ارگانیزم، انواع آن، اجزای آن در این مقاله

علیرغم تحقیقات بسیار زیادی که در زمینه پیدایش حیات و موجودات زنده، بر روی زمین وجود دارد، شاید هنوز سوالات بسیار زیادی در ذهن افراد در این باره وجود دارد. مهمترین نکته در این مورد پیدایش ارگانیزم و تشکیل موجود زنده است. بعد از اینکه دانشمندان توانستند ساختار ارگانیزم ها را شناسایی نمایند، نمونه های فسیلی از سیانوباکتری ها یا همان جلبک های سبز آبی را بر روی صخره های متعلق به 3500 سال پیش کشف کرده اند، این فسیل ها نشان می دهد که باکتری ها از ارگانیزم هایی هستند که از ابتدای پیدایش حیات بر روی زمین وجود داشته اند.

ریشه یابی کلمه ارگانیزم
کلمه ارگانیزم از اصطلاح یونانی ارگانون که معنی (ساز) می دهد، گرفته شده است. که این کلمه هم معنی است با کلمه های موجود زنده، شکل زندگی و وجود داشتن. در واقع ارگانیزم به هر موجود زنده ای که ساختمان سازمان یافته ای دارد و توانایی واکنش نشان دادن در برابر محرک های درونی و بیرونی را دارد، گفته می شود. این موجود زنده می تواند فعالیت هایی از جمله: تولید مثل، رشد، هموستاز و سازگاری با محیط زندگی خود را انجام دهد.

با داشتن این ویژگی ها، ارگانیزم می تواند، دامنه وسیعی از موجودات از جمله: حیوانات، گیاهان، قارچ ها، پروتیست ها، باکتری ها و غیره را شامل شود. طبقه بندی های مختلفی برای ارگانیزم ها وجود دارد.

دسته بندی ارگانیزم بر اساس سلول های تشکیل دهنده آن
در این روش، ارگانیزم های تک سلولی و چند سلولی موجود هستند. موجودات تک سلولی مانند: باکتری ها و پروتیست ها، و همچنین موجودات چند سلولی مانند: گیاهان و حیوانات، گروه بندی می شوند.

طبقه بندی بر اساس ساختار سلولی موجودات زنده
در این دسته بندی، بر اساس هسته و ماده ژنتیک موجودات زنده، در دسته های مختلف قرار می گیرند. موجوداتی که دارای هسته مشخصی در ساختار بدن خود هستند به عنوان یوکاریوت شناخته می شوند، اگرچه موجودات بدون هسته را پروکاریوت نام گذاری می کنند که هر دو دسته دارای ماده زنتیکی می باشند، همچنین ماده ژنتیکی در بدن یوکاریوت ها در داخل هسته قرار گرفته ولی در پروکاریوت ها در داخل جسم نوکلئوتید واقع شده است.

ارگانیزم ها بر اساس طبقه بندی مدرن، به سه دسته تقسیم می شوند:
دسته یوکاریا، که شامل تمام موجودات یوکاریوت می باشد.

دسته باکتری ها که موجودات پروکاریوت را شامل می شود.

دسته آرکی باکتری ها که جز پروکاریوت ها هستند و تک سلولی می باشند، ویژگی های بسیار منحصر به فردی دارند.

علمی که به مطالعه ارگانیزم ها می پردازد، زیست شناسی نامیده می شود. در واقع هدف علم زیست شناسی، مطالعه ساختمان، عملکرد و رفتار، رشد و تکامل موجودات زنده می باشد.

ارگانیزم
ارگانیزم یک موجود زنده است که قابل تکامل می باشد. با توجه به اینکه موجودات زنده و غیر زنده هر دو از مولکول ساخته شده اند ولی موجود زنده به راحتی می تواند با داشتن ویژگی های مشخص از موجود غیر زنده متمایز شود. مثلا، موجود زنده ساختاری از یک یا چند سلول زنده دارد.

ساختار بدن یک ارگانیزم از مولکول های تشکیل شده است که به طور طبیعی وجود دارند و به صورت بیولوژیکی تولید می شوند، و مولکول های بیو مولکول نامیده می شوند. این مولکول ها شامل: اسیدهای نوکلئیک، پروتئین ها، کربوهیدرات ها و لیپیدها می باشند.

در ساختمان این موجودات زنده اساسی ترین واحد بیولوژیکی، سلول است که هر موجود زنده حداقل یک سلول باید دارا باشد تا جز موجودات زنده تقسیم بندی شود. مولکول های تشکیل دهنده موجودات زنده دارای اشکال پیچیده ای می باشند که دارای ساختارهای سازمان یافته ای هستند که سلول ها در درون آن ها وجود دارند و هر سلول خود دارای اجزای مشخصی است.

ساختار مولکول ها و سلولها
مولکول ها از چهار ماده اصلی، شامل: پروتئین ها، چربی ها، اسیدهای ن نوکلئیک و کربوهیدرات ها تشکیل شده اند. سلول های نیز دارای اجزای اصلی هستند که مهمترین جز اصلی سلول کروموزوم می باشد. کروموزوم جزئی است که ماده ژنتیکی در آن واقع شده است. باکتری ها در کروموزوم خود دارای رشته های DNA، هستند. در موجودات زنده پیچیده تر مانند انسان، رشته DNA به صورت خطی و رشته ای وجود دارد.

ژن بخشی ازDNA ارگانیزم محسوب می شود که مسئولیت ویژگی های وراثتی را بر عهده دارد. ژن ها همچنین کد کردن، پروتئین ها، اسیدهای آمینه و مولکول های RNA را انجام می دهند. از مهمترین قسمت های مولکول پروتئین است که دارای آنزیم های اساسی برای کاتالیز کردن فرآیندهای بیولوژیکی است.

هشت مشخصه ارگانیزم ها برای رشد و تکامل
ارگانیزم ها دارای مشخصات ویژه ای می باشند که این ویژگی ها شامل: ساختار سلولی سازمان یافته، ساختار تولید مثلی، وراثت، متابولیسم، هموستاز، رشد و نمو، پاسخ به محرک های درونی و بیرونی، تکامل و سازگار شدن با محیط هستند. که مجموعه این مشخصات در کنار هم به تکامل موجود زنده و افزایش نسل آن کمک می کند.

انواع ارگانیزم ها
ساختار ارگانیزم های پروکاریوت
این موجودات زنده به دلیل اینکه هسته ندارند، ماده ژنتیکی در داخل سیتوپلاسم قرار دارد. و اندامک های غشادار در این موجودات که اغلب تک سلولی هستند وجود ندارد. ارگانیزم های پروکاریوت DNA حلقوی دارند. در سلول های پروکاریوتی به دلیل نداشتن هسته، قادر به انجام بسیاری از واکنش هایی که در سلول های یوکاریوت رخ می دهد، نیستند. از جمله این فرآیندها رونویسی توسط mRNA می باشد. علاوه بر هسته سایر اندامک هایی که متصل به غشای سیتوپلاسمی هستند در سلول های پروکاریوت وجود ندارند ، از جمله این اندامک ها: شبکه آندوپلاسمی، میتوکندری ها، دستگاه گلژی، لیزوزوم ها و پلاسمیدها را می توان نام برد. تنها نکته مشترک بین سلول های یوکاریوت و پروکاریوت وجود ماده ژنتیکی است.

ساختار ارگانیزم یوکاریوت
مهمترین ویژگی سلول های یوکاریوت داشتن هسته سلولی است که باعث می شود این سلول از سلول های پروکاریوت بسیار بزرگتر باشد. در داخل هسته سلول های یوکاریوت تکثیر و شبیه سازی ماده ژنتیکی DNA انجام می شود. تمام مواد ژنتیکی و جسم های هسته ای در داخل هسته قرار گرفته اند. از جمله این مواد نوکلئوپلاسم ماده پروتوپلاست می باشد. غشای هسته ای مانند یک سد محکم، ورود و خروج مواد را کنترل می کند که هر ماده ای به راحتی نمی تواند به هسته وارد و یا از هسته خارج شود.

در هنگام تقسیم سلولی هسته از هم باز می شود و ماده ژنتیکی داخل آن شروع به دو نیم شدن می کند، در جریان تولید دو سلول جدید ماده ژنتیکی به طور مساوی بین آنها تقسیم می شود. در هر دو سلول تولید شده اندامک های پلاسمید، جسم گلژی، لیزوزوم، میتوکندری، شبکه آندوپلاسمی و ریبوزوم ها هم به طور مساوی وجود دارند.

علاوه بر ماده ژنتیکی که بین سلول های یوکاریوت و پروکاریوت مشترک است، ریبوزوم ها نیز در این دو سلول مشترک هستند، با این تفاوت که سلول های پروکاریوت دارای ریبوزوم های 70S و یوکاریوت ها دارای ریبوزوم های 80S هستند، همچنین ریبوزوم های پروکاریوت در سیتوپلاسم ساخته می شوند و ریبوزوم های یوکاریوت در هسته و سیتوپلاسم سلول شکل می گیرند.

جهش های ژنتیکی
ممکن است در یک ارگانیزم تغییراتی در ژن ها رخ دهد که منجر به جهش های ژنتیکی می شود که در نتیجه آن، خصوصیات نادری به وجود می آید. جهش ها ممکن است اثرات آسیب زا یا کشنده ای را برای موجود زنده به همراه داشته باشند. اگرچه جهش هایی با ایجاد ویژگی های مفید نیز وجود دارند.

این امکان وجود دارد که یک جهش خصوصیت مفیدی را برای موجود زنده به وجود بیاورد که به بقای او در زندگی کمک کند. مانند باکتری هایی که به آنتی بیوتیک ها حساسیت نشان می دهند، با جهش های ژنتیکی، به راحتی می توانند در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم شوند. ارگانیزم ها به راحتی قادر به انجام جهش و همچنین سازگار شدن با محیط خود هستند.

انرژی مورد نیاز ارگانیزم ها
علاوه بر آنزیمها، اکثر واکنش های بیولوژیکی، برای انجام شدند نیاز به انرژی دارند. ATP، متداول ترین شکل انرژی است که یک موجود زنده می تواند مصرف کند. که یک نوع از انرژی شیمیایی است که برای انجام واکنش های بیولوژیکی لازم می باشد.در گیاهان فتوسنتز، انرژی شیمیایی آنها را تامین می کند. تنفس سلولی نیز می تواند تولید انرژی انجام دهد در این روش تولید انرژی شیمیایی، کربوهیدرات ها سنتز می شوند.

متابولیسم در ارگانیزم ها
متابولیسم از جمله فرآیندهایی است که برای زنده ماندن موجودات زنده ضروری می باشد. این فرآیندها شامل: تولید مثل، رشد، دفع و جذب، پاسخ به محرک های درونی و محیطی و همچنین سنتز و بیوسنتز هستند. متابولیسم شامل: آنابولیسم و کاتابولیسم است.

آنابولیسم: واکنش هایی که برای انجام شدن نیاز به انرژی دارند و باعث تجمع مولکول های زیستی می شوند.

کاتابولیسم: فرآیندی است که در آن ذرات بزرگتر تجزیه شده و به شکل ساده تر تبدیل می شوند.

این فرایندهای متابولیسم به صورت مرتب در بدن موجودات زنده انجام می شود تا بتوانند رشد و تکامل خود را ادامه داده و توانایی مقاومت در برابر محرک های مختلف را داشته باشند. ارگانیزم ها به راحتی می توانند محرک های محیط اطراف خود را تشخیص دهند. مثلا انسان و سایر حیوانات، با استفاده از حواس خود محرک ها را شناسایی می کنند و برای بقای خود مجبور به پاسخ دادن به این محرک ها هستند. پاسخ به محرک ها، موجودات زنده را از محرک دور یا به اون نزدیک می کند.

تولید مثل در ارگانیزم ها
موجودات زنده قادر به تولید مثل می باشند که می توانند گونه مشابه به خود را تولید کنند. دو نوع تولید مثل برای موجودات زنده وجود دارد. تولید مثل غیر جنسی: که باعث تشکیل کلون جدید از والدین می شود. تولید مثل جنسی در نتیجه پیوند سلول های جنسی والدین تشکیل می شود. موجودات زنده توانایی رشد کردن تا مرحله تولید مثل جدید را دارند. رشد موجودات زنده از طریق رشد در سلول های سازنده آنها رخ می دهد به این معنی که سلول ها باید افزایش اندازه داشته باشند تا بتوانند از طریق تقسیم شدن سلول های بیشتری را تولید نمایند .

انواع ارگانیزم ها
مهمترین ارگانیزم های موجود در روز زمین عبارتند از: تولیدکنندگان، مصرف کنندگان، گیاهخواران، گوشتخواران، همه چیز خوارها، لاشخورها، انگل ها، شکارچیان و تجزیه کنندگان. زندگی و حیاط روی زمین، تقابل بین این ارگانیزم ها می باشد، و آنهایی که بهتر بتوانند با محیط سازگار شوند به راحتی تولید مثل کرده و نسل خود را گسترش می دهند.

نتیجه گیری
با توجه به مقاله بالا، و شناخت ارگانیزم، به این نتیجه میرسیم که، ارگانیزم می تواند در کوچکترین شکل مانند: باکتری و همچنین بزرگترین شکل خود مانند: گیاهان و حیوانات نیز موجود باشد. و از پیدایش حیات از جمله آب در روزی زمین، این موجودات زنده، شکل گرفته اند و گسترش پیدا کرده اند. در تکامل زندگی، ارگانیزم ها با هم رابطه تنگاتنگی دارند. این ارتباط باعث می شود که موجودات زنده از همدیگر برای تغذیه و رشد استفاده نمایند. گیاهان و حیوانات از جمله ارگانیزم هایی هستند که انسان از آنها برای تغذیه استفاده می کند. این مسئله به طور جدی در تمام سطوح زندگی موجودات زنده وجود دارد.

ارگانیزم، انواع آن، اجزای آن در این مقاله

مقالات مرتبط

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته