محتوای سوره
در این سوره به رسالت جهانی پیغمبر اسلام و دارا بودن آن با دلائل و نشانه‌های روشن اشاره می شود.سپس موضع گیری های مختلف اهل کتاب و مشرکان را در برابر اسلام مشخص می کند که آن گروه که ایمان آورده و عمل صالح انجام دادند بهترین مخلوقات، و آنها که راه کفر و شرک و گناه پیش گرفتند بدترین مخلوقات محسوب می شوند.
سوره بیّنه چهاردهمین سوره ای است که در مدینه در اواخر سال سوم یا اوائل سال چهارم هجری قبل از غزوه بنی نضیر در حالی نازل شد که دشمنی و کینه توزی یهود بر ضدّ اسلام به اوج خود رسیده بود.
این سوره که رسالت پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) را جهانی و برای همه مردم معرفی می‌کند در بخش اول می گوید: اهل کتاب و مشرکان قبل از اسلام ادّعا می کردند که ما از آیین خود دست برنمی داریم تا دلیل روشن و پیامبری از جانب خدا برای ما بیاید که صحیفه های پاک دربردارنده موضوعات و مطالب محکم و پابرجا را بر ما تلاوت کند؛ ولی پس از ظهور اسلام و آمدن بینه و پیامبر الهی در آن اختلاف کردند و از سخن خود سرباز زدند و جز گروهی اندک به رویارویی و ستیز با آن برخاستند، در حالی که در آیین جدید فقط به عبادت خالصانه پروردگار ، دوری از شرک ، برپا داشتن نماز و دادن زکات که اصول ثابت همه ادیان الهی است فرمان داده شده بود.
در بخش دوم جزای دو گروه مؤمنان و کافران را بیان می‌کند و می گوید: کافران از اهل کتاب و مشرکان همواره در آتش دوزخ می مانند و آنان بدترین مخلوقات اند؛ ولی آنان که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند بهترین مخلوقات اند و پاداش آن ها بهشت جاویدان است. هم خدا از آنان خشنود است و هم آن ها از خدا خشنودند. در روایات متعددی که امیرمؤمنان ، علی (علیه السلام)، ابن عباس ، جابر بن عبدالله ، ابوسعید و ابوبرزه از پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) نقل کرده اند خیرالبریه به علی و شیعیانش تفسیر شده است.
جابر می‌گوید: در حضور رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) بودیم که علی (علیه السلام) به سوی ما آمد و آن حضرت با دیدنش فرمودند: سوگند به کسی که جانم در دست اوست این مرد و شیعیانش در قیامت از رستگاران اند و آیه «اِنَّ الَّذینَ ءامَنوا وعَمِلُوا الصّلِحتِ اُولئِکَ هُم خَیرُ البَریَّه»نازل شد، از این‌رو اصحاب پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) با آمدن علی (علیه السلام) می‌گفتند:«خیر البریّه» آمد.
در روایت دیگری رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) به علی (علیه السلام) فرمودند:ای علی! تو و شیعیانت خیرالبریّه اید و وعده گاه من و تو کنار حوض کوثر است.
در روایتی از ابن عباس خیر البریّه به علی (علیه السلام) و اهل بیتش تفسیر شده است.روایاتی به این مضمون نیز از امامان اهل بیت (علیه السلام) گزارش شده است.
نام گذاری
نام مشهور این سوره، بیّنه (به معنای دلیل آشکار) است که از واژه «البینه» و در آیات اول و چهارم گرفته شده است. منابع کهن و روایات از این سوره با عبارت «لم یَکُن» یا «لم یکن الذین کَفَرو» یاد کرده اند. «اهل الکتاب»، «قَیِّمه»، «مُنفَکّین» و «اِنفِکاک» دیگر نام هایی هستند که برای این سوره گفته شده است.[۱] در میان این نام‌ها، دو نام «لم یکن» و «قیّمه» نیز مشهورند.نام های سوره
ایـن سـوره داراى نـامهاى متعددى است که به تناسب الفاظ آن انتخاب شده اما از همه معروفتر سوره « البریة، لم یکن»و «قیمة »است.فضیلت سوره بیّنه
نود و هشتمین سوره قرآن است که مدنی و 8 آیه دارد.1در فضیلت این سوره از رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) روایت شده است: هر که سوره بینه را قرائت کند از مشرکان به دور است و جزو پیروان دین محمد (صلی الله علیه و آله وسلم)بوده و خداوند او را به مومن محشور کرده و به آسانی از او حسابرسی می کند.2
از رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم )نقل شده است: وقتی خداوند قرائت این سوره را می شنود می گوید به بنده من بشارت دهید به عزت و جلالم سوگند چنان بهشت را برای تو فراهم می کنم که راضی شوی.3
آثار و برکات سوره
1) برطرف کننده لرزش بدن
از رسول خدا( صلی الله علیه و آله وسلم )نقل شده است که اگر سوره بینه در ظرف جدیدی نوشته شود و انسان گرفتار لرزش به آن نگاه کند شفا خواهد یافت.4در فضیلت این سوره از رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) روایت شده است: هر که سوره بینه را قرائت کند از مشرکان به دور است و جزو پیروان دین محمد (صلی الله علیه و آله وسلم )بوده و خداوند او را به مومن محشور کرده و به آسانی از او حسابرسی می کند.
2) برای رفع بیماری پیسی و یرقان و مسمومیت غذایی
از امام صادق( علیه السلام) روایت شده: هر کس این سوره را بنویسد و به همراه داشته باشد اگر بیماری یرقان داشته باشد بهبود می یابد و اگر کسی که در چشمش سفیدی داشته باشد یا بیماری پوستی پیسی داشته باشد ابتدا آن را نوشته و با آب بشوید و از آب آن بیاشامد و آن را با خود همراه داشته باشد این بیماری از او دفع می گردد.همچنین برای زن باردار آب شسته شده این سوره برایشان مفید است و مانع آسیب مسمومیت های غذایی می شود و اگر برای هر گونه ورم نوشته شود آن را از بین می برد. 5
3) متفرق ساختن گروه گمراه
در کتاب المصباح آمده است: اگر بخواهید جمعی را که بر اساس گمراهی تشکیل شده را پراکنده سازید از چهار طرف راه ، خاک بردارید و سوره بیّنه را بر آن بخوانید و آن را در میان این جمع بپاشید متفرق می شوند.6پی نوشت
(1) درمان با قران، 155
(2) ثواب الاعمال، ص124
(3) الدرالمنثور، ج6، ص377
(4) تفسیرالبرهان، ج5، ص717
(5) تفسیرالبرهان، ج5، ص717
(6) منتخب الکلام فی تفسیرا الاحلام، ج1، ص74
منبع: سایت تبیان
