اضافه کردن موادی که فقط انرژی غذای کودک را بیشتر می کند (مقوی کردن) اضافه کردن موادی مانند شکر و روغن فقط انرژی دریافتی کودک را افزایش می دهد و در واقع به جز انرژی مواد مغذی دیگری در چربی ها و شکر وجود ندارد. اضافه کردن شکر به غذای کودک باعث می شود ذائقه کودک به طعم شیرین عادت کند و در نتیجه کودک تا سنین بزرگسالی به غذاهای شیرین علاقه پیدا کند به همین دلیل اضافه کردن شکر به غذای کودک در سال اول زندگی توصیه نمی شود البته باید توجه کرد در صورتی که در دستور تهیه غذا شکر وجود دارد مصرف آن اشکالی ندارد مثل فرنی که در دستور تهیه آن مقداری شکر وجود دارد ولی اضافه کردن شکر به غذاهای دیگر مثل پوره و یا سوپ کودک برای اضافه کردن انرژی غذای کودک توصیه نمی شود در این موارد افزودن مقدار کمی روغن توصیه می شود.
افزودن روغن به غذای کودک به دلایل زیر توصیه می شود:
الف - میزان انرژی موجود در روغن در مقایسه با مواد غذایی دیگر بیشتر است.(هر ۱ گرم روغن حدود ۹ کالری انرژی دارد)
ب - اضافه کردن کره یا روغن حجم غذای کودک را افزایش نمی دهد و بدون اضافه شدن حجم غذای کودک انرژی غذای او بیشتر می شود.
ج - اضافه کردن کره یا روغن به غذا باعث نرمی غذا شده و بلع آن‌را برای کودک آسانتر می کند.
اضافه کردن موادی که علاوه بر انرژی پروتئین غذای کودک را بیشتر می کند مغذی کردن پروتئین برای رشد کودک ضروری است و مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین در تغذیه کودک توصیه می شود حتی الامکان مقداری گوشت مانند گوشت مرغ مایخی گوسفند و... باید به غذای کودک اضافه شود اضافه کردن نخود لوبیا و عدس که کاملا پخته و له شده باشند بعد از سن ۹ ماهگی برای تامین پروتئین مورد نیاز کودک توصیه می شود افزودن تخم مرغ به غذای کودک نیز پروتئین غذای کودک را بیشتر می کند مثلا برای کودکان بالای یکسال می توان تخم مرغ آبپز را داخل پوره سیب زمینی و یا سوپ کودک بعد از طبخ رنده شود اضافه کردن مواد غذایی که ویتامین و املاح غذای کودک را بیشتر می کند. (مغذی کردن)
اضافه کردن برخی از مواد غذایی فقط کمی انرژی غذای کودک را بیشتر می کند ولی باعث می شود که غذا از نظر ویتامین و املاح غنی شود ویتامین ها و املاح هم برای رشد و سلامتی کودک ضروری هستند بدین منظور به مادر توصیه کنید: از سبزیجات برگ سبز برای تهیه غذای کودک استفاده کند مثل جعفری شبت و گشنیز اسفناج (در کودکان زیر ۱ سال اسفناج توصیه نمی شود) و یا هر نوع سبزی موجود در منطقه که می توان این مواد را به سوپ و یا پلوی کودک اضافه کرد.
از سبزیجات نارنجی رنگ برای تهیه غذای کودک استفاده کند این مواد دارای ویتامین آ هستند مثل کدو حلوایی و هویج روش تهیه پودر جوانه غلات و حبوبات غلات (مانند گندم) و حبوبات (مانند عدس پاماش) را بعد از پاک کردن و شستن به مدت ۲۴ ساعت در آب خیس کرده و سپس آب آن را خالی کرده و به صورت غیر فشرده در یک ظرف ریخته و روی ظرف را با پارچه بپوشانید هر ۷-۸ ساعت یکبار محتویات ظرف را خیس کرده تا جوانه زدن شروع شود و بعد از گذشت حدود ۲ روز می توان از جوانه ها برای تهیه سوپ استفاده کرد.
جوانه ها را می توان حدود یک هفته در یخچال نگهداری کرد روش تهیه آرد و مخلوط غلات و حبوبات تفت داده نسبت این مخلوط ۲ به ۱ است یعنی ۴ قسم غلات (برنج یا گندم) بعلاوه ۲ قسم حبوبات (لوبیا سویا یا نخود) است.
غلات و حبوبات را تمیز کرده و بشویید حبوبات را در داخل ماهی تابه و روی شعله ملایم به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه تفت دهید. غلات را نیز به همین منوال بطور جداگانه و به مدت کمتر ۵-۱۰ دقیقه تفت دهید. سپس حبوبات و غلات را بخوبی آسیاب کنید و سپس آنها را از الک بسیار ریز رد کنید.
آرد حاصل را می توان در ظرف در بسته و در محل خشک به مدت ۴ ماه نگهداری کنید این آرد منبع بسیار خوبی از پروتئین و انرژی است و می توان در تهیه انواع سوپ ها و یا بصورت فرنی با استفاده از شیر یا آب به کار برد روش تهیه عصاره استخوان اضافه کردن عصاره استخوان قلم گوسفند یا گاو به غذای کودک باعث افزایش املاح و مقوی کردن غذا می شود.
می توان مستقیما قلم استخوان را در سوپ یا آش یا کته کودک انداخت و یا عصاره آن‌را تهیه و بتدریج مورد استفاده قرار داد برای تهیه عصاره قلم گوساله را به مدت ۲ ساعت در آب جوشانده و عصاره بدست آمده را می توان برای ۲ ماه در فریز و یا برای ۴ روز در یخچال نگهداری کرد. مقدار کلسیم مورد نیاز کودکان بستگی به سن آنها دارد و بین سنین ۹ تا ۱۸ سالگی کودکان به بیشترین مقدار کلسیم نیازمند می باشند.
منبع: آشپزی و تغذیه کودکان، فاطمه تقدسی‌نیا، صص179-175، نوید حکمت، چاپ دوم، قم، 1396
