شیشه شیر: حداقل شش عدد مورد نیاز است تا همیشه دو شیشه استریل شده و آماده برای مصرف داشته باشید. شیشه انواع مختلفی دارد. یک نوع آن شیشه با جدار پلاستیکی است که به راحتی تمیز می شود و باعث می شود کودک با مکیدن هوای داخل شیشه کمتر دچار نفخ گردد.
پستانک : حداقل شش عدد مورد نیاز است. شما می توانید پستانک‌هایی از جنس سیلیکون یا لاتکس که استاندارد است و شکل طبیعی دارد، انتخاب کنید. توصیه می شود از پستانک‌هایی استفاده نمایید که سر آنها شبیه نوک سینه مادر است زیرا به کودک کمک می کند تا جریان شیر را کنترل کند و رشد دندانهایش به طور طبیعی صورت گیرد. اندازه سوراخ پستانک را کنترل کنید زیرا باید در هر ثانیه چند قطره شیر از آن خارج شود.
شیشه پاک کن : قبل از شستن و استریل کردن شیشه ها، برای پاک کردنشان از شیشه پاک کن استفاده کنید.
وسایل استریل کردن : شیشه ها و پستانک ها یا با استفاده از سیستم های شیمیایی (یک ظرف آب سرد محتوی قرص یا مایع ضدعفونی) یا یک استریل کننده و یا یک مایکروویو (ببینید که آیا شیشه ها برای استفاده در دستگاه مناسب هستند) می توانند استریل شوند. همچنین می توانید آنها را در ظرف آبی به مدت ده دقیقه (البته برای پستانکها به مدت ۵ دقیقه) بجوشانید.
وسایل اندازه گیری : این ابزار برای اطمینان از اینکه آب کافی به شیر اضافه کرده اید یا خیر، به کار می روند.
پیمانه یا قاشق : برای مخلوط کردن. از ماما یا پزشک سؤال کنید از چه نوع شیری باید استفاده نمایید. قبل از یک سالگی به کودک شیر گاو ندهید.
هر قدر مادر آرامی باشید، هنگام تهیه شیر نیز باید آرامش خود را حفظ کنید. شیر محیط مناسبی برای رشد باکتریهاست که می تواند کودک را در هر سنی بیمار کند. میکروبهایی که از راه مکیدن انگشتان یا اسباب بازیها وارد دهان کودک می شوند، نسبت به آنهایی که در یک شیشه شیر تکثیر می یابند و به مدت طولانی در آن می مانند، ضرر کمتری دارند. با رعایت موارد زیر کودک خود را سالم نگه دارید: قبل از دست زدن به وسایل تغذیه کودک، دستان خود را بشویید. تمام وسایل را در آب داغ محتوی صابون بشویید و سپس استریل کنید.
قبل از دست زدن به وسایلی که استریل کرده اید، دستان خود را بشویید. وسایل استریل شده را تا زمانی که به آنها نیاز دارید، در یخچال نگهداری کنید. هنگامی که می خواهید یک شیشه شیر آماده کنید، باید به دستورالعمل کارخانه سازنده شیر خشک توجه نمایید. اضافه یا کم ریختن شیر، اشتهای کودک را مختل می کند. هرگز به شیر مواد جامدی نظیر برنج یا بیسکویت اضافه نکنید.
از آب تازه و استریل استفاده نمایید. هر بار که می خواهید یک شیشه شیر تازه درست کنید، کتری را دوباره پر از آب نمایید. آب را داخل کتری یا قابلمه جوش آورید و بگذارید سرد شود. آب را قبل از جوشاندن اندازه بگیرید زیرا مقداری از آن ضمن جوشیدن بخار میشود. شیشه شیر را تا سطح معینی پر از آب کنید. مقدار دقیق شیر خشک را با پر کردن پیمانه اندازه گیری کنید، سپس مقدار اضافه آن را با کارد خالی نمایید.
پودر را به آب بیفزایید و به خوبی تکان دهید. شیشه را در قسمت انتهای یخچال قرار دهید، تا زمانی که می خواهید از آن استفاده کنید. پس از ۲۴ ساعت اگر مورد استفاده قرار نگرفت، آن را دور بریزید. شیر را تازه نگه دارید میکروبها عمدتا در دمای اتاق رشد و تکثیر می یابند. بنا براین هرگز شیر را بدون حفاظ در معرض هوای اتاق قرار ندهید. شما باید شیر آماده شده را زمانی که هنوز داغ است در قسمت عقب یخچال قرار دهید (نه در قسمت در یخچال) تا سرد شود.
شیشه شیر آماده شده را تا زمانی که مورد نیاز است (فقط تا ۲۴ ساعت) در یخچال نگه دارید. شیر را فقط زمانی از یخچال بیرون آورده و گرم کنید که کودک از خواب بیدار شده باشد. هرگز شیر را از قبل آماده نکنید، بنا بر این کودک همیشه شیر تازه می نوشد. به جای آنکه باقیمانده شیر را برای وعده غذایی دیگر کودک نگه دارید، بهتر است آن را دور بریزید.
بسیار اهمیت دارد که شیر دادن برای کودک و مادر جزء امور روزمره درآید. بهتر است شیشه های شیر را اول هر روز آماده کنید. رهنمودهای زیر به شما کمک می کند که شیر دادن به کودکتان با موفقیت انجام گیرد سعی کنید زمانی که کودکتان آرام است به او شیر دهید. اگر ناراحت و گریان است، تلاش نمایید قبل از آنکه شیشه را به او بدهید، آرامش کنید.
محل آرام و ساکتی را برای شیردادن به کودک در نظر بگیرید. عواملی همچون سر و صدا و رفت و آمد مانع تغذیه کافی او می شود. شیر را پشت دست خود بریزید تا مطئمن شوید زیاد گرم نیست. شیشه را به آرامی به چانه کودک نزدیک کنید، در این هنگام او سرش را به طرف شما برمی گرداند. وقتی پستانک لبهایش را لمس کرد، او دهانش را باز می کند و شیشه را می گیرد.
شیشه را کج نگه دارید تا شیر در تمام پستانک جمع شود و هوا وارد دهان کودک نگردد. اگر کودک از مک زدن امتناع کرد، بلندش کنید تا آروغ بزند. وقتی به اندازه کافی شیر خورد، او را روی شانه خود و یا برعکس روی پای خود بگذارید و آرام پشتش را بمالید. اگر پس از چند دقیقه آروغ نزد، احتمالا نمی خواهد آروغ بزند.
کودک را طوری با شیشه تغذیه کنید مثل اینکه از سینه مادر شیر می خورد. هرگاه گرسنه است به او شیر دهید و در مورد مقدار شیری که می خورد نگران نباشید. بعضی از نوزادان دوست دارند هر ۳ یا ۴ ساعت یک بار شیر بخورند در حالی که بقیه به مقدار کمتری نیاز دارند و اگر او خواب است نگران نباشید، به محض گرسنه شدن بیدار می شود.
منبع: آشپزی و تغذیه کودکان، فاطمه تقدسی‌نیا، صص211-206، نوید حکمت، چاپ دوم، قم، 1396
