هنگامی‌که قسمتی از پلاک‌های تشکیل شده در عروق می‌شکند و از دیواره رگ‌ها جدا میشود، در اطراف آن، لخته خون تشکیل میشود. این لخته خونی نیز می‌تواند موجب مسدود شدن رگ‌ها شود. هنگامی‌که ماهیچه‌های قلب، به علت عدم خونرسانی کافی، دچار کمبود شدید اکسیژن و مواد لازم شده اند، به این حالت ایسکمی‌یا کمبود خون موضعی گفته میشود. وقتی بر اثر ایسکمی‌قلبی، قسمتی از ماهیچه‌های قلب آسیب ببیند یا از کار بیافتد، به این حالت حمله قلبی یا سکته قلبی گفته میشود.1
عوامل خطر حمله قلبی
سیگارفشار خون بالا
چربی زیاد رژیم غذایی
کنترل نامناسب کلسترول خون ،بویژه LDL (“کلسترول بد”) بالا و HDL (“کلسترول خوب”)پایین
بیماری قند خون
جنس مذکر
سن
وراثت
بسیاری فاکتورهای خطر نامبرده به اضافه وزن مربوط است.2
علائم حمله قلبی
طبق تحقیقات انجام شده نشانه‌های حمله قلبی در خانم‌ها و آقایان تفاوت‌هایی با یکدیگر دارد.
علائم هشدار دهنده حمله قلبی در زنان
احساس درد در ناحیه فک، گردن، پشت و بازو
درد ناگهانی یا تدریجی در ناحیه فک، گردن، پشت و بازو در زنان می‌تواند یکی از مهم‌ترین علائم این عارضه باشد. درد می‌تواند بین این نواحی یا بخش‌های دیگر بدن باشد و درد شدید هنگام خواب بروز کند.
عرق سرد
عرق سرد معمولا دلیلی بر شروع آنفلوآنزا یا گرمای بیش از حد بدن قلمداد میشود؛ ولی می‌تواند از علائم اولیه حمله قلبی باشد.
تنگی نفس، احساس سبکی سر و حالت تهوع
این حالت بیشتر در افرادی دیده میشود که همراه با تنگی نفس، در قفسه سینه احساس درد ندارند. بر اساس مطالعات منتشر شده در انجمن قلب آمریکا، حدود ۴۲ درصد زنانی که دچار حمله قلبی می‌شوند، از یک ماه قبل علائمی مانند تنگی نفس دارند. این اختلال ناگهانی و بدون هر گونه فعالیت بدنی رخ می‌دهد.
احساس فشار و ناراحتی در قفسه سینه
این درد بسیار شدید است و می‌تواند در زنان و مردان دیده شود. درد در قفسه سینه ناشی از حمله قلبی در زنان در هر بخشی از قفسه سینه و نه فقط در قسمت چپ دیده میشود. این درد معمولا چند دقیقه طول می‌کشد و مجدد عود می‌کند.
معده درد
این درد شبیه به سوزش معده و بعضا بسیار ناراحت‌کننده است.
خستگی
خستگی بیش‌از اندازه یکی از مهم‌ترین علائم این عارضه در زنان از یک ماه قبل از حمله است، اختلال خواب نیز در این بیماران دیده میشود.3
علائم هشداردهنده حمله قلبی در مردان
مشکلات گوارشی
تهوع، استفراغ و سایر مشکلات معده می‌تواند نشانه‌های هشدار دهنده حمله قلبی در مردان باشد. درد شکم یا سوزش معده نیز می‌تواند نشانه‌ای از حمله قلبی خاموش باشد. گفته میشود که سالانه ۲۰۰ هزار مرد آمریکایی، دچار حمله قلبی خاموش می‌شوند.
خر و پف
خر و پف مداوم علامت ابتلا به آپنه خواب است. آپنه خواب وضعیتی جدی است که باعث قطع تنفس در هنگام خواب عمیق میشود. آپنه خواب علت اصلی ابتلا به فشار خون بالا و حمله قلبی در مردان است. فشار خون بالا خود عامل ضربان قلب نامنظم است و خطر ابتلا به حمله قلبی را افزایش می‌دهد.
فشار قفسه سینه
اگر احساس سنگینی روی قفسه سینه می‌کنید، این علامتی هشدار دهنده برای ابتلا به حمله قلبی است. این ناراحتی معمولا در قسمت چپ قفسه سینه و یا وسط آن اتفاق می افتد. شروع ناگهانی درد در قفسه سینه نیز نشانه‌ای از ابتلا به حمله قلبی است که به آن «حمله قلبی هالیوودی» نیز گفته می شود؛ درست همانطور که در فیلم‌ها این تصویر را بارها دیده اید. چنین دردی یک مورد اورژانس پزشکی است و باید سریعا تحت درمان قرار گیرد.
تنفس سنگین
کم آوردن نفس و تنفس سنگین مثل زمان حمل بار، آن هم وقتی که دراز کشیده‌اید، ممکن است نشانه حمله یا مشکل قلبی باشد. همچنین ممکن است نشانه آریتمی قلب (غیرطبیعی بودن ریتم قلب) باشد. در صورت داشتن چنین نشانه‌ای حتما فرد باید مورد آزمایش قرار بگیرد. به خصوص اگر تازه در بدنتان چنین اتفاقی را مشاهده می‌کنید.
درد در نقاط دیگر بدن
حمله قلبی فقط به معنای احساس درد در قفسه سینه نیست؛ بلکه نقاط دیگر بدن مانند معده، شانه‌ها، یک یا هر دو دست، کمر، گردن، فک و حتی دندان‌ها نیز دچار درد می‌شوند. اگر شما در وضعیت استرس‌زا نیستید، اما علائم اضطراب قوی مانند تنگی نفس یا سنگینی قفسه سینه را دارید، ممکن است در آستانه حمله قلبی قرار گرفته باشید.4
چگونه می‌توان از حمله قلبی پیشگیری کرد؟
با کاهش عوامل موثر بر ابتلا به بیمار عروق کرونری قلب، می‌توان احتمال بروز حمله قلبی را نیز کاهش داد. حتی در صورتی که به بیماری عروق کرونری قلب مبتلا هستید، می‌توانید برای پیشگیری از حمله قلبی، اقدامانی انجام دهید؛ این اقدامات شامل داشتن سبک زندگی سالم و تحت نظر پزشک بودن به طور منظم و مداوم است.سبک زندگی سالم: داشتن سبک زندگی سالم برای سالم نگه داشتن قلب، شامل تغذیه سالم، فعایت بدنی داشتن، ترک سیگار، کنترل استرس و کنترل وزن می‌باشد.
مراقبت‌های منظم پزشکی: مراقبت‌های منظم پزشکی برای پیشگیری از حمله قلبی، شامل درمان و کنترل بیماری‌های موثر بر قلب میشود. این بیماری‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
دیابت (قند خون)
بالا بودن کلسترول خون
بالا بودن فشار خون1
اقدامات ضروری در بروز حمله قلبی یا سکته قلبی
با اورژانس تماس بگیرید.حتی الامکان بیمار را بی حرکت در حالت درازکش به پشت بخوابانید و از حرکات اضافی پرهیز نمایید ( مالیدن پشت بیمار و راه رفتن هیچ کمکی به بیمار نمی کند ).
در صورت وجود اکسیژن در محل ماسک اکسیژن بگذارید و از ازدحام اطراف بیمار خودداری کنید.
سعی در آرامش بیمار داشته باشند از هرگونه اضطرابی پرهیز نمایید.
چنانچه فشارسنج در دسترس دارید بعد از گرفتن فشارخون بیمار قرص زیر زبانی یا اسپری زیر زبانی نیتروگلیسیرین به بیمار بدهید.
در صورتی که بیمار سابقه خونریزی گوارشی و مغزی اخیر نداشته باشند قرص آسپرین جویدنی ۳۰۰ گرم (۳ قرص ) به بیمار بدهید تا آرام بجود.
در صورت عدم بهبود درد تا ۵ دقیقه می توان مجددا در صورت نرمال بودن فشار خون دومین قرص زیر زبانی را استفاده نمود.
بهترین جا برای ادامه درمان نزدیکترین بیمارستان یا کلینیک می باشد.2
پی نوشت:
1.www.drgalb.ir
2.www.drhsnajafi.com
3.www.irna.ir
4.www.isna.ir
