در آوریل سال 2016، 177 کشور توافق نامه ی پاریس را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای امضا کردند اما تاکنون اقداماتی که آن ها متعهد شده اند، کافی نبوده است. برای محدود ساختن افزایش گرمای زمین به میزان دو درجه ی سانتی گراد بایستی اقدامات تخصصی هر بخش را مشخص نمود.
کشاورزی به طور مستقیم مسئول انتشار 10 تا 12 درصد گازهای گلخانه ای با منشأ انسانی است. حتی با وجود اقدامات مؤثر تمام بخش های صنعتی، حمل و نقل و انرژی، بدون حذف نقش کشاورزی در انتشار گازهای گلخانه ای، نمی توانیم به این حد 2 درجه ای کاهش گرمای زمین دست پیدا کنیم.
در توافق نامه ی پاریس اکثر کشورها، 119 کشور در کل، متعهد به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای مرتبط با بخش کشاورزی خود شده اند، اگر چه تا کنون هیچ گونه ابزاری برای ارزیابی این اقدامات و بررسی میزان تأثیر آن ها وجود نداشته است و این مسأله تبدیل به چالش شده است.
برای حل این چالش، گروهی از دانشمندان میزان کاهش مورد نیاز گازهای گلخانه ای در بخش کشاورزی را اندازه گیری کرده اند. آن ها تخمین زدند برای رسیدن به هدف جهانی کاهش دو درجه ای، در سال 2030، در بخش کشاورزی نیاز به کاهش یک گیگا تُن معادل کربن دی اکسید داریم. پس از سال 2030 تا سال 2050 این کاهش باید دو برابر و معادل دو گیگا تُن گردد و تا سال 2100، کاهشی در حدود سه تا چهار گیگا تُن بایستی داشته باشیم. این مقدار کاهش تنها مربوط به گازهای غیر از کربن دی اکسید است که باعث انتشار مستقیم در کشاورزی می گردند، مانند اکسید نیتروژن که از کود به دست می آید و متان که از برنج و دام تولید می شود. اگر بخواهیم کاهش مستقیم کربن دی اکسید را نیز در نظر بگیریم، میزان کاهش مورد نیاز بایستی بیشتر باشد.
نیاز به نوآوری
آیا ما در مسیر دستیابی به این هدف جهانی هستیم؟ هنوز نه.دو راه برای کاهش تولید گازهای گلخانه ای در کشاورزی وجود دارد: یک راه گسترش استفاده از تکنیک های کشاورزی در دامداری، زمین های زراعی و شالیزارهای برنج است و راه دیگر افزایش راندمان تولید محصولات زراعی و دامی است.
اما با استفاده از این روش ها تنها به 21 تا 40 درصد از هدف سالیانه کاهش یک گیگا تن گاز کربن دی اکسید می توان دست یافت. واضح است که با تکنولوژی ها و سیاست های حال حاضر کشاورزی، هدف کاهش 2 درجه ی سانتی گراد توافق نامه ی پاریس محقق نخواهد شد.
کدام می تواند کار کند؟
امروزه بسیاری از تکنولوژی هایی که باعث کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از کشاورزی می گردند، به عنوان روش های مدیریتی محسوب می شوند، بنا بر این حمایت از کشاورزان برای استفاده از این تکنولوژی ها حائز اهمیت است. برای رسیدن به هدف یک گیگا تن کاهش گاز کربن دی اکسید، نیاز به فناوری ها و سیاست های بیشتری داریم.یکی از این تکنولوژی ها پرورش نوعی گاو است که گاز متان کمتری تولید می کند. اخیراً مهارکننده های پیشرفته ای ساخته شده است که بدون تأثیر بر مقدار شیر تولیدی، انتشار متان از گاوهای شیرده را تا 30 درصد کاهش می دهد. از دیگر روش های نوین تولید انواع جدیدی از ذرت و گندم است که نیاز به کود کمتری دارند و باعث می شود گاز اکسید نیتروژن کمتری از خاک به درون اتمسفر آزاد شود.
زهکشی و آبیاری متناوب در شالیزارهای برنج، با حفظ بازدهی تولید محصولات باعث کاهش انتشار گاز متان از خاک می گردد و با مصرف آب کمتر به منظور آبیاری، برای کشاورزان جنبه ی صرفه جویی نیز دارد. در این روش، در اواسط فصل رشد، کشاورزان اقدام به زهکشی زمین خود می کنند و با پایین آمدن سطح آب از یک سطح مشخص، دو باره زمین را آبیاری می کنند. اخیراً مهارکننده های پیشرفته ای ساخته شده است که بدون تأثیر بر مقدار شیر تولیدی، انتشار متان از گاوهای شیرده را تا 30 درصد کاهش می دهد. این روش در حال حاضر در برخی از بزرگترین کشورهای تولید کننده ی برنج، از فیلیپین تا چین و ویتنام و تا بنگلادش در حال آزمایش است. در کشورهای کلمبیا و اروگوئه روش های تحقیقاتی مورد استفاده ی کشاورزان سبب کاهش بیش از 55 تا 65 درصد انتشار گازهای گلخانه ای شده است.
همچنین کشاورزانی که از بهترین شیوه های مدیریتی برای پرورش دام استفاده می کنند، به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای کمک می کنند.
بهبود خوراک، کنترل اندازه ی گله ها، تقویت سلامت حیوانات و پرورش هدفمند دام همگی باعث کاهش بیشتر انتشار گازهای گلخانه ای در کشاورزی به ازای هر کیلوگرم شیر تولیدی می گردد. در آمریکای لاتین، اصلاح مدیریت چراگاه ها و مراتع راهی کم هزینه برای بهبود خوراک دام ها است و در عین حال میزان کربن موجود در خاک را افزایش می دهد.
روش های نوین کاهش انتشار گازهای گلخانه ای
مکانیسم هایی که انگیزه های جدیدی برای سرمایه گذاری در بخش کشاورزی با انتشار کم گازهای گلخانه ای ایجاد و از نوآوری در بین کشاورزان حمایت می کنند، می توانند تحول آفرین نیز باشند. روش های مبتکرانه ای برای ارزیابی مقدار کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ایجاد شده است، به عنوان مثال استفاده از اوراق سهمیه مجاز انتشار آلایندگی و گازهای گلخانه ای و خرید و فروش این سهمیه ها باعث کاهش آلودگی و نیز ایجاد انگیزه در جهت کاهش بیشتر این گازها می گردد.بدون بودجه ی مناسب، اغلب کشاورزان قادر به تأمین هزینه ی سرمایه گذاری اولیه برای استفاده از این روش های پیشرفته نیستند. صندوق آب و هوای سبز که تحت حمایت سازمان ملل متحد، برای تأمین مالی هزینه های بهبود آب و هوا در کشورهای در حال توسعه ایجاد شده است، نقش مهمی در کمک به بخش کشاورزی برای کاهش تولید و انتشار گازهای گلخانه ای دارد و با موفقیت در این بخش می توان بخش های خصوصی را نیز به سرمایه گذاری در آن تشویق نمود.
می بایستی اطلاعات مربوط به روش های نوین و اثرات آن ها، برای حمایت از کشاورزان به نحو سریع تری منتشر شود. ارائه ی راهنمایی های فنی درباره ی روش های کشاورزی مرتبط با انتشار کمتر گازهای گلخانه ای از طریق خدمات مشاوره ای موجود، تلفن های همراه و مراکز محلی فناوری های کشاورزی به انتشار سریع تر این اطلاعات کمک می کند.
در نهایت برای کاهش تولید گازهای گلخانه ای ما نیاز به تغییر در نحوه ی تولید و مصرف مواد غذایی داریم. ایجاد یک سیستم غذایی پایدارتر کار آسانی نیست و تعیین هدف جهانی برای کاهش انتشار در بخش کشاورزی ضروری است. و اگر دیر اقدام کنیم هدف کاهش 2 درجه سانتی گراد دیگر قابل دستیابی نخواهد بود.
منبع: اِوا لینی وُلنبرگ – جولیانا وایت - University of Vermont
