تمبر هندی چیست؟
تمبرهندی درختی با چوب سخت و اسم علمی آن Tamarindus indica است. این درخت، بومی آفریقاست ولی در هند، پاکستان و سایر مناطق گرمسیری رشد می‌کند.این درخت، غلاف‌هایی شبیه به دانه لوبیا تولید می‌کند که درون آن، دانه‌هایی وجود دارد. دانه‌ها با پالپی فیبردار احاطه شده‌اند. پالپ میوه‌های کال‌تر، سبز و ترش‌مزه است. هر چقدر که رسیده‌تر می‌شود، آب‌دارتر شده و طعم آن به سمت ترشی و شیرینی می‌رود.
جالب است بدانید که تمبر هندی را گاهی با نام خرمای هندی می‌شناسند. این میوه، کاربردهای فراوانی دارد؛ برای آشپزی، به‌عنوان یک داروی گیاهی و… از آن استفاده می‌کنند.
این میوه گرچه بومی نواحی آفریقایی است، این روزها به سراسر دنیا رسیده، در کشورهای مختلفی کشت می‌شود و تقریبا در همهٔ مناطق گرمسیری پرورش داده می‌شود. چون خواص فراوان و طعمی منحصربه‌فرد دارد، مورد توجه قرار گرفته است.
هزاران سال است که این میوه کشت می‌شود و در حدود ۵ هزار سال پیش راه خود را به آسیا باز کرده است. این میوه حدود ۵۰۰ سال پیش توسط مهاجران اسپانیایی به آمریکا رفته است. امروزه، آمریکای جنوبی و مکزیک بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان این میوه در سراسر دنیا هستند.1
مواد مغذی تمر هندی
تمر هندی حاوی مواد مغذی است و کالا ارزشمندی در سراسر جهان محسوب می شود. از جمله خواص آن مقادیر بالای ویتامین C ، ویتامین E و ویتامین B ، کلسیم، آهن، فسفر، پتاسیم، منگنز و فیبر غذایی است. ترکیبات ارگانیک زیادی وجود دارند که تمرهندی را عامل آنتی اکسیدان و ضد التهاب می سازد.2خواص درمانی
ـ میوه‌های این گیاه سرشار از ویتامین C است و برای درمان اسکوربوت و سرماخوردگی مفید است.ـ مقوی قلب و معده، از بین برنده حالت تهوع و استفراغ، ملین طبع و مسهل صفرا و اخلاط سوخته است.
ـ باعث پایین آمدن حرارت بدن (تب) و رفع عطش می‌شود. میوه‌های این گیاه نیز باعث کاهش کلسترول خون و همچنین درمان اختلالات صفراوی می‌شود.
ـ ضماد آن جهت دررفتگی عضو و تقویت عضله و همراه با روغن حیوانی جهت باز کردن دمل در قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
ـ آشامیدن آب آن برای رفع هموروئید (بواسیر) مفید است و از برگ‌های آن برای درمان سوختگی استفاده می‌کنند. شربت تمرهندی مورد استفاده بسیاری از ملل است و باعث رفع تشنگی می‌شود.
امروزه تمرهندی کاربرد درمانی سنتی خود را، بخصوص در ایران، تقریبا از دست داده و صرفا به صورت خوراکی مصرف می‌شود. ازجمله می‌توان به رب و شیره تمرهندی اشاره کرد، رب تمرهندی چاشنی قلیه ماهی، معروف‌ترین خورش جنوبی‌ها و شهرهای آبادان و خرمشهر است.
همچنین اهالی جنوب پیش از تنوری کردن ماهی، پوست آن را به شیره تمرهندی آغشته می‌کنند. آش تمرهندی و خورش بامیه از دیگر خوراکی‌هایی هستند که چاشنی آنها شیره تمرهندی است.
حواستان باشد تمرهندی را نباید در آب زیاد مالید زیرا موجت تهوع و استفراغ می‌شود، بلکه باید آن را در آب خیساند، وقتی در آب حل شد آن را صاف کرده و با کمی نبات یا شکر آشامید.3
کاربردهای تمبر هندی
روش‌های زیادی برای مصرف تمبر هندی و بهره بردن از خواص درمانی آن وجود دارد از جمله اینکه:این میوه را می‌توان خام مصرف کرد.
این میوه را بعد از اینکه کاملا رسید، می‌توان برای تهیه‌ٔ دسرها استفاده کرد.
می‌توانید تمبر هندی را خشک و سپس آسیاب کنید و به‌عنوان ادویه از آن استفاده کنید.
غالب‌اوقات به‌شکل سس یا مربا استفاده می‌شود.
در بعضی از کشورهای دنیا آن را خشک می‌کنند و بعد از فراوری کردن به‌شکل آب‌نبات در می‌آورند.
در آسیا و آمریکای جنوبی، تمبر هندی را در برخی از غذاها و انواع سوپ می‌ریزند تا از خواص آن نهایت بهره را ببرند.1
عوارض
ـ خوردن زیاد تمر هندی باعث خراش روده و ایجاد سرفه می‌شود.ـ ناشتا خوردن تمر هندی مضر است، خام، تازه و نورس آن بسیار نفاخ و دیرهضم است.
_ تمبر هندی برای ریه و طحال خوب نیست و در اشخاصی که ریه و طحال ضعیف دارند خطرناک است.
_یکی از مضرات تمر هندی اینست که مصرف آن برای خانم های حامله خطرتاک است.
_ مصرف ناشتا تمر هندی برای بدن ضرر دارد.3
کاربردهای تمبر هندی در خانه‌داری
از پالپ تمبر هندی می‌توانید به عنوان ماده‌ای برای براق کردن فلزات استفاده کنید. این میوه حاوی اسید تارتاریک است که برای از بین بردن جرم فلزات مس و برنز کاربرد دارد.خلاصه: از تمبر هندی به‌عنوان طعم‌دهنده برای تهیه‌ٔ بسیاری از غذاها و سس‌ها استفاده می‌شود. این میوه، خواص درمانی هم دارد و علاوه‌براین از آن می‌توان به‌عنوان جرم‌گیر فلزات نیز استفاده کرد.
تمبر هندی سرشار از مواد مغذی مختلف است. یک فنجان معادل ۱۲۰ گرم از پالپ این میوه حاوی مواد زیر است:
منیزیم: ۲۸ درصد از نیاز روزانه
پتاسیم: ۲۲ درصد از نیاز روزانه
آهن: ۱۹ درصد از نیاز روزانه
کلسیم: ۹ درصد از نیاز روزانه
فسفر: ۱۴ درصد از نیاز روزانه
ویتامین b1 (تیامین): ۳۴ درصد از نیاز روزانه
ویتامین b2 (ریبوفلاوین): ۱۱ درصد از نیاز روزانه
ویتامین b3 (نیاسین): ۱۲ درصد از نیاز روزانه
به غیر از موراد بالا، مواد مغذی دیگری چون ویتامین c، ویتامین k، ویتامین b6، فولات، ویتامین ب ۵، مس و سلنیوم در این میوه وجود دارد.
این میوه همچنین حاوی ۶ گرم فیبر، ۳ گرم پروتئین و یک گرم چربی است. در مجموع ۲۸۷ کالری دارد که بیشتر آن از قند است.
در واقع، یک فنجان تمبر هندی، حاوی ۶۹ گرم کربوهیدرات به شکل قند است که برابر است با ۱۷/۵ قاشق چای‌خوری شکر.
با وجود این مقدار بالای قند، تمبر هندی به‌عنوان میوه، شکر افزوده نیست؛ یعنی از آن دسته مواد قندی نیست که با سندرم متابولیک و دیابت در ارتباط است.
با وجود این، تمبر هندی نسبت به بسیاری از میوه‌های دیگر، کالری بالایی دارد و برای کسانی که در تلاش‌اند تا میزان کالری ورودی بدن را کنترل کنند، ممکن است مشکل‌ساز شود.
این میوه حاوی پلی‌فنول است. این عنصر گیاهی خواص فراوانی برای سلامتی دارد و بسیاری از انواع آن به‌عنوان آنتی‌اکسیدان در بدن عمل می‌کنند.1
پینوشتها
1.www.chetor.com
2.www.rastineh.com
3.www.asriran.com
