تحولات عراق که از اول مهر ماه سال جاری و در پی اعتراض به اوضاع معیشتی، فساد مالی مسئولین و نحوه اداره این کشور آغاز شده بود، تدریجأ رنگ و بوی اغتشاش به خود گرفت که بر اساس افشای برخی اسناد محرمانه، مشخص شد که دست های پنهان ایالات متحده و عربستان سعودی در کار بوده است و آن ها برای تحریف اعتراضات معیشتی به اغتشاشات سیاسی از انواع ابزار، بالاخص پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی استفاده می کنند تا بر شدت و حدّت وقایع و بزرگ نمایی مجروحان و کشته شدگان بیفزایند.

از اعتراضات خیابانی تا تصرف سفارتخانه

در ادامه تحولات عراق و هدایت سردمداران آمریکایی و سعودی، اغتشاش‌گران، روز یکشنبه ساختمان سفارت ایران در عراق را محاصره کردند و در تلاش بودند تا پرچم عراق را جایگزین پرچم جمهوری اسلامی ایران کنند. پلیس امنیتی و ضد شورش عراق به سرعت وارد عمل شد و پس از ساعاتی اغتشاش گران را متفرق کرد که در طول این عملیات چند تن از اغتشاش‌گران مجروح و 3 نفر کشته شدند که در رسانه های جهت دار غربی، آمار چند ده نفری از کشته شدگان این درگیری منتشر کردند تا اذهان عمومی را متشنج و فضای عمومی جامعه را ملتهب کند. منابع امنیتی و پزشکی به نقل از خبرگزاری ها، رقم 3 کشته را تایید کردند.

باید توجه داشت که اعتراضات اخیر کشور عراق، ریشه در نارضایتی های دیرینه بر فقر و اوضاع نابسامان معیشتی عموم مردم دارد که به علت عدم توجه و مدیریت هدفمند مسئولین حکومت عراق، موجبات سوء استفاده کشورهای غربی و معاندان نظام اسلامی در عراق را فرهم آورد.

در خطبه هفتگی نماز جماعت اخیر عراق، آیت الله العظمی علی سیستانی (رهبر شیعیان کشور عراق) اعلام کرد که سرکوب اعتراضات نیروهای امنیتی یا گروه های شبه نظامی، به درگیری های داخلی، آشوب و نابودی هشدار داد و تاکید کرد که حکومت عراق علی رقم آنچه معاندان شایعه سازی کرده اند، از خارج کشور هدایت می شود درست نیست و فضای کنونی عراق نتیجه اهمال کاری های دولت و مسئولین کشور است. هیچ شخص یا گروهی، هیچ طرفی با دیدگاه خاصی، هیچ بازیگری منطقه ای یا بین المللی نمی تواند اراده عراقی ها را بگیرد و هدف خود را بر آنها تحمیل کند، تنها کافی است که عموم مردم، با حفظ اتحاد ملی اعتراضات به حق خود را از راه قانونی به گوش مسئولین برسانند و اجازه دخالت و یا سوء استفاده خارجی ها از این فضا را ندهند.برهام صالح (رئیس جمهور عراق) اعلام کرده است به زودی و پس از تصویب قانون جدید انتخابات، رای موقت مجلس را تصویب خواهد کرد و این موضوع می تواند بر کاهش سطح التهابات جامعه عراق تاثیرات گسترده ای بگذارد.در این میان، «فیصل ایسترآبادی» سفیر پیشین عراق در سازمان ملل متحد و نیز مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه در دانشگاه ایندیانا، هشدار داد که با مشاهده روند کنونی عراق، اوضاع این کشور در روزهای آتی بحرانی تر خواهد شد. وی اعلام کرد که «من بسیار می ترسم از آنچه در آینده اتفاق خواهد افتاد و بی تردید رهبران کنونی عراق با مشکلات گسترده ای در ابعاد مختلف مواجه می شوند.»

در روزهای اخیر، هزاران نفر دسترسی به بندر مهم و استراتژیک «امت قصر» در نزدیکی شهر جنوبی بصره را مسدود کردند و این در حالی است که دیگر راه های اصلی و مهم این منطقه، ادارات و مدارس بغداد هم پیش تر تعطیل شده اند. نخست وزیر عراق عادل عبدالمهدی روز گذشته خواستار بازگشایی بازارها، کارخانه ها، مدارس و دانشگاه ها شد و گفت که زمان بازگشت زندگی به حالت عادی است.

وی با صدور بیانیه ای اعلام کرد که تهدید برای تأسیسات نفتی و بسته شدن جاده های کشور میلیارد ها دلار هزینه در بر خواهد داشت و این موضوع قیمت نفت و دیگر اقلام را به شدت تحت تاثیر سوء قرار خواهد داد. حائز اهمیت آن که نخست وزیر عراق رسما اعلام کرده است که عراق نیازمند اِعمال تغییرات گسترده در قانون اساسی است و وی نیز آماده استعفا از مقام خود است.

باید توجه داشت که تحولات اخیر عراق پس از آن صورت گرفت که هزاران نفر در بغداد و در چندین شهر جنوبی این کشور جمع شدند تا فشار خود را بر نخبگان سیاسی این کشور در میان خواستارهای گسترده برای اصلاحات اساسی و انتخابات جدید ادامه دهند. در واقع این تظاهرات، بخشی از جنبشی است که در اوایل ماه اکتبر سال جاری آغاز شد، درست زمانی که یک دوره قبلی تظاهرات ضد دولتی، پایه های نظام حکومتی کشور را به لرزه در آورد
.
بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی مقامات عراقی، از زمان آغاز اعتراضات و در ادامه آن اغتشاشات عراق، بیش از 250 نفر کشته و زخمی شده اند که این آمار و ارقام توسط رسانه های معاند و مخالف حکومت عراق، بسیار بیشتر از آن چه که در واقع رُخ داده، اعلام شده است.

در این راستا و روند بحرانی اوضاع عراق، برهام صالح (رئیس جمهور عراق) اعلام کرده است به زودی و پس از تصویب قانون جدید انتخابات، رای موقت مجلس را تصویب خواهد کرد و این موضوع می تواند بر کاهش سطح التهابات جامعه عراق تاثیرات گسترده ای بگذارد.

نقطه آتشین اغتشاشات عراق

حائز اهمیت آن که اغتشاشات معترضین عراقی، بر کل استقرار سیاسی عراق متمرکز شده که بسیاری می گویند با وجود یک دوره آرامش نسبی که در پی شکست دولت اسلامی عراق و شام (گروه تروریستی داعش) مسلح شده، نتوانسته است زندگی شهروندان این کشور را بهبود بخشد. بر اساس آخرین آمار رسمی که دو سال پیش از سوی مسئولین عراقی اعلام شد، با وجود ثروت گسترده نفتی عراق، قریب به 60 درصد از 40 میلیون نفر شهروند این کشور با کمتر از 6 دلار در روز زندگی می کنند! و میلیون ها نفر از دسترسی به مراقبت های اولیه بهداشتی، آموزش، آب تمیز و برق کافی برخوردار نیستند و بخش عمده ای نیز از ماحصل زیرساخت های اصلی کشور محروم هستند. همین عوامل زمینه ساز اعتراضات اولیه در کشور عراق شده که با دخالت دست های پشت پرده غربی و مخالفان نظام اسلامی در این کشور، منحرف و به اغتشاشات و هرج و مرج تبدیل شد.

در این میان، سران لشکری و کشوری برخی کشورهای همسایه از جمله ترکیه و ایران به دلیل آگاهی از پشت پرده تحولات اخیر عراق و شرایط استراتژیک این کشور، آمادگی خود را در راستای کمک به آرام سازی جوِّ حاکم و کوتاه کردن دست معاندان اعلام کرده اند تا در کوتاه ترین مدت، التهابات این کشور فروکش کرده و ثبات و امنیت به عراق و منطقه بازگردانده شود.

پی‌نوشت:

1. بازگشت آرامش به اطراف کنسولگری ایران در کربلای معلی، خبرگزاری تسنیم
2. رسانه‌های معارض چگونه مردم را علیه پلیس و نیروهای امنیتی عراق تحریک می‌کنند؟، مشرق نیوز
3. ابتکار ملی برای حل مشکلات عراق، شبکه العالم
4. تحولات عراق، بدون روتوش، خبرگزاری فارس
5. بحران یا توافق؛ تحولات عراق به کدام سو می‌رود؟، خبرگزاری ایرنا