آیا افسردگی وراثتی است؟

یک مطالعه جدید نشان می دهد افرادی که پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگشان از افسردگی رنج می بردند خیلی بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.

این پژوهش نشان داده که اگر یکی از پدربزرگ و مادر بزرگ یا پدر و مادر هر شخصی دچار افسردگی بوده است، شانس او برای ابتلا به این اختلال سه برابر است.

یک پژوهشگر در زمینه سلامت مغزی تاکید می کند افسردگی هیچگاه اجتناب ناپذیر نبوده است حتی در افرادی که خانواده هایی با سابقه این بیماری دارند. دکتر جفری بورنستین رئیس مرکز تحقیقات پایه رفتار و مغز در نیویورک بیان می کند که:"با اینکه سابقه خانوادگی بیماری خطر ابتلا به افسردگی را افزایش میدهد اما این بدین معنا نیست که یک نفر به طور قطع افسرده خواهد شد.

وی اظهار می کند که پیامی که باید به خانواده ها اعلام شود آن است که افراد باید نسبت به سوابق خانوادگی خود آگاه باشند و به محض احساس علائم، برای دریافت کمک تا زمانی که افسردگی پیشرفت نکرده، اقدام کنند.

در تحقیق دیگری که شامل 251 جوان همراه با والدین و پدر بزرگ و مادربزرگهای آنان می شود. به این نتیجه رسیدند که در مقایسه با جوانانی که والدین آنها افسردگی نداشته اند آنهایی که والدینشان مبتلا به افسردگی مزمن بوده اند به میزان 2 برابر شانس بیشتری جهت ابتلا به بیماری مشابه را داشته اند و همچنین در معرض خطر بالاتری جهت اختلالات عصبی مخرب، اعتیاد،افکار خودکشی و تمایل به آن و عملکرد ضعیف در کارها هستند.

تیم تحقیقاتی دریافتند که جوانانی با هر دو والد افسرده و اجداد افسرده به میزان سه برابر خطر ابتلا به افسردگی مزمن در آنها افزایش می یابد.دکتر ویکتور فورناری روانپزشک کودکان و نوجوانان در بیمارستان زوکر هیلساید در نیویورک، بیان میکند که تحقیق جدید انجام شده حائز اهمیت است چرا که هیچ مطالعه ای قبلا تاثیر سابقه افسردگی خانوادگی را در والدین و اجداد با بررسی مستقیم در طول سه نسل مشخص نکرده است.

دکتر فورناری معتقد است که از آنجا که شناخت زود و پیش از موقع می تواند به جلوگیری یا درمان افسردگی کمک کند مشخص کردن سابقه خانوادگی افسردگی در کودکان و نوجوانان در طول دو نسل قبلشان اکنون به طور واضح حائز اهمیت است.

افسردگی می‌تواند ریشه های ژنتیکی و وراثتی داشته باشد. برای مثال، اگر یکی از دوقلوهای همسان افسردگی داشته باشد، قل دیگر به احتمال 70 درصد ممکن است به اختلال افسردگی دچار شود. وجود یک فرد افسرده در خانواده نیز احتمال ابتلای سایر خویشاوندان درجه یک به افسردگی را افزایش می دهد.

چگونه میتوان نسبت به بروز افسردگی درکودکان و نوجوانان اگاهی پیدا کرد؟

برخی از علائم فیزیولوژیک و روحی میتوانند نشانه های روشن و زنگ خطری برای ابتلا به افسردگی باشند از جمله:

نشانه های فیزیولوژیک

دردهای بی دلیل مانند سردرد و دردهای شکمی
اختلالات خواب یا خواب بیش از حد
تغییر در عادات غذائی که منجر به افزایش یا کاهش وزن غیر قابل انتظار می شود
احساس خستگی یا کمبود انرژی داشتن
حرکات بدن که به صورت آهسته یا مضظرب یا بی قرار باشد

نشاته های روحی و روانی:

زودرنجی یا بد اخلاقی و کج خلقی
سخت فکر کردن و تصمیم گرفتن
اعتماد به نفس پائین، از خود ناراضی بودن و احساس اینکه دیگران به طور غیر منصفانه نقد میکنند
احساس گناه و نامیدی و یاس
کنار کشیدن از اجتماع مانند عدم جذابیت در دوستان
اضطراب و پریشانی مانند نگرانی بیش ازحد یا ترس از دوری از خانواده
تفکر درباره مرگ یا احساس میل به خودکشی

حال با توجه به سابقه خانوادگی افراد و علائم ذکر شده باید نسبت به بروز افسردگی در خانواده هایی با سابقه آن آگاه و حساس بود و با شناسایی و درمان به موقع از پیشرفت آن جلوگیری کرد.

دختران اختلالات خلق و خویی خود را از مادران می گیرند یا پدران؟

اگرچه الگوهای انتقال وراثتی و خصوصیات رفتاری بین نسلها در مغز بشر واقعاً ناشناخته است، با اینحال بر اساس یک تحقیق نشان داده شده که هدایت عصبی کورتکس سیستم لیمبیک مغز (سیستم لیمیبیک یا سامانهٔ عصبی احساسی، مجموعهٔ پیچیده‌ای از سازه‌های عصبی است که زیر مخ و در دو طرف نهنج (تالاموس) یافت می‌شود )، از طریق وراثت مادری میتواند منجر به انتقال طیف وسیعی از الگوهای رفتاری بین نسلی شود که، خلق و خو نیز یکی از آن موارد می باشد.

بر اساس تحقیقی که در دانشگاه سانفرانسیسکو ایالت کالیفرنیا انجام شد، چنانچه زنی گرفتار افسردگی باشد، شاید تا حدی بتوان هدایت عصبی مغز مادرش را مقصر بوجود آمدن این امر دانست!.

در یک مطالعه محدود و ابتدایی که به رهبری پروفسور فومیکو هفت انجام شد، محققان دریافتند که بخشی از مغز که دستی در کنترل خلق و خو و اختلالات رفتاری دارد، از طریق مادر به دختر انتقال پیدا میکند، نه از طریق مادر به پسر یا احیاناً از طریق پدر به فرزندان دختر یا پسر.

مطالعات شامل بررسی و تمرکز برکورتکس سیستم لیمبیک مغز در 35 خانواده سالم میباشد که، بخشهای کلیدی مربوط به کنترل خلق و خو را در بر دارد. این بخشها شامل: آمیگدالهای مغزی (قسمتی از دستگاه کناره‌ای (سیستم لیمبیک) در مغز است) ، هیپوکامپ (قسمتی از دستگاه کناره‌ای (سیستم لیمبیک) مغز است که مرکز یادگیری است)، بخش کمربندی قدامی کورتکس مغزی و کورتکس پیشانی میباشند. اسکن مغزی( MRI) در این افراد محققان را به این نتیجه رساند که، ارتباط مثبت و معناداری بین حجم محدوده های قشر خاکستری مغز و هدایت عصبی متعاقب آن، بین مغز مادر و دختر بصورت بیولوژیک وجود دارد.

پروفسور فومیکو هفت به ژورنال تخصصی Scientific American عنوان کرد: ما ابتدا اقدام به اسکن مغزی کل اعضاء خانواده و سپس هر دو والد و در آخر اقدام به اسکن مغزی فرزندان جهت دریافتن اینکه چقدر سیستم هدایتگر شبکه مغزی اعضاء خانواده به یکدیگر شباهت دارند، نمودیم. اما ایشان در مورد چاپ مطالب در ژورنال تخصصی علوم اعصاب آمریکا، هشدار داد که افسردگی دختران الزاماً بدین معنا نیست که مادران آنها مقصر این موضوع هستند. فاکتورهای زیادی در این بین ایفای نقش میکنند، مثل شرایط اجتماعی محیط زندگی فرد، و وراثت مادر به دختر تنها بخشی از این جریان است.

اما این تحقیقات اولین تحقیقات انجام شده درخصوص این نوع از ارتباط بین مغز مادر و دختر می باشد و دریچه های زیادی در برابر دیدگان محققین می گشاید که، نه تنها در مورد ارتباط افسردگی بین مادر و دختر که در مورد همه ی موارد از اضطراب تا روان پریشی، حکم می کند.

یکی از روانشناسان که جزو تیم تحقیقاتی نبود به ژورنال Scientific American عنوان کرد که، پروفسور فومیکوهفت بجای اینکه از نتایج حاصل از مطالعات خود در جهت سلامتی کل خانواده بهره مند شود، ترجیح میدهد نتایج حاصل از تحقیقات خود را تنها در مورد مادران افسرده بکار گیرد.

منبع: سایت سیمرغ
سایت بیتوته
سایت پزشک خوب