اعتماد به نفس در هر رابطهای بهویژه در روابط دو طرفه و احساسی لازم است. فقدان این ویژگی موجب سوءِتفاهم، احساس درک نشدن و بیاحترامی میان دو فرد میشود. اگر نتوانیم اعتماد به نفس خود را در مقابل دیگران افزایش بدهیم، حرفهای ناگفتهی درونمان و احساساتی که قدرت ابرازشان را نداشتهایم به نفرت، اندوه و گاه حقارت تبدیل میشود. در مقابل با پرورش دادن این ویژگی در خود میتوانیم در سختترین موقعیتها اوضاع را مدیریت کنیم و حداقل مطمئن باشیم که در ارتباط از سمت ما کوتاهی و قصوری صورت نگرفته است. با افزایش اعتماد به نفس میتوانیم در مقابل دیگران به راحتی و با صدای رسا صحبت کنیم، در صورت لزوم از دیگران درخواست کمک کنیم و با آنها معاشرت لذتبخشی داشته باشیم. اما چگونه؟ به موارد زیر توجه کنید و سعی کنید با بهکارگیری آنها اعتماد به نفس خود را در مقابل دیگران افزایش بدهید.
احساسات خود را بشناسید
گاهی اوقات خودمان هم دقیقا نمیدانیم چه احساسی داریم. مثلا دیر کردن دوستمان سر قرار موجب عصبانیت ما میشود اما از آنجا که هیچگاه احساسات خود را دقیقا نشناختهایم و نحوهی ابراز و مدیریت آنها را نیاموختهایم، عصبانیت ما به خشم فروخوردهای بدل میشود که در جایی دیگر و به شکلی غیرمنطقی بروز میکند. در گام نخست اعتماد به نفس را در وجود خود پیدا کنید، جرئت داشته باشید احساساتی را که در شما شکل گرفته است، بشناسید، آنها را ریشهیابی کرده و در نهایت مسئله را حل کنید. اگر از دست دوستی که تأخیر کرده ناراحت هستید همان موقع آن را بیان کنید. علت ناراحتی خود را بشناسید و آن را قاطعانه و بدون زخم زبان و طعنه بیان کنید. وقتی بدزبانی میکنید و با طعنه و کنایه سعی میکنید آرامش بیابید، دیگران را میرنجانید و از خود دور میکنید.
احساسات خود را کنترل کنید
در گام اول احساسات خود را شناختید، حالا باید تلاش کنید که در مواقع حساس آنها را به بهترین شکل مدیریت و کنترل کنید. اگر عصبانی هستید نفس عمیق بکشید، کمی صبر کنید و سعی کنید از عمق ناراحتی خود بکاهید و با تفکر واکنش نشان بدهید یا حتی زمانی که به شدت خوشحال هستید نیز سعی کنید احساسات خود را کنترل کنید. مدیریت هیجانهای مثبت و منفی رفتار شما را صیقل میدهد و منجر به ابراز منطقی احساسات میشود.
اهداف خود را تعریف کنید
وقتی هدف خود را از نتیجهی یک گفتوگو، بحث یا … بدانید، با اعتماد به نفس بیشتری در مقابل دیگران ظاهر میشوید. با خود روراست باشید؛ تا اینجا احساس خود را شناختید، آن را کنترل و مدیریت کردید و حالا باید بتوانید با شناخت هدف خود از ابراز احساستان، ارتباط مؤثری را با دیگران شکل بدهید. اگر به علت تأخیر دوستتان ناراحتید و میخواهید در این باره به او تذکر بدهید، در پی چه هستید؟ نتیجهی مطلوب و مورد نظر شما چیست؟ دوست دارید با گوشزد کردن این اشتباه از رفتارهای اینچنینی او در آینده جلوگیری کنید یا این تأخیر تأثیر چندانی روی برنامههای شما نداشته است و صرفا کمی خشمگین شدهاید و میخواهید به عبارت خودمانی دقدلیتان را خالی کنید؟ در هر حال باید چشماندازی از نتیجهای که در سر دارید را بشناسید و متناسب با آنچه میخواهید در خاتمهی بحث به آن برسید، صحبت و ابراز احساسات کنید. این روند یعنی شناسایی احساسات، مدیریت صحیح آنها و شناخت نتایج حاصل از ابرازشان، فرایندی منطقی است که باعث میشود در مقابل دیگران اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید و نتیجهی منطق و تأملی است که در رفتارتان بهکار گرفتهاید.1
یادتان نرود که هر نکته مکانی دارد
وقتی میخواهید دربارهی مشکلی با دوست خود صحبت کنید، باید بدانید که «هر سخن وقتی و هر نکته مکانی دارد.» طبیعتا مطرح کردن موضوع در حضور دیگران درست و منطقی نیست. برای اینکه حرفهایتان خریدار داشته باشد باید در مکان و وقت مناسب مشکل را بازگو کنید. موقعیتشناس باشید و قبل از حرف زدن فکر کنید تا دیگران بیشتر روی شما حساب کنند. وقتی دیگران به حرفهای شما اهمیت بدهند، اعتماد به نفستان ناخودآگاه بالاتر میرود. پس اگر طرف مقابل شما عجله دارد، حواسش پرت است و … سکوت کنید و بیهوده ارزش خود و کلامتان را پایین نیاورید.
صحبت کردن را با خود تمرین کنید
شاید کمی مسخره به نظر برسد اما آنچه را که تصمیم دارید در مقابل دیگران بگویید، با صدای بلند و رسا تمرین کنید یا حرفهایتان را بنویسید. این کار نوعی برنامهریزی غیرمستقیم است که از آشفتگی در مقابل جمع جلوگیری میکند و باعث افزایش اعتماد به نفستان در مقابل دیگران میشود. وقتی بدانید که میخواهید چه چیزی بگویید، اعتماد به نفس و کنترل بیشتری خواهید داشت. با صدای رسا، شمرده و آرام حرف بزنید و از هیچکس و هیچچیز نترسید و خجالت نکشید. شما بهترین هستید، چرا که نه؟
به زبان بدن توجه کنید
ارتباطات غیرکلامی مانند زبان بدن و حالات صورت در نشان دادن اعتماد به نفس خیلی مهم هستند. تماس چشمی در ارتباطات معجزه میکند. وقتی با آرامش و مهربانی به افراد نگاه میکنید، دیگران به شما اعتماد میکنند و نتیجه ی اعتماد و راحتیِ آنها، بالا رفتن اعتماد به نفس شماست. دیگران را با اسم کوچک صدا بزنید، در هنگام صحبت کردن به آنها نگاه کنید، همیشه لبخند بزنید و سعی کنید فردی مثبت باشید و این انرژی خوب را در ظاهرتان نیز نشان بدهید. اگر به زمین نگاه کنید و از تماس چشمی بپرهیزید، خجالتی و ساده به نظر میرسید و دیگران روی شما حساب نمیکنند. راست و مستقیم راه بروید. جلوی آینه بایستید و حالات صورت خود را هنگام حرف زدن بررسی کنید. به حالات چهرهی خود هنگام خشم، ناراحتی یا دیدن و شنیدن چیزی چندشآور دقت کنید و ببینید آیا واکنشهای صورت و بدنتان دقیقا احساسات درونیتان را منعکس میکند؟ بعضی مواقع زبان بدن و ابزارهای غیرکلامی ارتباطات، دقیقا احساسات و نظرات درونی افراد را آشکار نمیکنند و این مسئله موجب سوءِتفاهم میشود. پس شناسایی حرکات و حالات صورت و بدن گام مؤثری در بهبود ارتباطات و در نتیجه افزایش اعتماد به نفس شماست. اگر در برابر دیگران واکنشهای دقیقی داشته باشید، میتوانید با اعتماد به نفس بیشتری با آنها معاشرت کنید.2
احساس راحتی کنید اما نه هر جایی
تا جایی که میتوانید دیگران را در عین صمیمیت با اسم کوچک صدا بزنید، در هنگام صحبت کردن به آنها نگاه کنید، همیشه لبخند بزنید و سعی کنید فردی مثبت باشید و این انرژی خوب را در ظاهرتان نیز نشان بدهید.اگر به زمین نگاه کنید و از تماس چشمی پرهیز کنید، خجول و بی اعتماد به نفس به نظر میرسید.
صاف و شق و رق راه بروید. برای تمرین جلوی آینه بایستید و بهترین حالاتتان را کشف کنید.
به حالات چهره خود هنگام خشم، ناراحتی یا دیدن و شنیدن چیزی چندشآور دقت کنید و ببینید واکنشهای صورت و بدنتان به خوبی احساسات درونیتان را منعکس میکند؟
بعضی مواقع زبان بدن و ابزارهای غیرکلامی ارتباطات، دقیقاً احساسات و نظرات درونی افراد را آشکار نمیکنند و این مسئله موجب سوءتفاهم میشود. پس شناسایی حرکات و حالات صورت و بدن گام مؤثری در بهبود ارتباطات و در نتیجه افزایش اعتماد به نفس شماست. اگر در برابر دیگران واکنشهای دقیقی داشته باشید، میتوانید با اعتماد به نفس بیشتری با آنها معاشرت کنید.
شنونده خوبی باشید
اگر خواهان افزایش اعتماد به نفس در مقابل دیگران هستید، باید شنونده خوبی باشید. در این صورت باید با آرامش و صبر به دیگران گوش کنند و در مواقع مناسب تأیید بدهند و عبارات دوستان بیان کنند.این به معنای موافقت بی چون و چرا و دائمی نیست! بلکه به معنای درک متقابل است.
وقتی به دیگران گوش میکنید، باید به آنها نشان بدهید که برایشان ارزش و اهمیت قائل هستید.
اگر هم با طرف مقابل مخالفید باید به آرامی و منطقی مخالفت کنید. باید به آنها نشان دهید حتی در صورت مخالفت یا انتقاد، موقعیتشان را درک میکنید. قوی باشید. نشان دهید که بدون به کرسی نشاندن حرفتان، میتوانید قاطعانه صحبت کنید.
سفید سفید یا سیاه سیاه نگاه نکنید!
بعضیها معتقدند یا سفید یا سیاه.دیدگاه سفید و سیاه شما را در محدودیت نگهم یدارد.
واقعیت این است که بسیاری از مفاهیم زندگی نسبی هستند. بنا به اقتضای موقعیت، نتایج، رفتارها و کیفیت ارتباطات متفاوت خواهد بود. قضاوتهای کلی میتواند اعتماد به نفستان را کم کند.
انعطافپذیر باشید، وسواس و لجاجت برای رسیدن به نظرات شخصی ثابت را کنار بگذارید و بپذیرید که گاهی باید به جریان سیال زندگی دل بسپارید. مثلاً وقتی با یک قضاوت کلی میگویید: «تو همیشهٔ خدا شلخته و نامنظمی» اعتماد به نفس طرف مقابل را هم داغون میکنید.
به جای «اما» از «و» استفاده کنید
«اما» واژه مناسبی نیست.اگر صدبار از یک نفر تعریف کنید اما در انتها یک «اما» اضافه کنید، همه تعاریفتان را زیر سؤال بردهاید.
«اما» کلمه دلهره آوری است.
برقراری ارتباط خوب با دیگران و محبوبیت میان آنها باعث شکلگیری اعتماد میشود و این انرژی مثبت اعتماد به نفس شما را بالا میبرد. اگر میخواهید در مقابل دیگران اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید از به کار بردن کلمه «اما» بپرهیزید و به جای آن از «و» استفاده کنید.
این دو جمله را مقایسه کنید:
«امروز کلی کار کردی اما خب گزارش رو برام نفرستادی!»
«از کار امروزت راضی هستم و فقط مونده گزارشت رو برام ارسال کنی»
میبینید که جمله دوم بار مثبتتری دارد.3
پی نوشت:
1.www.chetor.com
2.www.vista.ir
3.www.bishtarazyek.com