آرتریت واکنشی
آرتریت واکنشی درد و تورم مفصلی است که در اثر عفونت در قسمت دیگر بدن فرد روده ها، دستگاه تناسلی یا مجاری ادراری به وجود می آید. آرتریت واکنشی در بیشتر موارد زانوها، مفاصل مچ پا و پا را هدف قرار گرفته و همچنین می تواند باعث التهاب چشم، پوست و مجاری ادراری شود.پیش از این آرتریت واکنشی به عنوان سندرم یا نشانگان رایتر شناخته می شد که با ویژگی هایی مثل التهاب چشم، مجرای ادراری و مفاصل مشخص می شد.
بیماری آرتریت واکنشی بیماری چندان شایعی نبوده و برای بیشتر افراد مبتلا، علائم و نشانه ها به صورت موقتی ظاهر و سپس ناپدید خواهند شد. نهایتاً علائم این بیماری ظرف 12 ماه از بین رفته و اثری از آن باقی نخواهد ماند.1
علت آرتریت واکنشی
آرتریت واکنشی در واکنش به عفونت در بدن، اغلب در روده، دستگاه تناسلی یا مجاری ادراری به وجود خواهد آمد. در صورتی که علائم این عفونت ها خفیف باشند، ممکن است حتی متوجه بروز این عفونت های تحریک کننده بیماری آرتریت واکنشی نشوید.باکتری های بی شماری وجود دارند که می توانند باعث ابتلا به آرتریت ری اکتیو شوند. برخی از این باکتری ها از طریق رابطه جنسی و برخی دیگر از طریق مواد غذایی منتقل خواهند شد. رایج ترین باکتری ها برای ابتلا به بیماری آرتریت واکنشی شامل موارد زیر می شوند:
کلامیدیا
سالمونلا
شیگلا
یرسینیا
کامپیلوباکتر
کلستریدیوم دیفیسیل
البته بیماری آرتریت واکنشی مسری نبوده و نمی تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. با این حال باکتری های ایجاد کننده این بیماری می توانند از طریق جنسی یا مصرف مواد غذایی آلوده به افراد دیگر منتقل شوند. نکته مهم دیگر این است که تنها تعداد معدودی از افرادی که در معرض این باکتری ها قرار می گیرند دچار آرتریت واکنشی می شوند.1
علائم آرتریت واکنشی
علائم و نشانههای ابتلا به آرتریت واکنشی معمولاً یک تا چهار هفته پس از ابتلا به عفونت محرک آن دیده میشوند و برخی از آنها عبارتند از:• درد و خشکشدگی
درد مفصل ناشی از آرتریت واکنشی بیشتر در زانوها و پاها و مچ پا احساس میشود. همچنین ممکن است شما در پاشنه پا، پایین کمر یا باسن نیز دچار درد شوید.• التهاب چشم
بسیاری از افراد مبتلا به آرتریت واکنشی ممکن است دچار تورم چشم شوند.• مشکلات ادراری
تکرر ادرار و ناراحتی در هنگام ادرار کردن و همچنین تورم پروستات یا دهانه رحم نیز ممکن است به وجود آیند.• التهاب بافت نرم در محل ورود استخوان
این عارضه ممکن است در عضلات، تاندونها و رباطها دیده شود.• تورم انگشتان پا یا انگشتان دست
در برخی موارد، انگشتان پا یا دست ممکن است متورم شده و شبیه به سوسیس شوند.• مشکلات پوستی
آرتریت واکنشی ممکن است به طرق مختلف بر پوست تأثیر بگذارد و باعث راش در کف پاها و کف دستها شود و یا در دهان زخمهایی ایجاد کند.• درد پایین کمر
این درد در هنگام شب یا هنگام صبح تشدید میشود.2عواملی که احتمال ابتلا به آرتریت واکنشی را افزایش میدهند
• جنسیت
آرتریت واکنشی بیشتر در مردان دیده میشود.• سن
این عارضه بیشتر در افراد 20 تا 40 ساله دیده میشود.• عوامل ارثی
وجود ژنهای وراثتی مانند HLA-B27 احتمال ابتلا به آرتریت واکنشی را افزایش میدهند.2آزمایشات و تشخیص بیماری
در طی ازمایشات فیزیکی،پزشکتان علائم ورم مفاصل را چک میکند مانند تورم،گرما و حساسیت و میزان حرکت ستون فقرات و مفاصل مورد نظر را بررسی میکند .همچنین احتمال بروز تورم چشمی و حساسیت پوستی را بررسی میکندازمایش خون
احتمالا پزشکتان از نمونه خون برای این موارد استفا ده می کند :شواهد دال بر عفونت در گذشته و یا زمان حال
نشانه های تورم
پادتن هایی که با سایر انواع ارتریت مرتبطند
یک نشانه ی ارثی که با آرتریت واکنشی مرتبط است
ازمایش مایع مفصلی
احتمالا پزشکتان از یک سوزن به منظور بیرون کشیدن مایع از داخل مفصل اسیب دیده استفاده میکند و این مایع بدین منظور بررسی میشود :تعداد گلبولها سفید خون
در صورتی که مایع مفصلی حاوی تعدادی زیادی از گلبولهای سفید باشد،نشان دهنده ی تورم و یا عفونت است .عفونت
در صورتی که مایع مفصلی حاوی باکتری باشد ،شاید شما به ارتریت چرکی مبتلا شده باشید که منجر به اسیب دیدگی شدید مفصل میشودکریستال ها
در صورتی که کریستالهای اوریک اسید در این مایع وجود داشته باشند،ممکن است به نقرس مبتلا شده باشید.این نوع از ارتریت که خیلی دردناک است ،بیشتر بر انگشت بزرگ پا اثر میگذاردروش های تصویر برداری
عکس برداری از کمر،مفاصل و لگن خاصره با اشعه ایکس احتمال ابتلای شما به این بیماری را مشخص میکند .این روش در تشخیص سایر انواع ارتریت هم موثر است .3درمان و دارو
در صورتی که شما توسط عامل باکتریایی به این بیماری دچار شده باشید ،پزشکتان انتی بیوتیک تجویز میکند و نوع داروی مصرفی شما با توجه به نوع باکتری عامل بیماری متفاوت خواهد بود .این داروها به منظور بهبود نشانه های آرتریت واکنشی تجویز میشوند :
داروهای غیر استروئیدی و غیر تورمی
این دسته از داروها همانند ایندومتاسین و یا ایندوسین میتوانند تورم و درد ناشی از آرتریت واکنشی را کاهش دهند .کورتیکواستروئید ها
تزریق این مواد در داخل مفصل اسیب دیده میتواند تورم را کاهش دهد و به شما کمک کند تا به میزان قبل فعالیت داشته باشید.داروهای درمانی آرتریت روماتوئید
شواهد کمی نشان میدهند که داروهایی همانند سولفاسالازین (ازولفیدین)،متوترکسات (ترکسال ) یا انتانرسپت (انبرل ) میتوانند درد و گرفتگی افراد مبتلا به آرتریت واکنشی را کاهش دهند .درمان فیزیکی
انجام تمارین ورزشی به این افراد در جهت بهبود عملکرد مفاصل کمک میکند .یک تراپیست میتواند تمارین ویژه ای را برای مفاصل و ماهیچه های شما پیشنهاد کند .تمارین تقویتی میتوانند عضلات دور مفاصل را مقاوم کنند که پشتیبانی مفصلی را افزایش میدهد .انجام تمارین حرکتی هم میتواند انعطاف پذیری مفاصل شما را افزایش داده و گرفتگی را کاهش دهد.3پیشگیری آرتریت واکنشی
به نظر می رسد که عوامل ژنتیکی در احتمال ابتلا به آرتریت واکنشی نقش بسیار مؤثری دارند. با توجه به این موضوع قطعاً قادر به تغییر در ساختار ژنتیکی خود نخواهید بود اما می توانید میزان قرار گرفتن خود در معرض باکتری های مؤثر در ابتلا به آرتریت واکنشی را کاهش دهید.بهتر است از قرار دادن مواد غذایی در دمای مناسب اطمینان حاصل کرده و غذاها را قبل از مصرف به خوبی بپزید. این کار از ورود باکتری های ناقل مثل سالمونلا، شیگلا، یرسینیا و کمپیلوباکتر از طریق مواد غذایی و ابتلا به آرتریت واکنشی جلوگیری خواهد کرد.
البته دقت داشته باشید که عفونت های مقاربتی نیز می تواند باعث ابتلا به آرتریت واکنشی شود، در نتیجه با استفاده از کاندوم می توانید از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید.1
پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.drheidarian.ir
3.www.sabzosalem.com