ویتامین D لازم در بدن چقدر است؟
ویتامین D را میتوان در نانوگرم در هر میلی لیتر یا در نانو مول در لیتر اندازه گرفت. یک نانوگرم در میلی لیتر برابر 2.44 نانومول در میلی لیتر است. محدوده طبیعی ویتامین D 32 نانوگرم بر میلی لیتر یا 75 نانومول بر لیتر است. البته میزان ویتامین دی توصیه شده در بارداری از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا 600 واحد بین المللی است.
عوارض کمبود ویتامین D بر بارداری
ویتامین دی و پره اکلامپسی
کمبود ویتامین دی ممکن است خطر ابتلا به پره اکلامپسی را افزایش دهد. اما با وجود این شواهد کافی برای مصرف ویتامین دی و پیشگیری از این عارضه وجود ندارد.
ویتامین دی و دیابت بارداری
تحقیقات نشان میدهد کمبود ویتامین D ممکن است در بروز دیابت بارداری اثر داشته باشد. مطالعات اخیر نشان می دهد تعادل قند خون به راحتی با مقدار کافی ویتامین D به دست می آید.
ویتامین دی و سزارین
افزایش قند خون و بالا رفتن فشار خون احتمال سزارین را بالا می برد و این مشکلات با کمبود ویتامین دی مرتبط است. یک مطالعه نشان داد زنان باردار مبتلا به کمبود ویتامین دی در مقایسه با زنان باردار با سطوح بالاتر ویتامین دی تقریبا دوبرابر احتمال ابتلا به سزارین دارند. محققان دیگر احتمال آن را چهاربرابر می دانند.
ویتامین دی و زایمان زودرس
کمبود ویتامین دی در بارداری با زایمان زودرس مرتبط است. مطالعات نشان می دهد سطح کافی ویتامین دی احتمال زایمان زودرس را تا 40 درصد کاهش می دهد.
ویتامین دی و وزن هنگام تولد
وزن کم هنگام تولد، قد جنین و دور سر جنین با میزان ویتامین دی بدن مرتبط است. تحقیقات نشان می دهد میزان بالای ویتامین دی با وزن تولد ارتباط دارد.
علائم کمبود ویتامین دی در بدن
مقدار کم ویتامین دی در دوران بارداری با کاهش توده استخوانی در نوزادی ارتباط دارد. سلامت تنفس نوزاد تا 3 سالگی نیز به مصرف ویتامین دی مادر در بارداری مرتبط است. گرچه عوارض کمبود ویتامین دی در بارداری نگران کننده است اما خبر خوب این است که به راحتی این ماده غذایی حیاتی را در رژیم غذایی، نور آفتاب و مکملها می توان تامین کرد.1
چه عواملی باعث کمبود ویتامین D در بدن می شود؟
عواملی مثل مصرف برخی داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال یا فنی توئین، رشد سریع کودک، برخی اختلالات در جذب ویتامین D، نرفتن زیر نور آفتاب و نیز استفاده از ضد آفتاب، نخوردن غذاهای حاوی ویتامین D، چاقی، آلودگی هوا و افزایش نیاز به ویتامین (مثل دوران بارداری وشیردهی) باعث کمبود ویتامین دی در بدن میشود. از آنجایی که ویتامین D در غذاهای کمی یافت می شود و نیز معمولا بهره گیری از نور خورشید به میزان ده تا بیست دقیقه در روز صورت نمی گیرد کمبود ویتامین D بخصوص در زنان و کودکان ایرانی بسیار شایع است (حتی تا 80%). کمبود ویتامین D در بارداری هم به میزان زیاد در مادران دیده می شود.2
برای دریافت ویتامین D چه کارهایی می توان انجام داد؟
می توانید با مصرف غذاهای حاوی ویتامین دی شروع کنید. در مرحله بعد، قرار گرفتن در معرض آفتاب (معمولاً 5-10 دقیقه بطوریکه بازوها، پاها، دستها و صورت به مدت 2 تا 3 بار در هفته در معرض آفتاب قرار بگیرد) نیز میتواند کمک کند.ویتامین دی در اثر مواجه با نورخورشید توسط بدن تولید میشود. مواد غذایی مانند زرده تخم مرغ، روغن کبد ماهی و سالمون غنی از ویتامنی دی هستند، با این حال بیشتر ویتامین D از طریق غذاهای غنی شده مانند شیر دریافت میشود. برای 75٪ از جمعیتی که لاکتوز را تحمل نمی‌کنند، محصولات شیر غنی شده منبع موثری برای مصرف ویتامین D نیستند.
علاوه بر این، عوامل زیادی بر توانایی بدن در ساخت و جذب ویتامین دی تأثیر می گذارد. این عوامل عبارتند از: محل زندگی، فصل، چه مدت زمان را در فضای باز بدون ضد آفتاب می گذرانید، رنگدانه های پوستی، سن، چاقی، آلودگی و داشتن روده های سالم با جذب بهینه. این فاکتورها در تعیین ظرفیت جذب نقش دارند، زیرا ویتامین دی در واقع یک هورمون است و به نور خورشید احتیاج دارد تا بدن به خوبی آن را تولید کند.
با این حال ، بهترین راه برای اطمینان از دریافت ویتامین دی مصرف مکمل آن است. برای مصرف مکمل ویتامین دی، انتخاب های شما بین دو نوع ویتامین دی خواهد بود.
از نظر فیزیولوژیکی دو شکل فعال ویتامین D وجود دارد که جمعاً کلسیفرول نام دارد و عبارتند از: ویتامین D2 و D3 .ویتامین D2 (ارگوکلسیفرول) فرم گیاهخواری است به وسیله گیاهان ساخته میشود، در حالی که ویتامین D3 (کوله کلسیفرول) دارای منبع حیوانی است، که معمولاً از روغن کبد ماهی یا لانولین (چربی) گوسفند گرفته میشود.
ویتامین D در مکملها به صورت D2 وD3 وجود دارد و ویتامین D3 از نظر اثربخشی چندین برابر قویتر از D2 است و همینطور فرم D3 قابل جذب‌ترین و مؤثرترین شکل برای بدن است، اما اگر وگان (گیاهخوار) هستید باید D2 را انتخاب کنید.
قرص مکمل ویتامین دی را چگونه استفاده کنیم؟
بهتر است مکمل مولتی ویتامین حاوی ویتامین D با وعده های اصلی غذا (ناهار یا شام) مصرف شود.
عوارض احتمالی ناشی از مصرف بیش از اندازه ویتامین دی چیست ؟
در صورت استفاده دوز بیش از حد، علائمی مانند مسمومیت شامل یبوست، ضعف، خستگی، خواب آلودگی، سردرد، کاهش اشتها، پرنوشی، خشکی دهان، طعم آهن در دهان، تهوع و استفراغ به وجود می آید که در این صورت، از ادامه مصرف خودداری کرده و به پزشک معالج خود مراجعه کنید.نکاتی که باید در هنگام خوردن قرص های ویتامین دی دقت کنید:
مصرف همزمان ویتامین "د" با داروهای کورتیکو استروئیدی مانند پردنیزول، داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال و فنی تویین و داروهای درمان بیماری سل مانند ریفامپین و ایزونیازید با مکانیسم های مختلف از جمله کاهش جذب کلسیم، کاهش جذب ویتامین D ،افزایش متابولیسم ویتامین D تداخل داشته و موجب کاهش اثر ویتامین D می شود. لذا نیاز این افراد به ویتامین D افزایش می یابد.
مصرف هم زمان ویتامین D با تیازیدها که در درمان فشارخون استفاده می شود میتواند سطح ویتامین D خون را افزایش دهند.
در صورت مصرف داروی آنتی اسید، لازم است ویتامین D را دو ساعت قبل یا چهار ساعت بعد از آنتی اسید میل کنید.
در صورت مصرف داروی قلبی دیگوکسین مصرف ویتامین D با نظر پزشک معالج باشد.
در افراد مبتلا به سارکوئیدوزیس، هیپرپاراتیروئیدیسم، بیماری های کلیوی و هیستوپالسموزیس ، مصرف مکمل ویتامین D می بایست با نظر پزشک انجام شود.3
پی نوشت:
1.www.saednews.com
2.www.dorvana.com
3.www.suprabion.ir
