نگاهی به آخرین ساخته ابراهیم حاتمی کیا
خروج، حرکتی برای اعتراض
«خروج» داستان حرکت اعتراضی عدهای مردم دورافتاده و محروم و اسیر در چنگ خُرده حاکمان استانی و شهرستانیشان هست. عدهای که مورد ستم واقع میشوند و کسی شنوای فریاد آنها نیست. خروج یک داستان نیست، خروج صدای صدها داستان مشابه در گوشه و کنار ایران است.
چهارشنبه، 30 بهمن 1398
تخمین زمان مطالعه:
نویسنده :
كاظم شمس اللهي
موارد بیشتر برای شما
حاتمیکیا در آخرین اثر سینمایی خود سراغ سوژهای رفته است که ریشه در یک رویداد واقعی دارد.
خروج، داستان حرکت اعتراضی عدهای مردم دورافتاده و محروم و اسیر در چنگ خُرده حاکمان استانی و شهرستانیشان هست. عدهای که مورد ستم واقع میشوند و کسی شنوای فریاد آنها نیست. خروج یک داستان نیست، خروج صدای صدها داستان مشابه در گوشه و کنار ایران است.
«خروج» نماد جامعهای است که سیاستبازان و دغلکاران در آن با ریا و خدعه بر مردم سلطه گرفتهاند. به وقت نیاز آنها را به بهانه حفظ امنیت و حرمت خون شهدا نگه میدارند اما به وقتی که مردم به آنها نیاز دارند با وعده، وعید و تأخیر و پشت سر انداختن کار، آنها را سرگرم کرده و وقتی مطالبهای دارند جای طلبکار و بدهکار را عوض میکنند. راه فرار را برای خود باز گذاشتهاند و جانب پاسخگویی را به سمت دیگران حواله میدهند.
شاید بین فیلمهای خود حاتمیکیا فیلم «خروج» یک اثر درجه دو بهحساب آید اما با این حال زیبا و دیدنی است. اگر تیپها شخصیت نمیشوند به خاطر کثرت کارکترهاست که اقتضای داستان است و اگر خیلی هیجانی و پر تب و تاب نیست، به خاطر ذات داستان است که حال و هوای اعتراض چند کشاورز زیاندیده را بیان میکند، نه یک رویداد جنگی.
سکانس آغازین فیلم به سنت فیلمهای سابق حاتمیکیا یک سکانس جذاب است، اما نه خیلی نفسگیر. فرود اضطراری هلیکوپتر و برباد رفتن پنبهها، نماد نزول بلاست. یک رئیسجمهور مریض که با فرودش نه تنها برکتی نیاورده، بلکه همان شب بلایی خانهبرانداز هم نازل میشود. بادیگارد رئیسجمهور وقتی میخواهد مرد کشاورز را توجیه کند به او میگوید «رئیست به اینجا آمده» کشاورز میگوید «من رئیس ندارم» و بادیگارد پاسخ میدهد «رئیسجمهور رئیس همه است»، اما نگاه کشاورز تأیید حرفی که شنیده است نیست!
نگاه حاتمیکیا در این فیلم به نیروهای امنیتی کمی متفاوتتر از فیلمهایی مثل بادیگارد است. در این فیلم نیروهای امنیتی بیشتر شبیه آژانس شیشهای شدهاند. مأمورینی که به هر قیمتی میخواهند امنیت نظام را حفظ کنند و هر اعتراضی را هر چند به حق باشد، تضعیف آبروی نظام میدانند. کارگردان سراغ یکی از اصلیترین مشکلات نظام رفته است. نوع برخورد و مواجهه با اعتراض مردم و چگونگی مدیریت یک اعتراض درست، پدیدهای است که اگر فکری به حال آن نشود، موجب انباشت نارضایتیها و فوران یک اغتشاش خواهد شد.
دوربین حاتمیکیا همیشه قابهای زیبا و بینقصی را نشان میدهد. این فیلم هم پر است از همین قابها. صحنههای نفسگیر و هیجانی هم کم ندارد. جالب اینکه از اجتماع پیرمردهای روستا، فضای لطیفه و خنده هم در این کار کم نیست که به نوبه خودش در کارهای حاتمیکیا تازگی دارد.
اگر نقش رسانهها و فضای مجازی را در داستان نادیده بگیریم، واقعیت پذیری آن محل اشکال است؛ یعنی مخاطب نمیتواند باور کند که حرکت اعتراضی چند پیرمرد روستایی تا نزدیک پایتخت کشور و به هدف دیدار با رئیسجمهور اینگونه ادامه پیدا کند؛ زیرا میتوان آنها را در مسیر راه به راحتی متوقف کرد؛ اما با وجود فشاری که رسانهها بر نیروهای امنیتی و دولت وارد میکنند، عدم امکان توقف حرکت تراکتورها در اتوبان و رسیدن به تهران توجیهپذیر میشود.
دوگانه پلیس خوب و پلیس بد، روندی است که حاتمیکیا برای کنترل اعتراض توسط دولت نشان میدهد؛ اما این دوگانه هم مانع ترس کشاورز روستایی نمیشود. کشاورزی که جوانی خود را صرف دفاع از میهنش کرده و جوان برومندش را هم به تازگی برای این مرز و خاک فدا کرده است. مرد کشاورز، یادگاری فرزند شهیدش را همراه خود دارد؛ این یادگاری پلاک نیست، یک اسباببازی است. تراکتور کوچکِ اسباببازی، در دست پیرمرد کشاورز، نماد استقامت و ادامه همان جهاد برای حفظ میهن است. پدری که برای مراسم هفتم شهادت پسرش هم صبر نمیکند و خروج خود را به سمت خیابان «پاستور» آغاز میکند. پدری که این «خروج» را ادامه مسیر فرزندش میداند. حرکت کشاورز هم تا آخر مسیر، نشان از استقامت او برای حفظ میهن دارد. جهادی که یک روز با اسلحه و در برابر دشمن خارجی بود و امروز هم با تراکتور و برای حفظ همین آب و خاک است.
مقالات مرتبط
هنر در شرایط جنگ نرم
جوکر؛ علیه سرمایهداری یا به نفع آن؟
زیر درخت گردو
از ریگی ادعایی تا ریگی واقعی!
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط
فیلمشناسی انقلاب اسلامی (1)
پنجشنبه، 3 بهمن 1387
فیلمنامه نویسی در بازی های رایانه ای
پنجشنبه، 3 بهمن 1387
چه کسی می خواهد به ندای یاری امام حسین (ع) پاسخ دهد؟
پنجشنبه، 3 بهمن 1387
هالیوود و امپریالیسم رسانهای غرب در سینما
چهارشنبه، 2 بهمن 1387
اقتباس، شيوه اى معمول براى نگارش فيلمنامه
دوشنبه، 23 دی 1387
ریخت شناسی تطبیقی سینمای دینی در شرق و غرب (2)
شنبه، 9 آذر 1387
ریخت شناسی تطبیقی سینمای دینی در شرق و غرب (1)
دوشنبه، 29 مهر 1387
فيلمسازي در حوزه سينماي ديني به ذوق و قريحه نياز دارد
يکشنبه، 28 مهر 1387
جامعه شناسی و فیلم(1)
دوشنبه، 16 ارديبهشت 1387
جامعه شناسی و فیلم(2)
دوشنبه، 16 ارديبهشت 1387
تازه های مقالات
سامریهای منافق در جامعه امروز
پیوند خوشنویسی در هنرهای مختلف
معرفی خوشنویسان معروف قرآن کریم
بررسی مرقع و قطاع در خوشنویسی
هنر و زیبایى از منظر دین در بیان آیت الله جوادى آملى
بررسی بحث حجاب در دانشگاه و عدم رعایت آن در جامعه دانشجویی
علت بی غیرتی برخی مردان و نحوه تعامل با چنین همسری
در اقدام به طلاق، اولویت با کدامیک: منافع والدین یا فرزندان؟!
چه چیزهایی موجب رضایتمندی در زندگی می شوند؟
حضرت زهرا (س) حلقه ارتباط و اتصال در عالم هستی
بیشترین بازدید هفته
دلنوشتههایی به مناسبت هفته بسیج
خلاصه ای از زندگی مولانا
داستان های کوتاه از پیامبر اکرم (ص)
اقدامات مهم و اورژانسی پس از چنگ زدن گربه
زنگ اشغال برای برخی تماس گیرندگان
نحوه خواندن نماز والدین
چگونه تعداد پروتونها، نوترونها و الکترونها را تشخیص دهیم؟
اهل سنت چگونه نماز می خوانند؟
لیست کاملی از خدایان و الهههای یونانی
نماز قضا را چگونه بخوانیم؟
موارد بیشتر برای شما
سامریهای منافق در جامعه امروز
قتلعام شیعیان مظلوم پاراچنار(۱۵+)
هدف قرار دادن تجمعات نیروهای دشمن در مرز لبنان
هدیه دستساز مادران سرزمین آفتاب به پزشکیان
آقای قاضی از نگاه مردم
رونمایی از موز ۶.۲ میلیون دلاری
روز جهانی کودک در غزه
روایت لاریجانی از واکنش سران سوریه و لبنان به پیام رهبر انقلاب
در جلسه ۲۳ دادگاه منافقین چه گذشت؟
ورود حامیان فلسطین به ساختمان سنای آمریکا
دوران سربازی رئیس جمهور
کتک زدن زنان در اروپا به جرم حمایت از غزه
قطعنامه بدون توجه به سفر گروسی تصویب شد
عصبانیت گاریدو در کنفرانس خبری
پزشکیان: شرم بر حقوق بشری که آمریکا و اروپا از آن دفاع میکنند