مواد معدنى همراه با کيمبرليت ها

مواد معدنى همراه با کيمبرليت ها کيمبرليت به سنگهاى آذرين اولترامافيک غنى از پتاسيم گفته مى شود که بيشتر حاوى قطعاتى از سنگها وکانيهاى پوسته ومانتل مى باشد. کيمبرليت ها اکثراً در پوسته اى قاره اى در نقاط پايدار غير اورژنيک )بوجود آمده اند.انواع مهم کيمبرليت ها در قاره آفريقا، کشورهاى شورى سابق،آمريکا، وهندوستان پيدا شده اند.
کيمبرليت ها را بر اساس ميزان فراوانى کانيهاى ديوپسيدCa,Mg(Sio3)2 فلوگوپيت،K(MG,Fe)3 کلسيت وپسرپانتين3 si2o5(OH)4 (mg,Fe) به پنج گروه تقسيم مى شوند.
بالا بودن ميزان گازهاى F,H2o,Co2 در ماگما موجب مى شود که کيمبرليت ها بيشتر حالت انفجارى پيدا نمايند.انفجار اگر در عمق زياد رخ بدهد موجب تشکيل مجرايى قيف مانند مى شود که اصطلاحاً به آن دياترم(Diatreme) مى گويند.هر دياترم در عمق به يک دايک ودر سطح دهانه آتشفشانى ختم مى شود. کيمبرليت ها به دو صورت برشى وگدازه اى يافت مى شوند. » نوع برشى که به نسبت فراوان است به صورت برش نفوذى وتوف ديده مى شود. » نوع گدازه اى بصورت گدازه هاى بازالتى ميکادار يافت مى گردند. از ويژگى هاى کيمبرليتها وجود زينوليت (xeotith) وزينوکرسيت(xenoncrysts) از جمله اکلوژيت،پريدوتيت ،کرانوليت،انواع گرونا، پيروکسن و فلوکوپيت است که از اعماق مختلف پوسته تا مانتل به همراه هم بالا آورده شده اند .از مطالعه اين سنگها وکانى ها اطلاعات مهمى در زمينه پترولوى وژئوشيمى پوسته قاره اى ومانتل بالايى حاصل مى شود،کانى هاى مهم زمينه سنگ عبارتند از:سرپانتين –فلوگوپيت،ترموليت،کلسيت،منيتيت، آپاتيت،اوليوين-پيروکسن،نفلين والماس است. ماگماى کيمبرليتى از ذوب بخشى پريدوتيت حاوى فلوگوپيت ودولوميت در مانتل بوجود مى آيد.مطالعه انکلوزيون هاى سيال الماس در منطقه اى از آفريقا نشان داده است که دماى تبلور الماس حدود 1100 وفشار حدود 50 کيلوبار است .الماس به دو صورت همراه اکلوژيت و در زمينه سنگ يافت مى شود .هر دو الماس در مانتل ودر اعماق زياد متبلور مى شوند وسپس توسط ماگما به سطح زمين منتقل مى گردد. تمامى کيمبرليت ها داراى الماس نيستند. ژرفا مهمترين فاکتور در تبلور الماس محسوب مى گردد.با مطالعه وبررسى گرونا وپيروکسن هاى موجود در کيمبرليت ها مى توان شرايط تبلور وعمق تشکيل ماگما کيمبرليتى را برآورد نمود. مثال: وجود ديوپسيد کروم دار دليل بر تبلور در فشار بسيار بالا است. بطور کلى اهميت کيمبرليت ها به خاطر وجود الماس ومطالعات پترولوژيکى قطعات سنگى وکانيى هايى است که بهمراه دارند.الماس همچنين بصورت پراکنده(disseminated) درزمينه سنگ ديده مى شود،عيار الماس در کيمبرليت ها1/. تا 6/. گرم در تن است.
منبع: http://atwis.com
/س