از حوزه تا دانشگاه

وحدت حوزه و دانشگاه؛از حرف تا عمل

سالروز شهادت آیت الله دکتر مفتح در تاریخ انقلاب اسلامی به عنوان روز وحدت حوزه و دانشگاه در میان همۀ نخبگان و دغدغه مندان مطرح می باشد،لذا پیوند این دو نهاد مبارک علمی و معنوی در جامعۀ اسلامی از اهمیت فوق العاده ای برای تعالی و پیشرفت نظام اسلامی برخوردار می باشد،زیرا به جرأت می توان مدعی گردید پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال57 مرهون تلفیق اندیشه های متفکرانی همچون شهید مفتح،شهید بهشتی از متن حوزه علمیۀ قم ومرحوم دکترشریعتی به عنوان تفکر انقلابی حاضر در دانشگاه می باشد.

باید اذعان نمود آیت الله مفتح به عنوان پرچمدار وحدت میان حوزه و دانشگاه در قبل از انقلاب و تازمان شهادتش در راستای این هدف مهم از هیچ تلاشی فروگذار نکرد،به گونه ای که این شهید بزرگوار در حدود ده ماه زندگی پس از پیروزی انقلاب ،در تلاش برای ایجاد پیوند و ارتباط موثر میان حوزه و دانشگاه و تغییر نظام آموزشی و هماهنگ کردن آن با انقلاب در اول، آبان1358اولین سمینار وحدت را برگزار نمود ، لذا آموزه های وحدت بخش این شهید بزرگوارو دیگر متفکران وحدت آفرین می تواند به عنوان منشور وحدت میان حوزویان و دانشگاهیان در مسیرنقش آفرینی این دو نهاد مهم علمی و معنوی کشوردر پیشبرد اهداف نظا م اسلامی مورد لحاظ قرار گیرد.

تعالی جامعۀ اسلامی و حرکت علم و دین ؛ رسالت کلیدی حوزه و دانشگاه

با ذکر این مقدمه ،ضرورت تحلیل و بررسی واقعیات موجود در نقش آفرینی حوزه و دانشگاه در ایجاد جامعۀ اسلامی پیشرفته امری انکار ناپذیر می باشد،مقام معظم رهبری در تبیین چیستی وحدت میان حوزه و دانشگاه، تعالی جامعه را به عنوان مهمترین بازخورد وحدت معرفی نمودند و فرمودند:«وحدت حوزه و دانشگاه یعنی وحدت در هدف، و هدف این است که همه به سمت ایجاد یک جامعۀ اسلامی پیشرفته مستقل،جامعۀ امام،جامعۀ پیشاهنگ،جامعۀ الگو حرکت نمایند».هم چنین ولی فقیه جامعۀ اسلامی ضرورت حرکت پابه پای علم و دین را به عنوان مهمترین ویژگی وحدت حوزه و دانشگاه مورد نظر قرار دادند و فرمودند:«وحدت حوزه و دانشگاه یعنی حرکت پابه پای علم و دین در نظام اسلامی،علم و دین پابه پا حرکت می کنند،هدف حوزه و دانشگاه یعنی این...هر دو یک موسسه اند..این موسسه دو شعبه دارد،یک شعبه حوزه های علمیه و شعبه دیگر دانشگاهها.

لذا تحقق مطالبات مقام معظم رهبری و نخبگان جامعۀ اسلامی باید توسط بزرگان حوزه و دانشگاه به صورت جدی و واقعی مورد اهتمام واقع گردد و سیاست گذاری های این دو نهاد در راستای حرکت در مسیر تعالی پیشرفت جامعۀ اسلامی بر مبنای محوریت علم و دین صورت پذیرد.

وحدت حوزه و دانشگاه در پیچ وخم موانع

باید اذعان نمود وحدت مورد نظر مقام معظم رهبری و دیگر نخبگان جامعۀ اسلامی در پیچ و خم برخی اهمال کاری ها واندیشه های محدود برخی سیاست گذاران حوزه و دانشگاه گرفتار آمده است، لذا از یک سو مخالفان دین و به ویژه دشمنان نظریۀ مترقی ولایت فقیه درضدیت کامل با نهاد حوزه برآمدند واین دشمنان اسلام که در قالب برخی گروه های ملی گرا و حتی برخی مدعیان دین داری، در راستای نفی وحدت میان حوزه و دانشگاه برآمدند که این مانع بزرگ باید با وحدت حوزه و دانشگاه و تولید مشترک علم برچیده گردد.

لذا برای مقابله با نافیان وحدت حوزه و دانشگاه نهادی علمی و پژوهشی با عنوان پژوهشگاه حوزه و دانشگاه شکل گرفت ،لیکن در عمل نتوانست آنچنان موفق عمل نماید،هم چنین در متن حوزه و دانشگاه اراده ای جدی برای اجرای منویات مقام معظم رهبری و نخبگان جامعۀ اسلامی برای وحدت عینی حوزه و دانشگاه مشاهده نمی شود، و در سالگردشهادت آیت الله مفتح و روز وحدت حوزه و دانشگاه ،برگزاری همایش و نشست های موقتی و غیر کارآمد به عنوان مهمترین اقدام حوزه و دانشگاه برای ایجاد وحدت و پیوند علمی و معنوی، محسوب می گردد که قطعا با رویکرد مذکور نمی توان به تحقق مطالبات رهبر معظم انقلاب و فرهیختگان امیدوار بود و مسیر برخورد شعاری با پیوند حوزه و دانشگاه راه به جائی نخواهد برد و کماکان دشمنان نظام اسلامی با فرافکنی و تخریب این دو نهاد مبارک و تداوم طرح برخی آسیب های موجود ،در استمرار عدم وحدت میان حوزه و دانشگاه به اهداف خود دست یافتند و کماکان بسیاری از معضلات و موانع در راه وحدت میان حوزه و دانشگاه مشاهده می گردد.

امید است سیاست گذاران حوزه و دانشگاه با برنامه ریزی طولانی مدت و هدف گذاری برای نسل حاضر دانشگاه و حوزه در راستای ایجاد کرسی های نظریه پردازی و نهادینه سازی فرهنگ نقد سازنده در کشور واتخاذ تدابیری برای اقدامات مشترک حوزه و دانشگاه در زمینۀ تولیدعلم و ایده های جدید،برای حل مشکلات عینی مردم و نقش آفرینی حوزه و دانشگاه در تعالی جامعۀ اسلامی تلاش نمایند.

منبع: مرکز مطالعات شیعه