي دست يافت. آيت‏اللَّه نوري طبرسي پس از رسيدن به مقامات علمي، به بحث و تدريس فقه و اصول پرداخت و شاگردان متعددي پرورش داد. اين عالم سترگ در طي اين سال‏ها، علاوه بر تدريس، به تاليف كتب گران‏بها دست زد كه كفايةُالموّحدين در سه مجلد به فارسي كه يك جلد آن تحت نام عِصمةُالولايه در مبحث امامت است، و نيز وسيلَةُ المَعاد في شرح نجاة العباد و اصول الفقه، از آن جمله‏اند. آيت‏اللَّه سيد اسماعيل نوري طبرسي سرانجام پس از عمري سرشار از خدمات علمي در بيست و نهم مهرماه 1282 ش برابر با اول شعبان 1321 ق در كاظمين به لقاءاللَّه پيوست و در صحن شريف علوي به خاك سپرده شد.

2) تصويب قرارداد منعقده بين ايران و كنسرسيوم نفت در مجلس شوراي ملي (1333 ش)
چند ماه پس از كودتاي 28 مرداد 1332، سپهبد زاهدي، نخست وزير وقت براي جلب كمك‏هاي غرب، از آنان براي سرمايه‏گذاري در صنعت نفت ايران دعوت نمود. پس از چند دور مذاكره در نهايت قراداد ايران و كنسرسيوم در 28 شهريور 1333 ش بين نمايندگان دو طرف امضا شد و در 29 مهر همان سال در مجلس شوراي ملي به تصويب رسيد. مدت اين قرارداد 25 سال و قابل تمديد به سه دوره پنج ساله يعني چهل سال بود. اين قرارداد كه تقريباً چهار سال پس از تصويب قانون ملي شدن صنعت نفت ايران و خلع يد اجانب امضا شد، به هيچ وجه جوابگوي خواسته‏هاي ملت ايران نبود. پرداخت غرامت سنگين به شركت سابق انگليسي، با توجه به واگذاري چهل درصدي سهام كنسرسيوم به آن به منزله حد اعلاي امتيازي بود كه دولت انگلستان به دست آورد. همچنين دولت آمريكا نيز خود را وارد معركه نمود و در غارت نفت ايرن شريك و سهيم شد. پس از تصويب اين قرارداد، مخالفت‏ها از طرف مردم و روحانيون از جمله آيت‏اللَّه كاشاني كه خود سهم مهمي در ملي شدن صنعت نفت داشت، ابراز گرديد و دكتر مصدق نيز از زندان، با آن به مخالفت برخاست. در نهايت، غارتگران بين‏المللي، ظاهراً در چهارچوب قانون ملي شدن صنعت نفت و در اصل براي استثمار ايران و حفظ منافع خود، بار ديگر سلطه خود را بر نفت ايران برقرار كردند و بيست و پنج سال به چپاول‏گري‏هاي خود ادامه دادند.

3) اعتراض روحانيون قم به رژيم پهلوي در پي وقوع فاجعه مسجد كرمان (1357 ش)

4) اعتصاب كارگران و كاركنان صنعت نفت ايران (1357 ش)
در ادامه مبارزات اسلامي مردم مسلمان ايران بر ضد رژيم استبدادي شاه، كارگران و كاركنان صنعت نفت ايران، اعتصابات سراسري خود را آغاز كردند. بر اثر اين اعتصاب، صدور نفت ايران به خارج قطع شد و اين به معناي محروم شدن رژيم شاه از مهمترين منبع درآمدش بود كه موجب شد فشاري شديد بر رژيم خودكامه پهلوي وارد گردد. علاوه بر اين، قطع صادرات نفت ايران به جهان، سبب افزايش شديد قيمت نفت شد. اين اعتصاب با تهديد و ارعاب رژيم پايان نيافت و تا سرنگوني رژيم وابسته شاه، به طول انجاميد. مردم انقلابي ايران نيز با وجود مشكلات ناشي از كمبود نفت، از اين اعتصاب حمايت كردند.

5) درگذشت "جواد قوام پور" اديب و شاعر (1369 ش)

6) روز صادرات : بيست و نهم مهرماه روز ملی صادرات شناخته و معرفي شده است. تعيين يك روز از روزهاي سال براي صادرات ضمن ترويج فرهنگ صادرات در ميان توده مردم، تقدير از سربازان و ايثارگران جبهه اقتصادي، فرصتي براي تبادل افكار، شناخت گيرها و تنگناها و بررسي راهكارهايي براي رسيدن به هدف والاي جهش صادرات مي‌باشد .

7) وفات "ابن خزيمه" محدث و فقيه(311 ق)
ابوبكر محمد بن اسحاق بن خزيمه معروف به ابن خزيمه، در سال 223 ق متولد شد و از دوران جواني براي كسب علوم مختلف ديني به سرزمين‏هاي ديگر سفر كرد. ابن‏خزيمه سپس به تاليف كتب متعدد همت گماشت وآثار زيادي از خود بر جاي گذارد. مهم‏ترين اثر چاپي او كتاب التوحيد و اثبات صفات الرّب نام دارد كه در زمينه‏ي بحث‏هاي اعتقادي اسلام نگاشته شده است. ابن خزيمه در اين كتاب مفصلاً عقايد خود را در باب يگانگي خداوند بر مبناي آيات قرآن مجيد و روايات نقل شده از اهل بيت پيامبر گرامي اسلام بيان كرده و سپس صفات خداوند را شرح داده است. ابن خزيمه به هنگام مرگ، 88 سال داشت.

8) درگذشت "ميرخواند خاوند شاه" نويسنده و محقق(903 ق)
محمد بن برهان الدين خاوندشاه بلخي معروف به ميرخواند در سال 837 ق در بلخ به دنيا آمد. درجواني به هرات رفت و در دستگاه وزير اميرعليشير نوايى وارد شد واز كمك‏هاي وي برخوردار گرديد. ميرخواند از طرف "سلطان حسين بايقرا" به رياست خانقاه منصوب گرديد و به نوشتن تاريخ جامعي مأمور شد. نام اين كتاب روضةالصفا مي‏باشد كه از آفرينش عالم تا جلوس سلطان حسين به تخت سلطنت را در بر گرفته است. ميرخواند پس از يك بيماري طولاني، در سال 903 ق در 67 سالگي در خانقاه هرات درگذشت.

9) افتتاح دومين دوره‏ي اجلاسيه‏ي مجلس شوراي ملي ايران توسط احمد شاه قاجار(1327 ق)

10) كشف تنگه ماژلان در امريكاي جنوبي توسط "ماژلان" دريانورد پرتغالي (1519م)

11) تولد "توركواتو تاسو" نويسنده و شاعر بزرگ ايتاليايي (1544م)
توركواتو تاسو نويسنده معروف ايتاليايى در 21 اكتبر 1544م در شهر سورنتو ايتاليا به دنيا آمد. وي پس از طي برخي از دوره‏هاي مذهبي، در نوجواني به طبع شاعري خود پي برد و از آن پس، تمام وقت خود را به ادبيات و شعر گذرانْد. تاسو سالياني در دربار ايتاليا حضور يافت و با بهره‏مندي از اين فرصت با فراغ بال به خلق آثار بزرگ پرداخت. مهم‏ترين اثر تاسو منظومه رهايى اورشليم است. اين منظومه كه در بيست بند و 15 هزار بيت به بيان جنگ‏هاي صليبي مي‏پردازد، از هنگام انتشار به سبب قدرت شاعرانه و انعكاس طبع پرشور شاعر و تازگي شعر، ارزش فراواني يافت و با وجود مخالفت‏هاي شديد مقامات مذهبي، در شمار برجسته‏ترين آثار شعري قرار گرفت. در زماني كه رمان‏هاي پهلواني رو به انحطاط مي‏رفت، اين اثر به سبب خط مشي جديد و بديع و آميختگي خاص، از موضوع‏هاي جدي و لطيف و پراحساس و كلام زيبا و توجه به صناعت دقيق شعر و استعاره‏هاي ظريف، با روح خوانندگان عصر خودْ سازگار آمد. آنچه بر سراسر اين اثر تسلّط دارد، تنها موضوع تاريخي يا مذهبي نيست، بلكه هيجان‏ها و عواطف انساني و عجز در برابر سرنوشت است كه به وسيله نبوغ تاسو در قالب شعر تغزّلي گنجانده شده است. منظومه رهايى اورشليم با وجود پيروزي و استقبال عظيم از آن، موضوعِ مباحثه‏ها و مشاجره‏هاي سخت قرار گرفت و اين امر بر روح شاعر تاثير فراوان بر جاي نهاد. در اين ميان، هر چند دادگاه، طي حكمي اثر او را تاييد كرد، اما تاسو هرگز از نگراني و اندوهي كه در آن غرق شده بود، بيرون نيامد، تا اين‏كه بر اثر ناسزا گفتن به ارباب خود، با او مثل ديوانگان رفتار نمودند و او را در حدود هفت سال در تيمارستان نگاه داشتند. اين دوره از زندگي تاسو در نامه‏هاي فراواني كه مي‏نوشت، منعكس شده است. زندگي آميخته با سرگرداني و روح غمزده تاسو كه سال‏ها با بحران‏هاي طولاني جنون همراه بود، در چشم نسل رمانتيك و خيال‏پرداز پس از او، ارزش اساطيري يافت، درحالي كه اختلال روحي او بر اثر عدم درك نبوغش از طرف جامعه بي‏عمق زمان، جنون تلقي شد. تاسو جز در دوره‏هاي سرگرداني و خلأ فكري، شاعري پركار بود و آثار فراواني بر جاي گذاشت. چندين هزار، نامه از او بر جاي مانده كه درباره مسايل مربوط به عالم مادي، الهيات، اخلاق و مسايل ادبي است. تاسو از نظر شاعري، همه انواع و موضوع‏هاي شعري از جمله شعر غنايى، منظومه‏هاي عاشقانه، نمايش‏نامه‏هاي سياسي و مذهبي و مديحه دوستانه را به كار برده است. اما نبوغ وي در قلمرو منظومه‏هاي حماسي و افسانه‏اي بود كه قدرت تخيّلش در آن‏ها امكان تجلّي مي‏يافت. زندگي‏نامه تاريخي تاسو، سرنوشت نابغه‏اي را نشان مي‏دهد كه قرباني عظمت خود شده است. تاسو را به دليل به نظم كشيدن جنگ‏هاي صليبي، همانند حكيم ابوالقاسم فردوسي در ايران دانسته‏اند. توركواتو تاسو سرانجام در 21 ژانويه 1595م در 51 سالگي درگذشت.

12) تولد "آلفرد نوبل" دانشمند سوئدي و مخترع ديناميت (1833م) (ر.ك: 10 دسامبر)

13) اختراع لامپ برق توسط "توماس آلوا اديسون" مخترع شهير امريكايي (1879م)
در نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادي علاوه بر اختراعات متعدد در جنبه‏هاي گوناگون علمي، در استفاده از نيروي برق براي ايجاد روشنايى و حرارت و به كار انداختن موتورهاي كارخانه‏ها و وسايل حمل و نقل نيز پيشرفت‏هاي بزرگي به دست آمد. البته كشف نيروي برق مربوط به قرن شانزدهم و هفدهم است و نخستين وسايل برقي نيز در قرن هجدهم و نيمه اول قرن نوزدهم مورد استفاده قرار مي‏گرفت. ولي بهره‏برداري گسترده از نيروي برق و اختراع لامپ الكتريكي به صورت امروزي، مربوط به مخترع معروف امريكايى توماس آلوا اديسون است كه بسياري از اختراعات ديگر در زمينه تلگراف، تلفن و دستگاه گرامافون و عكاسي و فيلم‏برداري و... نيز مديون اوست. اديسون اختراعات زيادي داشت اما ساختن لامپ برقْ در 21 اكتبر 1879م، بزرگ‏ترين اختراع او به شمار مي‏رفت و همين ابداع بود كه اديسون را به اوج شهرت رساند. گرچه او در مدتي متجاوز از نيم قرن، با نهايت كارآمدي و فعاليت مشغول بود، اما هيچ يك از اختراعات و ابداعات ديگرش، تا اين حد مهم و جالب و هيجان‏انگيز نبود.

14) روز ملي كشور افريقايي "سومالي" (1960م)
كشور سومالي در شمال شرقي افريقا در بخشي معروف به شاخ افريقا واقع است و 637/657 كيلومتر مربع مساحت و جمعيتي بيش از 10 ميليون نفر دارد. پايتخت سومالي، شهر موگاديشو و زبان رسمي آن سوماليايى و عربي است. 99% جمعيت سومالي را مسلمانان تشكيل مي‏دهند و پيش‏بيني مي‏شود جمعيت سومالي تا سال 2025م بيش از 21 ميليون نفر خواهد بود. واحد پول اين كشور، شيلينگ سومالي و از شهرهاي مهم آن هرجيسه، كيسمايو و بربره است. سومالي امروزه يكي از كشورهاي فقير دنيا محسوب مي‏گردد. اين كشور سال‏ها تحت استعمار ايتاليا و انگلستان قرار داشت، تا اين كه در سال 1960م از هر دو كشور مستقل شد. نظام سياسي حاكم بر سومالي دولت موقت انتقالي است. سومالي داراي دو روز ملي است. يكي اول ژوئيه كه تشكيل كشور سومالي اعلام گرديد و حكومت جمهوري پارلماني براي آن انتخاب شد و ديگري 21 اكتبر است. (ر.ك: 1 ژوئيه)

15) مرگ "علي عزت بگوويچ" رئيس جمهور پيشين بوسني و هرزه گوين (2003م)

/س