چرا مراقبت از دندان ها از زمان نوزادی مهم است
دندان های نوزادی نقش یک راهنما را برای دندان های دائمی بزرگسالی ایفا می کنند. اگر آنها زودتر از موعد مقرر در اثر پوسیدگی بیافتند دندان های بزرگسالی ممکن است فضای کافی برای رشد بهتر را نداشته باشند. مراقبت های ضعیف از دندان های نوزادی همچنین ممکن است باعث بروز مشکلاتی چون عفونت- درد و مشکلات گفتاری نیز شودبیشتر پزشکان به والدین توصیه می کنند تا نوزادان خود را در اولین سال از تولد نوزاد یا زودتر چنانچه دندان های او قبل از یک سالگی سر بزند نزد دندان پزشک برده و معاینه کنند.
توصیه مهم این است به محض مشاهده سر زدن دندان یا دندان های نوزاد آنها را هر روز با استفاده از یک مسواک سر کوچک و نرم (مسواک مخصوص نوزادان) و آب دو بار در روز ترجیحا بعد از صبحانه و قبل از خواب تمیز کرده و خورده های غذا و باکتریها را از دندانها خارج کنید. به خاطر داشته باشید در این زمان نباید از خمیر دندان استفاده کنید
هنگامیکه کودک به سن ۲ یا ۳ سالگی می رسد زمان آن فرا رسیده است تا نحوه مسواک زدن به کودک و مراقبت از دندانها را به او بیاموزید. هرچند آموزش های اولیه تکنیکهای بهداشت دهان و عادت های آن در دوران نوپایی آغاز می شود اما آموزشهای مسواک زدن و مراحل آن تاثیر بسیار خوبی در دوران نوجوانی و جوانی کودک دارد.
حتی قبل از اینکه دندان های اولیه کودک سر بزند والدین باید عادات خوب بهداشت دهان و دندان را در منزل تمرین کنند. قبل از آنکه دندان های اولیه و موقت نوزاد سر بزند تمیز کردن لثه ها و مراقبت از آنها بسیار مهم است. بهتر است لثه نوزاد را با یک دستمال نرم یا گاز استریل و آب پس از هر بار شیر خوردن پاک کنید.
مزیت دیگر این کار در این است که ممکن است در اثر فشار و مالش ملایمی که به لثه های او وارد می شود تا اندازه ای درد هنگام سر زدن دندان ها کاهش پیدا کند.
آموزش مسواک زدن دندان کودک نوپا ممکن است چند سالی را به خود اختصاص دهد بنابراین باید اینکار را تا زمانیکه او ۶ یا ۷ ساله می شود با جدیت ادامه داده و حتی در این زمان مسواک زدن و عادات او را حتی زمانیکه خودش مسواک را به دست می گیرد تا قبل از ۶ یا ۷ سالگی تحت نظر قرار دهید.1
مراقبت از دندان های شیرخواران
در واقع میتوان مراقبت از دهان و دندان را به این چند دوره ها تقسیم کرد:اول: قبل از شش ماهگی
باید توجه داشت که پلاک های چسبنده قادرند سلامت لثه را در این سن به مخاطره بیندازند، در این مرحله می توان از پارچه ای تمیز برای پاک کردن لثه های نوزاد استفاده نمود.دوم: پس از شش ماهگی و قبل از دو سالگی
عموماً اولین جوانه های دندان در کودکان از شش ماهگی ظاهر می شوند، در این مرحله باید از مسواک های انگشتی مخصوص اطفال برای پاک کردن دندان استفاده کرد.در این سن استفاده از خمیر دندان برای کودک به هیچ عنوان توصیه نمی شود. خمیر دندان به علت دارا بودن فلوراید، سولفات لوریل سدیم، مواد نگه دارنده و احتمال زیاد بلعیده شدن آن توسط کودک در هنگام مسواک زدن مشکلاتی از قبیل مسمومیت و علایم حاد گوارشی را می تواند ایجاد کند.2
مراقبت های دندان در کودکان بالای دو سال
قبل از سه سالگی
می توان از مسواک مخصوص اطفال برای کودک استفاده کرد.این نوع مسواک ها دارای دسته های نسبتاً بزرگ و سر برس کوچک می باشد همچنین موهای برس از جنس بسیار نرم می باشند که به لثه های کودک آسیب نمی رساند.
خمیر دندانی که استفاده می شود نیز باید مخصوص کودکان باشد. این نوع از خمیر دندان ها عاری از فلوراید اند و مشکلی را برای کودک دلبندتان ایجاد نمی کنند.
گرچه باید در هرحال به کودک آموزش دهید که به هیچ عنوان خمیر دندان و کف خاصل از مسواک زدن را فرو ندهد و دهان را پس از مسواک زدن و بیرون ریختن کف خمیر دندان، چندین بار آبکشی کند.
به این نکته نیز باید توجه داشت که مسواک هر شش ماه باید تعویض شود تا موهای تغییر شکل داده شده مسواک مانع عملکرد صحیحشان نشود.
قبل از هفت سالگی
تا قبل از هفت سالگی باید روی مسواک زدن کودک نظارت داشت. همچنین استفاده از دهان شویه و نخ دندان خیال شما را تا حدود زیادی از پوسیدگی دندان های کودکتان راحت می کند. البته مراجعه منظم به دندانپزشک را نباید فراموش کرد.به کودک یاد بدهید که چگونه با حرکات مناسب پرزهای مسواک را به جلو، پشت و کناره های دندان ها برساند و با حوصله و دقت این کار را تا پاک شدن کامل دندان ها انجام دهد.2
آموزش مسواک زدن به کودک
آموزش مسواک زدن به کودکان اصولی دارد که با رعایت و به کارگیری آن ها می‌توانید آموزش را بهتر انجام دهید و بر فرزند خود تأثیر گذار باشید. برخی از این اصول و راهکار ها را در ادامه ذکر کرده‌ایم:1. آموزش از سنین پایین
بهتر است که از سنین پایین آموزش را شروع کنید تا مسواک زدن تبدیل به یک عادت در کودک شود. از همان زمانی که اولین دندان های کودک ریشه می‌زند، شروع به شستشوی آن ها با آب کنید.وقتی که کودک بزرگ تر شد، برای او مسواک کودک تهیه کنید، و اجازه دهید که خودش از آن استفاده کند. روش صحیح مسواک زدن را به او آموزش داده و بگذارید که تحت نظارت شما دندان هایش را مسواک بزند.
2. آموزش از طریق بازی با کودک
همانطور که گفته شد، بچه ها به دلیل یکنواخت بودن مسواک زدن از آن فراری هستند. شما می‌توانید با تبدیل مسواک زدن به یک کار جذاب و سرگرم کننده، آن را به کودک تان آموزش دهید.بازی با کودک بر روند آموزش تأثیرات شگرفی ایجاد می‌کند؛ مثلا مسواک زدن را به یک بازی تبدیل کنید که هرکس بهتر دندان هایش را مسواک بزند، برنده می‌شود.
یا می‌توانید برنامه ای ترتیب دهید که همه‌ی اعضای خانواده با یکدیگر مسواک بزنند. در همین زمینه مقاله‌ی بازی کودکان می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیارتان قرار دهد.
3. تشویق کودک به مسواک زدن
برای مسواک زدن کودک خود، حتما تشویق هایی را در نظر بگیرید. مثلا مشخص کنید که اگر به مدت یک هفته و هر شب مسواک بزند، جایزه ای به او می‌دهید.همچنین می‌توانید برای تشویق کودک خود به مسواک زدن، مسواکی با طرح شخصیت کارتونی مورد علاقه اش تهیه کنید. استفاده از خمیردندان های کودک نیز باعث تشویق آنان می‌شود. برای اطلاع از انواع روش‌های مناسب برای تشویق کودکان کلیک کنید.
4. تمرین و بازی
این روش کمی برای والدین کسل کننده است اما برای علاقه مند کردن کودکان به مسواک زدن بسیار موثر می‌باشد. مسواک خود را به کودک بدهید و بگذارید که او دندان شما را مسواک بزند.این کار برای او به نوعی تمرین و بازی کردن محسوب می‌شود. می‌توانید این بازی را دو طرفه کنید و سری بعدی شما دندان های کودک را مسواک بزنید.
5. پخش موسیقی
در حین مسواک زدن کودک یک آهنگ حدودا دو دقیقه ای پخش کنید و به او بگویید که پس از تمام شدن آهنگ بازی تمام است و زمان مسواک زدن به پایان می‌رسد. همچنین می‌توانید در آن زمان، حرکات موزون و بامزه انجام دهید تا کودک از مسواک زدن لذت ببرد.6. تقویت استقلال کودک
کودکان به استقلال خود بسیار اهمیت می‌دهند و دوست دارند کارهایی شبیه به بزرگسالان انجام دهند. مثلا علاقه دارند که خودشان غذا بخورند و لباس هایشان را به تنهایی بپوشند.شما می‌توانید به او بگویید که مسواک زدن یکی از کارهای بزگسالان است و مطمئن هستید که او می‌تواند به خوبی از پس این کار بر بیاید.
این روش باعث تقویت استقلال و اعتماد به نفس کودک می‌شود و او با علاقه به مسواک زدن می‌پردازد چرا که دوست دارد والدین او را فردی بالغ و بزرگسال بدانند.3
پینوشتها
1.www.beytoote.com
2.www.dibadental.com
3.www.honarehzendegi.com
