توصیه های لازم در مورد شیرخواران زیر شش ماه که دچار کندی و یا وقفه رشد هستند. دفعات شیردهی را بیشتر کنید. وضعیت شیردادن را اگر درست نیست اصلاح کنید و اگر درست است در وضعیت های مختلف شیر بدهید. سعی کنید حتما قسمت آخر شیر را که چربی بیشتری دارد به شیر خوار بدهید و اگر او نمی تواند همه پستان را تخلیه کند قسمت آخر شیرتان را بدوشید و با قاشق یا فنجان یا قطره چکان به او بدهید.
اگر شیر خوار قبل از تخلیه کامل پستان، آن‌را رها کرد او را به پستان دیگر بگذارید و اینکار را چند بار تکرار کنید تا با تحریک پستان ها، شیر بیشتری تولید شود و حداقل یکی از پستان ها را در حد امکان، خالی کند. از دادن آب و آب قند و گول زنک (پستانک) به شیرخوار پرهیز کنید. گاهی شیر نخوردن شیرخوار به دلیل زمان بازیگوشی و کنجکاوی و تلاش او برای شناخت اطرافیان است که در نتیجه موجب می شود که شیر کمتری بخورد. اگر او پستان را نمی گیرد، شیرتان را بدوشید و در هر فرصتی که آمادگی دارد و از جمله مواقعی که خواب آلود است به او بدهید.
تحت تاثیر صحبت اطرافیان که شیر شما کافی نیست قرار نگیرید و اعتماد به نفس داشته باشید. برای جاری شدن شیر سعی کنید آرامش و استراحت بیشتری داشته باشید. مراقب تغذیه کافی و استراحت خود باشید. فراموش نکنید که در این دوران شما نباید رژیم لاغری بگیرید زیرا این کار می تواند بر رشد کودکتان اثر سوء بگذارد. سعی کنید خودتان ریشه یابی کرده و رفع مشکل نمایید مثلا گاهی گرفتاری ها و مشغله زیاد مادر، او را از تغذیه مناسب کودک غافل می کند و یا به دلیل فراهم نبودن شرایط روحی و روانی خاص مادر، تغذیه کودک تحت تاثیر قرار می گیرد.
اگر همه تمهیدات فوق را به مدت ۱۵ روز به کار بستید و با مراجعه به پزشک یا مراکز بهداشتی درمانی مشخص شد که باز هم وزن کودک شما فرقی نکرده است و پزشک اطمینان حاصل نمود که کودک بیمار نیست در این صورت در مورد شیرخواران زیر ۴ ماه: در صورت امکان از شیر داده و در صورت عدم دسترسی به شیر دایه، با تجویز پزشک، شیر مصنوعی (شیرخشک) را به عنوان کمک به شیر مادر، برای او شروع کنید ولی دقت کنید که این شیر را بلافاصله بعد از تغذیه با شیر مادر و آن را فقط با قاشق یا فنجان به او بدهید نه با بطری.
در مورد شیرخواران ۴ تا ۶ ماهه: می توانید غذای کمکی را شروع کنید و اگر رشد او باز هم بهتر نشد ممکن است لازم باشد علاوه بر شیر مادر از شیر مصنوعی هم استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که از دادن شیر پاستوریزه، در زیر یکسالگی باید اجتناب نمایید.
بعضی از بچه ها هنگام غذا خوردن تبدیل می شوند به بزرگترین مصیبت خانگی! بچه‌هایی هستند که به راحتی و حتی با هزار زور و زحمت هم حاضر به غذا خوردن نیستند. حتی در مواردی این دسته از کودکان با گریه و قهر میز غذا را ترک می کنند. در سنین پایین تر کار تربیتی برای این کودکان نمی توان انجام داد بهترین روش برای سنین پایین این است که غذاها را به شکلی تزئین کنید که کودکتان به خوردن غذا تشویق شود. تزئین غذا در سنین دو سالگی تا پنج سالگی تاثیر زیادی در غذا خوردن آنها دارد. وقتی کودک بد غذای شما در این سن است می توانید غذاها را به شکل عروسک تزئین کنید. یا اینکه از رنگ های شاد برای تزئین آن استفاده کنید. مثلا مایع کتلت را با قالب های مخصوص به شکل عروسک، توپ یا... در آورید. از ژله های رنگی هم می توانید برای خوش رنگ شدن غذا استفاده کنید.
بازی کردن سر میز غذا هم بسیار تاثیرگذار است اگر پسر بچه دارید با او جنگ بازی کنید و به طور مثال می توانید به جای اسرای این جنگ به یکدیگر لقمه غذا بدهید و اگر دختر بچه دارید بهترین راه برای غذا خوردنش همان خاله بازی قدیمی است. او را صاحب خانه کنید و به خانه اش بروید و در جریان بازی او را غذا خور بکنید. اما در سنین بالاتر به شما پیشنهاد می کنیم که روش های دیگری را انتخاب کنید.
در سنین ۷ تا ۱۰ سال بهترین راه این است که غذاهایی را که دوست دارد انتخاب کنید. برای حضور سر میز غذا زمان تعیین کنید و از روش تنبیهی یا تشویقی استفاده کنید، اما به خاطر داشته باشید که این کار باید با ظرافت انجام شود. کودک شما نباید احساس کند در ازای انجام وظیفه اش پاداش می گیرد. در این گونه موارد دخالت شخص سوم بسیار موثر است مثلا از مربی یا معلمی که به او علاقه دارید بخواهید تا به طور غیرمستقیم با او صحبت کند.
منبع: آشپزی و تغذیه کودکان، فاطمه تقدسی‌نیا، صص260-255، نوید حکمت، چاپ دوم، قم، 1396
