نگاهی به آخرین ساخته ابراهیم حاتمی کیا
خروج، حرکتی برای اعتراض
«خروج» داستان حرکت اعتراضی عدهای مردم دورافتاده و محروم و اسیر در چنگ خُرده حاکمان استانی و شهرستانیشان هست. عدهای که مورد ستم واقع میشوند و کسی شنوای فریاد آنها نیست. خروج یک داستان نیست، خروج صدای صدها داستان مشابه در گوشه و کنار ایران است.
چهارشنبه، 30 بهمن 1398
تخمین زمان مطالعه:
نویسنده :
كاظم شمس اللهي
موارد بیشتر برای شما
حاتمیکیا در آخرین اثر سینمایی خود سراغ سوژهای رفته است که ریشه در یک رویداد واقعی دارد.
خروج، داستان حرکت اعتراضی عدهای مردم دورافتاده و محروم و اسیر در چنگ خُرده حاکمان استانی و شهرستانیشان هست. عدهای که مورد ستم واقع میشوند و کسی شنوای فریاد آنها نیست. خروج یک داستان نیست، خروج صدای صدها داستان مشابه در گوشه و کنار ایران است.
«خروج» نماد جامعهای است که سیاستبازان و دغلکاران در آن با ریا و خدعه بر مردم سلطه گرفتهاند. به وقت نیاز آنها را به بهانه حفظ امنیت و حرمت خون شهدا نگه میدارند اما به وقتی که مردم به آنها نیاز دارند با وعده، وعید و تأخیر و پشت سر انداختن کار، آنها را سرگرم کرده و وقتی مطالبهای دارند جای طلبکار و بدهکار را عوض میکنند. راه فرار را برای خود باز گذاشتهاند و جانب پاسخگویی را به سمت دیگران حواله میدهند.
شاید بین فیلمهای خود حاتمیکیا فیلم «خروج» یک اثر درجه دو بهحساب آید اما با این حال زیبا و دیدنی است. اگر تیپها شخصیت نمیشوند به خاطر کثرت کارکترهاست که اقتضای داستان است و اگر خیلی هیجانی و پر تب و تاب نیست، به خاطر ذات داستان است که حال و هوای اعتراض چند کشاورز زیاندیده را بیان میکند، نه یک رویداد جنگی.
سکانس آغازین فیلم به سنت فیلمهای سابق حاتمیکیا یک سکانس جذاب است، اما نه خیلی نفسگیر. فرود اضطراری هلیکوپتر و برباد رفتن پنبهها، نماد نزول بلاست. یک رئیسجمهور مریض که با فرودش نه تنها برکتی نیاورده، بلکه همان شب بلایی خانهبرانداز هم نازل میشود. بادیگارد رئیسجمهور وقتی میخواهد مرد کشاورز را توجیه کند به او میگوید «رئیست به اینجا آمده» کشاورز میگوید «من رئیس ندارم» و بادیگارد پاسخ میدهد «رئیسجمهور رئیس همه است»، اما نگاه کشاورز تأیید حرفی که شنیده است نیست!
نگاه حاتمیکیا در این فیلم به نیروهای امنیتی کمی متفاوتتر از فیلمهایی مثل بادیگارد است. در این فیلم نیروهای امنیتی بیشتر شبیه آژانس شیشهای شدهاند. مأمورینی که به هر قیمتی میخواهند امنیت نظام را حفظ کنند و هر اعتراضی را هر چند به حق باشد، تضعیف آبروی نظام میدانند. کارگردان سراغ یکی از اصلیترین مشکلات نظام رفته است. نوع برخورد و مواجهه با اعتراض مردم و چگونگی مدیریت یک اعتراض درست، پدیدهای است که اگر فکری به حال آن نشود، موجب انباشت نارضایتیها و فوران یک اغتشاش خواهد شد.
دوربین حاتمیکیا همیشه قابهای زیبا و بینقصی را نشان میدهد. این فیلم هم پر است از همین قابها. صحنههای نفسگیر و هیجانی هم کم ندارد. جالب اینکه از اجتماع پیرمردهای روستا، فضای لطیفه و خنده هم در این کار کم نیست که به نوبه خودش در کارهای حاتمیکیا تازگی دارد.
اگر نقش رسانهها و فضای مجازی را در داستان نادیده بگیریم، واقعیت پذیری آن محل اشکال است؛ یعنی مخاطب نمیتواند باور کند که حرکت اعتراضی چند پیرمرد روستایی تا نزدیک پایتخت کشور و به هدف دیدار با رئیسجمهور اینگونه ادامه پیدا کند؛ زیرا میتوان آنها را در مسیر راه به راحتی متوقف کرد؛ اما با وجود فشاری که رسانهها بر نیروهای امنیتی و دولت وارد میکنند، عدم امکان توقف حرکت تراکتورها در اتوبان و رسیدن به تهران توجیهپذیر میشود.
دوگانه پلیس خوب و پلیس بد، روندی است که حاتمیکیا برای کنترل اعتراض توسط دولت نشان میدهد؛ اما این دوگانه هم مانع ترس کشاورز روستایی نمیشود. کشاورزی که جوانی خود را صرف دفاع از میهنش کرده و جوان برومندش را هم به تازگی برای این مرز و خاک فدا کرده است. مرد کشاورز، یادگاری فرزند شهیدش را همراه خود دارد؛ این یادگاری پلاک نیست، یک اسباببازی است. تراکتور کوچکِ اسباببازی، در دست پیرمرد کشاورز، نماد استقامت و ادامه همان جهاد برای حفظ میهن است. پدری که برای مراسم هفتم شهادت پسرش هم صبر نمیکند و خروج خود را به سمت خیابان «پاستور» آغاز میکند. پدری که این «خروج» را ادامه مسیر فرزندش میداند. حرکت کشاورز هم تا آخر مسیر، نشان از استقامت او برای حفظ میهن دارد. جهادی که یک روز با اسلحه و در برابر دشمن خارجی بود و امروز هم با تراکتور و برای حفظ همین آب و خاک است.
مقالات مرتبط
هنر در شرایط جنگ نرم
جوکر؛ علیه سرمایهداری یا به نفع آن؟
زیر درخت گردو
از ریگی ادعایی تا ریگی واقعی!
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
تازه های مقالات
اهمیت و شاخص های دوستى و رفاقت از نظر اسلام
توصیه های اخلاقی از آیت الله جوادی آملى (مدظله العالی)
بررسی و تبیین موضوع کارآمدی نظام اسلامی
آشنایی با جنگ نرم و بررسی آن در انقلاب اسلامی ایران
نقش خواص و عوام در شکل گیرى عاشورا از منظر رهبری
سیره عملى امام خمینی در عرصه سیاست
موانع حضور قلب در نماز از دیدگاه امام خمینی (رحمه الله)
کمبود عناصر غذایی در گیاهان، دلائل و راه حلها
صلح امام حسن مجتبی علیه السلام از منظر رهبر انقلاب
ابعاد احیاگری امام حسین (ع) از دیدگاه امام خمینی (ره)
بیشترین بازدید هفته
طریقه خواندن نماز شکسته و نیت آن
اقدامات مهم و اورژانسی پس از چنگ زدن گربه
زنگ اشغال برای برخی تماس گیرندگان
لیست کاملی از خدایان و الهههای یونانی
نحوه خواندن نماز والدین
راه های انتقال شارژ همراه اول
پیش شماره شهر های استان گیلان
پیش شماره شهر های استان تهران
حساسیت و آلرژی به انگور و نحوه درمان آن
وجود خلط یا مخاط شفاف در مدفوع
موارد بیشتر برای شما
لحظۀ ورود نیروهای یمنی به عرشۀ نفتکش یونانی و بمبگذاری در آن
ابراز همدردی کریستیانو رونالدو با مردم غزه
خلاصه دیدار هوادار 0-4 تراکتور
خلاصه دیدار استقلال خوزستان 1-0 استقلال
هدیه جکی چان به نماینده رژیم صهیونیستی در بازیهای پارالمپیک پاریس
تشییع پیکر شهید مجتبی نظری در قهدریجان
ابو شجاع که بود؟
گزارش تکاندهنده از نسخه اسرائیلی زندان ابوغریب
القسام از شهادت یکی از فرماندهان حماس خبر داد
اسرائیل مدعی ترور یکی از رهبران حماس شد
مستندات تصویری از سوابق «محمد میرموسوی» متهم جانباخته لاهیجان
اعلام اسامی نفرات برتر رشته های مختلف کنکور ۱۴۰۳
آسمان بود و زمین تشنه بارنش بود/حسین طاهری
حی علی العزا/محمدرضا طاهری
اهمیت و شاخص های دوستى و رفاقت از نظر اسلام