نارساخوان‌ها چه کسانی هستند؟

هرگونه اختلال در خواندن را «نارساخوانی» می‌گویند. این اختلال که در کودکان شایع است با شواهدی مانند عقب‌ماندگی ذهنی یا مشکلات مغزی همراه نیست.

به عبارتی دیگر این کودکان، از لحاظ جسمی و روانی تفاوتی با سایر کودکان ندارند، بلکه این اصطلاح اغلب برای کودکانی به‌کار می‌رود که علی‌رغم هوش طبیعی، توانایی خواندن ندارند.

نارساخوان‌ها کودکانی هستند که با واژه‌ها آشنایی دارند و در مکالمه از آن‌ها استفاده می‌کنند، اما توانایی درک و شناسایی نشانه‌های نوشتاری یا چاپی را ندارند.

برخی نیز هر چند توانایی خواندن دارند، اما درک صحیحی از مفهوم واژه موردنظر ندارند. در کل، روانشناسان نارساخوان‌ها را به دسته عمده «نارسا‌خوان بینایی» و «نارساخوان شنوایی» تقسیم می‌کنند.1

دلایل اختلال نارساخوانی

در تحقیقات صورت گرفته برای شناسایی ریشه اختلال نارساخوانی، عوامل متعددی مطرح شده است. با توجه به این مطلب ریشه اختلال‌های یادگیری، عصبی است. زمینه ابتلا به اختلال نارساخوانی به عواملی مانند

مشکلات پیش از تولد و تاخیر در رشد سیستم عصبی مرکزی یا آسیب‌های مغزی، مرتبط است.

«اسم من علی است، است اسم علی من.» نارساخوان‌ها جمله ابتدایی را به شکل دوم می‌بینند و می‌خوانند. سردرگمی در خواندن واژگان به‌عنوان مثال خواندن از راست به چپ واژگان یک جمله، از دیگر مشکلات افراد مبتلا به نارساخوانی است.

عواملی مانند مشکلات ژنتیکی،‌ مشکلات زمان زایمان،‌ وزن کم کودک و نارسایی را به‌عنوان دلایل اساسی بروز این اختلال بیان می‌شود.

براساس پژوهش‌‌‌های بین‌المللی صورت گرفته برای شناسایی علل اصلی بروز اختلال نارسا‌خوانی در کودکان،‌ مشکلات ژنتیکی، به‌عنوان مهم‌ترین علت شناخته شده است.

در این تحقیقات معلوم شده که بروز اشکال در کروموزوم‌های ششم و پانزدهم، زمینه‌ساز این مشکل است. علاوه بر این، طبق پژوهش‌‌های صورت گرفته معلوم شده که آن قسمتی از مغز کودکان دارای اختلال یعنی قسمت گیج‌گاهی که مربوط به تکلم است، در مقایسه با مغز کودکان سالم متفاوت است.1

علائم و نشانه های نارساخوانی در نوجوانان

تصویربرداری از مغز نشان می دهد که مشکلات خواندن جدا از توانایی های شناختی است، بنابراین کودکان مبتلا به نارساخوانی احتمال دارد ضریب هوشی طبیعی نشان دهند و همچنین شاید در مواردی که نیازی به خواندن و نوشتن ندارند، نسبت به دیگران برتری داشته باشند.

تشخیص رفتار کودک از بدو تولد تا سالهای نوجوانی بسیار مهم است، زیرا بیشتر کودکان در همان اوایل علائم نارساخوانی را بروز می دهند و چون نمی توانند مشکلات خود را بیان کنند، اغلب نادیده گرفته می شود.

اگر علائم اولیه نارساخوانی نادیده گرفته شود، این علائم به سالهای نوجوانی و حتی بزرگسالی منتقل می شوند. کنار آمدن با نارساخوانی در این مرحله، برای نوجوانان خسته کننده است زیرا احتمال دارد بخاطر عملکرد نامناسب تحصیلی مورد تمسخر و مجازات قرار گیرند. برخی از علائم نارسا خوانی در نوجوانان، عبارتند از:

دوست دارد در کلاس نامرئی بماند .

مشکلات در حل صحیح مسائل ریاضی

عدم یادگیری کلمات جدید و زبان های خارجی

سردرگمی کلمات و حروف مشابه و صداها همچنان ادامه دارد.

سرعت خواندن آنها نسبت به دیگران در همان سن کمتر است.

آنها احتمال دارد دست خطی نامرتب و اشتباهات املایی زیادی داشته باشند.

آنها در به خاطر سپردن نام، مکان، شماره تلفن و تاریخ دچار مشکل می شوند.

عدم توانایی در پاسخ دادن به سوالات و تست ها وآنها نیاز به زمان بیشتری دارد.

هر چه سن فرد بیشتر می شود، یادگیری و خواندن سختترشده و آنها نمی دانند که چه مشکلی برای آنها وجود دارد، و این می تواند منجر به افسردگی، پرخاشگری و رفتار نامناسب برای پوشاندن احساسات شود.2

ملاکهای تشخیص نارساخوانی

1-داشتن هوش تقریبا متوسط یا بالاتر از متوسط

2-داشتن حواس سالم بویژه حس بینایی وشنوایی

3-برخورداری ازامکانات محیطی و آموزشی مناسب

4-نداشتن مشکلات شدید رفتاری

5- نازل بودن سطح توانایی خواندن و گفتن دانش اموزدر مقایسه با توان ذهنی ،سن تقویمی وامکانات آموزشی وی که شامل مصادیق زیر می شود:

1-5- اشتباه کردن کلمات شبیه به همانند غاز و غار ، چای و جای ، بهار و نهار

2-5- حدس زدن کلمات با در نظر گرفتن حروف اول و آخرکلمات

3-5- آئینه خوانی یا وارونه خوانی کلمات مانند زور بجای روز

4-5- مشکلات شدید در هجی کردن کلمات

5-5- حذف کلماتی مانند “را” از “که” و …

6-5- اضافه کردن برخی از حروف وکلمات

7-5- حذف برخی از حروف وکلمات

8-5- جایگزینی برخی از حروف وکلمات به جای یکدیگر

9-5- درک نامرتب حروف

10-5- اشتباهات مرتبط باعدم درک معنای جمله و ارزش دستوری متن نوشته شده

11-5-دشواری در تشخیص جز از کل

12-5-خواندن کودکان نارسا خوان دارای آهنگی همراه با تردید و مقطع است و گاهی متن نوشته شده را با اهنگی میخوانند که با معنای آن مطابقت ندارد.

13-5-در نهایت بی میلی وانزجار ازیادگیری خواندن.3

درمان نارساخوانی

هنوز هیچ دارو یا درمان جراحی برای اصلاح اختلال عملکرد مغز که احتمال دارد باعث نارساخوانی در کودکان شود در دسترس نیست. با این حال، با مراقبت مناسب و تکنیک های ویژه آموزشی، کودکان مبتلا به نارساخوانی می توانند بر مشکلات خواندن و نوشتن خود غلبه کنند. کمک به کودک نارساخوان نیاز به وقت و تلاش مراقبین و معلمان دارد. بنابراین برای کمک به کودک خود چه کاری می توانید انجام دهید؟2

نحوه مقابله با نارساخوانی

والدین و سرپرستان نقش مهمی در کمک به کودک نارساخوان دارند. کودک احتمال دارد قادر به درک آنچه برای او اتفاق میفتد نباشد. آنها شاید سوال های زیادی در ذهن و ترس بیهوده داشته باشند، که می تواند باعث افسردگی و اضطراب شود بنابراین، این وظیفه شماست به آنها اطمینان دهید که برای حمایت و کمک به او در کنار آنها هستید.

اهدافی ساده و واقع بینانه را تعیین کنید که در یک هدف بزرگتر خلاصه شود.

از دستاوردهای کوچکی که هنگام تمرین به دست می آورند، قدردانی کنید. به او پاداش دهید.

با کودک خود بنشینید و به او کمک کنید کلمات و اصوات گیج کننده را بخواند و تمرین کند.

هنگام خواندن نام و شماره با صدای بلند، آنها را وادار به بستن چشم و تمرین تصور و نوشتن حروف و اعداد کنید. این به آنها کمک می کند شکل حرف را با تلفظ متصل کنند.

هرگز از کلمات تنبل، بی کفایت یا گنگ استفاده نکنید. زیرا باعث آسیب جدی به تصویر و عزت نفس کودک می شود.

صبور باشید و به احساسات و مشکلات آنها گوش دهید. به آنها کمک کنید تا در مورد احساساتشان صحبت کنند. اگر آنها خشم یا ناامیدی نشان دادند، با آنها برخورد نکنید. در عوض، آنها را با دلسوزی و همدلی اداره کنید.2

پینوشتها
1.www.ibna.ir
2.www.pezeshket.com
3.www.goyande.ir