علت زردی روی زبان چیست؟ بررسی روش های پیشگیری و درمان آن
زردی روی زبان اغلب عارضه ای بی خطر است و با رعایت بهداشت دهان و دندان برطرف می‌شود اما، در موارد نادر، نشانه ای از بیماری های جدی تر مانند یرقان است و به رسیدگی پزشکی نیاز دارد. زردی روی زبان می‌تواند به دلایل مختلف ایجاد شود. در ادامه، به طور کامل علت زردی روی زبان و نیز راه های پیشگیری و درمان آن را بررسی می‌کنیم.علت زردی روی زبان چیست؟
برخی عادت‌ها، داروها و وضعیت های خاص علت زردی روی زبان هستند. این عوامل را می توان بدین نحو دسته‌بندی کرد:۱.محصولات بهداشتی دهان، حاوی اکسیدکننده ها
بعضی محصولات بهداشتی دهان، مانند دهان شویه‌ها و خمیردندان ها، حاوی موادی هستند که باعث خشکی دهان، آسیب به سلول‌های سطحی زبان یا تغییر رنگ آنها می‌شوند. پراکسیدها، اکالیپتوس، تیمول، مِنتول،از این مواد هستند.۲.رعایت نکردن بهداشت دهان
مسواک زدن و شستن مرتب دهان مانع رشد باکتری ها در دهان می‌شود و، درنتیجه، احتمال ایجاد زردی روی زبان کاهش می‌یابد.۳.مصرف دخانیات
مصرف دخانیات باعث تغییر رنگ یا از بین رفتن سلول‌های دهان و زبان می‌شود. همچنین، مصرف تنباکو سلول های روی زبان را متورم می‌کند و احتمال گیر افتادن ذرات غذا بین آنها افزایش می‌یابد. این ذرات غذا به تدریج فاسد می‌شوند و روی زبان را زرد می‌کنند.۴.زبان سیاه
عارضه زبان سیاه یک عارضه غیرسرطانی و شایع است که در آن رشد باکتری‌ها یا قارچ در دهان باعث زبر و سفت شدن زبان می‌شود. گرچه در این عارضه زبان سیاه می‌شود اما ممکن است به رنگ زرد، آبی یا سبز هم تغییر رنگ دهد.بیشتر افراد به دلیل ظاهر بدی که این عارضه ایجاد می‌کند به سراغ درمانش می‌روند اما این عارضه باعث بوی بد دهان، حالت تهوع و سوزش دهان نیز می‌شود.
۵.غذاهای چسبناک یا حاوی رنگ های خوراکی
غذاهایی که ذرات ریز یا چسبناک دارند روی زبان می‌مانند و پس از فاسد شدن باعث زردی زبان می‌شوند. همچنین خوراکی‌های حاوی رنگ‌های طبیعی و مصنوعی می‌توانند باعث زردی دندان و زبان شوند.۶.برخی داروها و مواد مخدر
تعدادی از داروها ممکن است موادی داشته باشند که باعث تغییر رنگ زبان شوند. این داروها عبارت‌اند از:داروهای دیابت
رقیق کننده های خون
لانسوپرازول
کلرهگزیدین که در برخی از دهان شویه‌ها یافت می‌شود
نمک آهن
آنتی بیوتیک ها
مینوسیکلین
بیسموت
داروهای سرطان و پرتو درمانی
داروهای ضد روان پریشی
۷.برفک دهان
رشد بیش از حد باکتری و قارچ در دهان باعث برفک دهان می‌شود. این برفک درنهایت به زردی زبان می‌انجامد.۸.زبان جغرافیایی
این عارضه غیرسرطانی، که علت آن شناخته شده نیست، معمولا در کودکان ۴ تا ۵ ساله ظاهر می‌شود. در این عارضه، روی زبان لکه هایی قرمز ایجاد می‌شود که اطرافش یک حاشیه زردرنگ وجود دارد. این لکه‌ها در نقاطی که سلول های زبان مرده اند ایجاد می‌شوند و با سوزش و درد همراه اند.۹.یرقان
بیلی روبین، ماده‌ای که بر اثر مرگ گلبول‌های قرمز بر جا می‌ماند، در افرادی که به یرقان مبتلا هستند، در بافت‌های بدن نفوذ می‌کند و باعث زردی چشم، پوست یا زبان می‌شود. برخلاف سایر عوامل، زردی به سرعت به درمان نیاز دارد وگرنه باعث از کار افتادن کبد خواهد شد.۱۰.اگزما و ضعف سیستم ایمنی
ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن اگر به اگزما بینجامد، به باکتری‌های بی ضرر موجود در دهان امکان رشد بیشتری می‌دهد. نتیجه این رشد زرد شدن زبان است.مطالعه ای در سال ۲۰۱۷ نشان داد که از هر ۳۵ نفری که به زردی زبان دچار بودند، ۳۲ نفر اگزمای شدید داشتند.
۱۱.عفونت معده
عفونت های معده، که باعث تورم در دیواره معده می‌شوند، ممکن است عامل زردی زبان باشند. مطالعات نشان داده اند که این زردی با تورم جداره معده و فعالیت هلیکوباکتر پیلوری مرتبط است.چه کسانی بیشتر به زردی روی زبان مبتلا می شوند
گرچه این عارضه برای هرکس و در هر سنی می تواند رخ دهد اما برخی از افراد و گروه ها بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند. ازجمله افرادی که:بهداشت دهان ضعیفی دارند
دخانیات مصرف می کنند
چای سیاه یا کافئین زیاد مصرف می کنند
دچار کم آبی بدن هستند
سرطان دارند
بیماری های عصبی یا مرتبط با دستگاه ایمنی دارند
نشانه ها
نشانه های زردی زبان شامل موارد زیر است:بوی بد دهان
لکه های سفید روی غشای مخاطی دهان
مزه بد دهان
گلو درد
احساس سوزش در دهان
برجستگی های کوچک یا بلند روی زبان
رفلاکس معده
خشکی دهان
تب
زبری و سفتی زبان
درد زبان
پیشگیری و درمان
بهداشت دهان و دندان عامل بسیار مهمی در پیشگیری از زردی زبان است. اغلب مواردی که در ادامه گفته می‌شود هم راه پیشگیری هستند و هم راه درمان:درست مسواک زدن و افزایش دفعات آن
شست و شوی دهان پس از وعده غذایی، با استفاده از دهان شویه های ضدباکتری
تمیز و پاک‌کردن زبان با یک مسواک نرم
استفاده از دهان شویه‌های حاوی فلوراید
شست و شوی دهان به مدت یک دقیقه با ترکیب آب اکسیژنه (یک واحد هیدروژن، پنج واحد آب) و سپس شستن آن با آب
ضدعفونی کردن دهان با جوش شیرین و سپس شست و شوی آن
ترک دخانیات
درمان بیماری های سینوسی
درمان بیماری های مرتبط با فک
تغییر وضعیت خواب، تشک یا بالش
استفاده از مرطوب کننده های دهان، برای جلوگیری از خشک شدن بیش از حد زبان
کاهش مصرف شیرینی‌های چسبناک و شکر
افزایش مصرف فیبر (غذاهای فیبردار)
کاهش مصرف غذاهای پرنشاسته
نوشیدن آب کافی
پرهیز از غذاهای خیلی داغ یا اسیدی
درمان سریع بیماری های عفونی
پرهیز از مصرف انواع مواد مخدر
مصرف لبنیات پروبیوتیک
در مواردی که زردی زبان با درد و ناراحتی همراه باشد، پزشک داروهایی را جهت بهبود درد یا ضدعفونی کردن دهان تجویز می کند.
بااین‌حال، پزشکان صرفا در وضعیتی دارو تجویز می‌کنند که نشانه‌های شدیدی مشاهده کنند. داروهایی که ممکن است برای زردی زبان تجویز شوند شامل این موارد هستند:
استروئید موضعی یا محلول های شست و شوی دهان که حاوی اسید سالیسیک باشند
ویتامین A
آنتی هیستامین
داروهای ضد قارچ موضعی برای برفک دهان
داروهای بی حسی موضعی
کرم های موضعی با ۳۰ درصد اوره
آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های اساسی
داروهای کاهنده درد
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید؟
در موارد نادر، زردی روی زبان به دخالت پزشک و درمان نیاز دارد؛ مثلا زمانی که نشانه‌های آن شدید باشد و احتمال آن باشد که این زردی از عفونت‌ها و بیماری‌های اساسی تر، مانند یرقان، ناشی شده باشد.اگر زردی زبان با زردی چشم یا پوست، حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، اسهال خونی و شکم درد همراه شد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر نگران تغییر رنگ زبان یا شاهد سایر تغییرات ظاهری در دهان هستید، می‌توانید با پزشک مشورت کنید.
در مواردی که زردی زبان با روش‌های متداول گفته شده برطرف نشود یا حتی علائم آن بدتر شود یا روی زبان خود زبری شدید حس می‌کنید و زبان تان مانند فرش شده است، باید برای درمان آن اقدام کنید.
موارد پیچیده مرتبط با زردی زبان
تنها مسائلی که در مورد زردی زبان نگران کننده هستند به بیماری‌هایی ربط دارند که زردی نشانه هایی از آنها باشد. این موارد عبارت‌اند از:زخم کبدی، نارسایی و سرطان
التهاب دستگاه گوارش، آسیب و تورم در دهان
تورم در قسمت تحتانی بدن
التهاب طحال
فلج مغزی و ناشنوایی عوارضی جدی در نوزادان هستند
منبع: سایت چطور
