قشقرق در کودکان به چه مفهومی است ؟
قشقرق طبق تعریف عبارت است از رفتار غیر قابل کنترل مثل جیغ کشیدن/پا کوبیدن به زمین/مشت و لگد زدن/کوبیدن سر/به زمین افتادن/و سایر نمایش های خشونت بار سرخوردگی.در شکل بسیار شدید قشقرق می تواند به صورت حبس کردن نفس/استفراغ/خونریزی های ملتحمه و پرخاشگری شدید نظیر گاز گرفتن تظاهر کند.
چنین رفتار هایی اکثرا هنگامی دیده می شوند که کودک خردسال دچار احساس ناکامی/خشم/یا صرفا ناتوانی در کنار آمدن با یک وضعیت می شود.
قشقرق را در کودکان ۱ تا ۳ ساله می توان رفتاری طبیعی تلقی کرد در صورتیکه دوره قشقرق مدت کوتاهی داشته باشند.1
قشقرق کودکان بیشتر در چه سنی دیده می شود؟
این رفتار در کودکان ۱۸ ماهه تا ۴ ساله شایع است. به نظر می رسد که این رفتار در اواخر سومین سال زندگی به اوج خود می رسد.تقریبا ۲۰ درصد از کودکان ۴ ساله هنوز قشقرق های منظم دارند.و خشم انفجاری تقریبا در ۵ درصد از کودکان سن مدرسه رخ می دهد.در دوران قبل از مدرسه قشقرق در پسر ها و دختر ها بطور مساوی رخ می دهد.قشقرق شایعترین مشکل رفتاری گزارش شده در کودکان ۲ و ۳ ساله است.دفعات معمول قشقرق تقریبا یکبار در هفته است که البته تغییرات زیادی در آن مشاهده می شود.مدت هر قشقرق ۲ تا ۵ دقیقه است و این مدت با افزایش سن بیشتر می شود.1
علل بداخلاقی و قشقرق در کودکان
اغلب کودکانی که دچار قشقرق میشوند اصلاً مشکل طبی زمینه ای ندارند ولی در یک سری از موارد دلایل زیر مطرح است:- هنگامی که کودک خواب معمولش را از دست میدهد یا دچار گرسنگی یا خستگی میشود.
- آسیبهای حین زایمانی و تولد نارس در بچه وجود داشته باشد.
- کودک مبتلا به اختلال ژنتیکی مانند سندرم پرادر ویلی،، تشنج، آسیب و یا اختلال مغزی، کاهش شنوایی، تأخیر در تکلم و اتیسم باشد.
- استرس خانوادگی یا خشونت در منزل وجود داشته باشد.
- آنمی فقر آهن و تماس با سرب
- پرکاری مادرزادی غده فوق
- بلوغ زودرس.2
زمانی که اوقات تلخی شکل می‌گیرد، حالا که به اندازه کافی بد قلقی کرده چه باید بکنیم؟
دو نوع طرز تفکر و نگاه برای کنترل کردن این قشقرق و کج خلقی وجود دارد و این که شما چه کار را باید انجام دهید بستگی به موقعیتی دارد که در آن قرار دارید.نادیده بگیرید
اگر می‌توانید به راه خود ادامه دهید و در عین حال اطمینان داشته باشید که فرزندتان در امان است. با مقداری فاصله پیش او بایستید اما طوری رفتار کنید که گویی کارهای او کمترین تاثیری روی شما ندارد.هیچ تماس چشمی با او برقرار نکنید و به حرف‌هایش هم گوش ندهید. وقتی کودک شما واکنشی از سوی شما نبیند، احتمالا از کج خلقی و هیاهو به پا کردن دست می‌کشد.
- موضوع را عوض کنید
اما اگر تحمل ندارید که بدون هیچ واکنشی بمانید، راههای دیگری است که می‌توانید به آنها عمل کنید. پشت فرزندتان را بمالید و به آرامی ( با صدای پایین) با او صحبت کنید و از او دلجویی کنید. برخی والدین در اینگونه موارد از جملاتی مانند خوبی عزیزم یا بهتر شدی یا نظایر آن استفاده می‌کنند یا برای آنها لالایی می‌خوانند که مثمر ثمر است. شما هم می‌توانید نظایر این کارها را شاید حتی با کمی شوخی و شکلک درآوردن هم امتحان کنید.2آنچه که هرگز نباید انجام دهید
سر فرزند خود فریاد نکشید یا برایش دلیل و نظیر نیاورید. وقتی فرزند شما در کوران طغیان احساسات است. هیچ راهی برای نفوذ منطقی در وی ندارید. فقط باید صبر کنید تا کودک کمی آرام شود.اگر کودک در یک مکان عمومی قشقرق به پا کرد ، او را به یک مکان خصوصی تر مثل اتومبیل خودتان یا لااقل دستشویی ببریدو اگر باز هم کنترل وی غیرممکن بود او را به خانه ببرید.
متاسفانه مواردی هم وجود دارد که شما نمی‌توانید محل را ترک کنید، مثل هواپیما، قطار. پس بهترین کار این است که لبخند بزنید و تحمل کنید که البته ممکن باعث رنجش دیگران بشود اما شما باید نگران فرزند خود باشید نه کس دیگر.
اگر فرزند شما شروع کرد به گاز گرفتن، لگد زدن، کتک کاری یا هر رفتار نامناسب دیگر، آن موقع باید فورا او را تا زمانی که آرام شود از موقعیتی که در آن است دور کنید.
زمانی که کج خلقی کودک پایان یافت ، در مورد آنچه اتفاق افتاد با عصبانیت یا آشفته حالی صحبت نکنید زیرا مرور دوباره و دوباره اتفاقات می‌تواند کودک را برآشفته کند و باعث شروع مجدد یک بداخلاقی بشود.
او را در آغوش بگیرید و ببوسید و به آرامی تکان دهید. و اگر فکر می‌کنید نیاز است که راجع به آن حرف بزنید بگذارید چند ساعتی بگذرد و وقتی هر دوی شما آرامش خود را بازیافتید راجع به آن با هم حرف بزنید.3
آیا والدین میتوانند باعث تقویت قشقرق در کودک شوند؟
در بعضی از موارد والدین با اجابت کردن توقعات کودک ناخواسته رفتار قشقرق او را تقویت می کنند.کودک ۲ ساله ای که یاد گرفته است وقتی جیغ می کشد مادرش نوشابه اش را به او می دهد ممکن است این رفتار را تکرار کند تا آنچه را می خواهد بدست آورد.این رفتار کودک را می توان فریبکاری تلقی کرد ولی ممکن است رفتار آموخته شده ای باشد که از یک تجربه ی موفق قبلی حاصل شده است.دودلی والدین درباره ی رفتار مقبول کودک نوپا نیز می تواند منجر به عدم هماهنگی توقعات و محدودیتها شود.کمک کردن به والدین برای روشن شدن آنچه که کودکشان اجازه انجام آن را می یابد و اینکه چه رفتاری خارج از محدوده او است می تواند وسوسه تسلیم شدن در برابر کودک وقتی او با صدای بلند یا در حضور دیگران جیغ می کشد را از بین ببرد.1
چگونه میتوان از قشقرق قریب الوقوع کودک پیشگیری نمود؟
پرت کردن حواس از موضوع یا رویداد مسبب ناکامی یک روش موثر برای میانبر زدن قشقرق قریب الوقوع است.خارج کردن فیزیکی کودک از محیطی که با مشکل کودک ارتباط دارد گاهی مفید است.کودکانی که با محیط هایر سر و صدا یا دارای تحریکات بصری مشکل دارند را می توان از این نوع تحریک مفرط بر حذر داشت تا زمانی که بالغتر شوند.محیط را می توان به گونه ای سازمان داد که احساس ناکامی کودک نوپا کاهش پیدا کند و خواسته های نامتناسب با سن کودک محدود شود.وقتی این رویداد اجتناپ ناپذیر رخ می دهد والدین می توانند یک لحظه با اشراف به قضیه نگاه کنند و از خود بپرسند چه می توان کرد تا کودک به سرعت به شرایط کنترل شده بازگردد بدون اینکه توقع نامعقول کودک ۲ ساله تقویت شود.
مرور کارهای روزمره ی کودک برای فهمیدن این مسئله که آیا رفتار کودک بیانگر یک نیاز اساسی برآورد نشده است اهمیت دارد.کودکانی که در طول روز در مهد کودک رفتار خوبی دارند و شب ها در خانه قشقرق به راه می اندازند شاید پیام می دهند که در آن زمان به توجه والدین نیاز دارند.
ممکن است کودک به دلیل فعالیت های روزانه خسته شده باشد و صرفا نیاز داشته باشد که زودتر به رختخواب برود.
شناسایی استرس زمینه ای اساس درمان است چون بسیاری از عوامل مولد استرس را می توان از بین برد.اگر قبل از خوراکی دادن به کودک از او خواسته می شود که اسباب بازی هایش را کنار بگذارد و کودک همیشه قشقرق به راه می اندازد والدین می توانند ترتیب این فعالیت ها را تغییر دهند.
ممکن است کودک در آن لحظه گرسنه باشد و نتواند تاخیر در تغذیه را تحمل کند.
والدین می توانند تغییراتی در محیط خانه ایجاد کنند تا مجبور نباشند مرتب به کودک ((نه)) بگویند.کودکی که دوست دارد با دستگاه پخش والدین بازی کند ممکن است اگر این دستگاه خارج از دید و در یک کمد قفل شده قرار داده شود کمتر قشقرق به راه بیاندازد.
برنامه ریزی منظم برای خوابیدن/خوردن/فعالیت فیزیکی و تغییر شرایط خانه(یا مهد کودک)برای محافظت از کودک و پیاده کردن این برنامه توسط والدین(یا مراقبین)که به خوبی استراحت کرده و از سلامت روانی برخوردار باشند معمولا به پشت سر گذاشتن سریع این مرحله دشوار منجر می شود.1
پینوشتها
1.www.mehrbrainclinic.com
2.www.beytoote.com
3.www.hamshahrionline.ir
