آب و فیبر از عناصر کلیدی برای کمک به اجابت مزاج راحت هستند. البته اگر فردی به میزان زیاد مواد غذایی سرشار از فیبر مصرف کند، اما مایعات کمی بنوشد، نه تنها به بهبود یبوست کمکی نمی شود، بلکه شرایط آن وخیم‌تر می شود. از این رو، تامین آب مورد نیاز بدن اقدام اصلی محسوب می شود.
در ادامه با برخی مواد غذایی که هنگام ابتلا به یبوست باید از مصرف آنها پرهیز کرد، بیشتر آشنا می شویم.
لبنیات
اگر به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستید برای مقابله با یبوست از مصرف لبنیات پرهیز کنید. افرادی که بدن آنها نمی تواند قند موجود در محصولات لبنی را پردازش کند، ممکن است پس از مصرف آنها با یبوست یا اسهال مواجه شوند. مصرف لبنیات می تواند موجب نفخ شود و از این رو به افراد مبتلا به یبوست توصیه می شود این محصولات را مصرف نکنند.
غذاهای سرخ شده
رژیم های غذایی سرشار از چربی می توانند به شکل گیری یبوست منجر شوند. در بسیاری موارد، غذاهای حاوی چربی زیاد از محتوای فیبر چندانی برخوردار نیستند. گوارش چربی به زمان زیادی نیاز دارد، در شرایطی که میوه ها و سبزیجات به طور معمول در کمتر از 24 ساعت گوارش و از بدن دفع می شوند. اگر به یبوست مبتلا هستید مصرف غذاهایی که در روغن یا کره سرخ شده اند را کنار بگذارید.
چای
این مورد ممکن است موجب شگفتی شما شود، اما هنگام ابتلا به یبوست باید در زمینه نوشیدن چای محتاط باشید. در شرایطی که چای های گیاهی احتمالا اثر منفی به همراه نخواهند داشت، اما چای سیاه حاوی تانن ها است که می تواند شدت یبوست را افزایش دهد. همچنین، چای حاوی کافئین است و در شرایطی که اندکی از این ماده می تواند به تحرک دستگاه گوارش کمک کند، مقدار بیش از حد کافئین می تواند کم آبی بدن را موجب شده و اثری معکوس به همراه داشته باشد.1
غذاهای یخ‌زده
خوراکی‌های آماده یا یخ‌زده، غذا خوردن را برای ما تا حد زیادی آسان می‌کنند اما ارزش غذایی ندارند و در عین حال دفع غذا را هم برایمان سخت می‌کنند و بدن برای اینکه بتواند راحت غذا را دفع کند به فیبر احتیاج دارد و این ماده در غذاهای یخ‌زده پیدا نمی‌شود. توجه داشته باشید که هر فرد بزرگسال در روز به ۲۵ تا ۳۸ گرم فیبر احتیاج دارد. علاوه بر این، غذاهای یخ‌زده معمولا از شیرین‌کننده‌های مصنوعی، چربی بد و مواد نگهدارنده ساخته شده‌اند و این مسئله روند هضمشان را سخت‌تر می‌کند. همانطور که لینزی زیگبام، متخصص تغذیه نیویورکی می‌گوید: «وقتی غذا خیلی چرب باشد، هضم آن هم سخت‌تر می‌شود».
چیپس، بیسکوییت و خوراکی‌های فراوری شده دیگر
غذاهای فرآوری شده مانند چیپس سیب‌زمینی، پفک نمکی و بعضی از برشتوک‌های صبحانه محصولات کارخانه‌ای دستکاری شده‌ای هستند که همه موادغذایی‌شان از بین رفته است و به همین خاطر باعث ایجاد یبوست می‌شوند. زیگبام توصیه می‌کند برای جلوگیری از یبوست به جای آرد یا گندم تصفیه شده (فراوری شده) از آرد یا گندم کامل استفاده کنید و به جای خرید نان سفید، نان‌هایی بخریم که از غلات کامل تهیه شده باشند و به ازای هر یک پیمانه حداقل سه گرم فیبر داشته باشند. مثلا می‌توانید برای پخت همبرگر یا مرغ سوخاری، به جای آرد سوخاری از جو دو سر استفاده کنید. جو دو سر سرشار از فیبر است و از یبوست جلوگیری می‌کند.
شکلات، کیک و کلوچه
دسرها و موادغذای شیرین پر از کربوهیدرات و چربی هستند و فیبر خیلی کمی‌دارند. به همین خاطر روند هضم غذا را دچار مشکل می‌کنند. افرادی که مشکل گوارشی دارند می‌گویند هر وقت شکلات می‌خورند دچار ناراحتی روده می‌شوند اما هنوز شاهدی علمی مبنی بر اینکه شکلات باعث یبوست می‌شود وجود ندارد. با این حال، ریگبام توصیه می‌کند وقتی دلتان خوراکی شیرین می‌خواهد، به جای شکلات و شیرینی، میوه‌هایی مانند تمشک و توت بخورید. توت‌ها در هر پیمانه حدود هشت گرم فیبر دارند و با خوردن آنها مقدار زیادی از فیبر مورد نیاز روزانه‌تان تامین می‌شود.
موز نرسیده
موز در هر یک پیمانه حدود سه گرم فیبر دارد و درواقع یکی از میوه‌هایی است که به دفع غذا کمک می‌کند اما درعین حال می‌تواند باعث یبوست هم بشود؛ اگر موز را قبل از رسیده شدن بخورید، دقیقا اثر عکس دارد. موز نرسیده شامل نشاسته مقاوم است و به همین خاطر باعث تشدید یبوست می‌شود. بنابراین قبل از خرید موز مطمئن شوید که حتما زرد و رسیده باشد.2
تخم‌مرغ
پروتئین این غذا بالا و فیبر آن اندک است. لازم نیست این ماده غذایی پرخاصیت را از فهرست غذایی خود حذف کنید. فقط کافی است مقداری غذای پرفیبر را به آن اضافه کنید. مصرف املت را با اسفناج و گوجه‌فرنگی تازه امتحان کنید.
گوشت نرم
این غذا سرشار از پروتئین و چربی، اما فاقد فیبر است. مصرف استیک آبدار را می‌توان با دورچین کلم بروکلی متعادل کرد. کلم بروکلی به حرکت آسان غذا در دستگاه گوارش و در نتیجه رفع یبوست کمک خواهد کرد.
نان سفید
مصرف زیاد نان سفید مدفوع را خشک و سخت می‌کند. این نوع نان از آرد سفید که دارای فیبر اندک است، تهیه می‌شود. در عوض نان تست سبوس‌دار مصرف کنید. مصرف این نان هضم غذا را راحت‌تر می‌کند.3
برنج سفید
حتما شما هم وقتی دچار بیرون روی می شوید به سراغ کته ماست می روید. برنج سفید حاوی میزان قابل توجهی نشاسته بوده و فیبر کمی دارد. بنابراین باعث کند شدن دفع می شود. به همین دلیل هم این ماده ی غذایی برای افرادی که دچار اسهال می شوند توصیه می شود. یادتان باشد که علاوه بر برنج مواد غذایی نشاسته ای دیگر مانند سیب زمینی، نان سفید و گندم تصفیه شده نیز همین خاصیت را دارند و اگر شما از یبوست رنج می برید بهتر است مصرف آن ها را محدود کنید.
هویج پخته شده
هویج پخته شده نیز حاوی فیبرهای محلول در آب است. این نوع فیبرها یک ژل چسبناک در روده ایجاد می کنند که روند هضم غذا را کند می کنند. اگر یبوست دارید بهتر است هویج خام میل کنید. فیبرهای موجود در هویج خام برای مقابله با یبوست مفید است و حجم مدفوع را افزایش داده و دفع آن را ساده تر می کند. یادتان باشد که روند پخت و پز باعث ایجاد تغییر در فیبرها می شود.4پی نوشت:
1.www.asriran.com
2.www.kalleh.com
3.www.imna.ir
4.www.jadidtarin.com
