خس خس سینه نوزادان چیست؟

خس خس کردن سینه نوزاد یعنی شنیده شدن صدای سوت در هنگام نفس کشیدن او. این بیماری غالباً دارای صدای بلندی است که شبیه صدای وزش باد در داخل تونل یا صدای یک اسباب‌بازی می‌باشد.

خس خس کردن سینه کودک نشان‌دهنده باریک شدن راه‌های هوایی بدن او است که هوا را فشرده کرده؛ در نتیجه صدای خس خس را ایجاد می‌کند. در نهایت، لازم است بدانید که شدت خس خس سینه نوزادان و دفعات آن، با توجه به علل مختلف بروز این مشکل، متفاوت می‌باشد.1

انواع خس خس سینه نوزاد

خس خس سینه نوزاد هنگام نفس کشیدن لزوماً به معنای ابتلا به یک بیماری جدی نیست. خس خس سینه نوزادان به دو دسته اصلی زیر تقسیم‌بندی می‌شود:

خس خس موقتی

خس خس موقتی نتیجه وجود اختلالی التهابی است و پس از درمان بیماری و بهبود نوزاد قطع می‌شود.

خس خس دائمی

اگر کودک دچار آلرژی یا بیماری‌های با عامل ارثی باشد، مدتی طولانی صدای خس خس مداوم از سینه‌اش شنیده می‌شود.3

علل خس خس سینه نوزاد

آلرژی نوزاد

قرار گرفتن نوزاد در معرض عامل های حساسیت زا مانند گرد و غبار، شوره سر حیوانات، کپک و گرده گیاهان باعث متورم شدن مجراهای تنفسی نوزاد می شود و غالباً به دشواری های تنفسی می انجامد.

برونشیت

برونشیت نوعی عفونت قفسه سینه است که جریان اکسیژن را مسدود می کند و باعث خس خس سینه نوزاد می شود. برونشیت دارای دو نوع ویروسی و اوبلیترناس است که نوع ویروسی آن در میان نوزادان شیوع بالاتری دارد و علائمی شبیه آسم دارد.

برونشیت خفیف خود به خود برطرف می شود، حال آن که نوزاد مبتلا به برونشیت شدید باید در بیمارستان بستری شود. متورم شدن مجراهای عبور هوا باعث بروز مشکلات تنفسی می شود. تنفس سریع، سرفه و تب از دیگر علائم این نوع عفونت به شمار می آید.

عامل های کالبد شناختی

عامل های کالبدشناختی مرتبط با ریه و دیواره قفسه سینه، مانند ضعیف بودن غضروف نای یا حنجره، نوزاد را مستعد خس خس سینه می کند. عامل اصلی خس خس سینه پس از معاینه دقیق و انجام آزمایش های تشخیصی معین می شود و پزشک داروی مناسب را برای درمان خس خس سینه نوزاد تجویز می کند.

حساسیت غذایی

آلرژی غذایی در اکثر موارد منجر به خس خس سینه نوزاد می شود. آلرژی به شیر یکی از شایع ترین حساسیت های دوران نوزادی است.

ذات الریه (پنومونی)

تماس نوزاد با میکروارگانیسم های مختلف منجر به عفونت ریه می شود. تب، سرفه، تب و لرز، احتقان، مشکلات تنفسی،بی اشتهایی و درد از دیگر علائم سینه پهلو یا ذات الریه به شمار می رود.

کروپ (خروسک)

التهاب حنجره (تارهای صوتی) سرفه های شدید و مکرری را ایجاد می کند.2

علائم

• صدای خس خس سینه

• تنفس سریع

• سرفه

• تب بالای 38 درجه سانتیگراد

خس خس سینه علامت یک فوریت پزشکی

اگر خس خس سینه نوزاد همراه با فرورفتگی قفسه سینه، تب بالا، ورم کردن صورت، کهیر یا واکنش نشان ندادن نوزاد باشد، نوزاد باید در اولین فرصت به نزد متخصص اطفال یا بخش اورژانس برده شود. چون این علائم گاهی نشان دهنده عفونت شدید یا واکنش آلرژیک است که نیاز به مداخله درمانی فوری دارد.3

چگونه بفهمیم که کودک دچار خس خس کردن سینه شده است؟

علامت اصلی خس خس کردن سینه نوزادان، صدایی است که در هر بار نفس کودک شنیده می‌شود. با این حال، اگر این صدا در بدن فرزند شما به سختی قابل شنیدن است یا می‌خواهید مطمئن شوید که کودک شما دچار خس خس سینه شده است، به دنبال علائم خاصی در بدن او باشید که شایع‌ترین این موارد به شرح زیر می‌باشند:

شکم کودک سریع‌تر از حد طبیعی حرکت می‌کند. جالب است بدانید که در چنین شرایطی، شما می‌توانید انبساط و انقباض سریع قفسه سینه فرزند خود را مشاهده کنید.

سفت شدن عضلات گردن در هنگام تنفس نشانگر خس خس کردن سینه نوزادان است.

سوراخ بینی این نوزادان مرتباً باز و بسته می‌شود.

پوست بدن و صورت نوزاد بیمار قرمز یا آبی می‌شود؛ در نظر داشته باشید که این علامت می‌تواند ناشی از وجود اکسیژن ناکافی در خون فرزند شما باشد.1

درمان خس خس سینه نوزاد

اگر خس خس ناشی از برونشیت، آسم یا عامل های ژنتیکی باشد، باید به سرعت برای درمان آن اقدام شود. پزشک آنتی بیوتیک، داروهای ضدالتهاب و اسپری تنفسی بینی را برای آرام شدن سریع نوزاد تجویز می کند.

چنانچه خس خس سینه نوزاد بدون سابقه باشد، متخصص اطفال در ابتدا تلاش می کند تا علائم در خانه درمان شود. اگر درمان خانگی موثر نبود، دارو تجویز می شود.2

درمان های خانگی خس خس سینه نوزادان

استنشاق بخار

استنشاق بخار برای درمان خس خس سینه نوزاد معجزه می کند. فرزندتان را به حمام بخار ببرید یا با پر کردن وان یا لگن بزرگ از آب داغ و بستن در یا پنجره های حمام کاری کنید تا حمام پر از بخار شود.

نوزاد را چند دقیقه در حمام بخار نگه دارید. گرمای آب داغ خس خس سینه را کاهش می دهد و کودک پس از باز شدن مجراهای تنفسی راحت تر نفس می کشد.

دستگاه بخور

دستگاه بخور هوا را مرطوب می کند. مرطوب کردن هوا گرفتگی های عامل خس خس سینه را از بین می برد.

سرنگ حباب دار

اگر گرفتگی مجاری تنفسی برطرف نشد، می توانید مقداری از مخاط را با سرنگ حباب دار از مجاری تنفسی فوقانی خارج کنید. به خاطر داشته باشید که راه های عبور هوا و مجاری بینی نوزاد به ریه هنوز کاملاً شکل نگرفته است، بنابراین مراقب باشید. با احتیاط از سرنگ استفاده کنید و حتماً سرنگ را قبل از استفاده ضدعفونی کنید.

آب رسانی

مایعات آب مورد نیاز بدن نوزاد را تامین می کند و میکروب ها و عفونت عامل خس خس را از بین می برد. مایعاتی مانند آب، شیر گاو و شیر سینه مادر مخاط ترشح شده را رقیق می کند. به این ترتیب نوزاد بهتر می تواند نفس بکشد. بنابراین مایعات بیشتری چون آب گرم تصفیه شده به فرزندتان بدهید.

اسپری

اسپری تنفسی در صورت خس خس مداوم سینه نوزاد به کار برده می شود. اسپری عضله های اطراف مجاری تنفسی مسدود شده را شل می کند. این نوع تسکین دهنده ها به دلیل ایمنی بالا و به دنبال نداشتن عوارض جانبی بسیار بهتر از آنتی بیوتیک هستند. اسپری تسکین دهنده ی فوری نوزاد را به سرعت آرام می کند و کمک می کند تا راحت تر نفس بکشد.

دارو

داروهای سرماخوردگی یا سرفه زیادی وجود ندارند که مصرف آنها برای نوزادان ایمن و بدون خطر باشد. مصرف استامینوفن یا دیگر اقلام دارویی تب بر مخصوص نوزادان کمکی به رفع سرفه یا خس خس نمی کند.

سعی نکنید با عسل دادن به نوزاد زیر یک سال گلویش را نرم و صاف کنید تا خس خس برطرف شود. عسل دادن نه تنها مفید نیست، بلکه احتمال بروز بوتولیسم (بیماری فلج کننده نادر) را نیز به دنبال دارد. اگر فکر می کنید فرزندتان نیاز به درمان دارد، بهترین کار مراجعه به متخصص اطفال است.

بالا نگه داشتن سر نوزاد

صاف و ایستاده خواباندن نوزاد، گرفتگی را تا حد زیادی از بین می برد و در نتیجه خس خس کاهش می یابد. بالش بلندی را زیر تشک نوزاد بگذارید تا حین خوابیدن نیز سرش بالاتر از بقیه بدن قرار بگیرد.2

چگونه می‌توان از خس خس کردن سینه نوزادان جلوگیری کرد؟

در حالی که شما نمی‌توانید از بروز بیماری‌های ارثی – ژنتیکی در بدن فرزند خود جلوگیری کنید، اما می‌توانید خطر ابتلا به خس خس سینه را به حداقل برسانید. برخی از رایج‌ترین اقدامات جهت پیشگیری از خس خس کردن سینه نوزادان به شرح زیر می‌باشند:

کودک را از عوامل بیماری‌زا محافظت کنید

محیط اطراف کودک خود را تمیز نگه دارید. احتیاط را رعایت کنید و کودک را از افراد مبتلا به انواع عفونت‌ها دور نگه دارید. والدین مبتلا به عفونت نیز در هنگام بغل کردن فرزند خود باید ماسک داشته باشند.

داروهای فرزند خود را به موقع مصرف کنید

به نوزادان مبتلا به آسم باید به موقع دارو داده شود. برای جلوگیری از خس خس کردن سینه این نوزادان و بروز سایر عوارض، داروهای بیمار را همیشه به موقع استفاده کنید.

احتمال خطر خفگی را از بین ببرید

لازم است بدانید که نوزادان با برداشتن اشیا اطراف و گذاشتن آن‌ها در دهان خود، چیزهای اطراف را کشف می‌کنند. این امر، همواره آن‌ها را در معرض خطر خفگی بالقوه قرار می‌دهد.

برای جلوگیری از این امر، خانه خود را از وسایلی که می‌تواند خطر خفگی برای کودک ایجاد کند، تمیز نمایید. همچنین، انگور، کشمش، دانه‌های آجیل و سایر مواد غذایی را که می‌توانند به راحتی در گلوی نوزادان گیر کنند، از دسترس فرزند خود دور کنید.

نسبت به علائم اولیه خس خس کردن سینه فرزند خود حساس باشید

ممکن است کودک شما علائم اولیه خس خس کردن سینه مانند تنفس سریع را از خود نشان دهد؛ مراقب این علائم باشید! تشخیص سریع امکان درمان به موقع را فراهم می‌کند که از بروز عوارض بعدی در بدن نوزادان نیز جلوگیری خواهد کرد.

در نهایت، یادتان باشد که خس خس سینه نوزادان به دلیل سرماخوردگی و سایر عفونت‌های تنفسی که به مرور زمان بهبود می‌یابد، بسیار متداول است؛ اما اگر خس خس کردن سینه نوزادی غیر معمول و شدید باشد، شما باید در اسرع وقت با پزشک متخصص اطفال در مورد وضعیت بدن او مشورت کنید. در غیر این صورت، مراقبت در خانه و رعایت اقدامات مناسب می‌تواند خس خس کردن سینه فرزند شما را از بین ببرد.1

پینوشتها
1.www.mamanam.com
2.www.saednews.com
3.www.medicalonline.ir