پستانک چیست؟

پستانک، که بصورت عمومی پستونک نیر خوانده میشود یکی از لوازم جانبی کوچک برای آرام کردن نوزادان بوده و دارای نوک برجسته‌ای است که در دهان کودک قرار می‌گیرد. همه نوزادان از مشکل رفلاکس اسید معده رنج می‌برند، ولی با مکیدن پستانک این مشکل به طور طبیعی از بین می‌رود، پس می‌توانند مادران از این وسیله به عنوان کمک‌کننده طبیعی استفاده کنند.

از آنجایی که پستانک شبیه نوک سینه مادر است، کودک می‌تواند با مکیدن آن احساس امنیت کرده و آرام شود. به همین دلیل، اکثر نوزادان خیلی زود به پستانک عادت کرده و با مکیدن آن، سریع به خواب می‌روند. امروزه، پستانک در طرح‌های متعدد در دسترس همگان قرار دارد.

اما، آکادمی اطفال آمریکا (AAP) فقط مصرف نوعی از آن را توصیه می‌کند که دارای نوکی مانند نوک پستان مادر و دستگیره‌ای از جنس پلاستیک باشد. پس، فراموش نکنید که آرام کردن کودک، تنها کاری نیست که پستانک برای شما انجام می‌دهد.1

مزایای استفاده از پستانک

برای بعضی کودکان استفاده از پستانک، روشی رضایت بخش در فاصله بین شیردهی می باشد. مزایایی که برای این کار در نظر گرفته شده عبارتند از:

1- پستانک ، کودکان بی قرار را آرام می کند. بعضی از نوزادان با مکیدن چیزی آرام می شوند.

2- پستانک روشی برای ایجاد حواس پرتی موقت است. زمانی که کودک گرسنه است تا آماده شدن برای شیر دادن و یا درست کردن شیشه شیر برای او می توان پستانک را واسطه قرار داد. همچنین در هنگام تزریق واکسن و ... می تواند کودک را تا حدودی آرام کند.

3- پستانک به خوابیدن کودک کمک می کند.

4- پستانک خطر بروز سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را کاهش می دهد. مطالعات ثابت کرده است که استفاده از پستانک در هنگام خواب باعث کاهش بروز این سندروم می شود.

5- پستانک دور انداختنی است. اگر زمانی رسیده که کودک باید این عادت را ترک کند ، شما می توانید به راحتی پستانک را دور بیاندازید، ولی اگر کودک عادت به مکیدن انگشتان داشته باشد ترک آن بسیار مشکل تر است.2

معایب استفاده از پستانک

1- تداخل استفاده از پستانک با روند تغذیه نوزاد با شیر مادر

معرفی پستانک به نوزادان در ماه اول زندگی می‌تواند منجر به سردرگمی آن‌ها در شناسایی نوک پستان مادر شود، زیرا در برخی موارد نوزاد نوک سینه مادر را با پستانک اشتباه می‌گیرد.

بنابراین، اگر مادری به نوزاد خود به طور مداوم پستانک بدهد، او نوک سینه را درست نخواهد گرفت. مطالعات انجام‌شده در این رابطه نشان می‌دهد نوزادانی که زودتر از موعد از پستانک استفاده می‌کنند، شیر مادر خود را کمتر از حد طبیعی می‌خورند که باعث کاهش میزان رشد آن‌ها می‌شود.

جالب است بدانید که این نوع تداخل در نوزادان کامل نسبت به نوزادان نارس بیشتر مشاهده می‌شود!

2- تأثیر استفاده از پستانک بر سلامت دندان‌ها و دهان کودکان

استفاده از پستانک در درازمدت می‌تواند سلامت دهان و دندان کودک را تحت تاثیر قرار دهد. به همین دلیل، کودکانی که بیش از چهار سال از پستانک استفاده می‌کنند، در بزرگسالی با اثرات نامطلوبی مانند ناهماهنگی دندان‌های دائمی روبرو می‌شوند.

البته برخی از والدین در هنگام استفاده از پستانک برای نوزاد خود از روش غلطی نیز بهره می‌برند: این وسیله را به مواد شیرین یا پودرهای حاوی شکر آغشته نموده و در دهان فرزند خود قرار می‌دهند. این روش استفاده، نوزادان را در معرض خطر پوسیدگی دندان و عفونت‌های دهانی قرار خواهد داد.

3- خطر عفونت گوش نوزادانی که پستانک استفاده می‌کنند

پستانک بر اثر مالیده شدن به اطراف یا وسایل آلوده محیط زندگی می‌تواند باکتری‌ها را به دهان نوزاد انتقال داده و از آنجا به گوش میانی او منتقل کند. به همین دلیل بیماری گوش که مهم‌ترین آنها عفونت می‌باشد، در این نوزاد بیشتر مشاهده می‌شود.1

نکاتی برای مدیریت استفاده از پستانک

اگر با تمام موارد گفته‌شده باز هم تصمیم به خرید و تهیهٔ پستانک و دادن آن به نوزاد خود دارید، می‌توانید این کار را با رعایت و توجه به نکاتی انجام دهید. برخی از این نکات شامل موارد زیر است:

احترام به خواست کودک

اگر نوزادتان پستانک را دوست ندارد یا زیاد تمایلی ندارد، هرگز او را وادار به گرفتن آن نکنید و هر بار خیلی زود بعد از شروع گریه‌اش، او را با دادن پستانک آرام نکنید.

در نظر گرفتن زمان تثبیت تولید شیر

به یاد داشته باشید که اگر به نوزاد شیر خودتان را می‌دهید، بهتر است برای دادن پستانک به او تا زمانی که روال تغذیه با شیر مادر به خوبی تثبیت شده است، یعنی حداقل یک ماه پس از تولدش صبر کنید و خود و کودک را از مزایای شیردهی محروم نکنید.

توجه به سیر بودن کودک

پستانک را بین وعده‌های شیردهی به او بدهید، یعنی زمانی که می‌دانید سیر است و اصلاً گرسنه نیست تا باعث گرسنه ماندن او نشود. همچنین می‌توانید پستانک را بعد از وعده‌های تغذیه به کودک شیرخوارتان بدهید تا مطمئن شوید که همۀ شیر مورد نیاز خود را خورده است.

پرهیز از تأخیر در تغذیه یا توجه به کودک

از دادن پستانک برای به تأخیر انداختن شیردهی یا به عنوان جایگزینی برای کمبود توجه به کودکان به شکل جدی خودداری کنید.

زمان خواب نوزاد

پستانک را می‌توانید در زمان چرت زدن و خواب به نوزاد بدهید، اما اگر وقتی خوابش برد و پستانک از دهانش افتاد، آن را دوباره در دهانش نگذارید. همچنین وقتی کودک بهانه‌گیر است و گریه می‌کند، ابتدا سعی کنید با راه‌های دیگری مثل در آغوش گرفتن، آهسته تکان دادن یا لالایی خواندن آرامش کنید و پستانک اولین انتخاب شما نباشد.

پرهیز از آویزان کردن پستانک

پستانک را دور گردن نوزاد یا از گهواره آویزان نکنید. کودک ممکن است با بند یا روبان پستانک خفه شود. خیلی بهتر است اگر از وصل کردن پستانک به لباس‌های کودک با هر گیره‌ای، سنجاق یا هر چیز تیز دیگری خودداری شود.

رعایت بهداشت و نظافت پستانک

هرچند ممکن است پستانک هرگز به طور کامل تمیز نشود، اما لازم است پستانکی انتخاب کنید که استاندارد و مناسب نوزاد شماست و آن را با شست‌وشو با آب گرم تمیز نگه دارید. وقتی هم ترک‌های کوچک یا سایر نشانه‌های فرسودگی را در پستانک دیدید، فوراً آن را تعویض کنید و به زمان فرسودگی پستانک اهمیت بدهید.

پرهیز از بردن پستانک به دهان خود

پستانک را با قرار دادن در دهان خودتان تمیز نکنید. کارشناسان می‌گویند بزاق بزرگسالان حاوی باکتری‌هایی است که می‌تواند به محض جوانه زدن دندان‌های کودک، آنها را دچار پوسیدگی کند.

خودداری از فرو بردن پستانک در مواد غذایی

فرو بردن پستانک در مواد غذایی، به ویژه آب‌میوه، آب‌ قند، عسل یا شیرینی‌ها بسیار نادرست است، زیرا می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان کودک شود. همچنین عسل برای کودکان زیر یک سال خطر بوتولیسم دارد که یک بیماری بالقوه کشنده است.3

زمان نادرست دادن پستانک به نوزاد

هرچند که دادن پستانک به نوزاد منع می‌شود اما اگر تصمیم گرفتید به نوزاد پستانک بدهید، به یاد داشته باشید که این زمان‌ها، بدترین زمان برای دادن پستانک است:

• اگر کودک شما عفونت گوش دارد یا قبلاً چند مورد عفونت گوش داشته، لازم است پستانک را فراموش کنید.

• به نوزادی که در افزایش وزن یا وزن‌گیری مناسب مشکل دارد پستانک ندهید.

• اگر نوزاد هنوز سینه‌گیری را درست یاد نگرفته است.

• اگر نوزاد شما هر مشکلی در شیر خوردن از سینۀ مادر دارد.

• اگر سطح تولید شیر شما کافی نیست نیز هرگز به نوزادتان پستانک ندهید.4

چگونه می‌توان یک کودک نوپا را از پستانک جدا کرد؟

1- شروع زمان کاهش دادن میزان مصرف پستانک در کودکان

در صورتی که کودک شما با شدت بالا پستانک می‌خورد، باید یک زمان مشخص در روز را برای استفاده از این وسیله انتخاب کرده و میزان مصرف او راکاهش دهید. ولی اگر با مقاومت فرزندتان مواجه شدید، ابتدا فکر کودک را منحرف کرده و او را درگیر انجام یک فعالیت خوشایند نمایید. سپس، به تدریج زمان استفاده از پستانک را کاهش دهید. به زودی متوجه خواهید شد که نوزاد کمترین وابستگی به این وسیله ندارد.

2- روش‌های دیگری برای قطع استفاده از پستانک در نوزادان

اگر کودک شما عادت دارد که از پستانک استفاده کرده و به خواب برود، می‌توانید در زمان جداسازی او از پستانک، راه های دیگری را به کار برده و نوزاد خود را آرام کنید.

در چنین مواردی، سعی کند قبل از خواباندن فرزندتان، روش‌هایی مختلف مانند خوردن ساندویچ و حمام گرم با ماساژ ملایم بدن را امتحان کنید تا بتوانید او را آرام کرده و بدون پستانک بخوابانید.

شناسایی زمان دقیق استفاده از پستانک در نوزادان باعث می‌شود زمانی که کودک تمایل به استفاده از پستانک دارد، جایگزین دیگری برای او انتخاب شود.

3- از طعم ‌های ناراحت ‌کننده بر روی پستانک نوزاد خود استفاده کنید

به دلیل این که کودک می‌تواند بعد از 24 ماهگی زندگی، تمام سبزیجات را بخورد، سعی کنید نوک پستانک او را با بعضی از آبمیوه‌های تلخ یا پوره گیاهان و سبزیجات تلخ که طعم ناراحت‌کننده‌ای برای نوزاد دارند، آغشته کنید. این ایده روند مصرف پستانک را کم‌رنگ کرده و از مقاومت نوزاد در برابر این کار می‌کاهد.

4- پستانک را پنهان کنید و برای فرزندتان داستان تعریف کنید

به دلیل این که نوزادان بعد از از 24 ماهگی دوست دارند به داستان‌های مختلف گوش دهند، مادران می‌توانند با گفتن قصه‌های مختلف در مورد دندان یا پستانک، فرزند خود از این وسیله دور کنند. البته اگر همه اعضای خانواده در این عمل دخیل شوند، با اطمینان می‌توان گفت کودک به زودی استفاده از پستانک را از یاد خواهد برد.1

پینوشتها
1.www.mamanam.com
2.www.tebyan.net
3.www.madarsho.com
4.www.beytoote.com