رویکرد فلسفی تعلیم و تربیت (قسمت اول)
کوتاه سخن اینکه فلسفه تعلیم و تربیت را باید از زیر مجموعههای فلسفه علمی دانست که البته از وجود و نظارت فلسفه نظری کاملا رنگ و تأثیر پذیرفته است.
يکشنبه، 27 بهمن 1398
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
در واقع، فلسفه تعلیم و تربیت گرایشی جز پرداختن به مبانی، اصول، پیش فرض ها، فرضها، روشها، معیارها و اهداف حاکم بر تعلیم و تربیت نیست. چنین گرایشی در اصل ناظر به عملیات بنیادین تعلیم و تربیت است: عملیاتی که بر حسب تئوری های پردازش یافته آموزشی - تربیتی سر و سامان می یابد. به عبارتی، تشریح و تبیین مبانی و باورهای مربوط به تعلیم و تربیت و بر اساس آنها، تنظیم و تقویت ارزش ها شامل بایدها و نبایدهای تعلیم و تربیت، در جهت های گوناگون اخلاقی، دینی، سیاسی، اجتماعی، عقلانی، بدنی و نظایر آن، از جمله مسائل کلیدی در فلسفه تعلیم و تربیت به شمار می روند. به این مبانی و ارزش ها بعدها اشاره خواهد شد. کوتاه سخن اینکه فلسفه تعلیم و تربیت را باید از زیر مجموعه های فلسفه علمی دانست که البته از وجود و نظارت فلسفه نظری کاملا رنگ و تأثیر پذیرفته است. با بیانی که گذشت، رابطه میان فلسفه و تعلیم و تربیت تا حدودی روشن می شود. وسعت قلمرو مباحث فلسفه تعلیم و تربیت تا حدی است که امروزه از آن به منزله یکی از برجسته ترین رشتههای تعلیم و تربیت نام می برند. بررسی چیستی تعلیم و تربیت در درس بعد به میزان قابل توجهی به درک و فهم ما از فلسفه تعلیم و تربیت کمک می کند.
تعلیم و تربیت: پیش از آنکه تعریف روشنی از تعلیم و تربیت ارائه دهیم، ابتدا به نکات و عناصر برجسته زیر توجه کنید:
1. تعلیم و تربیت از جنس فعالیت و از سنخ عملیات ویژه در حوزه دانش و رفتار انسانی به صورت فردی و گروهی است؛
۲. فعالیت های آموزشی - تربیتی در چارچوب و نظامی هماهنگ، همگی فنی - حرفه ای و هدفمندند؛
٣. برنامه ریزی از برجسته ترین لوازم فعالیت های آموزشی - تربیتی است؛
4. فعالیت های مزبور باید از پشتوانه عظیم دانش اندوزی، کارورزی و تجربه میدانی برخوردار باشند؛
5. رشد و شکوفایی توانمندی ها و خلاقیت ها از جمله آثار برجسته فعالیتهای آموزشی - تربیتی است.
اکنون با توجه به نکات و عناصر یادشده، تعریف زیر را به دقت از نظر بگذرانید: تعلیم و تربیت مجموعه فعالیتهای هدفمند فنی حرفه ای است که بر پایه برنامه ریزی دقیق و پیوسته مبتنی بر دانش اندوزیهای کارورزی ها و تجربه های میدانی و کارآمد معلم و مربی، به منظور رشد، تعالی و شکوفایی استعدادها، خلاقیت ها و توانمندی های ذهنی - شناختی و گرایشی - رفتاری فراگیران و مربیان صورت می گیرد.
برای روشن شدن تعریف فوق و نکات درون آن باید یادآور شد: تعلیم و تربیت دانش «شدن» است و از ویژگی های شدن و چگونه شدن بحث می کند. انتظار «شدن» با واقعیت تعلیم و تربیت و کارکرد اساسی آن کاملا متناسب است. بحث از «بودن» که در این میان جنبه مبنایی برای «شدن» دارد در قلمرو فلسفه تعلیم و تربیت می گنجد؛
تعلیم و تربیت از جنبه لفظی و صرفی، دو واژه عربی از باب تفعیل با ویژگی های معنایی این باب اند:
اولا، باب تفعیل اغلب برای بیان معنای توسعه، تکثیر و فراوانی به کار می رود 1. فراوانی فعل، مانند وقتی می گویند: «طوفت»؛ یعنی زیاد طواف به جای آوردم؛ ۲. فراوانی فاعل، مانند هنگامی که می گویند: «موتت الآبال»؛ یعنی شترهای فراوانی مردند؛ ۳. فراوانی مفعول، مانند آن گاه که می گویند: «غلقت الأبواب»؛ یعنی تمام درها را بستم؛
ثانیا، فراوانی حاصل از باب تفعیل در غالب موارد بر نوعی اثرگذاری از جانب عامل و اثرپذیری از جانب معمول دلالت دارد؛
ثالثا، فراوانی یک عمل با انگیزه اثربخشی و اثرپذیری، از جمله اموری است که کاربرد و بهره برداری از آن در تخصص هر کسی نیست. متصدیان امر تعلیم و تربیت کسانی هستند که توانایی و مهارت کافی برای این مسئولیت مهم دارند؛
فعالیتهای معلم و مربی در امر تعلیم و تربیت لازم است از سنخ فعالیت های فنی - حرفه ای باشد. فعالیت های فنی - حرفه ای و آموزشی - تربیتی ناظر به شرایطی است که معلم و مربی نه تنها به شیوه ها و فنون آموزشی و تربیتی آگاه باشد، بلکه در به کار گیری آن شیوه ها و فنون نیز استاد شده باشد؛
هنگامی معلم و مربی در به کارگیری شیوه ها و فنون استاد و حرفه ای شده است که اولا، به قدر لازم آموزش دیده باشد؛ ثانیا، به قدر کافی کارورزی های مفید و مؤثر انجام داده باشد؛ و ثالثا، از زمینه های مناسب و مساعد برای کاربست تجربه های کاری و میدانی برخوردار شده باشد.
ادامه دارد..
منبع: درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت، سیداحمد رهنمایی، صص 38-35، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمة الله علیه، قم، چاپ دوم، 1388
مقالات مرتبط
نقش فلسفه در تعلیم و تربیت
طراحی فلسفه تعلیم و تربیت
ضرورت وجودی فلسفه تعلیم و تربیت
رویکرد فلسفی تعلیم و تربیت (قسمت دوم)
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
تازه های مقالات
نحوه برخورد صحیح با همسر در جمع چگونه است؟
غیرت چیست؟ اقسام غیرت کدامند؟ علل بی غیرتی چیست؟
تاثیر پماد آنتی هموروئید بر درمان بواسیر داخلی و خارجی چیست؟
تفاوت کرم آبرسان و مرطوب کننده در چیست؟
راز های تبدیل شدن به یک هتلدار موفق
روش های کاربردی برای افزایش ممبر کانال ایتا در 1403
کدام فقر باعث بی ایمانی می شود؟ چند نوع فقر داریم؟ ایمان و کفر چه ارتباطی با فقر دارند؟
درعالم قیامت بین اهل بهشت با اهل جهنم چند نوع گفتگو وجود دارد ؟
نحوه کاشت و نگهداری از گل پیله آ میکروفیلا: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل خفاش: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
بیشترین بازدید هفته
آیا استحمام در زمان آبله مرغان خطرناک است؟
زنگ اشغال برای برخی تماس گیرندگان
دعا برای ختم به خیر شدن امور و گشایش مسائل
نماز استغاثه امام زمان (عج) را چگونه بخوانیم؟
اقدامات مهم و اورژانسی پس از چنگ زدن گربه
نحوه خواندن نماز والدین
داستان های کوتاه از پیامبر اکرم (ص)
وجود خلط یا مخاط شفاف در مدفوع
طریقه خواندن نماز شکسته و نیت آن
نحوه فعال کردن سرویس پیام چند رسانهای (MMS) همراه اول
موارد بیشتر برای شما
تظاهرات دانشجویان مقابل سفارت اسرائیل در آتن
نجات یک خانم بعد از چهار روز گیر کردن بین ۲ دیوار
ماجرای پیشنهاد نجومی به وحید شمسایی برای تبلیغ برنج!
منوی عجیب رستوران وحید شمسایی؛ چه غذایی در منو نیست؟
مرحوم صابری (گل آقا)؛ نمونه طنزپرداز متعهد
نماهنگ/ تو را است معجزه در کف... عصا بیفکن!
گفتوگو | آحاد مردم در حوزه نظارت، تولید و مدیریت اقتصادی مشارکت خواهند داشت
گفتوگو | تأمین مالی بنگاههای اقتصادی کشور در راستای جهش تولید خواهد بود
حمله به اسرائیل با کدامیک از جنگ افزارهای ایرانی انجام شد؟
روایت جالب شمسایی از روز پاسخ ایران به اسرائیل
نحوه برخورد صحیح با همسر در جمع چگونه است؟
غیرت چیست؟ اقسام غیرت کدامند؟ علل بی غیرتی چیست؟
جایگاه تعلیم در اسلام و برخی اصول آن
تاثیر پماد آنتی هموروئید بر درمان بواسیر داخلی و خارجی چیست؟
حمله با گاز فلفل به دانشجویان معترض آمریکا