گیاهان و دانه های فراوانی در این دنیا وجود دارند که جایگاه خودشان را در طب های سنتی و باستانی پیدا کرده و هر کدام برای درمان بیماری خاص، توصیه می شوند. هلیله سیاه یکی از این گیاهان معروف دارویی است که در کشور ما نیز طرفداران خاص خود را داشته و برای درمان انواع و اقسام بیماری ها به کار گرفته می شود. هلیله سیاه (Myrobalan)، گیاهی معروف به اکسیر طول عمر و بومی کشور هند است که برای درمان بیماری های متعدد از آن استفاده می شود. طول درخت آن تقریبا سه الی چهار متر است، با آغاز فصل بهار برگ می دهد و برگ های آن بیضی شکل، کشیده و نوک تیز است. گل های درخت اوایل اردیبهشت به چشم میخورند،گل هایی کوچک به رنگ صورتی مایل به سفید که تا اوایل خرداد بر شاخه ها مانده و سپس تبدیل به میوه می شوند.

میوه درخت اندکی دراز، نوک تیز و سبز رنگ است که به مرور زمان قرمز رنگ می شود. میوه ها آخر مرداد تغییر رنگ داده و به طور کامل می رسند. اوایل شهریور میوه قهوه ای سیر مایل به سیاه از درخت چیده شده و برای خشک شدن در آفتاب پهن می شود. میوه پس از خشک شدن به طور کلی تغییر رنگ داده و با رنگ سیاه آماده بازار صادرات می شود. بهترین نوع آن بی دانه، سفت، بدون پوسیدگی کوچک با رنگ سیاه می باشد. درخت بومی هندوستان است اما در بنگلادش و پاکستان نیز دیده می شود.

هلیله سیاه قابض و تلخ و طبع آن گرم و خشک است. در طب سنتی ایرانی و طب سنتی هندی، از خواص هلیله سیاه برای درمان بیماری‌های بسیار زیادی استفاده می‌شود.

درمان آکنه و جوش صورت

هلیله سیاه دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی قوی بوده و می تواند به درمان آکنه و جوش صورت کمک کند.

ضد آفتاب طبیعی

هلیله سیاه می تواند به عنوان یک ضد آفتاب طبیعی از پوست در برابر اشعه ی UV محافظت کند.

درمان سیاهی دور چشم

هلیله سیاه برای درمان سیاهی دور چشم مفید می باشد.

تقویت و افزایش رشد مو

هلیله سیاه باعث بهبود جریان خون در پوست سر شده و به این ترتیب باعث تقویت و افزایش رشد مو می شود.

درمان ریزش مو

مصرف روزانه مقداری هلیله سیاه به صورت خوراکی با پاکسازی و سم زدایی بدن و خون به درمان ریزش مو کمک می کند.

تقویت چشم

اگر هلیله سیاه را در آب بخیسانید و از این آب برای شستشوی چشم ها استفاده کنید، بینایی را بهبود بخشیده و به درمان بیماری های چشمی از جمله آب مروارید و عفونت چشم کمک می کند.

یبوست و بواسیر

پودر هلیله سیاه به عنوان یک ملین ملایم شناخته می شود که با بهبود حرکات روده برای جلوگیری و درمان یبوست و بیماری همورئید یا بواسیر مفید می باشد.

کبد

هلیله سیاه حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان است که به پاکسازی و سم زدایی از کبد کمک کرده و به درمان بیماری های کبد از جمله کبد چرب کمک می کند.

دیابت و قند خون

هلیله سیاه حساسیت به انسولین را کاهش داده و با کاهش گلوکز خون باعث کاهش قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع دو می شود. اگر از دارو های کاهش دهنده ی قند خون استفاده می کنید بهتر است قبل از مصرف هلیله سیاه با پزشک خود مشورت کنید.1

بهبود هضم و سلامت گوارشی بهتر

استفاده منظم از گیاه هلیله سیاه می تواند عملکرد دستگاه گوارش شما را افزایش دهد، از داشتن محیط روده ای سالم حمایت می کند و جذب مواد مغذی را که می خورید، افزایش می دهد.

هم زمان، پودر هلیله سیاه یک ملین خفیف است و باعث بهبود از بین بردن مواد زائد، پاک سازی روده، و کمک به جلوگیری از یبوست می شود.

در حالی که ممکن است افزایش اولیه در نفخ شکم و دیگر مسائل معده و روده وجود داشته باشد، اما وقتی شما ابتدا پودر هلیله سیاه می خورید، اغلب افراد به سرعت متوجه حرکات روده منظم و از بین بردن نفخ و گاز می شوند.

کاهش اسیدیته معده و محافظت در برابر زخم معده

هلیله سیاه می تواند اسیدیته معده را کاهش دهد و حتی به جلوگیری از پپتیک و زخم معده با بالا بردن مخاط محافظ در معده کمک کند.

میوه هلیله سیاه غنی از آنتی اکسیدان پلی فنول، مثل گالیک اسید و الاگیک اسید است که در مطالعات، برای مبارزه با باکتری هلیکوباکتر پیلوری عمل می کند و خطر ابتلا به زخم معده را کاهش می دهد.

کاهش وزن طبیعی و سم زدایی

با بهبود سلامت گوارش، افزایش جذب مواد مغذی، تمیز کردن کلون، جلوگیری از یبوست و تسریع در زمان حذف مواد زائد، هلیله سیاه به کاهش بار سمی کبد شما کمک می کند.

بهبود هضم و جذب مواد مغذی همچنین تاثیر مثبتی بر کاهش گرسنگی و میل برای غذاهای ناسالم دارند و اینها عوامل مهمی هستند که باعث کاهش وزن و سبک زندگی خوب می شوند.

ترکیبات با هلیله سیاه می تواند برای از دست دادن وزن نیز بیشتر موثر باشد.

در عین حال، با فواید سلامتی دیگری که به احتمال زیاد مربوط به بهبود سلامت معده و روده و جذب بهتر ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها هستند، میوه هلیله سیاه یک سم زدا و سازنده خون در آیووردا محسوب می شود.

گفته می شود که به بالا بردن سطح اکسیژن در خون کمک می کند و اغلب برای رفع انرژی کم و رخوت توصیه می شود.

زخم دهان و اختلالات ریوی

میوه و یا پودر هلیله سیاه اغلب برای زخم های دهانی و بیماری های لثه ای استفاده می شوند. به طور سنتی در هند، دهانشویه هلیله سیاه را با خرد کردن چند میوه خشک و جوشاندن آن ها در آب تهیه می کنند. زمانی که خنک شد، چندین بار در روز در اطراف دهان می چرخانند تا به سرعت زخم التیام یابد.

هم چنین معتقدند که اگر به طور منظم استفاده شود، به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می کند.

هلیله سیاه همچنین برای سرفه های بد، برونشیت و دیگر مشکلات ریوی توصیه می شود. برای این منظور حدود نیمی از قاشق چای خوری پودر آن را با مقدار کمی عسل مخلوط کنید و به آرامی بمکید.
هلیله سیاه قابض و تلخ و طبع آن گرم و خشک است. در طب سنتی ایرانی و طب سنتی هندی، از خواص هلیله سیاه برای درمان بیماری‌های بسیار زیادی استفاده می‌شود.2

مشکلات تنفسی

پودر هلیله سیاه برای رفع سرفه، برونشیت و دیگر مشکلات تنفسی نیز توصیه می‌شود. شما باید حدود نصف قاشق چای‌خوری پودر هلیله را با کمی عسل ترکیب کنید، سپس قاشقی پر از آن را در دهان بگذارید و به آرامی بمکید.

کاهش درد مفاصل

خواص ضد التهابی هلیله می‌تواند تاثیر مثبتی در آرتروز، نقرس و دردهای مفصلی داشته باشد. افرادی که این مشکلات را دارند می‌توانند پس از مشورت با پزشک از هلیله استفاده کنند.

کاهش میگرن و سردد

برای تسکین سردرد و میگرن می‌توانید هلیله سیاه را همراه با آب گرم آسیاب کنید و به پیشانی ماساژ دهید و اجازه دهید روی پیشانی بماند.

عوارض هلیله سیاه

در کنار تمام فواید، هلیله سیاه هم مانند بسیاری از گیاهان دارویی ممکن است عوارضی داشته باشد و مصرف آن برای برخی افراد ممنوع است. برخی از موارد منع مصرف و عوارض جانبی هلیله سیاه را ادامه می‌خوانید.

اگر باردار یا در حال شیردهی هستید، نباید هلیله مصرف کنند.

اگر بسیار لاغر هستید یا در انجام فعالیت‌هایی مثل دویدن یا راه رفتن دچار ضعف می‌شوید، نباید هلیله سیاه مصرف کنید.

در ابتدای مصرف پودر هلیله ممکن است در برخی مواقع فرد دچار اسهال یا نفخ شکم شود که طبیعی است، اما اگر علائم بعد از یک یا دو روز برطرف نشد، باید مصرف هلیله را برای چند روز قطع کنید. اگر بعد از چند روز بهبود پیدا کردید می‌توانید با دوز کمتر دوباره مصرف هلیله را شروع کنید و عکس‌العمل بدن خود را ببینید.

اگر در حال حاضر دچار کم آبی بدن یا اسهال شدید هستید، توصیه می‌شود هلیله سیاه مصرف نکنید، چرا که هلیله به شدت قابض است.

کسانی که قصد جراحی دارند ۲ الی ۳ هفته قبل از جراحی مصرف هلیله را قطع کنند.

کسانی که به هر دلیلی از خون‌ریزی شدید رنج می‌برند نباید هلیله مصرف کنند.

با استفاده از هلیله سیاه می‌توان میزان قند خون بالا را کاهش داد و به طور کل این ماده برای کسانی که در خطر دیابت یا سندرم متابولیک هستند مفید است؛ اما ممکن است برای بیماران دیابتی که داروهای کاهش گلوکز مصرف می‌کنند مناسب نباشد. به همین جهت این افراد قبل از مصرف حتما باید با پزشک خود مشورت کنند.3

پی نوشت:
1.www.saednews.com
2.www.namnak.com
3.www.digikala.com