زوفوبیا یا فوبیای حیوانات چیست؟
زوفوبیا ترس غیر طبیعی و غیر ارادی از حیوانات است که روی عملکرد فرد تأثیر می‌گذارد. این ترس طبیعی نیست، با این وجود فرد به محض مواجهه با حیوانات استرس و اضطراب می‌گیرد و تا حد امکان سعی می‌کند با عوامل فوبیا برخورد نداشته باشد و آن را نبیند.فوبیا از حیوانات درنده و وحشی مانند ببر و پلنگ طبیعی است، اما این که فرد از حیواناتی مانند سگ و گربه یا حشراتی مانند پروانه انزجار داشته باشد به هیچ عنوان طبیعی به نظر نمی‌رسد. دلیلی برای ترس از حیوانات یا حشراتی که هیچ ضرری به ما نمی‌رسانند وجود ندارد؛ بنابراین کسانی که این مشکل را دارند باید تحت درمان قرار بگیرند.
تحقیقات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به زوفوبیا معمولاً از مارمولک‌ها، سوسک، عنکبوت، موش و حتی پروانه می‌ترسند!1
علائم فوبی حیوانات
اگر فرد یا افرادی را میشناسید که فکر میکنید دچار فوبی حیوانات است، میتوانید علائم و نشانه های زیر را درمورد او بررسی کنید و ببینید که این نشانه ها تا چه اندازه در مورد او صادق میباشند. افراد مبتلا به فوبی حیوانات، در هنگام مواجه شدن، فکر کردن یا صحبت درمورد آنها، نشانه های زیر را نشان می‌دهند:دچار ترس و هراس میشوند
واکنشهای ناخودآگاه یا غیرقابل کنترل از خود بروز می‌دهند
ضربان قلبشان بشدت بالا میرود
نفس هایشان بریده بریده میشود
میلرزند
شدیدا از تمام حیواناتی که از آنها می‌ترسند، دوری می‌کنند.3
علل به جود آمدن فوبیای حیوانات
فوبیا اختلالی است که معمولا در سنین کودکی ایجاد می شود. مهم ترین علل به وجود آمدن فوبیای حیوانات به شرح زیر است:ژنتیک و عوامل ارثی
یکی از عواملی که در ایجاد فوبیا نقش دارد، ژنتیک و وراثت است. تحقیقات نشان داده است، افرادی که در یکی از بستگان درجه یک آن ها اختلال اضطرابی وجود دارد، احتمال اینکه به فوبیا مبتلا شوند، بیشتر است.یادگیری مشاهده ای
عامل دیگری که ممکن است مسبب ایجاد فوبیا باشد، مشاهده فوبیا در افراد نزدیک خانواده است. اگر در کودکی شاهد ترس والدین یا یکی از اعضای خانواده تان از حیوانی خاص بودید، احتمال بیشتری وجود دارد که در معرض ابتلا به فوبیای حیوانات قرار بگیرد.تجربیات تلخ دوران کودکی
در بسیاری از موارد نیز تجربه ترسناک در دوران ابتدایی زندگی عامل ایجاد فوبیا است.اگر در کودکی مورد حمله حیوانی خاص قرار گرفته باشید، یا به هر دلیل از آن حیوان ترسیده باشید، این تجربه کودکی می تواند عاملی برای ابتلا به فوبیای حیوانات شود. 2ریشه های اصلی بروز اختلال ترس از حیوانات
ریشه های اختلال ترس از حیوانات را همانند سایر اختلالات، باید در دوران کودکی و طفولیت جستجو کرد. بر همین اساس، تجربه های تلخ و دردناک دوران کودکی در بروز این نوع فوبیا، از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد.چنانچه فرد در سنین کودکی دچار ترس و هراس از حیوانی شده باشد، این نوع ترس در بزرگسالی نیز ادامه یافته و فرد را با مشکلاتی همراه می سازد. ژنتیک و عوامل ارثی نیز در ابتلای فرد به فوبیای حیوانات نقش بارز و برجسته ای را ایفا می نماید.
بدون تردید، افرادی که اطرافیان یا بستگان درجه یک آنها، با اختلالات اضطرابی دست و پنجه نرم می کنند، امکان مبتلا شدن آنها به اختلالاتی مانند اختلال ترس از حیوانات در مقایسه با دیگران بیش از پیش وجود دارد. یادگیری مشاهده ای نیز از دیگر عوامل بروز فوبیای حیوانات به حساب می آید. تجربه ترس به شکل مستقیم و بی واسطه در وجود بستگان و اطرافیان، در این زمینه بسیار تاثیر گذار و مؤثر می باشد.
بنابراین، چنانچه شخص به ویژه در دوران کودکی از نزدیک با ترس پدر و مادر و نزدیکان خود برخورد داشته باشد، احتمال ابتلا به اختلال ترس از حیوانات در مقایسه با سایرین در وجود او بسیار بالا می باشد.4
درمان فوبیا حیوانات یا ترس از حیوانات
اگر با زوفوبیا دست و پنجه نرم میکنید، باید بدانید که تنها شما این مشکل را ندارید و میلیون‌ها نفر در جهان گرفتار حیوان هراسی هستند. با توجه به این که زوفوبیا به چه دلیلی به وجود آمده و شرایط سنی فرد، روش‌های درمانی متفاوتی برای آن وجود دارد. در ادامه به برخی از این موارد اشاره خواهیم کرد.۱. درمان روان‌شناختی
در این روش درمانی، پزشک به بیمار کمک می‌کند که روی افکار و احساسات خودش کنترل داشته باشد. بیمار روش‌های مختلف را برای درک شرایط خودش آموزش می‌بیند و می‌تواند با ترسی که دارد مقابله کند. درمان روان‌شناختی کمک می‌کند تا رفتار بیمار نسبت به منبع فوبیا تغییر کند.۲. روش درمانی قرار گرفتن در برابر عامل ترس
در این روش فرد برای مدت زمان مشخص و در یک محیط کنترل شده در معرض عامل فوبیا قرار می‌گیرد. ممکن است فرد مورد نظر با حیوانی کوچک در مطب روان‌درمانگر مواجه شود یا تصویر حیوانی که از آن می‌ترسد را مشاهده کند.ابتدا بازه‌های زمانی کوتاه برای این کار در نظر گرفته میشود. سپس بازه زمانی طولانی‌تر میشود و امکان دارد تعداد حیوانات نیز بیشتر شود. روان‌درمانگر حساسیت‌زدایی به حیوانات را در مکان‌های مختلف و تحت شرایط متفاوت تکرار می‌کند تا ترس به مرور برطرف شود.
۳. گروه درمانی
گروه درمانی روی درمان زوفوبیا تاثیری ندارد، اما این روش می‌تواند روند درمان را سریع‌تر کند. اغلب کسانی که فوبیای حیوانات دارند توسط دیگران مورد تمسخر قرار می‌گیرند. همین موضوع سبب میشود که آنها روز به روز از اجتماع فاصله بگیرند و احساس افسردگی و انزوا کنند.صحبت کردن با افرادی که بر فوبیای خودشان غلبه کرده‌اند می‌تواند بسیار دلگرم کننده باشد. حیوان هراس‌ها می‌توانند با کسانی که توانسته‌اند به این ترس غلبه کنند ارتباط داشته باشند و با کمک آنها به فوبیایی که دارند غلبه کنند. این روش افراد زوفوبیا را از غار تنهایی‌شان بیرون می‌کشد و درمان آنها را سریع‌تر می‌کند.
۴. درمان دارویی
درمان دارویی برای فوبیای حیوانات چندان توصیه نمی‌شود. دارو‌هایی که تجویز میشوند ممکن است عوارض زیادی داشته باشند و به بیمار صدمه جدی وارد کنند. تنها در صورتی پزشک درمان دارویی را امتحان می‌کند که بیماری تهاجمی بوده و علایم جسمی آن شدید باشد.دارو فوبیا را درمان نمی‌کند، بلکه کمک می‌کند تا بتوانید ترس و اضطرابتان را کنترل کنید و تصمیم‌های منطقی‌تری بگیرید. دارو‌درمانی مشکلات روحی و جسمی مبتلایان به زوفوبیا را بهبود می‌دهد و وضعیت فرد مبتلا به ترس را پایدارتر می‌کند.1
پینوشتها
1.www.mednews.ir
2.www.honarehzendegi.com
3.www.fullfekr.com
4.www.rasekhoon.net
