محققان تاکید دارند که ۲ عامل دیگر، یعنی افسردگی و وضعیت اقتصادی و اجتماعی ضعیف، به شدت با خواب بیش از اندازه ارتباط دارند. این دو عامل ممکن است دلیل اثرات منفی سلامتی یادشده باشند. مثلا افرادی که وضعیت اقتصادی و اجتماعی خوبی ندارند، به احتمال زیاد ممکن است به مراقبت‌های پزشکی دسترسی کمتری داشته باشند و در نتیجه بیماری‌های آن‌ها تشخیص داده نمی‌شود، بیماری‌های مثل ناراحتی‌های قلبی که ممکن است باعث پرخوابی شود.
چند ساعت خوابیدن در شب، پرخوابی محسوب می‌شود؟
مقدار خوابی که هر فرد نیاز دارد، در دوره‌های مختلف زندگی به‌طور قابل توجهی متفاوت است و به سن، سلامت کلی بدن، عادت‌های سبک زندگی و سطح فعالیتی که انجام می‌دهد، بستگی دارد. مثلا در دوران پراسترس یا بیماری، ممکن است به خواب بیشتری نیاز داشته باشید. با این حال نیاز به خواب در طول زمان و از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ متخصصان معمولا توصیه می‌کنند افراد بزرگسال هر شب بین ۷ تا ۹ ساعت بخوابند.
چرا برخی افراد زیاد می‌خوابند؟
در کسانی که از بیماری هایپرسومنیا (خواب بیش از حد) رنج می‌برند، خواب بیش از حد معمول، یک اختلال پزشکی محسوب می‌شود. این اختلال باعث می‌شود فرد از خواب‌آلودگی مفرط در طول روز (که معمولا با چرت زدن برطرف نمی‌شود) رنج ببرد. این بیماری همچنین سبب می‌شود بیمار در طول شب به‌صورت غیر معمول، ساعات طولانی را در خواب سپری کند. بسیاری از افرادی که به هایپرسومنیا مبتلا هستند، علائمی شبیه استرس و نگرانی، سطح انرژی کم و مشکلات مربوط به حافظه را تجربه کنند که ناشی از نیاز تقریبا دائمی آن‌ها به خواب است.اگرچه پرخوابی گاه به گاه امری طبیعی است، اما پرخوابی منظم ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل اساسی در سلامتی باشد. چندین ارتباط میان شرایط سلامتی و خواب زیاد وجود دارد. در بخش‌های زیر این موارد با جزئیات بیشتری مورد بحث قرار خواهد گرفت.
چرخه خواب مختل‌شده
مسائل مختلفی می‌تواند باعث اختلال در چرخه خواب شود. هر شب، بدن چهار یا پنج چرخه مختلف از حرکت سریع چشم (REM) و خواب غیر REM را طی می‌کند. این چرخه‌ها برای کمک به فرد و احساس آرامش او در روز بعد مهم هستند.وقفه در چرخه خواب ممکن است منجر به خواب‌آلودگی شود که در برخی افراد باعث خواب زیاد می‌شود. این وقفه‌ها ممکن است به صورت زیر باشد:
صدا‌های بلند
چراغ‌های روشن
مصرف کافئین قبل از خواب
درد
سندرم پاهای بی قرار
دندان‌قروچه (سایش دندان‌ها روی یکدیگر)
شرایط دیگر نیز ممکن است باعث اختلال در چرخه خواب شود. بخش‌های زیر برخی از این موارد را مشخص می کند.
خواب‌آلودگی شدید (نارکولپسی)
نارکولپسی یک بیماری مرتبط با خواب است که می‌تواند باعث شود فرد در طول روز دچار خواب‌آلودگی شدید شود. این نوع خواب‌آلودگی بعد از خواب کامل شب یا با چرت زدن در روز از بین نمی‌رود.
نارکولپسی علاوه بر علائم جسمی و شناختی، ممکن است باعث مشکلات خوابی دیگری نیز بشود.
کم‌کاری تیروئید
شرایط جسمی مانند کم‌کاری تیروئید نیز ممکن است در برخی موارد بر الگوی خواب تأثیر بگذارد. داشتن تیروئید کم‌کار ممکن است باعث شود فرد حتی بعد از استراحت شبانه کامل نیز خواب‌آلوده باشد. کم‌کاری تیروئید ممکن است منجر به چرت زدن در روز یا خواب دوباره صبح و پرخوابی شود.از دیگر علائم شایع کم‌کاری تیروئید می‌توان به احساس سرما، ضعف عضلانی و افزایش وزن بدون دلیل اشاره کرد.
آپنه انسدادی خواب (وقفه تنفسی در هنگام خواب)
آپنه انسدادی خواب نیزممکن است یکی از دلایل خواب زیاد باشد. آپنه انسدادی خواب باعث می‌شود که فرد برای مدت کوتاهی هنگام خواب نتواند نفس بکشد. این عمل به طور معمول چندین بار در هر شب اتفاق می‌افتد و هر بار که رخ می‌دهد چرخه خواب را مختل می‌کند. آپنه می‌تواند منجر به خواب‌آلودگی بیش از حد در روز و نیاز به خواب بیشتر برای احساس آرامش شود.
سایر علائم آپنه انسدادی خواب شامل موارد زیر است
مشکل در تمرکزمشکل حافظه
سردرد یا خشکی دهان هنگام بیدار شدن از خواب
کاهش میل جنسی
بیدار شدن اغلب برای ادرار کردن
افسردگی
رابطه بین مشکلات خواب و افسردگی دو طرفه است. همانطور که در یک مطالعه به آن اشاره شده است، اختلال در خواب هم فاکتور خطر و هم علامت افسردگی است. مطالعه‌ای دیگر نشان می‌دهد که بسیاری از اشکال اختلال خواب یک عامل خطر برای افسردگی است؛ از جمله نارکولپسی، اختلالات ریتم شبانه‌روزی و بی‌خوابی.اگرچه این حالت به طور کلی به صورت بی خوابی یا مشکل در خواب ماندن ظاهر می‌شود، اما ممکن است در برخی موارد افسردگی، پرخوابی رخ دهد. این ممکن است به دلیل به هم خوردن چرخه خواب (منجر به خواب زیاد برای جبران بی‌خوابی) یا مواردی مانند التهاب باشد. با این حال، علت دقیق آن مشخص نیست.
داروها
برخی از داروها نیز ممکن است به عنوان یک عارضه جانبی باعث خواب‌آلودگی بیش از حد شوند، که می‌تواند منجر به پرخوابی شود. اگر کنار آمدن با خواب‌آلودگی بیش از حد به دلیل دارو دشوار است، فرد باید در مورد تنظیم دوز یا تغییر داروی جدید با پزشک صحبت کند.
بی‌خوابی ایدیوپاتیک
در بعضی موارد، حتی پس از تشخیص کامل، پزشکان دلیل اصلی خواب زیاد را نمی‌دانند. این نوع بی‌خوابی به عنوان بی‌خوابی ایدیوپاتیک شناخته می‌شود. یک فرد مبتلا به این شرایط ممکن است به سادگی خواب‌آلودگی بیش از حد و پرخوابی داشته باشد و هیچ دلیل مشخصی ندارد. 1
علائم اختلال پرخوابی
- ساعت‌های بیشتری در شب را می‌خوابند.
- در طول روز خواب و خواب آلودگی بیش از حد دارند.
- در هر زمان از طول روز قادر به چرت زدن هستند.
- الگوی خواب نامناسب و غیر ارادی دارند.
- بعد از بیدار شدن از خواب و حتی بعد از طولانی و کامل شدن خواب خود، دچار مشکل و خواب آلودگی هستند.
- احساس بی نظمی و بی هدفی دارند.
- احساس اضطراب، استرس، بی حالی و تحریک پذیری می‌کنند.
- اختلال در تشخیص و حافظه دارند.
- هر فعالیتی آن‌ها را خسته می‌کند و منجر به خواب آلودگی می‌گردد.
- وهم و خیالات
- کاهش اشتها و حتی کاهش وزن در برخی افراد
- بی قراری، کندی در سرعت فکر کردن و صحبت کردن وجود دارد.
- به طور کلی سطح انرژی کاهش می‌یابد.
- تعاملات اجتماعی از جمله زندگی، کاری، کارکردهای اجتماعی و غیره تحت تأثیر قرار می‌گیرد. 2
تشخیص پرخوابی
اگر به طور مداوم در طول روز احساس خواب آلودگی کنید، با پزشک خود صحبت کنید. در تشخیص پرخوابی پزشک از عادات خواب شما سوال می‌کند، چه مقدار در شب می‌خوابید، آیا در طول شب بیدار می‌شوید، یا در طول روز احساس خواب آلودگی می‌کنید. پزشک همچنین می‌خواهد بداند که آیا شما دچار مشکلات عاطفی هستید یا داروهایی را مصرف می‌کنید که ممکن است در خواب شما اختلال ایجاد کنند.پزشک همچنین ممکن است برخی از تست‌ها را انجام دهد، از جمله آزمایش خون، اسکن کامپیوتری (CT) و یک آزمایش خواب به نام پلی سومنوگرافی. در برخی موارد، الکتروانسفالوگرافی (EEG) که فعالیت الکتریکی مغز را اندازه گیری می‌کند، مورد نیاز است.
درمان پرخوابی
اگر پرخوابی در شما تشخیص داده شود، پزشک می‌تواند داروهای مختلفی برای درمان آن، از جمله محرک‌ها، داروهای ضد افسردگی و چندین داروی جدید (مانند Provigil و Xyrem) تجویز کند.اگر با آپنه ناشی از خواب تشخیص داده شود، پزشک شما ممکن است یک درمان شناخته شده به عنوان فشار مداوم مثبت راه هوایی یا CPAP را تجویز کند. با CPAP، در حالی که در خواب هستید، ماسک روی بینی خود می‌گذارید. دستگاهی که جریان پیوسته هوا را به مجرای بینی هدایت می‌کند، به ماسک وصل می‌شود. فشار هوا از طریق مجرای بینی باعث می‌شود مسیرهای هوایی باز شود. به علاوه اگر دارویی مصرف کنید که موجب خواب آلودگی شما می‌شود، با پزشک خود در مورد تغییر آن به دارویی که خواب آوری کمتری دارد مشورت کنید. شما همچنین می‌توانید قبل از خواب به رختخواب بروید تا خواب بیشتری را در شب داشته باشید، همچنین از مصرف کافئین اجتناب کنید. 3
پی نوشت:
1.www.drdr.ir
2.www.resaa.net
3.www.doctoreto.com
