جوان و جواني در آيينۀ احاديث (5)

حديث 17
قرآن و جواني

قرآن کتابي با محتواي ماوراء مادي نازل يافته از آسمان با آيات و بينات جهت تعالي روح و تضمين رشد همه جنبه هاي انساني به ويژه جنبه انساني و معنوي اوست به همين خاطر هر يک از ما انسانها به ويژه نسل جوان بايد براي تماس و ارتباط با قرآن برنامه هاي کوتاه مدت و دراز مدت در هر شبانه روز به شکل هاي گوناگون داشته باشند.
تماس با قرآن حداقلي دارد و حداکثري؛ حداقل تماس با قرآن تلاوت آن و ارتباط لساني برقرار کردن با قرآن است اما اگر همين کمترين ارتباط يعني قرائت قرآن با شرائط آن مانند خلوص و... همراه باشد نتيجه اي بزرگ و شگفت انگيز براي جوان به دنبال خواهد داشت و آن نتيجه نفوذ آيات و محتويات قرآن کريم نه تنها در فکر بلکه در تمام وجود جوان خواهد بود به شکلي که در روايت از آميختگي قرآن با گوشت و خون جوان خبر مي دهد.
و اين پاداش بزرگترين بهره و نتيجه ممکن براي کاري اندک و ارتباط راحت با قرآن يعني قرائت است حال اگر اين ارتباط گسترش يابد و به ارتباط لمسي ، بصري، آنگاه ارتباط از طريق فکر (تدبر) و عمل (با رفتار) هم ضميمه آن شود آثار بسيار بيشتري خواهد داشت.
قال الصادق (عليه السلام):
من قرء القرآن و هو شاب مؤمن اختلط القرآن بلحمه و دمه ...
جوان مؤمني که به قرائت قرآن مي پردازد، قرآن با گوشت و خونش در مي آميزد.
«اصول کافي، ج 4، ص 41»

نتايج:

1- نبايد تلاوت قرآن را کم اثر و يا بي اثر دانست.
2- تلاوت قرآن اگر چه از نظر ظاهري عبارتهايش فهميده نشود بر جنبه ملکوتي ما اثر مي گذارد.
3- تلاوت قرآن آثار تکويني بر وجود جوان دارد و در نهاد و نهان او نفوذ مي کند.
4- نبايد به بهانه فهم و تدبر در قرآن از تلاوت قرآن غفلت نمود.
5- يکي از راههاي نفوذ قرآن در شخصيت جوانان قرائت قرآن است.
6- جلسات و محافل قرآني هر چند ساده يکي از مهمترين عوامل تربيت جوانان است.
7- بايد جوانان را از راههاي گوناگون و با برنامه ريزي با قرآن مأنوس نمود.
8- فرهنگ قرآن آموزي و تلاوت قرآن را بايد با جديت پيگيري نمود.

حديث 18
تأکيد بر ازدواج

در قرآن کريم به همه انسانها، دشمن مشترکي با انواع دسيسه ها و مکائد و با اقسام دام و دان بنام شيطان معرفي شده است که آنان را به سختي تحت محاصره خود دارد و با کمک از نقاط ضعف داخلي آنان و مشکلات و زمينه هاي بيروني هر يک از انسانها را به خطاپذيري و ارتکاب خطا تشويق وتحريض مي کند.
يا ايها الذين امنوا ادخلوا في السلم کافة و لا تتبعوا خطوات الشيطان انه لکم عدو مبين.
اما در کنار وجود اين دشمن و اعلام دشمني او نسبت به انسان و ارزشهاي انساني خداوند متعال با تجهيز دروني انسان به عقل و فطرت و تأييد بيروني او به واسطه کتابهاي آسماني و انسانهاي ملکوتي او را در برابر شيطان مورد حمايت و هدايت قرار داده است و علاوه بر اين براي گريز از دسترسي شيطان بر انسان راهکارهاي مشروعي را نيز معرفي بشر کرده است.
ازدواج يکي از راهبردي ترين و مؤثرترين پناهگاهها براي نجات انسان از وسوسه ها و دعوتهاي باطل شيطاني است که نه تنها يک طرف بلکه يک زوج را حداقل در پناه خود به داشتن امنيت اخلاقي و ديني سوق مي دهد.
از نظر روايات اسلامي، با تسريع در ازدواج فرزندان که به بلوغ جنسي رسيده اند، مي توان از اغلب انحرافات جنسي پيشگيري کرد.
پيامبر اسلام (صلي الله عليه و آله) فرمود:
«هر جواني که در آغاز سالهاي جواني ازدواج کند، شيطاني که مأمور گمراهي اوست، فرياد مي کشد: «واي از او! واي از او! که دوسوم دينش را از دسترس من حفظ کرد.» بنابراين، چنين کسي پس از ازدواج بايد تقواي الهي را در حفظ يک سوم باقيمانده مراعات کند.» (ميزان الحکمه، ج 4، حديث شماره 7806)

نکات:

1- دين داري بدون ازدواج (ارضاء شهوت از راه صحيح) غير ممکن و يا بسيار سخت است.
2- با شکست شهوت از طريق ازدواج بسيار راحت مي توان بر خود مسلط شد.
3- هر کسي شيطان ويژه براي گمراهي دارد.
4- بعضي انسانها نه تنها مغلوب شيطان نيستند بلکه او را به شکست وا مي دارند.
5- يکي از مهمترين راههاي نفوذ شيطان در انسان در ايام جواني، نفوذ از طريق شهوت جنسي است.
6- اگر ازدواج به تأخير بيفتد ناخودآگاه و يا آگاهانه نوعي پيروزي براي شياطين به حساب مي آيد.
7- تأخير ازدواج فرصت بيشتري به شيطان براي گمراه نمودن افراد مي دهد.
8- شيطان تا دوسوم ديانت انسان را از طريق شهوت جنسي مي ربايد.

حديث 19
جوانان را دريابيد

يکي از خصلتهاي دوره نوجواني و جواني خلأ علمي و ذهني و کمبود مواد و اطلاعات صحيح براي تحليل و تصميم گيري اصولي است به همين دليل تأکيد مي شود که جوانان ما اين کمبود و نقيصه را از چند طريق جبران نمايند:
1- مشاوره و رايزني
2- تجربه اندوزي و عبرت از تجارب
3- مطالعه تاريخ و احوالات گذشتگان
4- تقويت مايه هاي علمي و اطلاعات و آگاهي
حضرت صادق عليه السلام با توجه به اين روحيه از روحيات جوانان و با توجه و بصيرت کامل از توطئه ها و مکائد گوناگون دشمنان انديشه و ديانت نسل جوان جهت غني سازي افکار آنان و مسدود نمودن راه نفوذ و سلطه افکار بيگانه بر انديشه و رفتار جوانان شيعه دستور مي دهند که با احاديث و سخنان جامع و ملکوتي اهل بيت عليهم السلام ذهن و باور نسل جوان محتوابخشي گردد و تجهيز علمي شوند.
عن جعفر بن محمد عليهم السلام قال:
بادروا احداثکم بالحديث، قبل ان تسبقکم اليهم المرجئه.
امام صادق عليه السلام به شيعيان توصيه مي کند:
نوجوانان را دريابيد و به آنان حديث و دين بياموزيد پيش از آنکه مرجئه (گروهي منحرف) بر شما پيش دستي کرده و جوانان را بربايند.
«محاسن برقي (ره)، ص 5 و 6 »

نکات اين حديث:

1- از واژه «بادروا» فهميده مي شود سرعت در آموزش نسل جوان مطلوب امام صادق است.
2- از واژه «بادروا» فهميده مي شود ديگران در پي ربودن و اشغال مغزهاي جوانان شيعه هستند.
3- از واژه «بادروا» فهميده مي شود تهاجم فکري مکاتب انحرافي براي صيد افکار جوانان ما جدي است.
4- از واژه «بادروا» فهميده مي شود هميشه يکي از انواع دزديها دزدي فکري و فرهنگي از مسلمين است.
5- از واژه «بادروا» فهميده مي شود اگر اقدام به موقع صورت نگيرد اذهان جوانان ما تحت تأثير بيگانه قرار مي گيرد.
6- از اين حديث مي فهميم ذهن و فکر جوانان سريع الانفعال و تحت تأثير است و هر کس حرف اول را بزند غالبا برنده خواهد بود.
7- از اين حديث مي فهميم آموزشهاي گوناگون بايد براي جوانان برنامه ريزي شود.
8- از اين حديث مي فهميم آموزش ديني به ويژه آموزش احاديث اهل بيت براي جوانان ضروري است.
9- از اين حديث مي فهميم بايد مکاتب انحرافي را در هر زمان مورد شناسائي قرار داد.
10- از اين حديث مي فهميم احاديث اهل بيت به نوعي افکار جوانان ما را بيمه فرهنگي مي کند.

حديث 20
پيامي براي 20 ساله ها

با يک بررسي اجمالي در احوال تربيتي و روان شناسي جوان درمي يابيم آنچه جوانان را از ساير قشرهاي اجتماعي متمايز مي کند ويژگيهاي رفتاري و خصلتهاي رواني آنان است چرا که در صورت فقدان اين حالات و روحيات، جوان هم تبديل به عنصري کم اثر و يا بي اثر خواهد شد.
انرژي متراکم و حوصله کار و تلاش و آمادگي براي خروش و کوشش مداوم از روحيات دوران جواني است اين خصوصيت آن قدر قوي است که گاهي از دوره جواني به دوره «توانائي» نام مي برند.
اما همين خصلت اگر تحت مراقبت قرار نگيرد و از داخل و خارج محافظت نشود گاهي از درون به دام تنبلي، سستي و بيکاري و بي انگيزگي گرفتار مي شود و يا از بيرون تحت تأثير تربيت غربي به شهوت گرائي، تجمل گرائي، خودپردازي افراطي و يا مواد مخدر قرار مي گيرد ( به همين دليل در حدود 200 نوع مواد مخدر در گونه هاي متنوع علاوه بر موسيقي و... براي جوانان به وجود آورده اند.)
پيامبر اکرم جهت بيدارباش نسل جوان در گفتاري کوتاه يک پيام ملکوتي را به اين نسل ابلاغ مي فرمايند.
قال النبي (صلي الله عليه و آله ):
ان لِلّه ملکاً ينزل في کل ليلة فينادي يا ابناء العشرين جدوا و اجتهدوا...
خداوند را فرشته اي است که هر شب فرود مي آيد و فرياد برمي آورد که اي جوانان بيست ساله! تلاش کنيد و کوشش نماييد.
«مستدرک الوسايل، ج 2، ص 353»

نکات اين روايت:

1- براي جوانان پيامهاي آسماني دائما در حال ارسال است.
2- پيامهاي ملکوتي را پيامبر به گوش جوانان رسانيده اند.
3- سرنوشت جوانان حتي براي فرشتگان آسماني از حساسيت برخوردار است.
4- جوانان معدن انرژي و مهياي براي کوشش و فعاليت هستند.
5- تلاش و جديت براي جوانان ما سرنوشت ساز و سازنده است.
6- تنبلي و سستي موجب انحطاط نسل جوان خواهد شد.
منبع:مجله جوان و جواني در آيينه ي احاديث ائمه ي معصومين عليهم السلام
/خ