انواع رتینوپاتی دیابتی چیست؟

1. رتینوپاتی زمینه‌ ای

مرحله اول رتینو پاتی دیابتی است. در این مرحله عروق کوچک در پرده شبکیه صدمه دیده و مایع یا خون از آنها نشت می کند.

مایع نشت کرده باعث تورم پرده شبکیه شده و یا رسوباتی به نام "اگزودا" را ایجاد می نماید. با اینکه این مرحله معمولاً روی دید تاثیری نمی گذارد اما ممکن است بعداً به مراحل شدیدتری که منجر به کاهش دید می شود، تبدیل شود. از این رو رتینوپاتی زمینه‌ای به عنوان یک علامت هشدار دهنده محسوب می شود.

گاهی مایعی که نشت کرده‌است در مرکز دید جمع می شود. مرکز دید، مسئول دیدن جزئیات ریز اشیا می باشد (مثلاً حروف یا اعداد).

این مسئله به نام تورم مرکز دید خوانده می شود و ممکن است سبب شود خواندن یا انجام کارهای نزدیک مشکل تر شود.

۲. رتینوپاتی پرولیفراتیو (تکثیری)

حالتی است که رگهای خونی جدید و غیرطبیعی برروی سطح شبکیه رشد می کنند. این عروق جدید دیواره ضعیف تری داشته و شکننده هستند و ممکن است منجر به خونریزی شوند. زجاجیه ماده شفاف و ژله مانندی است که مرکز چشم را پر می کند.

خون نشت کرده باعث کدر شدن زجاجیه شده و به صورت نسبی مانع عبور نور از مردمک به پرده شبکیه می شود در نتیجه تصویر تار و درهم می شود.

این رگهای خونی غیرطبیعی ممکن است تبدیل به بافت سفتی شده که شبکیه را از پشت چشم جدا کنند و باعث جدا شدگی پرده شبکیه شوند که در صورت عدم درمان می تواند منجر به کاهش شدید دید و کوری شود.

رگهای خونی غیرطبیعی همچنین ممکن است اطراف مردمک، روی عنبیه (قسمت رنگی چشم) رشد کرده و با افزایش فشار داخل چشم باعث ایجاد آب سیاه شود.

رتینوپاتی دیابتی تکثیری (پرولیفراتیو) شدیدترین نوع بیماری شبکیه ناشی از دیابت می باشد. حدود ۲۰٪ افراد دیابتی به آن مبتلا می شوند و می تواند باعث کاهش شدید دید و کوری شود.

علامت های رتینوپاتی دیابتی چیست؟

رتینوپاتی غیرپرولیفراتیو مرحله ای است که گاهی علائم خفیفی دارد و حتی ممکن است بدون علامت باشد ولی اگر نقطه حساس دید (ماکولا) درگیر شود، کاهش بینایی پدید خواهدآمد.

زمانی که خونریزی اتفاق بیافتد، ممکن است دچار اختلال در دید یا حتی از بین رفتن دید شود.

رتینوپاتی پرولیفراتیو بدون درد است اما یک نوع شدید و جدی از بیماری است که باید به سرعت درمان گردد. حاملگی و فشار خون بالا ممکن است سبب تشدید رتینوپاتی شوند. 1

تشخیص رتینوپاتی دیابتی

به دلیل احتمال ابتلای افراد دیابتی به رتینوپاتی، این افراد باید متناسب با سن خود در بازه های زمانی مشخصی به جراح چشم پزشک مراجعه کرده و معاینه شوند و دکتر چشم پزشک پس از معاینه و بررسی شرایط بیمار شرایط جراحی را برای بیمار توضیح داده و وی را از هزینه و قیمت جراحی رتینوپاتی دیابتی آگاه می سازد. در صورت ایجاد هر گونه آسیب به عروق شبکیه، لکه ها و نقاط غیر طبیعی به چشم می خورد که نشان دهنده خونریزی عروق شبکیه می باشد.

1_ افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و 2 هر یک سال باید جهت معاینه چشم مراجعه نمایند.

2_ افرادی که دیابت نوع 1 دارند و در رده سنی زیر 9 سال هستند، بعد از گذشت 5 سال از شروع دیابت باید شروع به انجام معاینه های دوره ای نمایند.

3_ خانم هایی که قصد بارداری دارند و دچار دیابت هستند، قبل از اقدام به بارداری و 3 بار در طول دوره بارداری و تا حدوده یک ماه و نیم بعد از زایمان خود باید جهت معاینه چشم خود اقدام نمایند.

4_ هر فرد بعد از آگاه شدن از دیابت خود باید جهت معاینه کامل چشم خود از نظر رتینوپاتی دیابتی اقدام نماید.

توجه داشته باشید که مراحل اولیه این عارضه بدون علامت می باشد. در نتیجه تنها از طریق انجام معاینات منظم و به موقع می توان از بروز رتینوپاتی دیابتی پیشگیری کرد.

عوامل تشدید کننده رتینوپاتی دیابتی

برخی مشکلات به همراه دیابت می توانند رتینوپاتی را تشدید کنند و یا زمان بروز آن را سرعت بخشند.

از عوامل تشدید کننده رتینوپاتی دیابتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1_ بالا بودن قند خون فرد دیابتی به طور مداوم

2_ بالا رفتن فشار خون زیرا این افزایش فشار نیز می تواند آسیب به عروق چشمی را تشدید نماید.

3_ بالا بودن چربی خون در فرد دیابتی

4_ وجود بیماری های کلیوی

5_ مصرف دخانیات نیز چه به صورت مستقیم، یعنی خود فرد مصرف کننده باشد و یا غیر مستقیم (فرد در معرض دود دخانیات افراد مصرف کننده قرار داشته باشد)

با کنترل مواردی که در بالا به آن اشاره شد می توانید سیر بیماری رتینوپاتی دیابتی را کند نمایید. 2

درمان بیماری رتینوپلاتی دیابتی اولیه

اگر فرد به بیماری رتینوپاتی غیرتکثیری مبتلا باشد، احتمالاً بلافاصله به درمان نیاز ندارد. با این همه چشم پزشک به دقت چشم‌ها را معاینه خواهد کرد تا بفهمد چه زمانی باید درمان را آغاز کند.

فرد برای کنترل بهتر دیابت خود باید به صورت مرتب با پزشک متخصص غدد در ارتباط باشد. اگر دیابت به خوبی کنترل شود و سطح قند خون همیشه تنظیم شود، روند بیماری رتینوپاتی دیابتی غیرتکثیری هم کند خواهد شد.

درمان بیماری رتینوپاتی دیابتی پیشرفته

اگر فرد به رتینوپاتی دیابتی پیشرفته و یا ورم لکه زرد مبتلا باشد، باید هر چه سریع‌تر تحت درمان‌های جراحی قرار گیرد.

بر حسب اینکه شبکیه با چه مشکل به خصوصی درگیر باشد، ممکن است درمان‌های زیر به کار گرفته شود:

لیزر فتوکوآگولاسیون فوکال (Photocoagulation)

این روش درمانی مانع از نشت خون و مایعات به درون چشم شده و یا فرایند آن را کند خواهد کرد. در طی انجام این عمل به کمک لیزر اجازه‌ی نشت مایعات از رگ‌های خونی غیر طبیعی داده نخواهد شد. این عمل معمولاً در مطب پزشک و در طی یک جلسه انجام خواهد شد.

اگر به دلیل ورم لکه‌ی زرد پیش از جراحی دچار تاری دید هستید، این جراحی احتمالاً نخواهد توانست بینایی شما را به حالت نرمال اولیه بازگرداند، ولی در عین حال احتمال زیادی وجود دارد که بتواند مانع از وخامت وضعیت ورم زرد شود.

لیزر شبکیه‌ ای پی آر پی (Panretinal photocoagulation)

این روش درمانی رگ‌های چشمی غیر طبیعی را کوچک‌تر خواهد کرد. در طی این عمل به مناطقی از شبکیه که دور از لکه زرد چشم هستند لیزر تابانده خواهد شد.

لیزر باعث کوچک شدن و جمع شدن رگ‌های خونی غیرطبیعی جدید چشم خواهد شد.

این عمل معمولاً در مطب پزشک و در طی یک یا دو جلسه انجام خواهد شد. دید فرد تا حداقل یک روز بعد از عمل تار خواهد بود.

حتی ممکن است بعد از عمل مقداری از دید پیرامونی یا دید در شب افراد مختل شود.

زجاجیه‌ برداری یا ویترکتومی (Vitrectomy)

در این عمل برش کوچکی در چشم ایجاد شده تا بتواند خون جمع شده در مرکز چشم و آسیب بافتی شبکیه را خارج کند. این عمل باید در مرکز چشم پزشکی و در اتاق عمل تحت بیهوشی موضعی یا عمومی انجام شود.

تزریق دارو به درون چشم

این داروها از دسته‌ی مهارکننده‌ های فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) هستند. این دارو با بلاک کردن سیگنال‌هایی که بدن برای رشد رگ‌های جدید می‌فرستد، مانع از رشد این رگ‌های غیر طبیعی خواهد شد. این روش درمانی به تنهایی و یا به همراه لیزر شبکیه‌ای پی آر پی تجویز خواهد شد.

جراحی معمولاً روند پیشرفت بیماری رتینوپاتی دیابتی را کند کرده و یا اینکه آن را متوقف خواهد کرد ولی باید توجه داشته باشید که جراحی درمان قطعی بیماری نیست. چرا که دیابت یک بیماری مادام العمر است و در آینده هم امکان آسیب شبکیه و تحت تاثیر قرار گرفتن بینایی وجود خواهد داشت.

حتی بعد از انجام درمان‌های مختلف برای بیماری رتینوپاتی دیابتی فرد باید به صورت مرتب معاینات چشمی انجام دهد.

درمان‌های جایگزین بیماری رتینوپاتی دیابتی

تا کنون چندین درمان جایگزین برای بیماری پیشنهاد شده که تاثیرات مثبتی بر روند بیماری افراد داشته است.

با این همه برای اینکه مشخص شود که این درمان‌ ها کارآمد و در عین حال ایمن هستند باید آزمایش‌های بیش‌تری انجام شود.

اگر هر گونه داروی گیاهی و یا مکملی دریافت می‌کنید باید با پزشک خود این موضوع را در میان بگذارید. چون ممکن است این داروهای گیاهی با داروهای شما تداخل داشته باشند. از طرفی برخی از این داروها در طی جراحی مشکلاتی همچون خونریزی زیاد را به دنبال خواهند داشت.

نباید به جای به کارگیری درمان‌های استاندارد تایید شده، درمان‌ های غیر مطمئن تایید نشده را امتحان کرد.

فراموش نکنید که درمان بیماری در مراحل ابتدایی از از دست دادن دید جلوگیری خواهد کرد. 3

پی نوشت:
1.www.avapezeshk.com
2.www.binaii.com
3.www.drdr.ir