عدیله چیست؟
عدیله به معنی عدول کردن در هنگام جان دادن از جانب حق به سمت باطل است. شیطان در هنگام مرگ هر انسانی به کنارش می‌آید و او را وسوسه می‌کند تا نسبت به باورهای دینی‌اش دچار شک و تردید شود. این وسوسه آن‌قدر ادامه پیدا می‌کند تا فرد از مدار ایمان خارج شود.
چطور از عدیله زمان مرگ در امان باشیم؟
به گفته فخر المحققین: هر کسی می‌خواهد از وسوسه‌های شیطان در هنگام مرگ در امان باشد باید دلایل ایمان و اصول پنج‌گانه را با برهان‌های قطعی و صفای باطن در ضمیرش حاضر کند و آن‌ها را به خدا بسپارد تا در هنگام مرگ به او بازگردند. یعنی باید بعد از اظهار عقایدش بگوید:اللَّهُمَّ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ إِنِّی قَدْ أَوْدَعْتُکَ یَقِینِی هَذَا وَ ثَبَاتَ دِینِی وَ أَنْتَ خَیْرُ مُسْتَوْدَعٍ وَ قَدْ أَمَرْتَنَا بِحِفْظِ الْوَدَائِعِ فَرُدَّهُ عَلَیَّ وَقْتَ حُضُورِ مَوْتِی
خدایا اى مهربانترین مهربانان من به تو سپردم یقین خود و استقامت در دینم را و تو بهترین امانت دارانى که به ما دستور امانتدارى داده اى پس آن امانت را هنگام مرگم به من بازگردان.
طبق گفته فخر المحققین خواندن دعای عدیله و به یاد سپردن محتوای آن برای رهایی از عدیله زمان مرگ بسیار موثر است.
دعای عدیله چه زمانی خوانده می شود؟
این دعا را وقتی که در سلامتی به سر می برید بخوانید و اعتقادات خودتان را با خلوص نیت مرور کنید تا به عنوان امانت به خدا سپرده شود و در هنگام مرگ خدا آن‌ها را به شما بازگرداند.همچنین بر بالای سر فردی که در حال احتضار است خواندن دعای عدیله توصیه شده است خصوصا این که خود محتضیر هم بتواند دعا را تکرار کند.
سند دعای عدیله
به گفته حاج میرزا حسین نوری: دعای عدیله از نشوته های بعضی از اهل علم است و از معصومین (ع) روایت نشده است و در کتاب های حاملان حدیث و نقادان روایت موجود نیست.
متن دعای عدیله معروف به همراه ترجمه
شَهِدَ اللَّهُ اَنَّهُ لا اِلهَ اِلاَّ هُوَگواهى دهد خدا که همانا معبودى جز او نیست
وَ الْمَلائِکَةُ وَ اُولُوا الْعِلْمِ قآئِماً بِالْقِسْطِ
و فرشتگان و دانشمندان نیز گواهى دهند که عدل و داد بدو پایدار است
لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ
و معبودی جز او که عزیز و فرزانه است نیست
اِنَّ الدّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ
و همانا دین نزد خدا اسلام است
وَ اَنَا الْعَبْدُ الضَّعیفُ الْمُذْنِبُ
و من بنده ناتوان گنه کار
الْعاصِى الْمُحْتاجُ الْحَقیرُ
نافرمان نیازمند کوچکم
اَشْهَدُ لِمُنْعِمى وَ خالِقى وَ رازِقى وَ مُکْرِمى،
گواهى دهم براى نعمت دهنده و آفریننده و روزى ده و اکرام کننده ام
کَما شَهِدَ لِذاتِهِ
چنانچه او براى خود گواهى داده
وَ شَهِدَتْ لَهُ الْمَلائِکَةُ وَ اُولُوا الْعِلْمِ مِنْ عِبادِهِ،
و فرشتگان و دانشمندان از بندگانش براى او گواهى داده اند
بِاَنَّهُ لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ
که معبودى نیست جز او
ذُو النِّعَمِ وَ الْإِحْسانِ وَ الْکَرَمِ وَ الْإِمْتِنانِ قادِرٌ اَزَلِىٌّ
آن صاحب نعمت و احسان و کرم و بخشش و توانا ازلى
عالِمٌ اَبَدِىٌّ حَىٌّ اَحَدِىٌّ مَوْجُودٌ سَرْمَدِىٌّ سَمیعٌ بَصیرٌ
داناى جاویدان زنده یگانه موجود همیشگى شنواى بیناى
مُریدٌ کارِهٌ مُدْرِکٌ صَمَدِىٌّ، یَسْتَحِقُّ هذِهِ الصِّفاتِ
با اراده با کراهت درک کننده اى که نیازمند نیست و شایسته این اوصاف است
وَ هُوَ عَلى ما هُوَ عَلَیْهَ فى عِزِّ صِفاتِهِ
و او در عین آن که بى نیاز از این صفات است
کانَ قَوِیّاً قَبْلَ وُجُودِ الْقُدْرَةِ وَ الْقُوَّةِ
پیش از پیدایش نیرو و قدرت نیرومند بوده
وَ کانَ عَلیماً قَبْلَ ایجادِ الْعِلْمِ وَ الْعِلَّةِ
و پیش از ایجاد علم و علت دانا بوده
لَمْ یَزَلْ سُلْطاناً اِذْ لا مَمْلَکَةَ وَ لامالَ
هنگامى که نه کشورى بوده و نه مالى او سلطنت و پادشاهى داشته
وَ لَمْ یَزَلْ سُبْحاناً عَلى جَمیعِ الْأَحْوالِ
همیشه در همه احوال منزه و بى نیاز بوده
وُجُودُهُ قَبْلَ الْقَبْلِ فى اَزَلِ الْأزالِ
هستى او پیش از هر پیشى در ازل ازلها بوده
وَ بَقآئُهُ بَعْدَ الْبَعْدِ مِنْ غَیْرِ اِنْتِقالٍ وَ لا زَوالٍ
و ماندنش بعد از هر بعدى است بدون تغییر و زوال
غَنِىٌّ فِى الْأَوَّلِ وَ الْاخِرِ
بى نیاز است در آغاز و انجام
مُسْتَغْنٍ فِى الْباطِنِ وَالظَّاهِرِ
و مستغنى است در نهان و آشکار
لا جَوْرَ فى قَضِیَّتِهِ
هیچ ستمى در داوریش نیست
وَ لامَیْلَ فى مَشِیَّتِهِ
و هیچ انحراف و اعوجاجى در مشیتش نخواهد بود
وَ لا ظُلْمَ فى تَقْدیرِهِ
و هیچ ظلمى در اندازه گیرى او وجود ندارد
وَ لا مَهْرَبَ مِنْ حُکُومَتِهِ
و راه گریزى از حکمش نیست
وَ لا مَلْجَاَ مِنْ سَطَواتِهِ
و پناه گاهى در برابر حملات و یورشش نیست
وَ لا مَنْجا مِنْ نَقِماتِهِ
و وسیله نجاتى از انتقام و غضبش وجود ندارد
سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَهُ
رحمت او برغضبش پیشى گرفته
وَ لایَفُوتُهُ اَحَدٌ اِذا طَلَبَهُ
و هر که را بخواهد از دستش بدر نرود
اَزاحَ الْعِلَلَ فِى التَّکْلیفِ
در تکالیف خود موانع را از پیش پا برداشته
وَ سَوَّى التَّوْفیقَ بَیْنَ الضَّعیفِ وَ الشَّریفِ
و در توفیق انجام آن‌ها میان ناتوان و توانا را یکسان کرده
مَکَّنَ اَدآءَ الْمَاْمُورِ
به هر چه دستور داده قدرت انجام آن را داده
وَ سَهَّلَ سَبیلَ اجْتِنابِ الْمَحْظُورِ
و هر چه را قدغن کرده راه اجتنابش را آسان کرده
لَمْ یُکَلِّفِ الطَّاعَةَ اِلاَّ دُوْنَ الْوُسْعِ و الطَّاقَةِ
و تکلیفى نکرده جز به مقدار وسع و طاقت
سُبْحانَهُ ما اَبْیَنَ کَرَمَهُ
منزه باد او که چقدرکرم و بزرگواری اش آشکار
وَ اَعْلى شَاْنَهُ
و شأن و مرتبه اش بلند است
سُبْحانَهُ ما اَجَلَّ نَیْلَهُ
منزه باد که چه اندازه عطایش ارجمند
وَ اَعْظَمَ اِحْسانَهُ
و احسان و بخشش بزرگ است
بَعَثَ الْأَنْبِیآءَ لِیُبَیِّنَ عَدْلَهُ
پیامبران را فرستاد تا عدل و دادش را آشکار سازد
وَ نَصَبَ الْأَوْصِیآءَ لِیُظْهِرَ طَوْلَهُ وَ فَضْلَهُ
و اوصیاء را به جانشینى آن‌ها منصوب داشت تا کرم و فضلش را ظاهر کند
وَ جَعَلَنا مِنْ اُمَّةِ سَیِّدِ الْأَنْبِیآءِ
و (از فضل اوست که) ما را از امت سید پیامبران
وَ خَیْرِ الْأَوْلِیآءِ وَ اَفْضَلِ الْأَصْفِیآءِ وَ اَعْلَى الْأَزْکِیآءِ
و بهترین اولیاء و برترین برگزیدگان و والاترین پاکیزگان
مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ
محمد صلى اللّه علیه و آله و سلم قرار داد
امَنَّا بِهِ وَ بِما دَعانا اِلَیْهِ
ایمان آوردیم به او و به آنچه ما را بدان خواند
وَ بِالْقُرْآنِ الَّذى اَنْزَلَهُ عَلَیْهِ
و به قرآنى که خدا بر او نازل فرمود
وَ بِوَصِیِّهِ الَّذى نَصَبَهُ یَوْمَ الْغَدیرِ
و به وصیش که در روز غدیر او را (به جانشینى خود) منصوب فرمود
وَ اَشارَ بِقَوْلِهِ هذا عَلِىٌّ اِلَیْهِ
و به گفتارش که فرمود: «این على است» و به او اشاره کرد
وَ اَشْهَدُ اَنَّ الْأَئِمَّةَ الْأَبْرارَ وَ الْخُلَفآءَ الْأَخْیارَ
و گواهى دهم که امامان نیکوکار و جانشینان برگزیده
بَعْدَ الرَّسُولِ الْمُخْتارِ
پس از پیامبر مختار عبارتند از:
عَلِىٌ قامِعُ الْکُفَّارِ
«على» زبون کننده کافران
وَ مِنْ بَعْدِهِ سَیِّدُ اَوْلادِهِ الْحَسَنُ بْنُ عَلِىٍّ
و پس از او بهترین فرزندانش حسن بن على
ثُمَّ اَخُوهُ السِّبْطُ التَّابِعُ لِمَرْضاتِ اللَّهِ الْحُسَیْنُ
سپس برادرش سبط رسول گرامى پیرو آنچه موجب خوشنودى خدا بود حسین
ثُمَّ الْعابِدُ عَلِىٌّ
سپس (آن امام) عابد على
ثُمَّ الْباقِرُ مُحَمَّدٌ
سپس (حضرت) باقر محمد
ثُمَ الصَّادِقُ جَعْفَرٌ
سپس (امام) صادق جعفر
ثُمَّ الْکاظِمُ مُوسى
سپس (حضرت) کاظم موسى
ثُمَّ الرِّضا عَلِىٌّ
سپس امام رضا على
ثُمَّ التَّقِىُّ مُحَمَّدٌ
سپس تقى (که نامش) محمد است
ثُمَ النَّقِىُّ عَلِىٌّ
سپس على النقى
ثُمَّ الزَّکِىُّ الْعَسْکَرِىُّ الْحَسَنُ
سپس زکى عسکرى (حضرت) حسن
ثُمَّ الْحُجَّةُ الْخَلَفُ الْقآئِمُ الْمُنْتَظَرُ الْمَهْدِىُّ
سپس فرزند خلف او حجت قائم منتظر مهدى
الْمُرجَى الَّذى بِبَقائِهِ بَقِیَتِ الدُّنْیا
آن مایه امیدى که به بقاى او دنیا باقى مانده
وَ بِیُمْنِهِ رُزِقَ الْوَرى
و به برکت او خلق روزى خورند
وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمآءُ
و به وجود او زمین و آسمان پابرجا مانده
وَ بِهِ یَمْلَأُ اللَّهُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً
و به دست او خداوند زمین را پر از عدل و داد کند
بَعْدَ ما مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً
پس از آن که از ظلم و ستم پر شده باشد
وَ اَشْهَدُ اَنَّ اَقْوالَهُمْ حُجَّةٌ
و گواهى دهم که گفتارشان (براى ما) حجت
وَ امْتِثالَهُمْ فَریْضَةٌ
و دلیل است و فرمانبرداری شان واجب
وَ طاعَتَهُمْ مَفْرُوضَةٌ
و پیرویشان فرض
وَ مَوَدَّتَهُمْ لازِمَةٌ مَقْضِیَّةٌ
و محبت و دوستیشان لازم و حتمى است
وَ الْإِقْتِدآءَ بِهِمْ مُنْجِیَةٌ
و اقتداء کردن به ایشان موجب نجات
وَ مُخالَفَتَهُمْ مُرْدِیَةٌ
و مخالفتشان سبب هلاکت است
وَ هُمْ ساداتُ اَهْلِ الْجَنَّةِ اَجْمَعینَ
و آنهایند بزرگان و آقایان همه اهل بهشت
وَ شُفَعآءُ یَوْمِ الدّینِ
و شفیعان روز جزا
وَ اَئِمَّةُ اَهْلِ الْأَرْضِ عَلَى الْیَقینِ
و پیشوایان مردم روى زمین به طور قطع و یقین
وَ اَفْضَلُ الْأَوْصِیآءِ الْمَرْضِیّینَ
و هم چنین برترین اوصیاء پسندیده ایشانند
وَ اَشْهَدُ اَنَّ الْمَوْتَ حَقٌّ
و گواهى دهم که مرگ حق است
وَ مُسآئَلَةَ الْقَبْرِ حَقٌّ
و سؤال و جواب در قبر حق است
وَ الْبَعْثَ حَقٌّ
و برانگیخته شدن حق است
وَ النُّشُورَ حَقٌّ
و زنده شدن پس از مرگ حق است
وَ الصِّراطَ حَقٌّ
و صراط حق است
وَ الْمیزانَ حَقٌّ
و میزان حق است
وَ الْحِسابَ حَقٌّ
و حساب حق است
وَ الْکِتابَ حَقٌّ
و کتاب (نامه اعمال) حق است
وَ الْجَنَّةَ حَقٌّ
و بهشت حق است
وَ النَّارَ حَقٌّ
و دوزخ حق است
وَ اَنَّ السَّاعَةَ اتِیَةٌ لارَیْبَ فیها
و به راستى قیامت آمدنى است و شکى در آن نیست
وَ اَنَ اللَّهَ یَبْعَثُ مَنْ فِىالْقُبُورِ
و حتماً خداوند در میان گورها مردگان را برانگیزد
اَللّهُمَ فَضْلُکَ رَجآئى
خدایا فضل تو را امید دارم
وَ کَرَمُکَ وَ رَحْمَتُکَ اَمَلى
و کرم و رحمتت آرزوى من است
لا عَمَلَ لى اَسْتَحِقُّ بِهِ الْجَنَّةَ
عملى که بدان سزاوار بهشت باشم ندارم
وَ لا طاعَةَ لىْ اَسْتَوْجِبُ بِهَا الرِّضْوانَ
و نه طاعتى که بدان مستوجب رضوان گردم
اِلاَّ اَنِّى اِعْتَقَدْتُ تَوْحیدَکَ وَ عَدْلَکَ
جز آن که من به یگانگى و عدل و داد تو معتقد هستم
وَ ارْتَجَیْتُ اِحْسانَکَ وَ فَضْلَکَ
و به احسان و فضل تو امیدوارم
وَ تَشَفَّعْتُ اِلَیْکَ بِالنَّبِىِّ وَ آلِهِ مَنْ اَحِبَّتِکَ
و شفیع گردانم به درگاهت پیغمبر و خاندانش را که محبوب تو هستند
وَ اَنْتَ اَکْرَمُ الْأَکْرَمینَ
و تو بزرگوارترین کریمانى
وَ اَرْحَمُ الرَّاحِمینَ
و مهربان ترین مهربانانى
وَ صَلَّى اللَّهُ عَلى نَبِیِّنا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اَجْمَعینَ الطَّیِّبینَ الطَّاهِریْنَ
و درود خدا بر پیامبر ما محمد و آل پاک و پاکیزه اش همگى باد
وَ سَلَّمَ تَسْلیماً کَثیراً کَثیراً
و سلام مخصوص او بسیار بسیار
وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِىِ الْعَظیمِ
و جنبش و نیرویى نیست جز به خداى والاى بزرگ
اَللّهُمَّ یا اَرْحَمَ الرَّاحِمینَ
خدایا اى مهربان ترین مهربانان
اِنّى اَوْدَعْتُکَ یَقینى هذا وَ ثَباتَ دینى
من نزد تو به ودیعت نهادم این یقینم را (که عرضه داشتم) و استقامت در دینم را
وَ اَنْتَ خَیْرُ مُسْتَوْدَعٍ
و تو بهترین امانت دارانى
وَ قَدْ اَمَرْتَنا بِحِفْظِ الْوَدآئِعِ
و خودت ما را به امانت دارى دستور داده اى
فَرُدَّهُ عَلَىَّ وَقْتَ حُضُورِ مَوْتى
پس اى خدا این امانت را هنگام مرگ به من برگردان
بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرَّاحِمینَ
به رحمتت اى مهربانترین مهربانان
در دعاهاى مأثوره این بند نیز آمده است:
اَللّهُمَ اِنِّى اَعُوذُ بِکَ مِنَ الْعَدیلَةِ عِنْدَ الْمَوْتِ
خدایا به تو پناه برم از عدیله در وقت مرگ
زمانی که دور از جان شما فردی از دنیا می رود علاوه بر انجام مستحبات زمان دفن میت و خواندن نماز میت، هنگام دفن دعای تلقین میت هم برای او خوانده می شود.
دعای عدیله صغیر
دعای عدیله صغیر در کتاب زادالمعاد آمده است و محتوای آن مختصری از دعای عدیله است:بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
رَضِیتُ بِاللَّهِ رَبّاً
وَ بِالْإِسْلَامِ دِیناً
وَ بِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ نَبِیاً
وَ بِالْقُرْآنِ الَّذِی أُنْزِلَ عَلَی مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ کتَاباً
وَ بِالْکعْبَةِ قِبْلَةً
وَ بِالصَّلَاةِ فَرِیضَةً
وَ بِعَلِی علیه‌السلام إِمَاماً
وَ بِالْحَسَنِ وَ الْحُسَینِ وَ عَلِی بْنِ الْحُسَینِ
وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِی وَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ
وَ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ وَ عَلِی بْنِ مُوسَی
وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِی وَ عَلِی بْنِ مُحَمَّدٍ
وَ الْحَسَنِ بْنِ عَلِی وَ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ
صَاحِبِ الْعَصْرِ وَ الزَّمَانِ وَ خَلِیفَةِ الرَّحْمَنِ
وَ مَظْهَرِ الْإِیمَانِ سَیدِ الْإِنْسِ وَ الْجَانِّ
صَلَوَاتُ اللَّهِ وَ سَلَامُهُ عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ أَجْمَعِینَ
أَئِمَّةً وَ سَادَةً
یا اللَّهُ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
إِنِّی أَوْدَعْتُک یقِینِی هَذَا الْإِقْرَارَ بِک
وَ بِالنَّبِی وَ الْأَئِمَّةِ عَلَیهِمُ السَّلَامُ
وَ أَنْتَ خَیرُ مُسْتَوْدَعٍ
فَرُدَّهُ عَلَی وَقْتَ سُؤَالِ مُنْکرٍ وَ نَکیرٍ
بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیدِنَا وَ نَبِینَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیبِینَ الطَّاهِرِینَ
چطور ایمان مان را کامل کنیم؟
امام صادق (ع) برای این که ایمان تان کامل شود خواندن دعای زیر را بعد از هر نماز واجب توصیه کرده اند:رَضِیتُ بِاللَّهِ رَبّا وَ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ نَبِیّا
وَ بِالْإِسْلامِ دِیناً وَ بِالْقُرْآنِ کِتَاباً
وَ بِالْکَعْبَةِ قِبْلَةً وَ بِعَلِیٍّ وَلِیّاً
وَ إِمَاما وَ بِالْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ
وَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ
وَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ
وَ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ
وَ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ
وَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَئِمَّةً
اللَّهُمَّ إِنِّی رَضِیتُ بِهِمْ أَئِمَّةً
فَارْضَنِی لَهُمْ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ
منبع: سایت ستاره
