افسردگی در سالمندان

افسردگی در هر سنی امکان بروز دارد. اما سالمندان بیشتر از هر قشری در معرض ابتلا به این اختلال روحی قرار می‌گیرند. بسیاری بر این باورند که افسردگی در افراد مسن امری طبیعی است، اما افسردگی اختلالات خلقی در دوران پیری نیز باید مشابه تمامی بیماری‌های دیگر تحت درمان قرار بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلالات خلقی کلیک کنید.

شایع بودن اختلالات خلقی در افراد مسن را نباید با طبیعی بودن این عارضه اشتباه بگیرید. درصد کمی از سالمندان مبتلا به افسردگی تحت درمان قرار می‌گیرند. ممکن است دلیل آن باشد که نشانه‌های افسردگی در سالمندان با علائم این بیماری در دیگر افراد متفاوت است یا اینکه علائم افسردگی در افراد مسن با عوارض جانبی داروهایی که فرد مصرف می‌کند اشتباه گرفته می‌شود.1

علائم افسردگی در سالمندان

شناسایی علائم افسردگی در سالمندان بسیار حائز اهمیت است، زیرا ممکن است به دلیل تغییرات مرتبط با سن نشانه های افسردگی پنهان بماند و منجر به کاهش کیفیت زندگی در این افراد شود. علائم افسردگی در سالمندان از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به اشکال مختلف تظاهر پیدا می کند.

با این حال برخی از نشانه های شایع تر این بیماری که باید به آن ها توجه کرد عبارتند از:

احساس طولانی مدت غم و اندوه، ناامیدی و در ماندگی یا اضطراب

بی قراری و تحریک پذیری

گریه بدون دلیل مشخص

از دادن علاقه به فعالیت های گذشته

احساس خستگی بدون انجام فعالیت بدنی

اجتناب از حضور در جمع

کاهش فعالیت و یا صحبت کردن

مشکل در تمرکز و تصمیم گیری

کاهش و یا افزایش اشتها

تفکر مرگ و خود کشی

علائم افسردگی در برخی مواقع می تواند شبیه به نشانه های آلزایمر باشد، اما تفاوت های زیادی بین این رو بیماری وجود دارد. در افسردگی سالمند می تواند تاریخ و مکانی که در آن قرار دارد را به خاطر بیاورد، در تمرکز کردن مشکل دارد و مهارت های حرکتی در این افراد به آهستگی اما کاملا طبیعی هستند و فرد درمورد از دست دادن حافظه خود ابراز نگرانی می کند.

اما در بیماری آلزایمر سالمند دچار سردرگمی و پریشانی است، اختلال حافظه کوتاه مدت وجود دارد، اختلال در حرف زدن و مهارت هایی حرکتی مشاهده می شود و سالمند به مشکل حافظه خود واقف نیست و به آن اهمیت نمی دهد.2

دلایل افسردگی در سالمندان

با پا‌به‌سن‌گذاشتن دگرگونی‌هایی عظیم در زندگی ما روی می‌دهد. این تغییرات می‌توانند احتمال افسردگی را افزایش دهند و شامل موارد زیر هستند:

۱. مشکلات سلامت

بیماری ها یا معلولیت، درد‌های مزمن یا شدید، کاهش توانایی‌های شناختی، تخریب شکلِ بدن به‌علت جراحی یا مریضی و… می‌توانند در بروز افسردگی مؤثر باشند.

۲. تنهایی و انزوا

عواملی مانند تنها زندگی کردن، کاهش تدریجی تعاملات اجتماعی در پی مرگ یا جا‌به‌جا‌شدن دوستان و آشنایان، کاهش تحرک به‌علت مریضی یا از‌دست‌دادن امکان رانندگی می‌توانند منجر به افسردگی شوند.

۳. کاهش احساس سودمندی

بازنشستگی می‌تواند با از‌دست‌دادن حس هویت،‌ شأن اجتماعی، اعتماد‌ به نفس و امنیت اقتصادی همراه باشد و خطر بروز افسردگی را افزایش دهد. ایجاد محدودیت‌های جسمی برای انجام‌دادن فعالیت‌های مورد‌علاقه نیز در کاهش حس سودمندی مؤثر است.

۴. ترس‌ها

شامل ترس از مرگ یا مردن و همچنین اضطراب درمورد مشکلات مالی یا بیماری‌ها.

۵. مرگ عزیزان

مرگ دوستان، اعضای خانواده، حیوانات خانگی یا همسر و شریک زندگی از دلایل عمدهٔ افسردگی در سالمندان است.3

چرا کسی افسردگی سالمندان را تشخیص نمی‌دهد؟

افسردگی در سنین مختلف دارای نشانه‌های متفاوتی است و به دلیل تغییر شرایط زندگی افراد مسن، گاه اعضای خانواده و حتی پزشکان متوجه افسردگی آنان نمی‌شوند و او مجبور می‌شود با علائمی کنار بیاید که به راحتی قابل درمان هستند.

افسردگی در سالمندی نسبت به جوانی دیرتر و سخت‌تر درمان می‌شود و در صورت عدم کنترل، خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف و حتی خطر مرگ افزایش می‌یابد.

پس اگر در خانواده خود فرد سالمندی وجود دارد که احساس می‌کنید افسرده است ترتیبی دهید تا تحت مشاوره و درمان قرار گیرد چرا که در غیر این صورت خطر تشدید بیماری‌های جسمی و خودکشی نیز وجود دارد.1

پیشگیری از ابتلا به افسردگی

از بهترین و موثر ترین روش های پیشگیری از افسردگی در سالمندان حضور در اجتماع و روابط خانوادگی است. اعضای خانواده و مراقب سالمند باید برای ملاقات های سالمند با دوستان و اطرافیان خود برنامه ریزی منظمی داشته باشند تا از انزوای اجتماعی در سالمندان جلوگیری کنند.

برنامه منظم برای فعالیت بدنی و رژیم غذایی سالم از جمله فاکتورهای است که به سلامت ذهن و جسم سالمند کمک می کند.

مراقبین و پرستاران سالمند می توانند با استفاده از سرگرمی های مختلف و تشویق سالمند به انجام فعالیت های مورد علاقه و حتی انجام فعالیت های جدید از ابتلا به افسردگی در این گروه سنی جلوگیری کنند. یک پرستار و یا مراقب سالمند می تواند با سالمند همراهی کند ودر زندگی او با هدف پیاده روی ، خرید، رفتن به پارک و … تعادل ایجاد کند.

فعالیت بدنی و حفظ روابط اجتماعی از اصلی ترین روش های جلوگیری از افسردگی در سالمندان است.2

درمان افسردگی در سالمندان

درمان های متعددی برای بیماری افسردگی در سالمندان وجود دارد؛ از جمله دارودرمانی، روان درمانی یا مشاوره و در موارد شدید درمان با شوک. در موارد شدیدتر ممکن است ترکیبی از این شیوه های درمانی به کار رود.

داروهای ضدافسردگی برای سالمندان

بیشتر داروهای ضدافسردگی فعلی در سالمندان نیز به اندازه جوان ترها موثرند، اما باید به خطر بیشتر عوارض جانبی یا تداخل با سایر داروها بیشتر توجه داشت. مثلا برخی از داروهای ضدافسردگی قدیمی تر مانند «ایمی پرامین» یا «آمی تریپتیلین» ممکن است خواب آلودگی ایجادکنند یا هنگامی که فرد از حالت نشسته یا خوابیده برمی خیزد، باعث افت ناگهانی فشارخون شوند و مصرف آنها فرد سالمند را در معرض خطر سقوط و شکستگی قرار می دهد.

در سالمندان نسبت به جوان ترها، معمولا مدت بیشتری طول می کشد تا داروهای ضدافسردگی اثر خود را نشان دهند. از طرف سوی، از آنجا که سالمندان به عوارض جانبی داروها حساس تر هستند، ممکن است پزشک داروها را ابتدا با دوز پایین تری برای آنها تجویز کند. به طور کلی مدت دوره درمان افسردگی در سالمندان طولانی تر از بیماران جوان تر است.

روان درمانی برای افسردگی سالمندان

بیشتر افراد افسرده از حمایت افراد خانواده و دوستان، شرکت در برنامه های خودیاری و گروه های حمایتی و روان درمانی سود می برند. روان درمانی، برای بیمارانی بیشتر مفید است که ترجیح می دهند دارو مصرف نکنند.

این روش درمانی برای افرادی هم که به علت عوارض جانبی یا تداخل داروها با سایر داروهای مصرفی یا دچار بودن به بیماری های دیگر مصرف داروهای ضدافسردگی برایشان مشکل است، مطلوب است. بسیاری از پزشکان، روان درمانی را همراه مصرف داروهای ضدافسردگی توصیه می کنند.

درمان با شوک الکتریکی

درمان با شوک الکتریکی گاهی برای درمان افسردگی شدید سالمندانی که به علت عوارض جانبی یا تداخل دارویی قادر به مصرف داروهای ضدافسردگی نیستند، موثر است.4

پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.salamateaval.com
3.www.chetor.com
4.www.jameesalamat.com