تحلیل مبانی فسخ ازدواج ناشی از بیماری های خاص

مقدمه

محدوده امکان تقاضای طلاق بر اساس بیماری توسط طرفین زندگی

 نگاهی تحلیلی به مبانی فسخ ازدواج ناشی از بیماری ها

مبحث اول
 مبانی عام فسخ ازدواج ناشی  از بیماری ها

الف) قاعده «لاضرر»  

آموزه های قرآن درباره قاعده لاضرر

قاعده «لاحرج»  

قانون الحاق یک تبصره به ماده (1130) قانون مدنی

‌قانون الحاق یک تبصره به ماده (1130) قانون مدنی ‌ماده واحده - یک تبصره به شرح ذیل به ماده (1130) قانون مدنی مصوب1370.8.14 الحاق می‌گردد:

‌تبصره - عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که‌ادامه زندگی را برای زوجه با مشقّت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل‌درصورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر و حرج محسوب می‌گردد:

1 - ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه‌متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه .

2 - اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلاء وی به مشروبات الکلی که به‌اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی‌که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است. ‌در صورتی که زوج به تعهد خود عمل ننماید و یا پس از ترک، مجدداً به مصرف‌موارد مذکور روی آورد، بنا به درخواست زوجه، طلاق انجام خواهد شد.

3 - محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.

4 - ضرب و شتم یا هرگونه سوء‌رفتار مستمر زوج که عرفاً باتوجه به وضعیت زوجه‌قابل تحمل نباشد.

5 - ابتلاء زوج به بیماری‌های صعب‌العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب‌العلاج‌دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید. ‌موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج‌زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر نماید.

عیب هایی در زن که حق فسخ برای مرد ایجاد می کند:

1- ابتلا به جذام
2- برص
3- افصاء (یکی شدن مجرای حیض و بول در اثر مقاربت)
4- زمین گیر بودن زن
5- نابینایی هر دو چشم

این عیب ها در صورتی باعث ایجاد حق فسخ برای مرد می شود(ماده ۱۱۲۴قانون مدنی) که در هنگام عقد وجود داشته باشد نه اینکه بعد از عقد ایجاد شود. البته مثلا اگر مردی که به انتخاب پدر و مادرش با خانمی که چندان او را ندیده ازدواج کند و متوجه شود که به بیماری جذام مبتلاست، حق فسخ ازدواج را دارد. اگر این موضوع را قبل از برقراری رابطه زناشویی بفهمد، زن حق مهر نخواهد داشت ولی اگر بعد از برقراری رابطه زناشویی متوجه شود، باید تمام مهریه را بپردازد. طبق ماده۱۱۲۵ قانون مدنی، اگر جنون و عنن بعد از عقد هم اتفاق بیفتد، به زن حق فسخ داده می شود.

طبق ماده ۱۱۲۶ قانون مدنی، اگر زن یا مرد قبل از عقد بدانند طرف مقابلشان به یکی از بیماری هایی که حق فسخ ایجاد می کند مبتلاست، دیگر بعد از عقد حق فسخ نخواهند داشت.

در ماده ۱۱۲۷ قانون مدنی هم آمده اگر مردی بعد از عقد به بیماری های مقاربتی مبتلا شود، زن حق دارد از برقراری رابطه زناشویی با او امتناع کند ولی به او نفقه تعلق می گیرد.

تبصره ۵ ماده ۱۱۳۰قانون مدنی

ابتلای مرد به بیماری های صعب العلاج روانی یا مسری یا هر بیماری صعب العلاج دیگری (مثل سرطان) که زندگی مشترک را تهدید کند، یعنی زندگی همراه با مشقت باشد و تحمل آن مشکل شود، باعث می شود زن بتواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند و در صورتی که ادعای او ثابت شود، دادگاه مرد را وادار به طلاق خواهد کرد. در این صورت خانم می تواند تمام حق و حقوق خود را هم مطالبه کند.
بیماری های صعب العلاج نوظهور بلای جان خانواده ها با وجود این که بیماری های صعب العلاج نوظهور از جمله ایدز، هپاتیت و…از گروه بیماری هایی هستند که در صورت مبتلاشدن زن یا مرد جان و سلامت شریک زندگی را به خطر می اندازد اما متاسفانه قانون در این باره سکوت کرده است. زیرا زمانی که قانون حمایت از خانواده ها نوشته می شد این بیماری ها وجود نداشتند و درحال حاضر هم هیچ تکلیفی برای این گروه از زوجین مشخص نشده است. بنابراین قانونگذاران بایستی با جدیت این موضوع را مورد بررسی قرار دهند و با تدوین و تصویب قوانین مناسب ضمن آن که سلامت خانواده ها را تامین کنند آنها را نیز از این دغدغه های مهم نجات دهند.
 

روایت امام صادق (ع) درباره فسخ نکاح

نتیجه گیری